Android ОЖ-ні пайда болуы

 

Android – ышамды (желілі) операциялы жйе. Ол Linux ядросыны негізінде жасалан жне коммуникаторлар, планшетті компьютерлерге, санды ойнатыштара, олсааттара, нетбуктар мен смартбуктара арнап жасалынан. Алашында бны Android Inc. компаниясы жасап жатанды, кейіннен бл компанияны Google сатып алды. Содан кейін Google азіргі кезде осы платформаны дамуына ат салысып жрген Open Handset Alliance (OHA) альянсын руа ынта білдірді. Android Google кітапхана арылы жасалынан басару рылысымен Java-олданбалар жасауа ммкіндік береді. Android Native Development Kit Си жне де баса да бадарламалау тілінде жазылан олданбаларды жасай алады [11].

2008 жылы алашы нсасы шыаннан бері жйе бірнеше рет жааланып трды. Бл жааландырулар жйеден табылан ааулар мен жаа функцияларды осу болып табылады. р нсаны зінше кодталан есім болады. Кодты есімі алфавит бойынша беріледі.

азіргі тада операциялы жйені 10 нсасы шыып лгерді жне біреуі зірлену стінде. Соы нсасы – 4.0 Ice Cream Sandwich («Брикеттегі балмзда»).

2005 жыл:

шілде – Google компаниясы Android Inc. компаниясын сатып алды;

5 ыркйек – мобилді рылылара арналан ашы стандарттар жасау масатында рылатын Open Handset Alliance (OHA) компания тобыны рылуы жнінде ресми хабарлады;

12 араша – Android «Early Look» SDK жасаушыларына арналан алашы нсаны пакеті крсетілді рі жктеуге сынылды.

2008 жыл:

18 тамыз – OHA SDK 0.9 beta жаа нсасы шыаны туралы хабарлады;

23 ыркйек – Google компаниясы T-Mobile мобилді оператормен жне тайваньды HTC компаниясымен бірге жаа Android 1.0 платформасыны базасында жмыс жасайтын T-Mobile G1 (HTC Dream) смартфон.

2007 жыл:

SDK 1.0, Release 1 жасаушысыны алашы толыанды пакетті шыты.

2009 жыл:

30 суір – жааланан Android 1.5 (Cupcake) нсасы ресми трде шыты;

15 ыркйек – Android 1.6 (Donut) нсасы шыты;

26 азан – Android 2.0 (Eclair) нсасы шыты;

3 желтосан – Android 2.0.1 нсасы шыты.

2010 жыл:

12 атар – Android 2.1 нсасы шыты. Кейбір деректер бойынша оны «Flan» деп атаан, бірата бл «Eclair» релизіні бір блігі болан;

мамыр – Android 2.2 (FroYo) нсасы шыты;

жетосан – Android 2.3 (Gingerbread) нсасы шыты.

2011 жыл:

22 апан – Android 3.0 (Honeycomb) нсасы шыты;

15 тамыз – Google компания Motorola Mobility директорлар кеесімен телекоммуникациялы корпорацияны 12,5 млрд доллара сату жніндегі келісімге отыра алды;

9 ыркйек – Android 5.0 Jelly Bean туралы алашы сыбыстар естіле бастады;

19 азан – Android 4.0 Ice Cream Sandwich нсасы шыты.

Android – бл ялы рылылара арналан бадарламалы стек, ол операциялы жйеден, аралы абаттаы бадарламалы амтамасыз етуден (middleware), сонымен атар олданушылы осымшадан (e-mail-ттынушы, кнтізбе, карталар, браузерлер, контакттер жне басалары) трады. Android архитектурасы 2.6 нсадаы Linux ядросыны негізінде рылан. Ол ауіпсіздікті, жадыны, процесстерді басару сияты жйелік ызметтерге жауап береді, желілік стек пен драйверлер лгісінен трады. Бан оса, бл ядро аппаратты дегей мен бадарламалы стекті алан блігі арасындаы абстрактты абат рлін атарады.

Иерархиялы жйедегі келесі дегей – C/C++ тілінде жазылан кітапханалар. Медиа кітапханаларда (Media Libraries) негізгі форматтар мен кодектер олдауы орналасан, MPEG4, H.264, MP3, WMA, WAV, AAC, AMR, JPG, PNG-дан трады. Графикалы кітапханалар (3D Libraries) API OpenGL ES 3.0-ті олдайды жне аппаратты 3D-жылдамдатыш олдауын амтамасыз етеді. Бір осымшада бір уаытта екі- жне ш лшемді графиканы олдануа болады [14].

Android-ты 1.6 нсасында жасаушылар Native Development Kit комплектін осты Онымен linux-кітапхананы стандарттарына арайласа отырып, C/С++ тілдік жйесіне арнап тменгі дрежелі модулдер жазуа болады.

Java олданба жй жылдамдыпен жмыс жасайды, сонымен атар оперативтік жадты лкен клемде ажет етеді (соы жетіспеушілікті орны толтырылуы ммкін).

Google Play жне де Google-ді баса ызмет трлеріне ену шін телефон жасаушы компания міндетті трде Google-мен малданан келісім-шарта отыру керек.

Кейбір шолушыларды айтуы бойынша, Android зіні бсекелесі Apple iOS-тан бірнеше ызмет трлерінен алда болып тр екен, мысала: уеб-серфинг, Google Inc. ызмет трлерімен бірлесіп жмыс жасау жне т.б.. Android жйесі iOS жйесіне араанда ашы трдегі платформа болып табылады, сондытан онда кп функцияларды олдануа болады.

IOS пен Windows Phone 7-ге араанда Android-та Bluetooth-ді бір мезетте файлды жіберіп жне алуа ммкіндік беретін толыанды жасалан торшасы бар.

Android аппараттарда дстр бойынша жаттарды компьютерден телефона тез арада тасымалдай алатын MicroSD-кардридері болады.

PC Magazine баспасы Android 4.0 Ice Cream Sandwich операциялы жйесін «Редакция алауы» аты жлдемен марапаттады, оларды айтуынша, жаа ОЖ платформаа кптеген жаартулар келді, соны ішінде смартфон мен планшеттік жйелер арасындаы айырмашылыты кетірген.

2012 жылды маусым айында «Ведомости» газетіні хабарлауы бойынша, Android зіні басты арсыласын Apple-ді планшетті компьютерлер нарыында жее алан. Сарапшыларды айтуынша, бл сыруды себебі Apple-ді з рылыыларын шыаруды кешеуілдетіп жатуынан дейді.

Маызды стекті бірі Android Runtime болып табылады, ол виртуалды Java-машинасы Dalvik-тен жне ядроны кітапханалар жиынынан трады. Dalvik бірнеше осымшаларды бір уаытта орындалуын олдайды жне арнайы .dex форматында файлдарды орындайды. Бл аз жадылы рылылара тиімді етіп жасалан [17].

Келесі дегей - Application Framework (осымша каркасы). Мнда Android-ты уникалды артышылыы болып табылатын Content Providers (деректер провайдері) сияты компонентін ерекшелеп айтуа болады. Деректер провайдері аламтордаы апаратты телефон деректері -контактты апарат немесе географиялы орналасуымен біріктіруге ммкіндік береді. Бл жаа функцияларды іске асыруа ммкіндік береді.

осымша каркасы арылы ана деушілер бір дегей тмен жйе компоненттерімен берілетін API-ге рсат алады. Оны стіне, деректер р трлі осымшалармен бірге олданыла алады. рбір осымшаны негізінде жатан жне фреймворкты блігі болып табылатын ызметтер мен жйелерді базалы жиынтыына келесілер кіреді:

1 осымшаларды визуалды компоненттерін жасау шін олданылатын кеейтілген жне бай кріністер жиынтыы (Views), мысалы, тізімдер, мтіндік жолдар, кестелер, батырмалар жне тіпті кірістірілген web-браузерлер.

2 Бір осымша баса осымшаларды зіні жмыс жасауына пайдалана алатындай ашып беретін деректерді басарушы контент-провайдерлер (Content Providers).

3 Кодтан трмайтын ресурстара рсатын амтамасыз ететін ресурстар менеджері (Resource Manager), мысалы, жолды деректерге, графикаа, файлдара, басаларына.

4 Хабарлау менеджері (Notification Manager), бны арасында барлы осымшаларда олданушы шін алып-жадай жолында жекелеген млімдемелерді крсете алады.

5 рекеттер менеджері (Activity Manager) осымшаны мір сру кезеін басарады, рекеттермен жмыс тарихы жайында деректерді сатайды, сонымен атар жйеге ол бойынша баыттауа ммкіндік береді.

6 Трылыты орын менеджері (Location Manager), осымшалара рылыны аымдаы географиялы жайы жайында жаартылан деректерді алып отыруа ммкіндік береді.

Бадарламалы стекті е жоарысында осымшалар (Applications) дегейі жатыр. Android осымшасыны рылымы компоненттерді зімізге ажеттілігі бойынша олдануа жне алмастыруа ммкіндік береді. Бл компоненттер Android API-дан тратын жоары дегейлі Java-класы болып табылады [13].

Android тарихы 2003-жылды азанында, Эндри Рубин бірнеше жолдастарымен мобильдік телефондара операциялы жйе руды шешкенінен басталды. Олар уаыт пен нарыты басып озды, біра, кейіннен жеке ОЖ ру идеялары іске аспады. лкен пия трде жмыс істеген Android Inc компаниясын алда лдырау ктті, компания ашасы жылдам уаытта бітіп, ммкін потенциалды инвесторларды тарту мумкін болатындай нтиже бермеді. Бл пиялы компания жмсына кері серін берді. Эндри Рубинні схбаттарынан компания GPS пен мобильдік телефондармен атысы бар ызмет осымшаларымен жмыс жасып жргені белгілі болы. Бір сзбен айтанда, тсініксіздік кесірінен бл жоба инвесторлар тарапынан ызыушылы туызбады.

2005-жылды жазында компания ашасы бітті. Біра, компанияа іздеу алыбы – Google ызыушылы танытты. 2005-жылды 17-тамызында компания толыымен Google-ды оластындаы компанияа айналды. Энди Рубин командасы Google кесесінен орын алып жмыса кірісті. 2005-жылды жазында Android стратегиясы айта аныталып, телефон ндіруші компаниялара не сына алатындыы арастырылды. Oracle жне Google компаеиялары арасынды сотты арасында бізге android платформасына атысты жоспарлара байланысты презентациялар олжетімді болды.

Презентецияда 2006-жыл 26-тамыздан бастап платформа ашы (open sourse), Google ызметтеріне негізделген болуы айтылады. Титулды слайд ретінде Google картасы орнатылан ашылып-жабылыш мобильдік телефон суреті кірістірілген (сурет 2).

GPS пен мобильдік телефондармен атысы бар ызмет осымшаларымен жмыс жасып жргені белгілі болы. Бір сзбен айтанда, тсініксіздік кесірінен

Минималды техникалы сипаттамалары – процессор ARMv9 жиілігі 200 Мгц кем емес, GSM амту (3G болуы міндетті емес), минималды жедел жады клемі 64 мб, 64 мб флеш-жады, miniSD жады картасына арналан орын. Камера шін арнайы батырма жне оны лшемі 2 магапикселден кем емес. Экран лшемі 240x320 нктеден (QVGA) кем емес, крсетілуі 262000 тстен кп. GPS, Wi-Fi, Bluetooth 1.2 сияты сымсыз стандарттар арастырылан. Негізгі талап – екі софт-батырманы болуы. Бл ешкім сенсорлы экранды олдануды жоспарламаын білдіреді.

 

 

Сурет 2. Google картасы орнатылан ашылып-жабылыш мобильдік телефон суреті

 

Бл уаытта Google (брыны Android Inc) компаниясында ешандай телефондар прототиптері болмады. Олар бадарламалы код жне стратегия румен айналысты. 2006-жылы телефонны аппаратты амтамасына алашы талаптар рылды. Google-даы бадар ретінде Blackberry смартфондары алынды. Ешандай рылыда сенсорлы экран болмады, барлы телефондар орнатылан QWERTY-пернетаталармен жмыс істеді. Біра, пішін-факторымен ерекшеленді (сурет 3).

Минималды техникалы сипаттамалары – процессор ARMv9 жиілігі 200 Мгц кем емес, GSM амту (3G болуы міндетті емес), минималды жедел жады клемі 64 мб, 64 мб флеш-жады, miniSD жады картасына арналан орын. Камера шін арнайы батырма жне оны лшемі 2 магапикселден кем емес. Экран лшемі 240x320 нктеден (QVGA) кем емес, крсетілуі 262000 тстен кп. GPS, Wi-Fi, Bluetooth 1.2 сияты сымсыз стандарттар арастырылан. Негізгі талап – екі софт-батырманы болуы. Бл ешкім сенсорлы экранды олдануды жоспарламаын білдіреді.

2006-жылды аяында Google шін маызды жоспар ішіне телефондар ндіретін серіктес табу кірді. Motorola компаниясы бндай серіктес бола алмайды, себебі, RAZR-мен бірге лкен сатылуды бастан кешірді. Біра бірнеше айдан кейін компания лдырауа шырады. Google-да NOKIA компаниясы серіктес ретінде арастырылмады. Компания те лкен жне ODM моделі бл ндірушіні олдамады. Сол сияты RIM-мен серіктестік шін де жол жабы болды. Компания з модельдерін румен айналысты, з рылыларыны кшірмесін ндіруден бас тартты. Сонымен, ешандай компания Google компаниясыны жетістікке жететіндігіне сенбеді.

Google-да ата ішкі тртіп алыптасты, 3-4 ай ішінде рылы прототипін алу, 2007-жылды 1-шілде мен 31-тамыз аралыында сертификациялау талабы ойылды. Android ОЖ-ні алашы іске осылуы 2007-жылды кзіне жоспарланды. Негізгі міндет телефон ндіретін серіктес табу болды

 

 

Сурет 3. Blackberry смартфоны

 

Google-да ата ішкі тртіп алыптасты, 3-4 ай ішінде рылы прототипін алу, 2007-жылды 1-шілде мен 31-тамыз аралыында сертификациялау талабы ойылды. Android ОЖ-ні алашы іске осылуы 2007-жылды кзіне жоспарланды. Негізгі міндет телефон ндіретін серіктес табу болды.

Android командасы 2007-жылды басында бірден улкен екі проблеммаа тап болды. Біріншісі – телефон шыаратын серіктесті жотыы. Екіншісі – АШ нарыында сенсорлы телефондарды ажеттілігі кезінде Apple iPhone пайда болуы.

HTC компаниясымен келісім кезінде компания жаа платформаа ызыушылы танытып, нар туекелге баратындыы белгілі болды. Сонымен атар HTC инженерлері ыса уаыт ішінде Google-а ажетті прототиптер руа дайын болды. 2007-жылды сір айында Android прототипті алашы рылылар пайда болып, оларды саны се бастады. Бл рылылар сенсорлы экрандарсыз QWERTY-смартфондар болды.