Жараат процессіні патогенезі, аымын анытайтын факторлар, Жара регинерациясы.фазасы.

Жараатты процесс- тіндерді заымдануына жне инфекцияны енуіне жауап ретінде дамитын азаны жергілікті жне жалпы реакциясыны крделі комплексі.

Жараатты процесс 3 кезенен трады:

1. Жараатты ісіну. Шамамен 2-3тулік жаласады, 3тулікте азаяды, 4 тулікте млдем жойылады. Жараат аланда ан тамырларыны салдануынан жергілікті ан айналым бзылады. Нтижесінде заымданан тіндер клемі лаяды жне гипоксияны туындауына алып келетін жараат зегіні тамырлары ысылады. Сонымен атар некрозды процесстерді ршуі болуы ммкін.

2. Гидротация кезеі. 4тулікте жараатты ісік басылан со, демаркационды сызыты пайда болуымен крінетін , абыну процессі басталады. Бл кезеде грануляциялы тін дамуы мен жараны биологиялы тазалануы жреді.

3. Дегидратация кезеі.Бл кезеде жараны эпитализациясы ( тыртытану ) болады.

Жараатты процестіпатогенезіазаны тін заымдануына жергілікті жне жалпы реакциясы позициясынан арастырылады.Жалпы реакция белгілі бейімделу синдромымен крінеді. Жараат аланнан кейін 1-4 кнде ол мірлік функцияларды жоарылауымен корінеді: температураны ктерілуі, негізгі зат алмасумен, дене салмаыны азаюымен, ауыз ,май , кмірсу ыдырауы кшеюмен, клеткалы мембранасы ткізгіштігіні тмендеуімен, ауыз синтезі мен регенерацияны тежелуімен крінеді.Аталан механизмдерді негізін десимпатоадреналды жйе функциясыны кшеюі мен гликоген орыны мобилизациясына жне оны ыдырауын кшейтетін, гликолиз стумуляциясына, тромб тзілуіне алып келетін, ан тыыздыы мен юын кшейтетін «рт гормоны» -адреналинні ндірілу кшеюінде жатыр.

Жалпы реакцияны II сатысында (4-10кн) парасимпатикалы жйесіне жататын гормондар мен медиаторларыны сері жатады, олар:минерало-кортикостироидтар, альдестерон, ацетилхолин. Дене салмаы жоарылаан ауыз алмасуы мен регенерация процессі алпына келеді. Жараатты процессті жергілікті симптомдарына назар аударса , онда да азаны ішкі ортасын орауа жне жараат асынуларын жоюа баытталан реакциялар крінеді. Жараат аланнан кейін дамитын ісіну ан тамырларды ысылуы мен ан кетуді тотатады, сонымен атар лимфа тамырларын да ысып, азаа токсикалы заттарды енуін тмендетеді. Экссудацияны дамуы токсиндерді кбеюіне , некротикалы элементтерді еруіне жне азадан шыуына алып келеді. Соында жара орнында заымданан тіндерді шектерін берік жалайтын жне ішкі ортаны сырты теріс серлерден орайтын днекер тінді тырты пайда болады.

Регенерация -лі тіндерді орнын басатын, тіндерді рылымды элементтеріні алпына келуі.Бл рылымыны алпына келумен атар,фнкциясы да алпына келеді.

Регенерацияны жруіне ісер ететін факторлара жатады: жалпы ( жасы, зат алмасу арындылыы, ан тзілу жне иммунды жйені жадайы,т.б) жне жергілікті (тамырларды жадайы, нейротрофиктер, лимфа айналымы, мшелер мен тіндерді рылымды-функцияналды ерекшеліктері, жарааттану ерекшеліктері)

Регенерация классификациясы:

-Регенерация дрежесі ойынша:молекулярлы, клеткалы, субклеткалы, тіндік, мшелік, жйелік.

-Формасы бойынша жасушалы, аралас, жасуша ішілік.

-Регенерация трі бойынша:физиологиялы, репаративті, патологиялы.

Жараатты процесс белгілі бір кезеділікпен жреді жне 3фазасынажыратады:

I фаза-абыну фазасы (1-5кн)

II фаза-регенерация фазасы (6-14кн)

III фаза-тыртыты жне эпителизация фазасы (15 кннен 6айа дейін)

1фаза –абыну фазасы.2 кезеге блінеді.

А – тамырлы згеріс кезеі. Б – жараны тазалау кезеі.

Жараатты процессті 1фазасында

1.Экссудацияа алып келетін тамыр ткізгіштігіні згерісі.

2.Лейкоциттер мен баса клеткалы элементтерді миграциясы.

3.Коллагендер ісінуі мен негізгі заттарды синтезі.

4.Оттегі жетіспеуінен болатын ацидоз.

1фазада экссудациямен атар токсиндерді , бактерияларды жне тіндерді алды німдерді сіірілуі болады. Жарадан сіірілу оны грануляциямен жабылуына дейін болады Ке таралан іріді жараларда токсиндер резорбциясы азаны интоксикациясына алып келеді, резорбтивті ызба дамиды.

2фаза – регенерация фазасы-бл грануляцияны, яни жаа тзілген капиллярлармен жмса днекер тініні алыптасуы.

3фаза – жмса днекер тініні тыыз тыртыа айналады, ал эпителизация жара шектерінен басталады,тырты жіне эпителизация алыптасу фазасы.

 

№3 сра