АТА-АНАЛАРЫНЫ ОЙЫН ЗЫРЕТТІЛІГІ ТУРАЛЫ
АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ БАЛАЛЫ ША» РЕСПУБЛИКАЛЫ ОРТАЛЫЫ
«Бала ойыныны тілі»
Білімдік-ойын курс бадарламасы
Астана - 2010
Бала ойыныны тілі» білімдік-ойын курс бадарламасы. - Астана, 2010. — 66 б.
растырушылар:
Калашникова Т.М., Новогренко Г.Н., Беспалова Р.Х.
Берілген бадарлама мектепке дейінгі йымдар базасында жмыс жасайтын ысамерзімді топтара не болмаса ата-аналара арналан консультациялы пункттерге, сондай-а балалары мектепке дейінгі біліммен амтылмаан ата-аналара арналан.
Мектепке дейінгі балалы ша»
Республикалы орталыы, 2010
МАЗМНЫ
| Кіріспе | ||
| Мектеп жасына дейінгі балаларды ата-аналарыны ойын зыреттілігі туралы | ||
| «Бала ойынынны тілі» ата-аналара арналан кездесу таырыбы | ||
| «Баламен .... ойын тілінде сйлесемін» ата-аналара арналан жадынама | ||
| Аылды ата-аналар мен ызы мар балалара арналан ызыты тжірибелер мен зерттеулер //эксперименттер | ||
| «Бала ойыныны тілі» ата-аналар мен балалара арналан курс бадарламасы | ||
| дебиеттер |
КІРІСПЕ
Неге бізді кішкене балаларымыз компьютерді алдында жылжымай, ндемей, парасатты болып алады, барлыы бір болып мектепке дайындалуды бастайды.
Бгінгі ркениетті заманда мір сретін отбасы болашата з балаларыны лкен жетістіктерге жетуін оларды ерте балалы шаында клемді апарат алуы деп біледі.
азіргі дамып жатан заманда табыс осы жарысты ерте бастаандарды олында болады дегенді кім айтты? «Ерте есейген» балалы ша мектеп жасына дейінгі балаларды тым ерте ер жетуіне кеп соады ма?
Бгін балалы шаты асытырмай, мдениетіне (ойынды жне іс рекеттік) тн ркениетті арандатуынан сатап, дамыту керек.
Кптеген ата-аналар баланы дамуы шін маызды ажеттіліктерді (ойын мен іс-рекет) керек екендігі туралы апараттанбаан жне біле бермейді.
Онымен оса, ата-аналар баламен ойнауды білмейді, оны ажеттіліктері мен ызыушылытарынан ерте балалы шаынан бастап тасалана бастайды. оамда балаларыны трбиесі мен дамуын толы амтамасыз ете алмайтын «леуметтік осал» отбасылар аз емес.
Бгінгі тада ата-аналара арналан жалпы білім беру топтарын ру, шаын аудандарды білім беру орындарында, ауылдарда жне отбасында, баланы дамыту шін бірыай кеістік ру, мектеп жасына дейінгі баланы жетекші іс-рекеті ретінде ойын іс-рекетін жне балалар мен ересектер шін шыармашылы орын насихаттау проблемасы айындалып отыр.
Мндай біріккен іс-рекет ата-аналарды оытуда уатты жне басты рал болып табылады.
Отбасыларын зерттеу кп жадайда ата-аналар ойын іс-рекеттерін игеруге жне балалар ойыны туралы пайдалы малматтар алылары келетінін куландырады.
Ата-аналар й жадайында ойын шін жаа ммкіндіктерді крулері тиіс.
Кейбіреулері шін, мысалы, макарондар «уыршаты туан кніне арналан моншатара», ал орындыта алдырылан газет ойын добына немесе айыа айналуы жаалы болады. Ата-аналара ойын практикум сабатарында алан тжірибелері баламен рылымды арым-атынасын дамыту жне оны сезімдік кшін олдау шін ойынны маыздылыын тсінуге ммкіндік береді. Кпшілігіне ойынды ата-аналарды нсауларынан зіндік «демалыс» ретінде ынуына ммкіндік береді. Ата-аналарда зіндік эмоционалды жне ашыты шекарасын білу ммкіндігіні болуы тиіс, ал педагогтер осы шекаралара рметпен арауа йренуі керек.
Ойынны маыздылыын мойындай отырып, ата-аналар зіні ойына деген ынтасын, белсенділігін жне ызыушылыын сезінуі тиіс.
Арнайы рылан ойын кеістігі жадайында ата-аналарды ойынды мінез-лы сипаттамаларын баылауды нтижесі, айтарлытай барлы ата-аналар бала территориясына бара бермейтінін жне олар кбіне сарапшы немесе баылаушы ретінде з территориясында аланды ыайлы кретіндерін крсетті. Сондытан ата-аналара з баласымен жне оны атарластарымен ойында серіктестік атынас ру шін практикалы тжірибе алуа кмектесу, олара ойында импривизациялы атысу тжірибелерін алу ммкіндігін амтамасыз ету, атынасуда баламен бірге ойын кеістігін модельдеу, ойын сюжетін жазу (развертывания) жне зге дістерін білу берілген курсты басты міндеттеріні бірі болып табылады.
Белгілі себептерге байланысты балалары бала-башаа бара алмайтын (келмейтін) ата-аналар натылы кмекке мтаж болады: бл тренингтер, дістемелік нсаулар, гемелесу, практикалы крсетулер, оу практикумы жне т.б.
Осылай бала-башаа бара алмайтын ата-аналар мен балалар шін «Бала ойыныны тілі» атты білімдік ойынды курс ру ойы туындады.
Ата-аналар шін бадарламаны масаты:
- ата-аналара баланы танымды ызыушылыы мен абілеттілігін дамытуда ойынны маыздылыы мен маыналылыын тсінуді йрету;
- ата-аналара мектепке дейінгі балалар шін ойын маызды мірлік ажеттіліктерді бірі екенін тсіндіру;
- ересектерді йымдастырылан ойынымен ата-аналарды жне балаларды ойнауа йрету;
-ата-аналарды отбасы трбиесінде олдану ерекшеліктерін есепке ала отырып, балалар ойыныны трлілігімен таныстыру;
- ата-аналара ойын серіктестері ретінде трлі ойындара (осу) араластыру ммкіндігін беру;
- баламен атынасында ата-аналара ойын мінез-лы репертуарын кеейтуге ммкіндік туызу.
Балалара арналан бадарламаны масаты:
- баланы шыармашылы белсенділігін, оны елестетуін, иялдауын, ойын іс-рекеттіне атынасу тілегін ояту;
- баланы абілеттеріні толы ашылуы жне балалы ызыушылытарын анааттандыру шін ойын кеістігін ру;
- баланы ртрлі формалы ойын іс-рекеттеріне атысуы арылы леуметтік тжірибесін байытуа жадай жасау;
- ойынды іс-рекет негізінде балаларда арапайым білімді, білікті жне дадыларды алыптастыру.
МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫ
АТА-АНАЛАРЫНЫ ОЙЫН ЗЫРЕТТІЛІГІ ТУРАЛЫ
Ойын сіп келе жатан балаларды спецификалы іс-рекеті болып саналады. Ол баланы тла ретінде трлі жаынан «іске осуды» ажетті механизмі ретінде жзеге асады, сонымен атар ол баланы тлалы мінез-лытарыны дрыс жне з уаытында «суі» шін «нарлы жер» ретінде жне оршаан адамдармен арым-атынаста леуметтік зыреттіліктерін дамытады. Мамандарды айтуы бойынша, ке ойын тжірибесі бар мектепке дейінгі балаларды аз ойнайтын балалара араанда, мектепке табысты бейімделеді жне се келе мірді маызды жадайларын жасы шешеді. Бгінгі отбасында ата-аналар балаларды ойын мдениетінде басты, кейде жалыз трансляторлары болады.
Бала ойнай отырып, кнделікті мір шеберінде ата-аналарымен арым-атынасында рсат етілмейтін иялдарын жзеге асыру, ересектер сияты з ойын білдіру сияты маызды ажеттілігін анааттандырады.
Тек ана ойына байланысты ол ересектер мен кптеген леуметтік нормалар жне ережелер лемінде зіні туелділік жаынан шынайы еркіндігін сезінеді. Ол шынайы мірде баланы олынан келмейді, біра ойын рлдері мен арым-атынастарында олжетімді. зге сзбен айтатын болса, ойын барысында алатын анааттануымен оса, оан баланы дамуында уатты импульс жинаталан эмоционалды аныу жне жайлану сезімі келеді. Біра, егер ересектер лемде атынасу жне байланысу ойын дістерін мегеруді ересектерді здері балаа крсетпесе, бала кбінесе оан туелді жне здігінен мірлік жадайларды табысты шешуге дайын болмайды.
Міне, сондытан ата-аналарды балаларымен атынасуда ойын инициативасын крсетілуін олдау маызды, отбасында баламен ойнау іс-рекеті – бл оны дамуына, эмоционалды жне психологиялы денсаулыына деген аморлы, баламен сапалы зара атынасуды орнату шін ой жне директива дегейінде шарттар ана емес, сонымен атар эмоционалды рекеттесу тілі болып табылады.
«БАЛАНЫ ОЙЫН ТІЛІ»