Пневмония. Пневмококкты пневмония. Этиопатогенезі. Классификациясы. Диагностикасы. Клиникалы хаттамаа сйкес пневмонияны емі. Болжамы. Алдын-алу.

Пневмония- патологиялы процеске кпені респираторлы блігі басым атысатын жне альвеола ішінде міндетті трде абыну экссудаты болатын, этиологиясына, патогенезіне жне морфологиялы сипаттамасына араанда кпені р трлі жедел ошаты инфекциялы абынуы.

Этиологиясы: 30-40% жадай пневмококкты, 30% лі белгісіз.

Патогенез:кпені респираторлы бліктеріне инфекция кбіне бронхогендік жолмен енеді. Инфекцияны бронхогендік жол арылы тарауына тыныс жолдарыны кілегей абыыны ораныс механизмдеріні лсіреуі (кірпікшелі эпителий ызметіні бзылуы, мукоцилиарлы клиренсті тмендеуі, микроб элиминациясыны азаюы, вирустарды, химиялы заттарды бронх бтасы эпителиін жарааттауы, бронхты дренажды ызметіні бзылуы, жтел рефлексіні азаюы, альвеола макрофагтары мен нейтрофильдерді фагоцитозды белсенділігіні тмендеуі) жадай туызады.

кпедегі абыну процесіні ерекшеліктері оздырышты сипатына байланысты болады. Эндотоксин тзетін микроорганизмдер (пневмококктер, гемофильді таяшалар) альвеола – капилляр мембранасын улы заымдайды, тамыр абырасыны ткізгіштігін кшейтеді жне ісіну сйытыыны шамадан тыс ндірілуін тудырады. Пневмококктік пневмонияда пневмококктер ісінуді шет жаында орналасады, жанасу жолымен крші бліктерге тарайды, осыны нтижесінде абыну процесі ауматы аудандарды (тгел кпе блігін немесе бірнеше блікті) амтиды. Тіндерге те кп млшерде плазма белоктары, фибриноген, эритроциттер шыады, заымдалан блікті сыртын фибрин жабады.

Классификациясы (В.П. Сельвестров 1987жыл)

1. Этиологиясына байланысты: бактериялы, микоплазмалы, вирусты, саыраулаты, аралас.

2. Клинико-морофологиялы белгілеріне байланысты: Паренхиматозды (бліктік, крупозды); ошаты; интерстициальды (аралы).

3. Аымына арай: жедел, созылыы.

4. Таларуына арай: о жа кпе; сол жа кпе; екі жаты; бліктік, сегменттік.

5. Функциональды бзылысына байланысты: Функциональды бзылыс бар, функциональды бзылыс жо.

6. Асынуына байланысты: Экссудатты плеврит, абсцесс, инфекция-токсикалы шок, миокардит. т.б.

7. Пневмония дамуна жне иммунологиялы статусына байланысты: Ауруханадан тыс; нозокомиалы; аспирациялы; иммунитет жетіспеушілігіндегі пневмония.

Клиника:

· Инфильрация синдромы: дауыс діріліні кшеюі, перкуторлы дыбысты ысаруы, атыл тыныс, крепитация;

· Тыныс жетіспеушілік синдромы: етігу;

· Бейспецификалы абыну синдромы: лейкоцитоз, ЭТЖ жоарлауы, дене ызуыны ктерілуі.

· Интоксикацилы синдром: Бас ауру, лсіздік, тахипноэ.

Диагностика:

Ø Лабораторлы зерттеулер: лейкоцитоз, ЭТЖ жоарлауы, таяшаядроны ыысуы;

Ø оздырышты жне антибиотик сезімталдыын анытауа аыры тапсыру.

Ø Функциональды зерттеу: креатинин 176,7мкмоль/л жоары, мочевина 7,0ммоль/л жоары.

Ø Рентгенография: кпе тінінде ошаты инфильтрация.

Дифференциальды диагностика:

ü кпе артериясыны тромбоэмболиясы.

ü Инфильтративті туберкулез.

ü кпе обыры (рак).

ü Экссудативті плеврит

кпе артериясыны тромбоэмболиясы: жедел басталады, стама трізді ентігу, кеудесіні бірден ауырсынуы, ан аыру, ЭКГ: жректі о жа блігіне кш тсу белгілері.

Инфильтративті туберкулез: ауру бастапыда симптомсыз теді, антибиотикотерапияа сері жоалан. аырыты туберкулез микобактериясы аныталады.

R-гр: инфильтрат кпені жоары блігінде аныталады, оша себінді трінде жне кпе негізіне арай жол ашады.

кпе обыры (рак):ра жтел, кеудені ауруы кезінде болатын ан аыру,

ауыр ентікпені кпеде табылан инфильтрат клеміне сйкес болмауы, апталдан тсірген рентгенограммада кпе тбіріні стіне барып тсетін арайандыты болуы.

Экссудативті плеврит:дауыс діріліні азаюы немесе млдем болмауы, перкуторлы: тйы дыбыс. Аускультативті: тыныс лсіреген немесе естілмейді.

R-гр емесе кпе УДЗ: сйытыа тн жоары дегейі бар гомогенді арайанды крінеді.

Емі:

1 Антибактериальды терапия: Пенициллин тулігіне 3млн. дейін 7/10 кн.

Амоксициллин тулігіне 2-3гр.

Азитромицин 0,5гр 1-ші тулікте 1рет, рі арай 0,25гр тулігіне 1рет

4кн бойы.

Рокситромицин 0,15гр тулігіне 2рет 7/10кн.

2 Дезинтоксикациялы терапия: орташа ауыр жне ауыр аымды пневмонияда: сйыты беру,

Гемодез, реополиглюкин.

3 Бронх ткізгіштігін алпына келтіру шін: аыры тсіргіштер, муколитиктер, бронхолитиктер.

4 Тыныс жне ан айналымды алпына келтіру: Оксигенотерапия, емдік дене шынытыру.

5 абыну инфильтратын жою шін: кеуде клеткасыны массажы.

 

Созылмалы пиелонефрит. Этиопатогенезі Клиникасы. Клиникалы хаттамаа сйкес пиелонефритті диагностикасы жне емі Диспансеризациясы. Болжамы. Алдын-алу.

 

Созылмалы пиелонефрит- астауша тостаанша жйесі жне аралы тінні заымдануымен жретін бейспецификалы абыну процесс.

Этиопатогенез: пиелонефрит оздырышы: ішек таяшасы, энтерекокк, протей, стафилококк, стрептококк. Аралас флоралар 68% жадайда кездеседі, ішек таяшасы 25%, коккты флоралар 6% жадайда.

Бйрекке енетін инфекция оздырышыны алашы ошатары болып кез-келген іріді – абыну процесі (тіс жегісі, пневмония, фурункулез, мастит, холецистит, остеомиелит, несеп-жыныс жйесі мшелеріндегі абыну ошатары жне басалары) табылады.

Инфекцияны бйрекке енетін тмендегідей жолдары болады: гематогендік, несеп аар абырасы бойымен жне уы-несепаар рефлюксі болан жадайда несепаар уысы арылы.

Клиникасы:триада синдромы крініс береді: Ауырсыну, несепік, интоксикация.

Диагностика:

1Лабораторлы зерттеу: ЖА: лейкоцитоз, ЭТЖ жоарлауы, анемия.

ЖЗА:лейкоцитурия 3-4 кру алаынан жоары, протеинурия тулігіне 1гр жоары, гиалинді жне тйіршікті цилиндрурия, бактериурия 1мл несепте 10⁵/л жоары.

Нечипоренко сынамасы: лейкоциттер 2000 жоары, цилиндрурия 220 жоары, биуретті дісте селективті протеинурия аныталады.

2Функциональды зерттеу: алыпты креатинин 0,088-0,178ммоль/л, несеп ышылы, K, Na, Ca, фосфор, парат-гормон, несепті бактериологиялы себіндісі, Шуматы фильтрация жылдамдыы (СКФ), КЩС.

Реберг сынамасы: шуматы фильтрация 80-120мл/мин. Каналшалар реабсорбциясы 97-98%, несептік клиренс 53-75мл/мин.

3 Инструментальды зерттеу: бйрек УДЗ астаушаны кеуі, тостаанша деформациясы аныталады.

Экскреторлы урография, КТ, Цистоскопия.

 

Дифференциальды диагностика:созылмалы гломерулонефрит, несептас ауруы, бйрек туберкулезімен жргізіледі.

v Созылмалы гломерулонефрит-дизурия, бактериурия, пиурия болмайды. Гломерулонефриттеекібйрекбірмезгілдезаымданады. Ісік, АГ жіне гематурия. ЖЗА: эритроцитурия, протеинурия 3,0гр дейін, гиалинді жне эритроцитарлы цилиндрурия. Нечипоренко сынамасында: эритроциттер 1000 жоары, цилиндрурия 220 жоары.

v Несеп тас ауруы- стама трізді аырсыну, кбіне сопалы жріс кезінде, физикалы жктемеде. Шап аймаына жне маа таралады. УДЗ конкрименттер аныталады.

v Бйрек туберкулезі-рентгенограммадапиелонефритпенсалыстырандадеструкциялыпроцестерсклероздыпроцестерденбасымболады. Цистоскопия туберкулездік цистит белгісінанытауа, ал несепсебіндісі туберкулез микобактериясынтабуаммкіндікбереді.

Емі: Медикаментозды емес, медикаментозды.

Медикаментозды емес: АГ жне созылмалы бйрек жетіспеушілігі болмаса, толыанды ауыз, май, кмірсу жне друмендер беріледі.

Медикаментозды: флорасы бар жне сезімталды антибактериальды дрілер: Цифрофлоксацин, офлоксацин, левофлоксацин.

Оперативті дістер: несепаар рылымыны ликвидациясы, нефропиелолититомия, аденэктомия.

Диспансеризация: Барлы науастар «Д» есепке алынады. Жылына 2рет тексеру жргізіледі. Мамандар кеесі: нефролог жне урологпен.

Болжамы:Патологиялы процесті сатысына, заымдануды бір немесе екі жатылыына жне асынулара туелді болады. Екі жаты созылмалы пиелонефритті болжамы ауруды ай сатысында диагноз ойыланына байланысты болады. Ауруды ерте сатысында компенсация кйін зартуа ммкіндік болады. Ауруды соы сатыларындаы болжам шуматы фильтрацияны саталу затыына байланысты болады. Артериялы гипертензия мен СБЖ бой крсеткенде ауру адам ебекке жарамсыз болады.

Алдын алу:

Бірінші ретті профилактика шаралары: 1) организмдегі ірі ошаын мезгілінде жою керек; 2) урологиялы ауруларды мезгілінде емдеу керек; 3) несеп жолдарымен несеп жруіне кедергі тудыратын себептерді жою.

Екінші ретті профилактика шараларына жедел процесті тотату, жедел абыну процесті созылмалы трге ауысуыны алдын алу, ауруды айталауыны алдын алу жатады.

 

4.Стенокардия.ауіп факторы. Этиопатогенезі. ДД бойынша классификациясы жне жмыс классификациясы . Алаш пайда болан стенокардия.Клиникалы крінісі. Клиникалы хаттамаа сйкес алаш пайда болан стенокардияны диагностикасы жне емі. Диспансеризациясы. Болжамы. Алдын-алу.

 

Стенокардия– коронарлы атеросклерозбен ауыратын адамдарда кш тскен кезде де, тыныш кйде де миокардты ыса мерзімді ишемиясына байланысты пайда болатын ауырсыну синдромы.

ауіп фактор:Модифицерленген- гиподинамия, гиперлипидемия, ант диабеті, АГ, шылым шегу.

Модифицерленбеген: тым уалаушылы, жынысы, жасы.

Этиологиясы:95%жадайда атеросклероз.

Патогенез:Тжартерияларыатеросклероздытарыландакоронарлы резерв азаяды. Артерия уысытарыландаартерияныстеноздандистальдыорналасанблігікеіп, тамыркедергісіназайтады, олтарыланжердегіысымайырмашылыын (градиенті) кбейтеді, соныарасындаолжергеаннытиістімлшерінікелуіжне РО2 мен РСО2 алыптыдегейі, аденозин мен миокардтыбаса метаболиттеріні алыптымлшеріамтамасызетіледі. Уаыт те тжартерияларыныкеурезервіазайыпбітеді, солкездемиокардтыоттегінажететудегейі мен оттегінімиокардажеткізілуініарасындасйкессіздікпайдаболады. Артерия уысыны 80% тарылуытынышкйдегіалыпты коронарлы анаысынамтамасызетеалмайды.