Орден Красного Знамени 2 ордена Красной Звезды

Лашманчылар, архив фотосы

1719 елда Казанда, корабларга илкннр эшл максатында, мануфактуралар барлыкка кил. Бу мануфактураларга м адмиралтействоларга авылны шактый кешелре даими эшк кчлп кчерелгннр. Картлар йтенч, аерым алганда монда 20 еллар элек, 90 яшьлренд мрхм булган Гайнетдинов Гайнетдин истлеклренннн кренгнч, Казанда авылдан чыккан кп кен кешелр байтак заманнардан бирле яшп килгн туганлык еплрене зелмве шул турыда сйли.

Шул елларда длт, ччлек ирлре белн беррттн, урманннардан чистартып, элек авылга караган ирлрне Макашин, Завалишин кебек бай кешелрг бир. 16 нчы гасырларда Мскдн ерак булмаган “Корноухово” дигн авылдан Мертвага дигн кеше кчеп килеп “Ырга м “шнк” елгалары кушылган урында “Корноухово” дигн авылга нигез сала. Бу ирлр бик удырышлы була, су буйларындагы болыннарда терлек йртерлек ки болыннар елгн. 19 нчы гасырны беренче яртысында Мертвагоны токымы- Мертваго (Депрейс) Марья Николаевна дигн бай алпавыт хакимлек иткн. Аны ире- Мертваго Петр Дмитриевич (штаб-ротмистр) була. Аларны 190 крестиян м 2.372 дистин ирлре була. Соыннан аларны уллары Александр, бай хуалыкны блгенлекк тшер. нисе Марья Николаевна лгч, боларны барлык хуалыгын Лаештан килгн елга хуалыгында эшлгн приказчик, урта куллы бай Капитон Макашин сатып ала. Ул кп хезмт куеп, хуалыкны ктр, трле миллт кешелре аа эшк яллана. Авылда яа мктп, кирпеч, спирт заводы ача, чирк сала, ат конюшнре тзи, ир билмлрен арттыра. Якын- тирдге авыллардан кп кен кеше бу хлле байга эшк ялланалар. 1919 нчы елда Корноухово авылына Германиядн м Польшадан эшчелр кил. Алман иленнн (Германиядн) Россияд беренче трактор кайтартыла. Шул елларда бу авылда хуалык МРС (медународная рабочая солидарность) дип згртел.Бтен Макашин байлыгы МРС ка кч. Аны иткчесе Фридрих Фриц була. 1921 нче елда крестияннар эшчелрг верел. Авылда ач балалар чен 2 ашхан ачыла. Совхоз кренлп ктрел. 1930 нчы елларда бу авылга сугыштан качып немец м поляк гаиллре кчеп кил. Трле миллт кешелре яши.

Завалишин Иринарх Иванович “Йзем” (“Зюзино”) авылында алпавытлык ит, отставкадагы генерал-майор. шнк халкы аа да эшк яллана. Аны ике туган абыйлары- рус шагыйре Ф.И. Тютчев м атаклы астрофизик Д.И. Еропкин. Улы- Дмитрий Завалишин атаклы Декабрист була.

1783 нче елда халык исбен алу вакытында (перепись) Олы шнкт 119 йомышлы татар иреген испк алынса, 1834 нче елда авылдагы 134 хуалыкта 460 ир-ат м 463 хатын-кыз яши (уртача алганда рбер гаилд 6-7 кеше).

“Ревизские сказки” 1834 нче ел, Олы шнк халкы

1830-1840 нчы елларда авыл мчетенд Сйфетдин Хмзин белн Фазыл (Фазлый) Бикмхммтов имам-хатыйб, Фтхулла Нигмтуллин азанчы вазыйфаларын ти. Шушы елларда 60 ир-балага исплнгн аерым мдрс эшли.

Мчет

Крше Кече шнк авлында да нк шундый ук сандагы балалар укытыла. Анда Шаимрдн Нигматуллин имам м азанчы вазифаларын башкара.

“Ревизские сказки” 1858 нче ел, (архив фотосы)

1866 нчы елда авылдагы хуалыклар саны 231 г ит. Аларда 771 ир-ат м 711 хатын-кыз яши. Халык саны кпк арткач, авыл 2 мхллг блен. 1872 елда тагы бер яа мчет ачыла. Фазыл Бикмхммтовтан башка дини вазифаларны Шаимрдн Фйзуллин, Бдретдин Сйфетдинов м Гыймадедтин Фтхуллиннар башкаралар. Мдрсд 50 ир бала м аерым бинада 45 кыз бала укый. 1883 нче елда иске мчет урынына яасы тзел. ***** Гарипова Венера Минулла кызы, Гарипов Ильяс Нип улы м мктп музее эзтабарлары тарафыннан ыелган мглмат, Олы шнк авылы.

1891 нче, ачлык елында туган Мина кари Гйнетдиновны гыйбртле треми хле, авыл картларыны сйлгн истлеге булып тора. Аны авыл кешелре Карый бабай исеме белн хтерлилр. йлре Фаттахов Каюм бабайлар каршында, су буенда була. Алардан ерак тгел мдрс (мптек) бинасы. Аны тисе Гйнетдин иманага тллр кп булу сбпле атын да, сыерын да сатырга мбр була. Зур гаил фкыйрьлект кала. 1893 нче елда, ике яшьт чагында аны ччк авыруыннан кзлре сукырая. ч яшенд пычрак вакытта абыйсы яис апасы аны илклрен салып мдрсг укырга илт торган булганнар. Бу дм сукырлыктан тгел, аяк киеме булмау аркасында шулай эшлгннр. 16-17 яшьлр тирсенд зе мдрсд дин сабаклары укыта башлый. 1932 нче елдан со крше авыларда шлп ала. Сукыр килеш Корън ятлаган, кари булган егет Оренбург якларында туып-скн, дини белемле, бик матур мнтлр сйлче Маибдр исемле затлы кызга яучы ибр. Яшь кыз гарип егетне рне тшр дип кияг чыгарга риза була. Аларны Шафия, Кафия, Факия исемле кызлары, Нип, Даниял исемле уллары туа. Нип дигн малайлары лаеклы ялга чыккач, Казан шре Киров районындагы “Рамазан” мчетенд имам-хатыйб булып тора м зе д инвалид булган бертуган энекшен трбияли. Карый бабай: “...балаларымны белемле итсем кил сбпле, 1945 нче елны 1 сентяберен кадр колхозда шлгн тормыш иптшем Маибдр белн балаларны алып, шнктн Казанга кчендек- дип сйли. Казандагы “Мрни” мчетенд хезмт ит.

1907 нче ел да - халык кп яшгн чор булып тора. Барлык халык саны- 2468, 350 хуалык була. 2794,8 дистин ир, 2 мчет, 2 тимерчелек алачыгы, 3 тегермн. 12 лавка (ваклап сату .б.). Халык саны тиз арту, ччлек ире итм аркасында Олы шнктн 70, Кече шнктн 35 ир-ат Кама елгасына бурлак хезмтен ялланырга мбр булалар.

1917 нче елгы инкыйлаб (революция) авыл кешелрен лл-ни бхет китерми. Илдге взгыять авылда да чагылыш таба. Кп кен ир-егетлрне мбри рвешт Кызыл Армия сафларына алып китлр. Садриев Гариф гражданнар сугышы чорында легендар полк командиры Якуп Чанышевны шси ординарецы булып хезмт ит. 1919 елны бер аягын здереп (Дудов армиясен каршы сугышканда) авылга кайта. Авылда трле аваплы эшлрд эшли, 1927 нче елда авыл советыны беренче рисе итеп сайлана. Озак еллар Якуп Чанышев белн хат алышып тора. 1947 елны Оренбургка кчеп кит. Озак еллар буена мулла вазифасын ти. Граданнар сугышы чорында, гадтт, мондый эшт эшлгн чен атканнар. Аны да атырга хкем итлр. Хкем карарын трг Якуп Чанышев зе алына. Ул атып, Гариф аганы кулын гына яралый. Гариф ага исн кала. Легендар полк командиры бу адымны зене ординарецын бик ихтирам иткнг шулай эшли.

Легендар Якуб Дигангир улы Чанышев Татар атлы кавалериясе (интернет челтреннн)

Гражданнар сугышында (алда йтеп кителгнч) лл амалиев та катнаша. Соыннан “Кызыл юл” колхозында трле аваплы урыннарда эшли.

лл амалиев (Шиапов Габдулла фото-архивыннан)

1918 нче елда, елга буенда мдрс бинасында беренче мктп ачыла. Аны беренче укытучылары булып Фазылов Шмрдннаны балалалары Зки м Сгдия булалар. Алар тисе тарафыннан Пенза лксе е авылынннан чакырылып китереллр. Шулай ук мктпт Хмзин Бдретдинны балалары Фатыйма м Сгдт, Насыйбуллин Габделхак м Хснов Млик т эшли. Алар башлангычта яача укыта башлыйлар. Авыл халкы аларны бик ихтирам ит м озак еллар горурланып иск ала. Мктп 1918-1930 нчы елларга кадр эшлп кил. 1931 елда мктп ШКМ (школа молодёжи) дип згртел. 1933 нче елда мктпк ТГУМ (татарская гимназия учёбы молодёжи) исеме бирел. ****** Гарипова Венера Минулла кызы, Гарипов Ильяс Нип улы м мктп музее эзтабарлары тарафыннан ыелган мглмат, Олы шнк авылы.

1920-1921 нче елларда Идел буе районнарында корылык м ачлык еллары була. Олы шнк авылында халык саны 1926 нчы елда 1920 нче ел белн чагыштырганда 355 кешег кими. 1920-1930 нчы елларда кп кен кешелр эш эзлп читк чыгып китлр. Шундыйларны берсе-Мисылу би Бдретдинова. Ул 1910 нчы елны 15 июненд туа. Аны ике селесе Минзифа м Минниса авылда калалар. Аларны тисе Вли абзый була. Ул умарталык тота. Авыл халкы ле д “Вли” аннары “Ибни чнниге” дип иск ала.Мисылу би 1930 нчы елда Сахалин утравына, Оха шрен чыгып кит. Шунда тплнеп кала. Тормышлар ртлнгч, й айлары туган авылына еш кайтырга тырыша.

Мисылу би (сулдан беренче) авылда кунакта(Г.Шиапов фото-архивыннан)

2013нче елда Татар конгрессы тркеме белн Сахалинга барган язучы,магать эшлеклесе Фузия Бйрамова Мисылу би белн очрашуы турында болай дип яза: “Сахалин утравыны и карт кешесе д – 102 яшьлек татар карчыгы Мисылу би Бдретдинова да биред яшп ята! Ул гаилсе белн утызынчы елларда ук Охага килгн була, аны туган яклары – Балык Бистсе районыны Олы шнк авылы булып чыкты. Мин Мисылу би белн махсус очраштым, аны кзлре крмгнен алдан ук белгнг, туган якларыны исе-тсе итеп, кипкн мтршклр алып килгн идем… Мисылу бине сукыр кзлреннн кипкн мтршклр стен яшь тамчылары тгрп тште… Аны 6 баласыннан инде 2 кызы гына исн, алары да материкта яшилр икн, инде злрен д 80 яшь… би хзер лгн тпчек улыны хатынында – Люба килененд яши, татарлар да рвакыт аны хлен белеп торалар икн…”.

Язучы Ф.Бйрмова Бдретдинова М. очрашу вакытында (Татар конгрессы фото-архивыннан)

Оха шре татарлары Мисылу би белн, 2013 нче ел

Мисылу би 2014 елны 103 яшенд бакый дняга кит.

Олы шнк авылыннан 1933 нчы елда мктпне тмамлаган 28 укучы Чистай педагогия техникумына укырга керлр. Аларны кбесе техникумны тмамлагач туган авылларына укытучы булып кайталар, башкалар- алган нрлре буенча крше-тир авылларда эшли башлыйлар.

“Кулакка чыгару” (“Раскулачивание”) чоры башлана.

Хлле крестяннарны кулакка чыгару

Олы шнктн Солтан Бикмхммтов (мулла Фазылны энесе булырга тиеш), “Чрк” кушаматлы Шмсетдин, Гайфулла Ибтуллиннар кулакка чыгарылып Себерг срел. Авылны 9 ярлысы кмк хуалыкка берлш. “Кулаклар”дан ыелган 4 ат белн 7 сыерны Гайфулла Ибтуллин абзарына кертеп “тутыралар”. Кмк хуалыкны беренче рисе итеп Йосыф Хафизов атлы крестиян сайлана.

Беренче колхоз рисе Йосыф Колхозга берлшеп эшл

Хафизов гаилсе белн (“Мйдан” урналы №6/2009)

 

Ни сбптер, авыл рисе Садриев Гариф кмк хуалыкка керерг ашыкмый.Аннан крмеш, башкалар да бик керми.

1931 елны 1 мартында Иосиф Сталин мкалсе басылып чыкканнан со кмклш анланып кит. 1929 нчы елда оешкан колхозга “Кызыл юл” дигн ктренке исем бирлр. 1930-34 нче елларда авыл хуалыгы продуктларын зерл буенча Татарстанда и алдынгы колхозчыларны самолётка (“кукурузник”) утыртып авада йлндер торган булганнар. 1934 елда Балык Бистсендге МТС (машина-трактор паркы)ны полит-оешма иткчесе Вли Шафигуллин районга агит-самолет чакыра. “Тимер кош” ны кп кешене леге вакытта кргне булмый.

Шагыйрь Шйхи Маннур 1934 нче елда Олы шнк авылына иади командировкага шул самолётка утырып кил. Шул елны зене атаклы “Гайан бабай” дигн поэмасын яза. Ул авылны мртбле кешесе, мктп директоры Валиев Мннан абзыйларда тора. Гайан Хисаметдин улы Хисамов ул вакытларда ат караучы булып эшли. Ул елны 28 тай трбиялп стер. Ш. Маннур соыннан «Гайан бабайны алтын кшеле» дигн поэмасын да яза, лкин ср утызынчы елларда ук укучы келен кереп утырган Гайан бабай характерыны сеше, яа яклары белн ачылышы буларак ягырамый. Шуа кр бу ср матбугатта басылып чыкмый. “Гайан бабай” поэмасы кп еллар дбият фненнн мктп программасына кертелде.

Кренекле язучы Шйхи Маннур “Гайан бабай” поэмасына иллюстрация

1934 нче елны февраль аенда “Кызыл юл” колхозында арыш игче, звено башлыгы Нфис Минаеваны колхозчы-ударникларны 1 нче Бтенрсй съездына делегат итеп сайлыйлар. Ул анда Михаил Калинин итклгн Бтенсоюз башкарма комитеты м ТатЦик гъзасы итеп сайлана.

Делегат Нфис Минаева Съездан кренеш (архиф фотосы)

Шагыйрь Ш. Маннур депутат Нфис белн очрашу чен д кил. Гайан бабай ул вакытларда Нфис звеносында (бригадасында) эшли. 1935 нче елда Н. Минаеваны крше Олы Солтан авылына авыл советы рисе итеп кчерелр. Бек Ватан сугышы чорларында ул Гобй авылындагы “Урал” колхозын иткли.

1935 нче елда Олы шнкт 180 балага исплнгн яа мктп бинасы ачыла. 1938 нче елда ул урта мктп буларак эшли башлый. 1935 нче елны эссе енд, янгын чыгып, авылны ике урамы (3/1 диярлек) юкка чыга. Кплр авылдан кчеп китрг мбр булалар. 1936 нчы елда авылда 465 йорт, 2300 г якын кеше яши, 1959 нчы елда 356 йорт 1930 кеше исплн. ******* Ильшат Хлиуллин, Вахит Байсарлы “Олы шнк", "Мйдан" урналы, “Идел-Пресс”,2009 нчы ел, 6 сан,122-123 нче битлр.

1941 нче дштле сугыш еллары башлана. Кан- койгыч сугышка Олы шнк авылыннан 204 ир-егет кит. Шуларны 157 дн артык кешег туган авылларына йлнеп кайтырга насыйп булмый.

 

 

 

 

Татарстан Республикасы “Хтер китабы”ннан:

Олы шнк авылында туган, Бек Ватан сугышында корбан булганнар:

Фамилиясе, исеме, тисене исеме Туган елы лгн елы Кайда:
хмдуллин Крим ? п/п 41068 Украина, Хмельницкий обл. Волицкий р-н, д. Волницы
хмтов Габдери (Гаптерхман) Кызылармеец
Александров Сергей Василий улы ? 142 сп. Севастополь:07-42 л 318 6214 пленга элэг
хмтшин Каюм ? Пленга элг : Крым:29.10.41 Германия 28449
Бааутдинов Гыйлман 1144 сп,340 сд г. Владимир 977524
Бдретдинов Гыйлметдин Бдретдин улы 18004 п 1 Кызылармеец
Бдретдинов Слим ? 859294 сд Ясский у., д.Чужа вода Румыния п кр-ц
Бдретдинов Фатыйх Бдретдин улы ? 3 Кызылармеец
Бдретдинов Хтар (?) ? ? Пропал без вести
Бикбулатов Гариф Бикмт улы ? Попал в плен 3 –Кызылармеец
Бикбулатов Зыятдин Хисам улы 977529 п 1 кр-ц
Бикмхммтов Шири 977520 п 1 кр-ц
Бдретдинов Сахибулла   Легион 30784 сам.ок 5618 пленга элг
Бдретдинов Фатыйх Бдретдин улы г. Клин Московская п-у 3 кр-ц
Влиев Згит Вли улы ? Смоленская обл. п. Красноармеец
Влиев Нурулла Воловский р-н,д. Турчаново (Волово) липецкая обл. 18001 п 1 кр-ц
Влиев Сахиб(п) Вли улы 977521 п 1 кр-ц
Вафин Мансур Нурлыхмт улы ? Г. Лебус Германия, Бранденбург п.
Влиев Загит Вли улы ? Смоленская обл. п кр-ц
Валихмтов Газизулла московская обл. 977520 п и кр-ц
Влиев Габдрахман Вли улы ? 11 сп,31 сд г. Кременчуг( попал в плен: Харьков:12.2.42 5618- санитар
Гадиев Хази 1252 сп,376 сд г. Санкт-Петербург, Пискаревское братское кладбище 18002 у 1 с-т
Газизов Заит ? п/п 1825,ч.116 Верхнемамонский р-н,с.Осетровка Воронежская обл. п мл .с-т
Газизов Шакир 977524 п 1 кр-ц
Гйнетдинов Габдул 977521 п 1 кр-ц
Гйнетдинов Гыйматдин 26 особая рота Холмский р-н ,д. Тараканово Новгородская обл. 818883 п 1 кр-ц
Глиев Газиз 977521 п 1 кр-ц
Глиев Закария Гли улы 237 гв.сп,76 гв.сд Кормянский р-н,с. Жиличи Гомельская обл. 18001 п 1
Глиев Ислам 977520 п 1 кр-ц
Глиев Исамгыйльлиев ИсамгыйлГли улыулыин улы улыэгэ 112 особый инженерный батальон Выборгский р-н,о.Тупуран-сари(д.Манола Ленинградская обл. вма 1 у 1 кр-ц.
Глиев Фатыйх 977521 п 1 кр-ц
Глиев Хснгали Гли улы   п 3 кр-ц
Глиев Шмсулла Мхммт улы к533 сп,128 сд Кировский р-н,Рабочий поселок 8 Ленинградская обл. 818883 п 1 кр-ц
Гарипов Гзиз Гарипулла улы 569 сп,161 сд Ст.Любовна,д. Каделец Чехословакия 18003 п 1 кр-ц
Гарипов Галиман Гарипулла улы 977529 п 1 кр-ц
Гарипов Крим Батецкий р-н,д. Вольная(ж) горка Новгородская обл. п кр-ц
Гарипов Саип 32522а п 1 кр-ц
Гарипов Хйрулла Гарипулла улы ? 3 кр-ц
Гасыймов Хтим Гасыйм улы ?
Гыймазетдинов Саип ? п кр-ц
Гатиятуллин Зиннт ? Из Большой атмас (Укмас)?(Большой Ошняк) 17239 попал в плен п кр-ц
Гзизов Николай Гзиз улы 208 сп,18 сд г. Ошац,шталаг iv g (попал в плен:41) Германия 6235
Гйнуллин Вли Гйнулла улы ? п 3 кр-ц
Гйнуллин Минулла ? ? Легион сан.ок 30784 попал в плен
Глиев хтм Шмсевли улы 977520 п и кр-ц
Галиуллин Зиннатулла Галиулла улы г.Шлос- хольте-Штукенброк,шталаг vi k(326)(попал в плен: Эстония) Кировским огвк Ленинградской обл. Германия 977521
Галиуллин Минвли ? 10984 попал в плен п кр-ц
Гарипов Гатият 57 гв.сд Харьковская обл. п и кр-ц
Гарипов Кадыйр Гарипулла улы 14 ур,п/п 13857 Тосненский р-н,п.Красный бор Молотовским рвк г.Казани Ленинградская обл. 18001 у 1 мл. с-т
Гарипов Шйхулла (Хйрулла?) 48 гв.абр,2 ад х.Науска Эстония 18002 п 1 кр-ц
Гарнаев Нотфулла Гиният улы ? 2 сп; втле попал г в плен: г. Рига:07-41 32663 п кр-ц
Гафиятов Гыйлметдин рвк 977520 п 1 кр-
Гыйбадуллин Галимулла 34387а п 1 кр-ц
Гыйлев Гли Грй улы   6260 попал в плен п кр-ц
Гыйматдинов Сахип (б)   1287 сп,110 сд Калужская обл. п 3 кр-ц
Гыйниятуллин Рхим Гыйният улы ? 18 сд попал в плен: г. Орша:07-41 5628 п кр-ц
Длтшин Шйхелислам Длтша улы Вяземский р-н Смоленская обл. п 3 кр-ц
Дминов Муллахмт Мхммтан улы 977520 п и кр-ц
аббаров Грй Сфр улы 208 сп,18 сд г. Баркниевко,шталаг 302(попал в плен: Горки:14.7.41) Польша 977521 у 1 кр-ц
Захматов Николай Васильевич 16азсп, 598 лап. 27.07.1941 попал в плен г. Полоцк 6257 Германия г. Ортенбург
Зетдинов Кыяметдин 128 гв.сп,44 гв.сд с. М.Семёновка Харьковская обл. 18001 п 1 кр-ц
Закиров Хмтгариф Садыйк улы ? 3 кр-ц
ллов Фатыйх 977520 п 1 кр-ц
Зйнетдинов Габдулла Зйнетдин улы Попал в плен: Белгород: (10.07.43) 1905 у п кр-ц
Закиров Барый Закир улы Спас-Деменский р-н,д.Сутоки,ст.сутоки(ст.барятинская) Калужская обл. п кр-ц
Закиров Каюм Закир улы ? п 3 кр-ц
Закиров Сабир Закир улы Сталинским рвк г. Казани 977523 п 1 кр-ц
Ибраимов Нурулла Ибраим улы кр-ц
Ибраимов Хмидулла Ибраим улы кр-ц
Исхаков Габдуллаан 977520 п 1 кр-ц
Илясов Гали Минликй улы ? Легион 51 сп,3 сд попал в плен:2-10-41 30362 п с-
Исхаков Харас Садыйк улы Юдинским рвк 977523 п 1 кр-ц
Минвлиев Шймрдан Тверская обл. 977521а п и кр-ц
Мифтахов Гыйматдин 977520 п 1 кр-ц
Мифтахов Зйнетдин кр-ц
Муллахмтов Нурмхммт Муллахмт улы г. Чистополь 977523 п 1 кр-ц
Мусин Хбибрахман ? 136 гв.сп,42 гв.сд Сафоновский р-н,д. Лаврово Смоленская обл. п кр-ц
Мхммтанов Муллахмт Мхммтан улы ? 3 кр-ц
Мхммтханов хмт 507 сп,148 сд Ливенский р-н,д. Вязовик(погость(мцен.,Ленино Орловская обл. п 2 кр-ц
Мхетдинов Минулла Мифтах улы 977520 п 1 кр-ц
Мифтахов Рамазан Имам улы Легион 42 сп,180 сд попал в плен Харьков: Германия 28990
Мбркшин Нургали 977521а п 1 кр-ц
Мслимов Мрдегалим Мрслим улы 74 сп (17 зп попал ) в плен: г. Лубны (Великие Луки):07-41 5676 п кр-ц
Мхммтанов Фйзи Зарип улы 89 сп,23 сд Городищенский р-н Волгоградская обл. 18001 п и лейтенант
Мхммтшин Мхммтша 1255 сп,379 сд Невельский р-н,д. Сомино Псковская обл. 18002 п и кр-
Мхммтшин Рхмтша 1255 сп,379 сд Невельский р-н,д. Турки-Перевоз Псковская обл. п 2
Мхммтшин Федор Хафиз улы 208 сп,18 сд г.Кремс у Донау,Шталаг 17 б(г. Орша:20.07.41 Австрия 6217 у
Мхммтанов Габдулла Мхммтан улы 1007 сп,292 сд Городищенский р-н
Нигмтуллин Миннехан Нигматулла улы ? 3 кр-ц
Нбиуллин Фтхетдин Насыбулла улы п 3 кр-ц
Парнай Нотфулла ? Д. Колодницы Латокская обл. п. партизан
Питко Хмит Миннебай улы ? 6276 попал в плен п кр-ц
Рхимов Садыйк 84 зсп. Барятинский р-н,д.Агатино Калужская обл. вма 1 у 1 кр-ц
Ризванов Ситдыйк п/п 518349 Велижский р-н,д.Малое Замошье Смоленская обл. 18002 п 1
Романов Гурий Афанасий улы к969 сп,273 сд Городищенский р-н, Балка солдатская, Волгоградская обл. 18001 п. 1 кр-ц
Рахманулов( Гыйлев) Гллм Гарипулла улы ? 16394 попал в плен п кр-ц
Сгыйтдинов Хмт 50 мех.бриг.,5 мехк Тацинский р-н,хут. Бобовня Ростовская обл. 18001 п 1 кр-ц
Садриев Габдрахман Садри улы ? 3 кр-ц
Слхов Фхри ? 987 Зенап Старорусский р-н,д.с .Служно Новгородская обл. п ст-на
Слхетдинов Фсхетдин ? 3116 сп Юхновский р-н,д. Красная Горка Калужская обл. п кр-ц
Слхетдинов (Фсхетдинов) Фсхетдин 1316 сп,17 сд Юхновский р-н,д.Красная Горка Калужская обл. п 2 кр-ц
Сиразиев Нурмхммт Гыйматдин улы ? п 3 кр-ц
Сиразиев Фасыйх Гыйматдин улы ? п 3 кр-ц
Советский Сахаб Минга улы 133 сд с. Садомень Румыния 11458 п 1 ст. Лейтенант
Советский Фттах Минга улы ? 66 сп,93 сд г.с Секешфехервар: 19.1.45 Австрия 23541 попал раненный в плен, мл. лейтенант
Сабиров Грй Сабир улы ? 23836 попал в плен п кр-ц
Садриев Габдрахман ппс 1894,ппс 871 977521а п 1 кр-ц
Садыйков Мхммт ? ? 18 сд попал в плен: г. Орша:08-41 5628 п кр-ц
Садыйков Сфр Садри улы 208 сп,18 сд г. Грайфсвальд, Шталаг 2 h(302)(попал в плен:20.07.41: Могилев) Германия 977521 у. и.
Слхов Гариф Слх улы г. Берген-Бельзен,шталаг xi b( попал в плен:26.7.41: г.Тарту) Германия 977521 у. и.
Слхов Зыятдин Горьковской обл. кп Нижег п к кр-ц
Сафин Рамазан Дон 27987с-45г 103 г. Славута Хмельницкая обл. Украина 18003 п 1
Таетдинов Фатыйх 18004 п 1 кр-ц
Фазылов Файзрахман Габдрахман улы 314 сп,46 сд Выборгский р-н,п. Петровка(Пиртц) Ленинградская обл. 11458 п 1 ст. лейтенантт
Фазылов Габдрахман 977522 п 1 кр-ц
Фатыйхов Нургали Фатыйх улы ? 1023 сп,307 сд г.р\ Русский брод Орловская обл. п кр-ц
Фатыйхов (Фттахов) Каюм Фттах улы 1311 сп,173 сд Витебский р-н,д. Николаевка Витебская обл. 18002 п
Хйруллин Зиннтулла Осбр. Старорусский р-н, с. Козлово(Ефремово) Новгородская обл. 18001 п 1 с-т лейтенант
Хйруллин Минвли 617 сп,199 сд Дрибинский р-н,с. Сухари Могилевская обл. 18002 п 1
Хйруллин Лотфулла 977520 п 1 кр-ц
Хлиуллин Бикмулла   эг 57 Ленинградская обл. у кр-ц
Хлиуллин Хмит Хлиулла улы   (арс,атн 756 сп,51 сд) работал на фабрике 6521попал в плен
Хмидуллин Вли (Гали) ? 301(191) омедсб 1023 сп,307 сд п.Поныри Курская обл. вма 1
Хмидуллин Снгт 977520 п 1 кр-ц
Хафизов Касыйм ? 512 сп,146 сд Барятинский р-н,д. Фомино Калужская обл. п кр-ц
Хафизов Мулланур Йосыф улы 296 сп,13 сд Кировский р-н, Невский пятачок Ленинградская обл. 18001
Хисамов Халит Газизан улы 1054 сп,301 сд г. Костшин Польша 18003 п 1 с-т лейтенант
Хисамов Хмтгали Хйрулла ? 3 кр-ц
Хисанов Грфетдин Гыйла улы 977520 п 1 с-т лейтенант
Хснетдинов Габдрахман 977520 п 1 кр-ц
Хснетдинов Фйзерахман 977520 п 1 кр-ц
Хснетдинов Хсд Хснетдин улы 185 сд Ржев.р-н,д. Ступино Тверская обл. 18001 п 1 кр-ц 194 обс.
Хйруллин Лотфулла (Натфулла) Хйрулла улы арх. 29454 6261 88/62(38/62) сб; втлег Старая Русса:08-41 Ленинабад 6258 сд попал в плен
Хмидуллин (Гайфуллин) Хабибулла Гайфулла улы ? 4 сд; (нема) попал в плен:каунас:07-41 Германия, Норвегия 32894 п мл.с-т
Хисамиев Бдри Хисаммлек улы 208 ап г. Нойбранденбург, Массенграб, шталаг 2 h(302) Германия 977520
Хисамов Рхим ? Юхновский р-н,ст.Износки Калужская обл. п кр-ц
Хисамов Фхри Хисам улы Попал в плен: г. Смоленск:1.8.41 л 316,12 е 6242 п кр-ц
Хисаметдинов Сахип (б) ? шталаг 51 попал в плен: г. Тарту, Эстония:5.8.41 Латвия 28560
Хснетдинов хт Хснетдин улы ? 1919 арх. 31008 30784 194 обсв,29 сд; 2 тюркб , попал в плен: г. Ржев:02-42 Польша ,г.Санок 31878
Хснетдинов Габдрахман Хафиз улы 977520 п 1 кр-ц
Хснетдинов Зкиан Хафиз улы 977520 п 1 кр-ц
Хснединов Ширияздан Хафиз улы 185 сд Ржев.р-н,д.Ступино Тверская обл. 18001 п 1 кр-ц 194 обс.
Шймрданов Габдулхан 1126 сп,334 сд г. Кидяк (д. Видзе) Литва 18002 п 1 кр-ц
Шйхетдинов Кирам ? 329 сп,70 сд г. Санкт-Петербург,г. Колпино
Шйхетдинов Кыям 179 омедсб 4об 766 сп,217 сд Чернский р-н,с. Кудиново Тульская обл. вма 1 у 1 кр-ц
Шакиров Пастафай (Тастарай) 10.02. 277 сд,49 а,п/п 32414 Горецкий р-н,д.м. Дрибин(Панечи) Могилевская обл. 18001 п 1 кр- ц
Шакиров Хмтзыя Закир улы п/п 55315-р 977527 п 1 кр-ц
Шакиранов Газиз Газиз улы Омед. сб 166 1091 сп,324 сд Думиничский р-н,с. Лошево Калужская обл. 18002 у 1 кр-ц
Шмрднов Габдрахман Шмрдн улы 246об. 599 сп,145 сд Лиозненский р-н,с. Поддубье Витебская обл. 18001 п 2 кр-ц
Шмсетдинов Зыятдин Шмсетдин улы 291 Сталинским рвк г. Казани 977533 п 1 гв.кр-ц
Шиапов Кашаф Шиап улы 380 омедсб 230 169(161) сп,86(229) сд Псковский р, Друсски (Расски) (Суварово) Псковская обл. 18002 у
Шймрданов Габделхан 186 об 1126 сп,334 сд г. Кидяк (д. Видзе) Литва 18002 п 1 кр-ц
Шакиров Габдулла Мхммтан улы ? 87 мор.пех.бр . попал в плен: Киевская обл.:28.8.42 Австрия,Югославия 26532 п кр-ц
Шакиров Грй ? Брянская обл. п 3 кр-ц
Шакиров Хаип п 3 кр-ц
Шмрднов Минневли 208 сп,18 сд Вяземский р-н Смоленская обл. 977520 п и кр-ц
Шмсетдинов Сахип (б) 208 сп,18 сд г. Гросс Борн ,Вестфаленхоф, шталаг 2 h(302)(попал в плен:2 0.7.41:Смоленск) Польша (Германия)
Шакиров Габдулла Мхммтан улы ? 87 мор.пех.бр. (попал в плен: Киевская обл.:28.8.42 Австрия, Югославия)
Хисаметдинов Гыйматдин Хисаметдин улы ? с.Большая Елга? (Большой Ошняк ) 17 сп попал в плен: Великие Луки:07-41 6144

Сугыштан кайтмаган авылдашлар саны- 157. Хтер китабында тупланган, Олы шнк авылыннан чыккан сугышчылар саны- 160. Шуларны 75 ген алдан испк алынган 157 солдат исбен кергн. (Хэтер китабы кчермсенд алар куе згр тс белн билгелнгн). Хтер китабына кертелмгн 82 авылдашны стск- Бек Ватан сугышында корбан булган авылдашлар саны якынча 242 кешег ит. Хтер китабында туган ирлре (место рождения) Олы шнк язылса, аларны бер леше авылда тусалар да, читт кчеп киткннрен д испк алырга кирк. Военкомат биргн кгазь мгълматларын электрон вариантка кчергнд исем, фамилиялренд хаталар да очрый.

Олы шнк авылыннан чыккан, сугышта корбан булган авылдашларга татар теленд мемориал такта булдыру чен сугышчыны тгл фамилиясен, исемен, тисене исемен, туган м лгн елын белерг кирк.

Сугыш елларында хрби орден м медальлрг лаек булган авылдашларыбыз:

Зиятдинов Нурмухамет Зиятдинович.

Год рождения: 18.02.1911 капитан, в РККА с 1941 года
место рождения: Татарская АССР, Рыбно-Слободский р-н, д. Б. Ошняк
№ записи: 1265515596 Перечень наград 705/н 22.02.1945

Орден Красного Знамени 2 ордена Красной Звезды

Подвиг:

Шагабудинов Бадардин

Год рождения: 1917 ст. сержант в РККА с 1938 года
место рождения: Татарская ССР, Карп(н)оуховский р-н, д. Большой Ошняк
№ записи: 1111833532 34/н 13.07.1944 Орден Красной Звезды

Закиров Абдри

Год рождения: 1915 гв. ефрейтор, в РККА с 1940 года
место рождения: Татарская АССР, Корпоуховский р-н, д. Большой Ошняк
№ записи: 1265824738 Перечень наград 21/н 17.07.1944 Медаль «За отвагу» 53/н 08.03.1945 Орден Отечественной войны II степени