Суды пайдалану. Суды пайдалану саласындаы атарушы органдарды компетенциясы

1-бап. Су задарыны мiндеттерi

азастан Республикасы Су Задарыны мiндеттерi халыты, экономика салалары мен айналадаы табии ортаны мтаждары шiн суды тымды пайдалануды амтамасыз ету, су ресурстарын ластанудан, былану мен сарылудан орау, суды зиянды ыпалын болдырмау жне оны жою масатында су атынастарын реттеп отыру, су атынастары саласындаы задылыты ныайту болып табылады.

2-бап. Су задары

1. азастан Республикасында Су атынастары осы Кодекспен жне соан сйкес шыарылатын азастан Республикасыны зады жаттармен, зге де алыпты жаттармен реттелiп отырады.
2. Жер жне орман атынастарын, сондай-а жер ойнауын, атмосфера ауасын, сiмдiктер мен жануарлар дниесiн орау мен пайдалану жнiндегi атынастарды азастан Республикасыны арнаулы задары реттеп отырады.

3-бап. Су оры

1. Мемлекет аумаындаы барлы су азастан Республикасыны су орын райды.
2. Су оры мыналарды амтиды:
зендер, клдер, батпатар, тоандар, су оймалары, баса да жер бетiндегi су ресурстары, сондай-а каналдар мен магистральды су бырларыны сулары;
жер астындаы сулар;
мздытар;
азастан Республикасыны мемлекеттiк шекарасы шегiндегi Каспий жне Арал теiздерiнi сулары.

4-бап. Су меншiгi

1. азастан Республикасындаы су мемлекеттi меншiгi болып табылады.
2. Су меншiгi ыын тiкелей немесе жасырын трде бзатын рекеттердi зады кшi жо жне задарда кзделген жауаптылыа келiп соады.
3. Суды баса мемлекеттердi, сондай-а шетелдiк зады йымдар мен азаматтарды пайдалануына беру шартты негiзде жзеге асырылады.
4. Суды пайдалануа беру жне су меншiгi ыын iске асыру жнiндегi баса да рекеттер жасау азастан Республикасыны су ресурстарын басаратын мемлекеттiк органыны мiндеттi трде атысуымен жзеге асырылады.

5-бап. Суды басым пайдалану

Су е алдымен халыты ауызсу жне трмысты мтаждарын анааттандыру шiн пайдалануа берiледi.

6-бап. Суды басару принциптерi

1. азастан Республикасындаы суды басару су ресурстарын орау мен толытыруды, су пайдалануды отайлы шарттарын, айналадаы ортаны экологиялы тратылыын сатауды амтамасыз ететiн су шаруашылыы-бассейндiк жне кiмшiлiк-ауматы принциптердi йлестiру негiзiнде жзеге асырылады.
2. Су шаруашылыы-бассейндiк принцип зен, кл бассейндерi жне баса да сутоандар шегiнде кiмшiлiк-ауматы бiрлiктер арасында су ресурстарын блу кезiнде iске асырылады.

II тарау
азастан Республикасы мемлекеттiк органдарыны
су атынастарын реттеу саласындаы зыретi

7-бап. азастан Республикасы Парламентiнi зыретi

Су атынастарын реттеу саласында азастан Республикасы Парламентiнi арауына мыналар жатады:
су задарын зiрлеу жне жетiлдiру;
су атынастарын реттеу мселелерi жнiндегi халыаралы шарттарды бекiту мен оларды кшi жойылуын млiмдеу.

8-бап. Жергiлiктi кiлдi органдар - мслихаттарды
зыретi

Тиiстi кiмшiлiк-ауматы бiрлiк шегiнде жергiлiктi кiлдi органдар - мслихаттарды арауына мыналар жатады:
суды орта пайдалануды шарттарын белгiлеу;
суды пайдаланылуы мен оралуына баылау жасау.

9-бап. <*>
10-бап. <*>

11-бап. Суды мемлекеттiк басару органдары

1. Республикада суды мемлекеттiк басаруды азастан Республикасыны кiметi, жергiлiктi атарушы органдар, су ресурстарын басаратын мемлекеттiк орган, сондай-а арнайы укiлдiк берiлген зге де мемлекеттiк органдар з зыретi шегiнде жзеге асырады.
2. Жер асты суларын басару геология жне жер ойнауын орау органдарымен келiсiм бойынша жзеге асырылады.

12-бап. азастан Республикасы кiметiнi зыретi

Суды басару саласында азастан Республикасы кiметiнi арауына мыналар жатады:
су ресурстарын пайдалану, дайы молытыру жне орау саласында мемлекеттiк саясатты iске асыру;
су ресурстарын тымды пайдалану мен орауды, су шаруашылыын дамытуды негiзгi баыттарын бекiту;
су ресурстарын кешендi пайдалану мен орауды бассейндiк схемаларын жне су шаруашылы баланстарын бекiту;
сутоандар мен су кздерiн сатау жне алпына келтiру жнiндегi республикалы бадарламаларды орындалуын амтамасыз ету;
суды мемлекеттiк есепке алуды жргiзу жне оны пайдалану тртiбiн белгiлеу, сондай-а мемлекеттiк су кадастры мен су мониторингiн жргiзу;
суды пайдалану мен орауа мемлекеттiк баылауды жзеге асыру тртiбiн белгiлеу;
су орау айматары мен белдеулері туралы ереженi бекiту;
республикалы маызы бар ерекше оралатын табии ауматар санатына жатызылан, ерекше мемлекеттiк маызы немесе ерекше ылыми ндылыы бар сутоандарыны тiзбесiн бекiту;
суды жай-кйiне сер ететiн ксiпорындарды, рылыстарды жне баса объектiлердi орналастыру мен iске осу тртiбiн, сондай-а сутоандарда, оларды су орау айматары мен белдеулерiнде рылыс, су тбiн тередету жне баса да жмыстар жргiзу шарттарын белгiлеу;
сутоандарды жеке пайдалануа беру;
республика облыстары арасындаы су атынастарын реттеу;
жер стi су кздерiнi су ресурстарын пайдалананы шiн тленетiн аы ставкаларын белгiлеу;
азастан Республикасыны шет мемлекеттермен жне халыаралы йымдармен суды пайдалану мен орау мселелерi жнiндегi атынастары саласындаы шараларды жзеге асыру.

13-бап. Облысты атарушы органны зыретi

Облысты атарушы органны арауына мыналар жатады:
азастан Республикасыны су ресурстарын басаратын мемлекеттiк органыны сынуы бойынша облысты кiмшiлiк-ауматы бiрлiктерi, салалар мен жекелеген су пайдаланушылар арасында су ттыну лимиттерiн блу;
азастан Республикасыны су ресурстарын басаратын мемлекеттiк органымен келiсiм бойынша зады йымдар мен азаматтара сутоандарын жеке пайдалануа беру;
суды жай-кйiне сер ететiн ксiпорындарды, рылыстарды жне баса объектiлердi орналастыруды жне iске осуды, сондай-а сутоандарында жне су орау айматары мен белдеулерiнде рылыс, су тбiн тередету жне баса жмыстарды жргiзу шарттарын келiсу;
облысты су ресурстарын кешендi пайдалану схемаларын келiсу мен бекiту;
су ресурстарын басаратын мемлекеттiк органны сынуы бойынша су орау айматары мен белдеулерiн белгiлеу;
суды пайдалану мен орауды баылау;
суды пайдалану ыын доару.

14-бап. Ауданды, алалы атарушы органны зыретi

Ауданды, алалы атарушы органны арауына мыналар жатады:
азастан Республикасыны су ресурстарын басаратын мемлекеттiк органыны сынуы бойынша ауданны, аланы су ттыну лимиттерiн су пайдаланушылар арасында блу;
су ресурстарын басаратын мемлекеттiк органмен келiсiм бойынша зады йымдар мен азаматтара сутоандарын жеке пайдалануа беру;
суды жай-кйiне сер ететiн ксiпорындарды, рылыстарды жне баса объектiлердi орналастыруды жне iске осуды, сондай-а сутоандарда жне су орау айматары мен белдеулерiнде рылыс, су тбiн тередету жне баса жмыстарды жргiзу шарттарын келiсу;
су ресурстарын басаратын мемлекеттiк органны сынуы бойынша су орау айматары мен белдеулерiн белгiлеу;
су пайдалану мен орауды баылау;
суды пайдалану ыын доару.

14-1-бап. Поселке, ауыл (село) кiмiнi зыретi

Тиiстi елдi мекендердi аумаындаы поселке, ауыл (село) кiмiнi арауына мыналар жатады:
суды орта пайдалануды шарттарын белгiлеу;
суды пайдаланылуы мен оралуына баылау жасау.

15-бап. азастан Республикасыны су ресурстарын
басаратын мемлекеттiк органны зыретi

1. азастан Республикасыны тапсыруы бойынша су ресурстарын басаруды з ызметiн тiкелей немесе бассейндiк, облысты жне зге де блiмшелер арылы атаратын азастан Республикасыны арнаулы мемлекеттiк органы табиатты орау органдарыны жне осыан арнайы укiлдiк берiлген зге де мемлекеттiк органдарды атысуымен жзеге асырады.
2. азастан Республикасыны су ресурстарын басаратын мемлекеттiк органыны арауына мыналар жатады:
бассейндердi, облыстар мен аудандар шегiнде су ттыну лимиттерiн белгiлеу;
суды жне оны пайдаланылуын мемлекеттiк есепке алу;
мемлекеттiк су кадастрын жне су мониторингiн жргiзу;
табиатты орау органдарымен келiсiм бойынша суды арнайы пайдалануа рсаттар беру;
су пайдалануды барлы трлерiне техникалы шарттар беру;
экологиялы талаптарды ескере отырып су ресурстарын кешендi пайдалану негiзiнде оларды аймааралы, облысаралы, ауданаралы жне салааралы блiнуiн амтамасыз ету;
зендердi, клдер мен баса да сутоандарын сатау жне оларды жай-кйiн жасарту, суды зиянды серiн болдырмау жне жою жнiндегi шараларды жзеге асыру;
зендер бассейндерiнi су ресурстарын пайдалану мен орауды негiзгi баыттарын зiрлеу;
су ресурстарын пайдалану мен орауа мемлекеттiк баылауды жзеге асыру;
шектес мемлекеттермен су атынастарын реттеу мселелерi жнiнде ынтыматасу.
3. азастан Республикасыны су ресурстарын басаратын мемлекеттiк органыны суды пайдалану мен орау мселелерi жнiндегi з зыретi шегiндегi нсаулары барлы азаматтар, министрлiктер, мемлекеттiк комитеттер, ведомстволар, ксiпорындар мен йымдар шiн ай ведомствоа баынатынына жне меншiк трiне арамастан мiндеттi болып табылады.

16-бап. Суды пайдалану мен орау саласындаы
басаруды осыан арнайы укiлдiк берiлген
зге де мемлекеттiк органдары

Суды пайдалану мен орау саласындаы басаруды осыан арнайы укiлдiк берiлген зге де мемлекеттiк органдары з зыретi шегiнде табиатты, жер ойнауын, балы орларын, сiмдiктер мен жануарлар дниесiн орауды, мемлекеттiк санитарлы жне мал дрiгерлiк адаалауды жзеге асыратын органдар болып табылады.

17-бап. Суды пайдалану мен орауа мемлекеттiк
баылау

1. Суды пайдалану мен орауа мемлекеттiк баылауды мiндетi барлы министрлiктердi, мемлекеттiк комитеттердi, ведомстволарды, ксiпорындарды, йымдарды жне азаматтарды су ресурстарын пайдалануды жне оларды есепке алуды белгiленген тртiбiн сатауын, суды орау, оны зиянды серiн болдырмау жне жою жнiндегi мiндеттерiн орындауын амтамасыз ету болып табылады.
2. Суды пайдалану мен орауа мемлекеттiк баылауды табиатты орайтын, су ресурстарын басаратын мемлекеттiк органдар, жергiлiктi кiлдi жне атарушы органдары жне осыан арнайы укiлдiк берiлген зге де органдар здерiнi зыретi шегiнде жзеге асырады.

18-бап. Суды пайдалану мен орауа баылауды
жзеге асыруа оамды бiрлестiктер
мен азаматтарды атысуы

1. оамды бiрлестiктер мен азаматтар мемлекеттiк органдара жрдемдесiп, суды пайдалану мен орауа, су пайдаланушыларды з мiндеттерiн атаруына баылауды жзеге асыруа атысады.
2. Мемлекеттiк органдар суды тымды пайдалану мен орау жнiндегi шараларды зiрлеу жне жзеге асыру кезiнде оамды бiрлестiктер мен азаматтарды негiзгi сыныстарын ескеруге мiндеттi.