Таырыбы: Нан тоаш німдеріні ассортименті

Таырыбы: Кіріспе

Жоспары:

1. Арнайы баыттаы німдер туралы тсінігі

2. Арнайы баыттаы німдер трлері

дебиеттер: [3, а. 3-8 ], [4, а. 389]

 

Барлы таам німдерін екі топа блуге болады. Бірінші топа жалпы баыттаы німдер, ал екінші топа арнайы баыттаы нмдер.

Арнайы баыттаы німдерге олдану масаты мен сапасы белгігенген німдер жатады. Бл німдер таам німдеріні рамындаы белгілі шикізаттар млшерін тмендеу, алмастыру жне жоарылату нтижесінде ерекшелінеді.

Арнайы баыттаы німдерді шке блуге болады:

- таамды ндылыы (ауыз, минералды заттар, друмендер, таамды талшытар (т.б.);

- ттынушылы абілеті (иісі, дмі, тсі, беткі жадайы т.б.);

- физиологиялы асиеті (адам азысына жасы сер беру, кейбір аурулара арсы тру т.б.).

Арнайы баыттаы німдер жасауда негізінен медико-биологиялы талаптара кп кіл блінеді. Сонымен атар, арнайы баыттаы таамды німдерге ойылатын талаптарды зіні спецификасы бар. Мысалы балалара арналан німдер мен диеталы німдерде май, ауыз, амин ышылдар, друмендер минералды заттар млшеріні шегі бар.

Медико-биологиялы талаптара:

- ауіпсіздігі, кері жне аллергиялы сері жо, белгіленген шектеулерден аспауы;

- кзмлшерлік сапа крсеткіштер тмендемеуі;

- жалпы гигиеналы (таамды ндылыына кері сері жо);

- технологиялы (технологиялы талаптардан аспауы);

Арнайы баыттаы німдерді жасауды екі жолы бар:

- жасалан жалпы бааттаы німдерден арнайы баыттаы німдерді рецептурасына бір немесе екі компонент осу немесе німні бір блігін баса компонентпен ауыстыру арылы жасалады;

- олда бар рецептура мен технологияны олданбай жаа нім жасау;

Бірінші жадайда баылау ретінде МЕМСТ белгіленген нім алынады. Кейін німні олдану аумаын, осылатын оспа трі мен млшерін анытайды. нім рамна тадалан оспа сйкестігі аныталып, німні негізгі блігі немесе рауыштары оспаа ауыстырылады. Сонымен атар, нім рецептурасына рлысын, кзмлшерлік сапасын, рамын жасартатын заттар осуа болады.

Екінші жадайда олдану баыты, сапасы мен асиеттері белгіленген німні рецептурасы ралады.

Емдік-сауытыру баыттаы німдерді ртрлі технологиялы деуден ткізгенде кзмлшерлік сапасы жне осылатын оспа млшері мен оны біркелкі таралуын сатауы ажет.

Арнайы баыттаы німдер жасау технологиясы келесі сатылардан трады:

1. арнайы баыттаы нім трін жне баытын тадау;

2. медико-биологиялы талаптарын зерттеу;

3. арнайы баыттаы нім негізін анытау;

4. осылатын оспа трі мен олдану масатын негіздеу;

5. осылатын оспа млшері мен санын анытау;

6. технологиялы параметрлерын белгілеу;

7. дайындау технологиясын жасау;

8. німні млшерлік жне сапалы крсеткіштерін зерттеу;

9. жаа німге нормативті жаттар жасау;

10. арнайы баыттаы німді олдану сыныстарын жасау;

11. німге клиникалы тжірибелер жргізу;

12. тжірибелік партиясын жасау;

13. нім сертификациясы.

Белгілі 12 кластардан біреуі немес бірнешеуіні млшері нім рамында жоары болса, арнайы баыттаы німдерге жатызуа болады:

- таамды талшытар;

- олигоанттар;

- анттар;

- амин ышылдар, ауыздар;

- глюкозиттер;

- спирттер;

- друмендер;

- холин;

- ст ышылды бактериалар;

- аныпаан май ышылдар;

- минералды заттар;

- жне басалары.

Арнайы баыттаы нім трлеріні жалпы шыымы дние жзі бойынша 10% райды. Сонымен атар, арнайы баыттаы німдер шыымы жыл сайын 10-15% сіп келеді. Мысалы 2000 жылда арнайы баыттаы німдерді сату клемі 34,2 млдр доллар болса, 2008 67,8 млрд доллар рады. Соны ішінде 40% АШ, 25% Жапония, 30% Орта Азияа тиісті.

азастан Республикасыны арнайы баыттаы німдер нарыы отанды жне сырттан келетін німдер арасында арынды дамып келеді.

 

 

Лекция №2 (2 саат)

Таырыбы: Нан тоаш німдеріні ассортименті

Жоспары:

1. Нан німдері

2. Нан тоаш німдері мен сдобалар

3. Баранкалар

4. Сдобалы кепкен нандар

5. Жй кептірілген нан німдері

6. лтты таам німдері

 

дебиеттер: [4, а. 389], [5, а. 221-224]

азастан Республикасындаы наубайхана нерксібінде 1000 астам нан тоаш німдері трлері жасалады. Нан тоаш німдеріні ассортименті сырты трі, рецептураа кіретін шикізаттар трімен ерекшелінеді.

Нан тоаш німдері жалпы немесе арнайы баытта апталмай жне апталып дайындалады.

Нан тоаш німдері сатау мерзімі бойынша да ерекшелінеді. Барлы апталмаан нандар, сдобалар 16-дан 36 саата дейін саталады. Ал, апталан німдер 2-ден 7 тулікке дейін саталады. Ылалдылыы тмен нан тоаш німдері айлап саталады.

МЕМСТ-ке сйкес нан деп салмаы 500г асатын німдерді айтады. Салмаы 500г тмен німдерді тоаш німдері, ал 200г немесе одан тмен німдерді майда талды нан тоаш німдері деп атайды.

Нан тоаш німдерін жйелеу шін келесі блу сынылды: