Химиялы ыдыстар жне олармен жмыс істеу тртібі.

 

Химиялы тжірибелерді кпшілігі те жа шыныдан жасалан ыдыстарда жргізіледі. Бндай шынылар кдімгі шыныа араанда температураны тез ауытып кетуіне тзімді келеді. те кп олданылатын ыдыстара жататындар:

шыныдан жасалан сынауы, стакан, колбалар (Вюрц, конус трізді, тбі дгелек, тбі жалпа колбалар) мен реторталар. Сонымен атар шыны ыдыса кристаллизаторлар, р трлі воронкалар немесе йылар, саат шынысы, аллонж жатады. (3-сурет).

7 3-сурет

1- сынауы, 2- колба,3- йы, 4- стакан, 5-тамшуыр, 6- склянка, 7- отбаыраш

 

Ірі кристалл заттарды еріту алдында оларды нта кйге дейін гітеді. Ол шін фарфордан,шыныдан, металдан жасалан табашалар мен келішелер олданылады. (4-сурет)

1 2 3

4-сурет

1-шыны, 2- фарфор,3- металл гіткіштер

 

Кйдіргіш сілтілерді жне кшті улы заттарды гіту шін бетке маска мен респиратор, ал ола- резина олап киеді. те улы заттарды ауа сорыш шкафта жргізеді. Еріткіштерді клемдері лшеуіш цилиндрлар мен мензуркалар (5-сурет) арылы лшеніп алынады жне миллилитрмен (мл) рнектеледі. Еріткіш пен затты стакана саланнан кейін шыны таяшамен араластырады. Бл дерісті тездету шін ерітіндіні ыздырады(6-сурет). Сулы ерітінділер дайындау шін міндетті трде дистильденген су пайдаланылады.

 

5-сурет 6- сурет

лшеуіш ыдыстар атты заттарды суда еруі

Осы жне баса да химиялы ыдыстар мен ралдарды атаратын ызметімен, олданылатын орнымен жмыс барысында біртіндеп танысамыз.

Мнай лабораториясындаы зерттелетін шикізат немесе нім жмыс барысында ттануа те бейім келеді. Сондытан мынадай ауіпсіздіктерді сатау талап етіледі:

- мнай німі бар ыдысты (колбалар, абылдаыштар, бюреткалар) жалына жаын стауа болмайды;

- сйытарды, газдарды немесе буларды шыына шыратпас шін ондыры бліктерін мекем етіп бекіту ажет;

- жылдам ттанатын сйытарды (бензинді, бензолды жне спиртті) ыздыранда, ережеге сйкес жабы жерде ыздыру керек. Бензинді стандартты айдау сияты ашы жалында ыздыру ажет жадайда жанып жатан от жалынын реттеп, колбаны аса ыздырып жібермеу керек.

Егер еріткіш бензин фракциясына жататын болса, шпалы еріткіштерді айдау барысында, оны айнау темперасын білу керек.

Моншаны температурасын еріткішті айнау температурасынан асып кетпеуі ажет; мысалы – 80,1С-та сулы моншада бензолды айдаанда ойдаыдай жреді, ккірт эфирін айдауда сулы моншаны температурасы 50С-та сталады;

- тез ттанатын німдерді айдау кезінде приборды астына жиегі биік 8-10 см темір ыдыстарды ою ажет.

Мнай німдері ттанан жадайда шіруге суды олдануа болмайды. Жанып жатан німді ммен немесе кмірышылы аысымен шіру ажет.