Жасанды Жер серіктеріні ерекшеліктері.

Кіріспе

азіргі тсінік бойынша, лемні жасы 15 млрд жыл шамасында.
Мыдаан жылдар, асырлар бойы адамзат Кнді, Айды, планеталарды жне белгілі бір жлдыздарды ана баылап келді. Кптеген аспан шыратары, барлы оршаан орта трізді, олара згермейтін сияты болып крінді. Біра, сол ерте заманны зінде дниеде брі де дамиды деген философтар да болды. Бірінші арышнамалы болжамдарды сынан алымдар (XVIII асыр) арышты материяны даму барысында алайша Кн жйесіні пайда бола аланын тсіндіруге тырысты. XX асырда эволюция идеясы барлы лемге таратылды. Міне, адамзат баласыны арыш кеістігін зерттеудегі жетістіктері, ылыми-техникалы прогрестер, жер бетіндегі барлы халытарды леуметтік-экономикалы жадайларын жасартуа жмсалып келеді. Байоырдан 1957 жылы 4 азанда жерді алашы жасанды серігі шырылды, 1961 жылы 12 суірде адамзат тарихында тыш рет Юрий Алексеевич Гагарин «Восток» арыш кемесімен арыша аттанды. Байоырдан Марса жне Шол­пана алашы автоматтандырылан планета­аралы стансалар, «Салют», «Мир» орбиталы стан­салары, халыаралы арыш стансасыны барлы рылымдары ртрлі масаттаы жерді жасанды серіктері шырылды. Алайда арышты ары арай дамуына жер маындаы кптеген алдытыр мен оыстар кедергі келтіруде, сондытан да мені бгінгі сіздерге ысып отыран жобамны таырыбы

Жер маындаы оыс алай пайда болады?

 

Жалпы «арышты оыс» ымына екі трлі оыстар жатад. Олар:

1. Кн жйесін кезіп жне оны ластап жрген, астеройдтар мен кометалар

2. Жер орбитасында шып жрген істен шыан арыш кемелеріні блшектері

арышты оыс деп- Жер орбитасыны маындаы жарамсыз, жмыс істемейтін, адамзата ешандай пайдасы жо, біра зге жмыс істеп тран арыш аппараттарына кері серін тигізіп, заымдайтын заттарды айтады.

Соы 50 жыл ішінде арыша 5000-нан астам шырулар болып, 6600 Жерді жасанды серіктері Жер орбитасына ктерілген болатын. азіргі уаытта оларды тек 3600-ге жуыы Жер кеістігнде шып жр жне оны мыы ана жмыс істейді.

кінішке орай арыш кеістігінде оыс тек арыш кемелеріні алдытарынан ана трмайды. арыш барлау системасы Жер маайында 300000-нан астам объектілерді бар еккнін анытады. Оны 45000-а жуыы диаметрі 20-5см болатын заттар, жз мыдай диаметрі 5-1см болатын заттар жне аланы одан да майда блщектер. Осы уаыта дейн 70 ел арыша з жасанды жер серігін шырды. Соларды ішінде арышты ластауа лес осан елдер:

 

 

Жасанды Жер серіктеріні ерекшеліктері.

Жерді жасанды серіктері детте геостанционарлы орбитада орналасан. Оларды орбитальді периоды Жерді айналу периодына сйкес келеді, сондытан жасанды серіктер бізге бір орында тран сияты болады. Геостанционарлы орбитада тран жасанды серіктер радиожиілікте сигнал бере отырып, Жкрде зіліссіз байланыс орнатуа ммкіндік береді. Бл сигналдар Жер бетіндегі сигналдардан згеше жне жиілігі 3-50 есе лкен. Оны арасында араашытыы бірнеше мы километр болатын екі нктені арасында байланыс орнайды.

 

Алашында жасанды Жер серіктері тек ылыми масатта олданан болатын, біра уаыт те келе олар баса баытта олданылды. Жасанды Жер серіктеріні арасында телекамуникация, лемдік байланыс, ауа-райн болжау, навигациялы жйе жне арыштаы жер бетіне ауіп тндіретін заттары табу жйелері дамыды.рине жасанды Жер серігін скери баытта да пайдаланады.Егер жасанжы жер серігі болмаанда аламтор азіргі кездегідей дамымаан болатын еді.

 

Халыаралы арыш станциясы, ысаша: ХС - кпмасатты арыш зерттеу кешені ретінде басарылатын орбитальдістанция. ХС барлыы 15 ел атынасатын бірлескен халыаралы жоба. Оны негізгі масаты ылыми зертттеулер. Бл зерттеулер арышты ммкіндіктерді пайдалана отырып іске асады. аламды зерттеулерді аумаына: биология, физика, астрономия, космология, метерология кіреді. азіргі уаытта ХС-да ш ылыми модульдер ба. Олар: 2001 жылы шырылан америкалы «Достини» ылыми модулі, 2008 жылы шырылан еуропалы «Коламбус» ылыми модулі жне жапонды «Кибо» ылыми модулі