Емхана жадайында тік ішек рагі кезінде науасты жргізу тактикасы жне диагностикасы.Колостомалы науасты реабилитациясы

Тік ішек рагы – тік ішек эпителийінен (ішкі тсеніш абатынан) дамитын атерлі ісіктік ауру.

Тік ішек рагыны себептері:

Тік ішек рагыны себептері толы зерттелмеген, олар созылмалы абыну аурулары – пароктит, жаралы колит жне созылмалы анальды сызаттар болуы ммкін.

Рак дамуында генетикалы факторларды то жне тік ішек рактарыны отбасылы анамнезі, отбасылы диффузды полип жне т.б маызы бар. Соысы кптеген полиптерді дамуымен сипатталады – то жне тік ішекті атерсіз тзілістері, оларды кбісі рака айналады, бл жадайларда ауруды себебі болып тымуалайтын генетикалы мутация болып табылады. Тік ішек рагыны дамуына таматану ерекшеліктері, рационда майлы жне етті таамдарды шектен тыс кп болуы, днді даылдар мен ккністерді аз болуы да сер етеді. Іш ату тік ішек пен то ішекті кілегей абыыны белоктармен, майларды алмасу німдеріні токсиндерімен тітіркенуіне алып келеді.

те кп тама ішу жне аз имылдау, арты салма ішекті ісіктік патологиясы дамуыны итермелеуші фактор темекіні шектен тыс олдануы мен асорыту мшелеріні рагы даму арасындаы байланысы аныталады. Сонымен атар вегетариан арасында рака шалдыандар саны аз болады жне де ксіптік фактор да маызды: асбесті ндірісте жмыс жасайтындар рака шалдыу аупі жоары.

Тік ішек рашыны симптомдары:

Арнайы емес: лсіздік, салма тастау, тбетіні тмендеуі, таматан бас тарту, дене температурасыны жоарылауы.(37 С)

Сипатты: дефекация кезінде патологиялы блінділерді блінуі, тік ішекті барлы ісігіне тн: кілегей аз немесе кп млшерде (себебі кптеген ісіктер кілегейлі бездерден дамиды жне кілегей тзуші болып табылады, іріді немесе анды, кейде ан кету трінде ( ан алызыл егер ісік тік ішекті тменгі блігінде орналасан болса) ісік бліктері.

Жиі тік ішектен ан кеткенде геморроидалды тйін лаюымен ауыратын науастар дрігерге аралмайды, себебі геморройды белгісі деп ойлайды. ан кету кзін келесідей анытауа болады: геморрой кезінде ан дефекация актіні соында нжіс массасымен жарааттану нтижесінде болады. Ауырсыну араа, йымшаа, сегізкзге, шатаралыа таралады. Ол ісікпен нерв штарына ішекті сырты абатыны лаюына байланысты. Нжіс формасыны згеруі жиі ауырсынумен дефекацияа шаыру тік ішекте бгде дене себебі іш ату (тік ішекті жоары блігіні ісіктеріде): 1-2 кннен 1 аптаа дейін, іштегі ауырлы сезімі, іш кебу, ауырсынумен атар жреді, себебі жас келген сайын ішек атониясы жоарылап, асорыту бездеріні белсенділігі тмендейді.

Анус пен тік ішекті ткізгіш блігіні ісіктерінде визуалды аныталатын тік ішекті бастапы бліктеріні ісіктеріні болуы. Дефекация актіні бзылысы (нжіс пен газды стай алмай) анальды тесікті тарылтатын блшы етті суі, зрді стай алмау – шатаралы пен зр шыарушы зекті блшы етті суі.

заа созылан процесті симптомдары:

· немі болатын ішті тменгі блігіні те кшті ауырсынуы

· Зр шыару кезінде немесе йелдерде ынаптан тынышты кйде нжісті блінуі

· (уыты ісікпен суі кезінде жне ішек пен уы немесе ынап арасында жыланкз пайда болуы) оны салдары – уыты созылмалы абынуы

· Тынышты кйде немесе дефекация актінде зрді блінуі

· Тік ішек ісігі суіні келесі формаларын ажыратады:

Ішек уысына арай (эндофитті)

Кіші жамбас мшелері мен шелмай абатына арай (экзофитті)

· Тік ішек рагіні сатылары:

Ісік кілегей абаттан аспайды, ішекті 1/3 блігінен аспайды, метастаз жо.

5 см ге дейін ісік (ішекті 1/3 блігінен арты) айматы лимфа тйіндеріне метастаз бар.

Ішек уысыны жартысынан арты лимфа тйіндеріне метастаздар.

Ісік крші мшелерге: жатыр, ынап, зр шыарушы зек, уы немесе жамбас сйектеріне арай седі.

Метастаздар негізгі ісікті рылымы мен зі дамитын мшені ызметін бза отырып сетін блігі.

Метастаздарды пайда болуы, ісікті суіне байланысты: тін тез седі, оректену оны барлы элементтеріне жетпейді, клеткалар блігі баса клеткалармен байланысын зеді, ісіктен зіліп антамырларына теді организмге таралып са жне дамитын торы бар мшелерге (бауыр, кпе, бас миы, сйек) тарайды. ан аымынан мшелерге тратап, рі арай суін жаластырады. Кейбір жадайларда метастаздар те ірі клемге (10 см ге арты) жетеді де, науас ісікті тіршілік німдерінен уланып жне мше ызметі салдарынан айтыс болады.

Тік ішек рагы бірінші кезекте жаын орналасан лимфа тйіндеріне – жамбасты шелмай абаттары жне оны анмен амтамасыз ететін тамырлар бойымен, анус ісіктері кезінде метастаз шапта болуы ммкін.

Алыс орналасан мшелер арасынан заымдалу жиілігі бойынша бауыр е бірінші орында, бл тік ішекті анмен амтылу ерекшеліктеріне байланысты: жоары блімінен ан тікелей бауыра аады жне метастаздар сонда шгеді. Екінші орында кпе, тменгі блімнен ан тменгі уыс вена жйесіне (іш уысыны орталы венасы), одан тікелей кпе мен жрекке аады. Одан блек рак сйекке, іш уысыны серозды жабындысына жне т.б. мшелерге метастаз беруі ммкін. Егер метастаздар аз болса, оларды жоюа болады- бл рактан толы емделуге ммкіндік береді. Ал егер метастаз кп болса, тек сйемелдеуші химиотерапия олданылады. Рактан блек тік ішекте баса да атерлі ісіктер дамуы ммкін:

Сра.