Баылауды мні жне мазмнын сипаттап, баылауды ажеттілігін анытаыз

Басару ылымындаы ірі бетбрысты білдіретін бл тжырымдама азіргі кезде де кеінен олданылады. Процестік тсілдеме басару ызметтерін зара байланыстылыта арастырады. Басару процесс ретінде арастырылады, себебі ол здіксіз зара байланысан рекеттерді сериясы. Оларды райсысы жеке-дара процесс болып табылатын бл рекеттер йымны табысы шін те маызды. Оларды басару ызметтері деп атайды. рбір басару ызметі процесс болып табылады, йткені зара байланысан рекет серияларынан трады. Басару процесібарлы ызметтерді жалпы жиынтыы болып табылады рі 4 ызметтентрады: жоспарлау, йымдастыру, уждеме жне баылау. Басаруды бл бастапы 4 ызметі байланыстырушы коммуникация жне шешім абылдау процестерімен біріктірілген.

Жоспарлауызметі йымны масаттары андай болуы тиіс жне осы масаттара жету шін йым мшелері не істеуі керектігі жайлы шешім абылдауды йарады. Жоспарлауды кмегімен басшылы барлы йым мшелері шін масатты бірлігін амтамасыз ететін кш салу мен шешім абылдауды негізгі баыттарын орнатуа тырысады. Жоспарлау - орта масата жету шін барлы йым мшелері кшіні бірыай баытталуын амтамасыз ететін тсілдерді бірі.

йымдастырудегеніміз - андай да бір рылымды ру. йым з жоспарын орындап, масата жетуі шін рылымдарды ру ажет кптеген элементтер бар. Ондай элементтерді бірі жмыс, йымны наты міндеті болып табылады. йымдаы жмысты адамдар істейтін боландытан йымдастыру ызметіні келесі маызды жайы йымдаы сансыз кп тапсырмаларды ішінен рбір наты тапсырманы кім орындайтындыын анытау болып табылады. Бл субъектілерді з міндеттерін стті орындауына жауапкершілік артады. Сйте отырып олар басшыа атысты здерін баынышты ретінде есептеуге келіседі.

Егер кімде-кім йымны іс жзіндегі жмысын орындамаса, тамаша жасалан жоспар мен йымны е жетік рылымыны да ешандай маынасы болмайтындыын басшы рашан естен шыармааны жн. Уждеме (мотивация), яни рекет етуге ішкі трткісін жасау, рдайым згеріп тратын ажеттіліктерді крделі жиынтыыны нтижесі болып табылады. з ызметкерлерін тиімді уждемелеу шін басшы бл ажеттіліктерді андай екенін анытап, осы ажеттіліктерді жасы жмыс арылы анааттандыру тсілін амтамасыз етуі тиіс. Уждеме ызметіні масаты йым мшелеріні жмыстарын здеріне жктелген міндеттеріне сай орындауы болып табылады.

Баылау- бл йымны іс жзінде з масатына жетуін амтамасыз ету процесі. Басшы ісіні брі болашаа баытталан. Сондытан да ол масата дл аныталан мерзімде жетуді кздейді. Осы кезеде кп жадай, соны ішінде келесіз згерістер де болуы ммкін. ызметкерлер жоспара сай з міндеттерін орындаудан бас тартуы немесе йымны масата жетуін иындататын кшті бсекелес пайда болуы ммкін. Не болмаса адамдар з міндеттерін орындау кезінде ателік жасауы ммкін. Осындай ктпеген жадайлар йымды басшылы бастапыда кздеген негізгі баыттан бас тартызуа мжбр ете алады. Егер де йыма елеулі зардап тигенше басшылы осы ауытуларды тауып оларды згертуге абілетсіз болса, масата жету кмнді болады.

Басаруды бл трт ызметіні екі жалпы ерекшелігі бар: оларды барлыы шешім абылдауды талап етеді рі барлытарына коммуникация, апаратпен алмасу ажет. Осыан орай коммуникация мен шешім абылдауды байланыстырушы процестер деп атайды.

йым жасы жмыс істеуі шін басшы бірнеше баламалы ммкіндіктерді ішінен дрыс тадау жасауы тиіс. Баламаларды бірін тадау шешім болып табылады. Демек, шешім абылдау- бл нені рі алай жоспарлау, йымдастыру, уждемелеу мен баылауды тадау. На осы басшы ызметіні негізгі мазмнын райды. Тиімді шешім абылдау шін негізгі талап шынайы дл апаратты болуы. Мндай апаратты алуды бірден-бір тсілі коммуникация болып табылады.

Коммуникация- бл екі немесе одан да кп кісілер арасында апаратпен, оны маынасымен алмасу процесі. Коммуникация баылау ызметі шін де маызды. Басшы масата жеткенін дрыс баалау шін нені орындаланы жайлы апарата мтаж