тыныс алу жолдарын тазалау;

5. кк тамыра сйыты енгізу.

Босану кезіндегі ОЖЖ-ны заымдануыны негізгі себебі:

Гипоксия;

гиперкапния;

гипергикемия;

гипогликимия;

гипопротеинемия;

Кефалагематома- бл ан йылу:

басты жмса тіндеріне;

миды алы абатыны стіне;

миды алы абатыны астына;

сйек стіне;

апоневроз астына;

Жаа туан балада жиі кездесетін іріді септикалы ауру:

везикулопустулез;

парапроктит;

Сепсис;

омфалит;

нрестені пузырчаткасы;

Гелминтоздара тн белгі:

сйы нжіс;

аналь тесігіні аймаыны кышуы;

ішті атуы;

белді ауырсынуы;

су;

Тромбоцитопениялы пурпурада ан анализіндегі згерістер:

эритроциттер - 4.0 х 10 12 л;

гемоглобин - 118 г/л;

лейкоциттер - 8,0 109 л;

Тромбоциттер 20000 1 мл;

ЭТЖ - 10 мм/са.

Жаа туан баладаы сепсисті негізгі себебі:

терлік;

гемангиома;

Пузырчатка;

аллергиялы дерматит;

5.баздану;

Коллапс кезіндегі негізгі кмек:

бас жаын жоарлатып жатызу;

басына мзды мйы ою;

ая жаын жоарлатып жатызу;

басын тмен аратып отырызу;

басын арта шалайтып отырызу;

Емшек стіні алдыын сауып тастау келесі масатпен ткізіледі:

гипогалактияны алдын алу;

гипотрофияны алдын алу;

иммунитетті жоарлату;

иммунитетті тмендету;

паратрофиияны алдын алу.

Баланы бронх демікпесі тн белгі:

ісіктер мен;

тырысу мен;

ызба мен;

гипертермия мен;

тншуу стамасы мен.

Ауруханадан тыс жадайында баланы кмей стенозыны ауіптілігінде

фельдшерді іс рекеті:

тез арада ауруханаа жеткізу;

поликлиникаа жіберу;

оттек емін жргізу;

антибиотиктер емін жргізу;

физиотерапиялы шараларын таайындау.

Гипогалактияда йелге сынады:

майларды шектелуін;

аузды шектелуін;

сйытыты шектелуін;

емізу алдында 20 минут ерте тттілерді абылдау;

емізу алдында 20 минут брын сйытытарды абылдау;

Алдын алу егулер картасы – бл форма:

ф-75а

ф-030

Ф-063

ф-112

ф- 058

Экссудативті-катаральді диатезіне тн белгі:

теріні тлеуі;

теріде да алу;

кз шырышыны ызаруы;

басты шаш арасында абыршытар;

дене терісінде майда нктелі бртпелер.

 

Манту сынаыны гиперергиялы нтижесіндегі инфильтратты клемі:

инені ізі;

2-4 мм папула;

5 мм астам папула;

19 мм астам папула;

15 мм жне одан кп папула.

Мешелді блшы ет гипотониясы мен байланысты белгісі :

баа іш;

Х – трізді ая;

буындарды тртіпсізділігі;

лкен ебегі тез арада жабылады;

лкен ебегі тез бітеді.

Гипогалактияны жиі кездесетін себебі:

емшек емізігіні жарылуы;

анасыны шаршауы;

анасыны толы оректенбеуі;

анасыны оректенбеуінде друмендерді жетіспеушілгі;

емізіп болан со емшекті толы сауып тастау.

Пиелонефритте індетті негізгі тсу жолдары:

ауа арылы;

тамшы арылы;

плацента арылы;

тырмысты –атнас арылы;

лимфогематогенді.

Сілекей бездеріні рекеті басталады:

туа салысы мен;

міріні 8 айынан;

міріні 1-2 айынан;

міріні 3-4 айынан;

рса ішінен.

Жаа туан баланы жасанды оректенуіне арналан таам:

ышыл оспалар;

арапайым оспалар;

сийыр сті;

5 % манный ботасы;

донор сті.

Жаа туан баланы ауыз уысыны рылысыны ерекшелігі:

тілі зын, жіішке;

сілекей бездері жасы дамыан;

шайнау блшыеттері жасы дамыан;

ауыз уысы лкен, шырышты абаты бозаран;

ызыл иегіні валик трізді алындауы.

Нрестелік кезеіні затыы:

1-3 ай;

4-6 ай;

7-8 ай;

9-11 ай;

0-12 ай.

Аллергиялы диатезінде терідегі згерістер:

теріні ызаруы;

стті струп;

теріде везикулалар;

геморрагиялы бртпе;

біл денеде майда нктелі бртпе.

Мешелді айын кезіндегі белгісі:

терісі ра;

блшыет тонусы жоары;.

кк бауырды лкеюі;

ая-ол буындарыны алындауы;

абыра шеміршегіні атты алындауы – тспі

Балаларда абдоминальді синдромы байалады:

лейкозда;

ан аздыта;

гемофилияда;

геморрагиялы васкулитте;

тромбоцитопениялы пурпурада.

Балаларды дрыс лшеу:

киімі мен лшеу;

кешкісін лшеу;

таматан со лшеу;

бір жаса дейін балаларды медициналы таразыда лшеу;

жаа туан баланы отырызып лшеу.

Стоматиттерге тн белгі:

оттай лаулаан аа;

тілі а абыпен жабылан;

ауыз уысыны шырышты абаты ра;

ауыз уысыны шырышты абаты бозаран;

ауыз уысыны шырышты абаты ойылан.

Гипертермиядаы кмек:

ыша ваннасы;

баланы жылыту;.

антибиотиктер беру;

Парацетомол беру;

басына жылытыш ою.

ант диабетіне тн белгі:

пиурия;

сйы нжіс;

шлдеу жне полиурия;

жоары дене ызуы;

андаы антты тмендеуі.

Ревматизмде эндокардты заымдану белгісі:

теріні бозаруы;

субфебрильді дене ызуы;

жрек маайында ауырсыну жне лсіздік;

ентігу жне жрек маайында ауырсыну;

жоары дене ызуы ерінні кгеруі жне лсіздік.

Кл крупында крсетілетін кмек:

анальгин енгізу;

сары суды енгізу;

преднизолон енгізу;

жрек препараттарын енгізу;

денесін ысатын киімнен босату.

Вирусты гепатитіні сараюа дейінге кезеіні белгілері:

теріде бртпе;

сйы нжіс;

оыр тсті зр;

тссізденген зр;

жиі кіші дретке бару.

ызылшада терідегі згерісті сиппаттамасы:

майда да бртпе;

бртпелерді этап ретімен шыуы.

теріде лкен кпіршіктер;

геморрагиялы бртпелер;

ызаран теріде, ызыл майда нктелі бртпелер.

Энтеробиозді ктімі;

дрыс таматану

диеталы таматану

тазалау клизмасы

тсек-жаймаларын жне іш киімдерін кн сайын ауыстыру

емдік массаж

Тримовакс вакцинасы енгізіледі:

ызылшаа арсы

сіреспеге арсы

клге арсы

менингитке арсы

скарлатинаа арсы

БЦЖ- ны ревакцинациясыны мерзімі:

1-2жаста

3-4жаста

5-6жаста

Жаста

8-9жаста

Туберкулезді оздырышы:

Кох таяшасы

вирус

ішек таяшасы

клебсиелла

менингококк

Клді оздырышы

Леффлер бацилласы

вирус

ішек таяшасы

клебсиелла

менингококк

Регидратация- бл:

ан ю

плазма ю

эритроцитарлы масса ю

тробоцитарлы масса ю

ан клемін толытыру

Есептер:

5 жастаы балада ішінде айталанбалы устамалы ауырсыну баалады, зрінде гематурия, протеинурия, лейкоцитурия. Болжамды диагнозы:

цистит;

нефроптоз;

оксалатурия;

Пиелонефрит;

гломерулонефрит.

Жаа туан балада туан со 3 сааттан кейін сараю байалды. абыра астыны шетінен бауыры + 2 см, анасында А(II) ан тобы, резусы теріс; балада О ( I) резусы о. Болжамды диагнозы:

 

гипотериоз;

вирусты гепатит;

т жолдарыны атрезиясы;

АВО жйесіне байланысты жаа туан баланы гемолитикалы ауруы;

Резус-факторына байланысты жаа туан баланы гемолитикалы ауруы;

 

1 жастаы баланы патронаж кезінде фельдшер терісіні жне шырышты абатыны атты бозаруына кіл блді. Баланы тез шаршауына, мазасыздыына, тбетіні тмендеуіне анасы шаымын айтты. Анасын срастыранда баланы таматануы бір алыпты, кніне екі рет бота берілетіні аныталды. Асорыту бзылысынан орып, жеміс-жидекті беруден бас тартан. Осындай таматануды серінен баланы салма осуы анасын уандырады. Жатаханада трады, серуендеуге сирек шыады. Диагнозын анытау шін, зерттеу ажет:

 

анны биохимиясы;

нжісті копрологиясы;

зрді жалпы анализі;

анны жалпы анализі;

анны залалсыздыына.

13 жастаы л бала стационара эпигастрий маайында ауырсынуына шаым айтып тсті. Ауруханаа тсер алдында «кофе оспасындай» су боланын, соынан ауырсыну тмендеп, біра лсіздік, жрек соуы, басыны айналуы, лаында шуылды пайда боланын айтты.

Тексергенде: тері абаттарыны бозаруы, А тмендеуі, РS мин 110, ішті пальпациялаанда эпигастрия маайында блшыеттерді сіресуі байалды. Болжамды диагнозы:

 

гельминтоз;

аппендицит;

жедел гастрит;

жедел панкреатит;

асазанны ойы жарасы.

4- жасар ыз бала 2 кндей ауырады. лсіздікке, тамаыны ауырсынуына шаымданады. Тексергенде: дене ызуы 37,9ºС, жалпы жадайы орташа ауыр, бала лсізденген. Аасыны ызаруы аныталды. лкейген бадамшаларында ср-а тсті жылтыраан абытар ( тампонмен алынбайды). Аузынан те ттті иіс шыады. кпеде тыныс алуы везикулярлы, сырылдар жо. Жрек-тамыр жйесінде згеріссіз. Нжісті, зрді шыуы алыпты. Медидина крсеткішіне байланысты егулер жргізілмеген. Болжамды диагнозы:

 

ызылша;

кл;

скарлатина;

жел шешек;

ызамы.

3 жастаы бала ата-анасы мен жатаханада трады, бала башаа баралы. Ауруы жедел басталды: t - 38,5ºС, ішінде ауырсыну, 1 рет сты, жиі сйы шырыш, ан аралас ішіні туі, бала шенеді, мазасынданады. Тексергенде: бала бозаран, лсіз, жрек дыбысы тйыталан, тахикардия, іші жмса, сигма жийырлан, ауырсынады, анусы тсікі. Болжамды диагнозы:

 

ызылша;

ан тыша;

скарлатина;

жел шешенк;

ызамы.

Фельдшерді жаа туан баланы патронажында, анасы 5 жастаы ызыны соы кезде ыырлы, ашуланшаты, йысыны бзылуына, тбетіні тмендеуіне, ішіні кезеді ауруына, анус тесігіні атты ышуына, жрек айнуыны пайда болуына шаымын айтып, кеес срады. Тнгі уаытта ызыны зріні тотамауы байалды. Болжамды диагнозы:

 

пиелонефрит;

Аллергия;

ант диабеті;

энтеробиоз;

ызамы.

3 жастаы Сашаны ата-анасы, лсіздікке, бетіні жне аяыны ісінуіне, тбетіні тмендеуіне, ішіні ауырсынуына шаым айтты.

Анамнезінен баланы жиі ауыратыны жнінде, екі апта брын баспа мен ауыраны аныталды. Жалпы зрді анализінде: ауыз 14г/л, эритроциттер кз шалымында 20-а дейін, лейкоциттер кз аймаында 8-10. Болжамды диагнозы:

 

ревматизм;

пиелонефрит;

Гломерулонефрит;

геморрагиялы васкулит;

туберкулез интоксикациясы.

 

Сіз – фельдшерсіз, шаыранда бала башаа баратын 6 жастаы балада. Тнде, дене ызуы 39,0ºС ктерілді, басыны ауырсынуы пайда болды, жтынанда тамаыны ауырсынуы, та ерте денесінде ызыл бртпелер аныталды.

Тексергенде: жалпы жадайы орташа ауыр, дене ызуы 38,8ºС ктерілген, денесінде ызаран теріде ызыл майда нктелі бртпелер, тері атпарларында жне бетінде кбірек бртпені орналасуы байалды, мрын-ауыз ш брышы бозаран. ызаран аасында, сол жаты бадамшасында, нгірлер іріді абы пен жабылан. Тілі ср абыпен жабылан, пульсыны соысы минутына 120 рет. Бл індет-

 

ызылша;

ккжтел;

скарлатина;

жел шешек;

ызамы.

Поликлиника дрігеріні 1 жастаы балаа кезекті келуінде тері жне шырышты абаттарыны бозаруына кілін аударды. Анасы баланы тез шаршауына, тітіркенуіне, тбетіні болмауы жнінде хабарлады. Анасын срастыранда баланы таматануы бір жаты – стті таам (анасы кніне екі рет емшегін береді), анасы асорыту бзылысынан орып, жеміс-жидекті беруден бас тартан. Осындай таматануды серінен баланы салма осуы анасын уандырады. андай зерттеуге баланы жіберу ажет -

 

анны биохимиясы;

нжісті копрологиясы;

зрді жалпы анализі;

анны жалпы анализі;

анны залалсыздыына.

Сергейді ішінде ауырсыну, 1 рет сты, шырыш, ан аралас жиі сйы ішіні туі, бала кшенеді, мазасызданан. Тексергенде: бозаран, солын, жрек ні тйыталан, тахикардия, іші жмса, сигма жйырылан, ауырсынады, анусы тсікі. Баланы жасы 3-те , ата-анасы мен жатаханада трады, бала башаа барады. Ая асты ауырды: t - 38,5º. Болжамды диагнозы:

 

ызылша;

Дизентерия;

скарлатина;

эпидпаротит;

полиомиелит.

10 айлы Сашаны анасы дене ызуыны жоарлауына, мрын желбезегіні рленуі мен ентігуді пайда болуына шаымын айты. Жылаанда, айайлаанда мрын-ауыз ш брышыны кгеруі, ылалды жиі жтелі байалады. абыра аралыыны тартылуы байалады. Тыныс алуы минутына 28-32 рет. Балаа ту керек -

 

ЭКГ;

ФГДС;

іш уысыны азаларыны УДЗ;

кеуде уысыны рентгенографиясын;

іш уысыны рентгенографиясы.

Ильсур Ш., 7 жаста, дене ызуыны 38,5 С ктерілуіне жне буындарыны ауырсынуыны пайда болуына шаымданды. Буыннны ісінуі байалмады, ауырсынуды мінездемесі кшпелі. Ауруды басталуын саландау мен байланыстырады. Бір ай брын бл бала жедел респираторлы індетті ауру мен ауыран, арапайым еммен емделді. Басынан ткен аурулары: 7 рет баспа, екі рет бронхит, жиі ЖРІА. Болжамды диагнозы:

 

ЖРВІ;

баспа;

Ревматизм;

полиомиелит;

геморрагиялы васкулит.

Сіз бала баша комбинатыны фельдшерісіз. Кіші топтаы 3-жастаы баланы дене ызуы 37,8ºС дейін ктерілді, мрыннан азана су аты, бет, кеуде, ара, ая-олыны терісіне майда кпіршіктер, ішіне млдір сйы толан, бір неше кпіршік басты шаш аралыына орналасан. Аасы – баяулы ызаран. Болжамды диагнозы:

 

ызылша;

Жел шешек;

ызамы;

скарлатина;

экссудативті-катаральді диатез.

Сіз мектепке дейінгі мекемесіні фельдшерісіз. Бала башаны ортаы тобыны 5 баласына 2 ТБ мен Манту реакциясы жасалды. Осы балаларды біреуінде – 5 жастаы л балада Манту реакциясында 8мм папула. Баланы шаымы жо. Жігерлі, Активный, эмоциональді тонусы саталан. Тбеті жасы. Ішкі азалар жаынан згерістер аныталмады. анны, зрді анализі згеріссіз. Сына нтижесі-

 

теріс;

кмнді;

Болымды;

гиперэргиялы;

гипоэргиялы.

7 жастаы балаа сіз пенициллин инъекциясын жасадыыз. 2 минуттан кейін бала тез арада бозарды, атты лсіздік, жректі айнуын айтты, суы тер шыты, ентігу пайда болып, бала есінен танды. Болжамды жадай-

 

ауырсыну шогы;

естен тану;

коллапс;

гипогликемиялы кома;

анафилактикалы шок.

8 жастаы балаа фельдшерді шаырды. Жадайы ауыр, ентігу мазалайды. Бала мжбрлі алыпына орналасан – тсекті шетіне олын ойып тіреліп отыр. Тыныс алу шулы, алыстан естіледі, демін шыару иын жне созыы. Кеудесі рленген. Тыныс алу жиілігі – 1 мин 32 рет, пульсы– мин 120 рет соады. кпені аускультациясында дем аласы атылды, кптеген ра жне ртрлі калибрлі ылалды сырылдар екі жаынан естіледі, жрек дыбысы салаулы. Болжамды диагнозы-

 

баспа;

ЖРВІ;

пневмония;

кл;

бронх демікпесі.

Сіз ФАП-ты фельдшерісіз. Босандырып жатырсыз. Бала туыланда, ыса мерзімге тыныс алу тоталаны байалды, осыан байланысты тез арада жылаан жо, тері атпарыны жеіл цианозы, Апгар межелігі бойынша баалаанда 1-ші минутында 6 баллды рады. Болжамды диагнозы:

 

жаа туан баланы асфиксиясыны орташа ауыр дегейі;

жаа туан баланы асфиксиясыны жеіл дегейі;

жаа туан баланы асфиксиясыны ауыр дегейі;

рса суы мен аспирациясы;

туа біткен жрек аауы.

10 жастаы бала, ант диабетімен ауырады, инсулинді абылдайды. Инсулин иньекциясынан кейін бала басыны атты ауырсынуына, жалпы лсіздігіне, ая-олыны дірілдеуіне, тершедікке, арныны ашуына шаымданды. Болжамды жадай:

 

хорея;

спазмофилия;

гипертериоз;

Гипогликемия;

гипергликемия.

13 жастаы бала он екі елі ішіекті ойы жара ауыруымен ауырады, бір неше рет стационар емін алан. Та ерте мектепке жиналып жатанда, ара тсті нжісті пайда болуын байады. лсіздік, басты айналуы, лаында шуыл пайда болды. Пациентті жадайын анытаыз:

 

шок;

коллапс;

гельминттер;

дисбактериоз;

ішектен ан кету.