Жедел панкреатит кезіндегі лапароскопиялы нсау.

Жедел аппендицитті лапароскопиялы диагностикасы

Лапароскопия рт трізді сіндіні, рса уысыны баса азаларын жне жамбасты круге ммкіндік береді. Егер аппендицит аныталатын болса оны бірден алып тастауа болады. Жедел абдоминальды хирургия кезінде лапароскопиялы диагностиканы олданылу ажеттілігі брыннан талыланып келе жатыр. йткені, диагностикалы ателіктерді кптігімен, кешеуілдеген операциямен жне ажеті жо лапаротомиямен сипатталады. азіргі кезде аппендицитті диагностикалайтын лапароскопиядан баса тиімді зерттеу дістері жо. Диагностикада рт трізді сіндіні осалыларын, абыну згерістерін анытауда кбінесе йелдерде иынды туындайды. Бндай жадайда е тиімді тактика лапароскопиялы аппендоэктомия болып табылады. Лапароскопиялы диагностика нтижесінде жалпы операциялар санын азайтып ана оймай, ателіктерді де азайтуа болады. Аныталмаан жедел аппендицитті клиникалы симптомында керек емес операцияларды болдырмауа, материалды шыындарды болдырмауа болады. Лапароскопиялы аппендоэктомияны рт трізді сіндіні абынуларында жасауа болады.

 

 

Операцияа дейінгі жансыздандыруа дайынды.

Жансыздандыруа дайынды , е алдымен, анестезия трін тадаудан басталады. Науасты психологиялы тыныштандыру шін дрігер болатын асынулар жайлы тсіндіру керек. Жоспарлы лапароскопияда науас зерттеуге атысты барлы анализдерді тапсыруы керек. Дрігер брыны аурулары, осымша аурулары, операциялары жне ескі жарааттары туралы барлы апараттарды жинайды. Операцияа 12 саат алдын су мен таамды тотатады. ажетті жадайда тазалау клизмасын жргізу сынылады. Науасты операция алдында душ абылдатады. Егер пациент жре алмаса терісін ылалды салфеткамен сртеді. йткені терісі таза болуы керек. Операция жасалатын жерде тктенулер болса, ол айматы тктенуден тазартады. Науасты жансыздандыруа дайындау осындай кезе-кезедерімен жреді.

 

 

Жедел панкреатит кезіндегі лапароскопиялы араласулар.

Жедел панкреатитті некротикалы интерстициальды трінде хирургиясыз консервативті терапия олданылады. Біра кейбір жадайларда лапараскопиялы араласулар пайдаланылады. Іріді-некротикалы панкреатитте емдеуді хирургиялы операциядан баса жолы жо. Жедел панкреатитті біріншілік себептерін басу шін хирургиялы операция жасалуы керек. Бндайда лапароскопиялы жне лапаротомиялы араласулар жргізіледі. Операциялы тактиканы тадау йы безіні жарааттану трі мен абыну дрежесне байланысты болады. Егер асынуы мен панкреонекроз болан жадайда баса азалара ту ауіптілігі жоары. Хирургиялы араласуларды масаты: ауырсынуды басу, йы безіні ызметін сатау, организмді улы заттардан тазарту, асынуды алдын алу. Крсеткіштер: атты ауырсынулар, ршіген ауру, механикалы сараю, йы безінде жне жолдарында конкременттерді болуы. Лапароскопиялы араласу паталогиялы процессті алыпты етеді. Зрді кбеюі, анны озалысыны жасаруы операциядан кейінгі 2-ші жне 3-ші кндері ауырсынуды басылуы лапароскопиялы араласуларды жасы нтижесі болып табылады.

 

Жедел панкреатит кезіндегі лапароскопиялы нсау.

Хирургиялы емге крсетімдерді анытау-крделі жне аяына дейін шешуін таппаан мселе. Бл иындытар алдымен дертті болжамын анытайтын жне емні нтижелерін баалайтын айын критерийлерді жотыымен, дертті алашы кезедерінде-а науасты жадайыны ата болуымен байланысты. Осы атталан жадайларды ескерген Цоллингер былайша жазан болатын: «йы безі - міт артуа тратын аза емес». Жедел панкреатитке жасалатын операцияларды дерт басталаннан кейінгі мерзіміне байланысты блген отайлы:

- ерте операциялар – дертті алашы 2-3 тулігінде;

- кейінге алдырылан операциялар – дерт басталаннан кейін 2-3 аптадан со;

- кеш операциялар – йы безіндегі жедел абынулы процестер басыланнан кейін 1-2 айдан со жасалады.

Ерте операциялара крсеткіштер:

1. Перитонит белгілеріні деуі;

2. демелі сараю жне т абы деструкциясыны белгілері;

3. 24-48 саат бойы жргізілген кешенді консервативтік емнен нтиже болмауы;

Емні нтижесіздігіні критерийлері мыналар болып табылады: жойылмайтын шокты белгілері, диурезді тулігіне 1000 мл-ден тмен траты азаюы, ан рамындаы кальцийді 7,5 мг%-дан тмен болуы, 200 мг%-дан астам гипергликемия. Ерте операциялар кезіндегі хирургиялы емні клемі йы безіндегі морфологиялы згерістер мен процесті таралу дрежесіне (ауымына) байланысты ртрлі болуы ммкін. Бгінгі тадаы йы безіне жасалатын барлы операцияларды былайша блуге болады:

1. «Ашы» азасатаушы операциялар: капсулотомия, шарбы апшыыны марсупиализациясы жне ке тампонадасы. азіргі кезде бл операциялар кеінен олданылмайды.

2. «Жабы» азасатаушы операциялар: шарбы алтасын жне йы безі маы аймаын перфузия жне белсенді сорылау масатында кріздеу, оментопанкреатостомия, йы безін кеінен босату( мобилизация) жне рса уысына шыару (абдоминизация).

3. Резекциялы дістер: секвестрэктомия, некрэктомия, ішінара резекциясы немесе тоталды панкреатэктомия, панкреатодуоденэктомия.

Кейінге алдырылан операциялар. Кейінге алдырылан операциялара крсеткіштер:

1. Консервативтік емні нтижелі болмауы – ауырсыну сезіміні саталуы жне ішінара ішек тйілуі, жоары дене ызуыны саталуы, бауыр ызметіні жетіспеушілігіні деуі;

2. йы безіні септикалы деструкциясыны клиникалы жне рентгенологиялы белгілері;

3. Панкреатодуоденалды айматы антамырларынан аррозивті ан кету.

Кеш операциялар.

Кеш операциялара крсеткіштер:

1. латабарды лкен емізікшесіні ткізгіштігіні, емге кнбейтін панкреатитпен осарланып бзылуы;

2. Жедел панкреатит стамасынан кейін аныталан бауырдан тыс т жолдарыны тастары;

3. йы безі жылауыыны (кистасыны) клиникалы жне рентгенологиялы белгілері.

1991 жылы Атлантада, 1997 жылы Европада, 2004 жылы Ресейде халыаралы панкреатологтар оамы жаа жіктеуін абылдааннан кейін панкреонекроза жасалатын операциялара крсеткіштер таы да натыланды. Панкреонекроздарды жне оларды асынуларыны жоарыда келтіріліген жіктеуіне сйкес оперативтік емге тмендегідей крсеткіштер ойылды:

- залалданан панкреонекроз немесе панкреатогендік ірідік (абсцесс), ішперде артындаы кеістікті септикалы флегмонасы, іріді перитонит;

- кешенді трде жргізілген арынды терапияа арамастан траты немесе демелі кпазалы (полиорганды) жетіспеушілік жне заладануды бар-жоына туелсіз трде жйелі абыну реакциясыны симптомдарыны саталуы.

Панкреатогендік (ферментативтік, абактериалы) перитонит лапароскопиялы санацияа жне кріздеуге крсеткіш болып табылады.

Залалданан панкреонекроза жасалатын операцияны негізгі масаты ішперде артындаы кеістіктегі барлы некрозды деструкция ошатарын босату (декомпрессия), толыанды некр- немесе секвестрэктомия, барлы леттену айматарын бос рса уысынан шектеу, эксудаттты адекватты аып шыуын амтамасыз ету (кріздеу) жне келесі оперативтік емді белгілі бір мерзімге жоспарлау.

Ішперде артындаы кеістікті жне рса уысын кріздеуші операцияларды келесі трлерге бледі:

1. «Жабы» кріздеу дісі –рса уысы жне ішперде артындаы кеістікті шарбымай алтасы мен рса уысыны анатомиялы ттастыын сатай отырып кріздеуді кздейді. Бл дісте айта операция тек «талап еткенде» ана жасалады;

2. «Ашы» діс –бл кріздеуші операциялар рса уысы мен ішперде арты кеістігін жоспарлы тексерулер мен санациялар жасауды кздейді жне оларды техникалы шешіміні екі варианты бар:

- панкреатооментобурсостомия+люмботомия;

- панкреатооментобурсостомия+лапаростомия;

3.«Жартылай ашы» дістерса уысына ттікті кпуысты кріздік конструкциялар Пенроз крізімен оса ойылады. Лапаротомиялы жараны абатымен тігеді де, кріздерді рама конструкциясын рсаты бел-бйір аймаындаы ке контрапертура (люмботомия) арылы сырта шыарады.

Пакреонекрозды хирургиялы еміні бл келтірілген дістері бсекелес дістер емес, сондытан, негізді крсеткіштер боланда жне дісті дрыс орындаан жадайда барлы некрозды деструкция айматары мен панкреатогендік инфекция ошатарын жеткілікті дрежеде (адекватты) санациялауа ммкіндік береді.

Жедел деструктивті панкреатитті асынулары. алымдарды кптеген жымды зерттеулері негізінде жедел панкреатитті барлы асынулары ертежне кешболып екігеблінеді.

Дерттіерте асынулары – жалпы сипаттаы асынулар, детте, ауыр интоксикация мен организмні патологиялы процеске айын жалпы реакциясыны салдары болып табылады.

Кеш асынулар –негізінен йы безіні зі мен рса уысы тарапынан дамитын асынулар.

Ерте асынулара жататындар:

1. Панкреатогендік (ферментативтік) перитонит;

2. Жедел бауыр-бйрек жетіспеушілігі;

3. Жедел жрек-тыныс жетіспеушілігі;

4. Интоксикациялы психоздар;

5. Диабеттік (гипергликемиялы) кома.

Кеш асынулара жататындар:

1. Іріді панкреатит;

2. Іріді парапанкреатит (йы безіні айналасындаы

шелмайды абынуы);

3. Ішперде артындаы кеістікті флегмонасы жне

ірідіктері;

4. Іріді оментобурсит;

5. рса уысыны ірідіктері;

6. Іріді перитонит;

7. Кеуде уысы тарапынан іріді асынулар;

8. Сепсис;

9. йы безіні жылауытары (кисталары);

10. Жыланкздер;

11. Аррозивті ан кетулер.