Танымды іс-рекет алышартыны дамуы

1) Сенсорлы даму:

· кріп абылдау жне зейінні дамуы: ересек адаммен кз арылы байланысты олдау жне ынталандыру: кзі жне ауызына арау;

· зін, таныс балаларды жне ересек адамдарды фотосуреттен табуа; «ай жерде...?» сраына жауап беруді йрету;

· таныс емес заттарды ішінен таныс заттарды жне ойыншытарды тануды йрету (доп айда ?);

· стел стінде, блмені ртрлі жерлерінде заттарды жбын табуды йрету;

· клемді формаларды ажыратуды (шар, кубик, ырлы ааш), сйкес келетін кескіндерге салуды йрету;

· арама-арсы жалпа геометриялы фигураларды (шебер, квадрат) ажыратуды, лгі бойынша топтастыруды йрету;

· тстерді ажыратуды, заттарды белгілі тсі бойынша біріктіруді (ызыл, сары) йрету.

2) Естіп абылдау, есте сатау, зейінні дамуы

· дыбыс немесе дауыса реакция туызу;

· ересек адамны дауысын, ойыншытарды дыбысын, музыкалы аспаптар дыбысын тыдауа, дыбысты неден шыып транын анытауа йрету;

· музыкалы ойыншытарды дыбысына озалыс реакцияларымен жауап беруді алыптастыру;

· ересек адамны дауыс интонацияларын ажыратуды (мейірімді, ата, ынталандырушы, сраулы) йрету;

· сыбырлап айтылан сзді тыдауа йрету.

3) Айналадаы оршаан дниемен таныстыру

· баланы оршаан адамдар туралы кзарас алыптастыру;

· з есіміне жауап беріп арауды йрету;

· айналадаы оршаан орта туралы тсінік алыптастыру;

· оршаан дние заттарымен таныстыру: ойыншытар, трмыс заттары (киім, ая киім, ыдыс-ая, жиаз жне т.б.).

3. Сз жне арым-атынас дадыларын дамыту:

1) Айтылан сзді тсінуді дамыту:

· «ай жерде» сраына жауап ретінде баланы алдында тран;

· ойыншыты крсету немесе кзбен табуды йрету;

· баланы жне ересек адамдарды есімдерімен, ойыншытарды;

· аттарымен таныстыру;

· жиі олданылатын трмыс заттарыны аттарымен таныстыру (киім, ыдыс-ая, жиаз);

· трмысты жне ойын рекеттерін білдіретін сздерді тсінуді йрету (бер, жина, сйрет, ал, жап);

· белгілі тапсырмаларды тсінуді жне орындауды йрету: «машинаны бер», «бері кел», «бер, уыршаты алып кел».

2) Белсенді сйлеуді дамыту:

· баламен шаырысу айтып айтылан дыбыстарын олдау;

· сздерді айтуа ынталандыру;

· балаа жаын адамдарды атау: ана, ке, апа;

· тініштерді айту: бер, ал;

· з кйін одаай сздер арылы білдіру: ой, ах, уф;

· жануарлар дауысына еліктеу: мяу, му, пи-пи, ав-ав;

· музыкалы ойыншытарды дыбыстарына еліктеу: бам-бам, ля-ля-ля;

· клік шуларына еліктеу: в-в-в-в.

3) Коммуникациялы дадыларды дамуы:

· ересектермен эмоционалды арым-атынаса тсу алышарттарын дамыту;

· баланы эмоционалды-жаымды реакцияларын ересек адамны клімсіреуімен олдау;

· баланы дыбыстар «жиынтыын» айта жаыртумен байланысты ойындар олдану;

· клкі жне озалысты жандандыруды дамытуа арналан ойын-сабатар ткізу (ауа шарларымен, сабын кпіршіктері, тосын сый обдишаларымен ойындар); озалыс ойындары «уып жетемін-уып жетемін».

4) оршаандарды сзін абылдауды дамыту:

· ересек адамдарды сзін тсіну, сраа жауап беру іскерлігін дамыту;

· оршаандарды сзін зейінмен тыдауды, гімелеушіні кзіне арауды, оны сзін блмеуді, сра оюды йрету;

· сратара жауап беруді йрету: Апай айда? Сені есімі кім? Ананы есімі калай?;

· ажыратуды жне сратара жауап беруді йрету: Бл кім? Мынау не?;

5) Затты-ойын іс-рекетін дамыту:

· жасап кру дісін проблемалы-практикалы мселелерді шешуді негізгі дісі ретінде алыптастыру;

· ойыншытарды физикалы асиеттеріне байланысты ртрлі рекет жасауды йрету;

· латыру, йрету, допты еден бойынша сйрету, доптарды, кубиктерді шелектен шашу, екі олымен ткеру, са заттарды, кубиктерді биікке саусатарымен ою, шариктер жасау, арбаны жібінен сйрету, каталки озалту;

· саиналарды желіден шешу жне тау, оны саина клеміне арамастан толтыру;

· столдаы тесіктерге сйкес тлкені кіргізу (таяшалар, саыраулатар);

· бір рамды матрешкаларды, орапшаларды ашу жне жабу.

4. Нтижелі іс-рекет трлерін дамыту:

1) арапайым растыру дадыларын алыптастыру:

· осындай бер: лгі бойынша ажетті рылыс элементін таба алу іскерлігін алыптастыру (3-5 элемент);

· бірдей куб немесе кірпіштерден мнара руды йрету;

· бір мезгілде екі рекет орындауа ынталандыру (бір олымен бір затты стап, ал екіншісімен баса затты алу);

· ктеруді, созуды, ойыншытарды латыруды, оларды формасы жне клеміне байланысты стап алуды йрету;

· сабын кпіршіктері екі олымен стап алуа ынталандыру;

· шапалатауа ынталандыру;

· ойыншыты бір олынан екінші олына беруді йрету;

· затты лкен, крсетпе жне ортаы саусатармен стап алуды йрету;

· затты крсетпе саусаымен крсетуге ынталандыру;

· саусатарымен борпылда материалдарды алуды йрету;

· кмпитті ааздарын ашуды йрету;

2) арапайым сурет салу дадыларын алыптастыру:

· баланы ааз жне ртрлі бейнелеу ралдарымен таныстыру: трлі-тсті датарды саусатарымен, алааны, ылаламмен салу;

· са моториканы дамыту;

· олдарыны жалпы озалыштыын дамыту;

· кшті озалыстарды дамыту;

· жеке озалыстарды дамыту. Саусапен іліп алуды алыптастыру;

· заттармен кштеу озалыстарын жасауды йрету: сйрету, итеру, ысу, созу, басу.