Теріні факультативті рак алды аурулары
Факультативті рак алды ауру азаны ішкі жне сырты жаымсыз факторларды сйкес келуінде рака тіп кетуі ммкін. Факультативті рак алды ауруына жатады:
§ артты (кндік, актиниялы) кератоз
§ Терінімйізгегі
§ Кератоакантома
§ артты (себорейлі) кератома
§ Кеш сулелік жаралар
§ Трофикалы жаралар
§ Мышьяк трізді кератоз
§ Тыртытар
§ Туберкулез, жйелі ызыл жегі, сифилис кезінлегі теріні заымдалуы
артты (кндік, актиниялы) кератозжиі 50 жастан асан ер адамдарда теріні ашы жерлерінде кездеседі. згерістер абыршатанан сары-оыр тсті абыршатарды жинаы, дгелек пішінді, диаметрі 1 см арты емес болып крінеді. абыршатар терімен жабысасын, оларды жою иынлау, ауырсынумен. атерлі жалпа клеткалы рака ауысуы туралы заымдалу ошаында ышыну, ауырсыну, ифильтрация, рнек жне ан кетуді пайда болуы апарат береді.
Теріні мйізгегітерілік кератозды бір варианты ретінде арастырылады. Жараата жиі шырайтын тері орнында жиі дамиды. Тыыз цилндр немесе конус трізді, теріні бетіне шыып тратын, сары-оыр немесе срылт тсті, астындаы терімен тыыз байланысан тзіліс. 4-5 см дейін зындыта болуы ммкін, баяу суімен сипатталады. Малигнизация кезінде терігі мйізгегі негізі аймаында ызару, тыыздалу жне ауырсу пайда болады.
артты (себорейлі) кератома –бл егде жне артты жастаы адамдарда жиі кездесетін эпителиальды ісік. Теріні жабы жерлерінде орналасады. Заымдану ошатары кптеген, баяу седі, 1-2см диаметрге жетеді. артты кератома тегіс немесе бдырлы, овальды немесе дгелек пішінді, айын шеттері бар, оыр немесе срылт-ара тсті табаша. Табашаны беті деіл алынатын май ыртысымен, апталан, са бдырлы, себебі мйзгек кисталары бар(бітелген тк фолликулалары). артты кератоманы малигнизациясы сирек болады. Малигнизация шін бетінде эрозияны пайда болуы жне негізіні тыыздалуы тн.
Сра.
Тері рагіне кмн келтірген кезде науаса андай зерттеу жзгізу керек ? Тері рагіні емдеу дісі.
Тері рагыны диагностикасы
Тері рагына кмн бар науастар дерматоонкологтан кеес алуы тиіс. Дрігер тзілісті жне теріні баса да аймаына арап, жергілікті лимфа тйіндерін пальпациялайды, дерматоскопия ткізеді. Ісікті су тередігін жне рдісті таралуын анытау УДЗ кмегімен ткізуге болады. Тері рагыны диагнозын тпкілікті растау немесе жоа шыару цитологиялы немесе гистологяилы зерттеу арылы натылауа ммкіндік бар. Цитологиялы зерттеу рак жарасынан немесе эрозиясыны бетінен алынан жаындыны арнайы бояумен бояп, микроскопия дісімен жргізіледі. Тері рагыны гистологиялы диагностикасы жаа тзілісті алып тастаан кейінгі немесе биопсия жолымен алынан материалда ткізіледі. Егер ісіктік тйінні стіндегі тері ттастыы бзылмаан болса, онда биопсиялы материалды алу пункциялы жолмен орындалады. Лимфа тйіні пункциялау крсеткіш бойынша орындалады. Гистология атипиялы клеткаларды табады, оларды шыу тегін (тегіс, базалды, мелоциттер, безді) жне дифференцировка дрежесін анытайды.
Тері рагын диагностикалау кезінде кейбір жадайларда оны екіншілік сипатын, яни ішкі мшелердегі біріншілік ісікті жоа шыару керек. Бл сіресе тері аденокарциномасына атысты. Осы масатпен іш уысы мшелеріні УДЗ зерттеуін, кпе рентгенографиясын, бйрек КТ, контрастты урография, аа сцинтиграфиясы, бас миы КТ жне МРТ жне т.б, жргізіледі. Дл осы зерттеулер алыстанан метастаздар мен тері рагыны тередеп су кезінде ажет.
Тері рагыны емі
Емдеу шін келесі дістер олданылады:
· Сулелік
· Хирургиялы
· Дрілік
· Криодеструкция
· Лазерлі коагуляция
Тері рагыны емдеу дісін тадау оны тріне, рдісті таралуына, рак жасушаларыны дифференцировка дрежесіне сйкес аныталады. Пациентті жасы мен тері рагыны орналасуыда ескеріледі.
Тері рагын емдеуді негізгі масаты – оны жою. Оны орындау жиі патологиялы згерген тіндерді хирургиялы жолмен кесу арылы орындалады. Ота крінерлік сау тіндерді 1-2см алып орындалады. Операцияны сау тіндерді минималды трде, ал ісік клеткаларын максималды трде алып орындау, алынатын тзіліс аймаыны шетін микроскопиялы интраоперациялы зерттеу ммкіндік береді.Тері рагын кесу кмірышылды лазерь кмегімен орындалуы ммкін, ол операция уаытындаы ан кетуді азайтып, жасы косметикалы нтиже береді.
Тері рагыны айналасындаы тіндерге аздап суінмен сипатталатын кішкене лшемді (1-2см дейін) ісіктерде электрокоагуляция, кюретаж жне лазермен жою олданылуы ммкін. Электрокоагуляция ткізу кезінде сау тіндерді 5-10 см алу сынылады. Беткей жоары дифференцировкаланан жне аз инвазивті тері рагы сау тіндерді 2-2,5 см алып криодеструкциялануы ммкін.Криодеструкция кезінде алынан материала гистологиялы зерттеу ммкіндік бермегендіктен, оны алдын алу биопсия жолымен ісікті аз таралуын жне жоары дифференцировкалананы длелденген со жргізіледі.
Фотосенсибилизатор енгізу фонында, тері рагыны емінде фотодинамикалы терапиясын олдануа болады. Базалиома кезінде цитостатиктермен жергілікті терапия о серін береді.
Сра.