Дріс11.Туристік ксіпорындаы маркетингтік ызмет, басарушылы модельдері жне оларды ерекшеліктері
Дрісті масаты: турксіпорындаы басарушылы моделі мен оны ерекшеліктері мен
турксіпорынны маркетингтік ызметтегі ерекшеліктері жне трлері арастырылады.
Дріс сратары:
1.Турксіпорынорындаы басарушылы моделі мен оны ерекшеліктері
2.Турксіпорынны маркетингтік ызметтегі ерекшеліктері
Таырып бойынша негізгі тсініктер:бейнелеу, йлесу, нышан, німділік жадай, туекел, маркетинг, реактивті, активті, сегмент.
Туризм практикасында келесі басарушылы модель типтері осылды:
Бейнелейтін- затты немесе жадайды бейнелейді;
йлестік- жадайды формамен немесе асиеттерімен ерекшелейтін трлі шынайы элементтермен алмастырып бейнелейді;
Нышанды- трлі жадайларды символдармен бейнелейді.
лгілер трлі басару масаттарына ызмет крсетуі ммкін, менеджерге орта наты жадайды перспективасын крсетуге кмек беру. Модельдер кмегімен турпакетті андай клемі пайда келеді, андай шыын келетінін анытауа, сондай-а турпакет шыару клемін анытауа болады.
Турксіпорынорын ызметінде шешім абылдау шін тмендегідей модель типтері осылды:
німділік жадайы- менеджер абылданан шешім орындалса, нтижені алай болатынын наты біледі;
Сенімсіздік жадайы- менеджерде шешімді орындаудаы нтижесін болжалдайтын апаратты болмауы;
Туекел жадайы- менеджер жеткілікті апарата ие, біра туекел элементі кез-келген жадайда бар.
Турксіпорынорынны маркетингтік ызметтегі ерекшеліктері
Маркетинг басару секілді технология.Маркетингті турксіпорынорын ызметіні процесі ретінде басару технологиясыны ылыми сыйымдылыы ретінде арауа болады, мндай жадай отанды турксіпорынорына туристтік ызмет нарыындаы бсекелестік шарттарын амтамасыз етуі ммкін.
Маркетингті тапсырмаларыны бірі ызмет нарыындаы турксіпорынорын стратегиясын анытау, яни нарыты зерттеу, олара жету масаттары мен жолдарын анытау. Бл тапсырманы жзеге асыру шін прессаа, радиоа жне телевидениеге жарнама беріледі.
Маркетингте йымдастырушылы мдениет лкен маынаа ие, ол ызметкерлер арасында зара арым-атынастар ережелеріні жиынтыын крсетеді. Негізгі йымдастырушылы мдениет турксіпорынорынны базалы масаттары берілген іскерлік атынастар болып табылады.
йымдастырушылы мниетіні дрежесі тртіптік кодексті белгілейді, оны рамында жртшылы мораль принциптеріне негізделген тртіпті ережесі мен нормалары бар.
Функциялы атынастарда йымдастырушылы мдениет келесі тапсырмаларды шешуге ммкіндік туызады: координациялар, ынталандыру (мотивация), жасы мамандарды тарту. Турксіпорынорында олайлы жадайды ызметкерлер оларды ызметтеріні ынталандырушы фактор ретінде баалайды, яни ызметкерлерді алыпты арым-атынастары, «басшы-баынушы» жйесіндегі алыпты арым-атынастар.
ызметкерлер рамы мен басшыны тапсырмалары. ызметкерлер рамыны ызметіндегі маызды фактор крсеткіші билік дистанциясыны дегейі болып табылатын іскерлік мдениет. Жоары билік дистанциясыны крсеткіші басшы мен баынушы арасындаы леуметтік жне дрежелік айырмашылытарды малдауды бейімділігін, ызметкерлерді атарушылыа ориентациясы, басшыдан шешімдерді абылдау дайындыын білдіреді.
Жоары ксіпойлыа ие турксіпорынорын басшысы з кшін ебекті процесті сапалы йымдастыруына, жымдаы материалды-психологиялы климатпен амтамасыз етуге баыттау керек. Ол р ызметкерді жмысын сйкес белгілеріне арай баалау керек. ызмет барысында басшы ызметкерді е аз жне аржылы шыындарда жасы жмыс дісіне йретуге кіл бледі, ызметкерді тртіп лшісіне онатар онатар мен ріптестер р трлі жадайдаы іскерлік атынастара сйкес жасайды. Бл шін тренингтер ткізіліп трады, стресске арсы сер етуші.
Турксіпорынорында ызметкер социализацияны тиімді бадарламасын жасап шыаруы керек, ызметкер мен жымны шарттарын жеке жне орта масаттарды йлестіру арылы идентификация бойынша амтамасыз ету.
Басшыны маызды тапсырмаларыны бірі- ызметкерлерді профессионалды сапасын оларды атарылып жатан жмысыны негізі сияты арттыруа жмыстар ткізу. Міндетті трде ынатара ызмет крсету сапасына тексеру ткізіледі. Турксіпорынорындаы е жасылары бекітіледі, тжірибе жиналады.
Турксіпорынорын рылысыны ксіпкерлік ызметіндегімаынасы. Турксіпорын - бл ттынушылара арнайы ызмет жиынтыын беретін ьасшылытаы жым. Маркетингті олдану басаруды бір функциясы болып табылады, ксіпкерлік ызметті тиімді йымдастыру шін, сатып алушылы ыбілетті баалау жне бадарлау, ызметке деген сранысты ктеруді жзеге асыру, тауар мен ызметті ідгері озау керек. Маркетинг сраныс бааланатын жне нарытаы турксіпорынорынны ммкіндіктері айындалатын бастапы нарыты йренуден басталады.
Турбизнестегі нарыты басым сегменттеріні басшысын тадау-турксіпорынорына ызмет крсету жне пайда табу кепіліндегі табыс кепілі туристтік ызмет нарыында келесі сегменттер осылан:
Реактивті- клиенттерді ерекше тобымен жмыс, мысалы туроператорлармен;
Активті- зіндік шешімдер абылдау; бсекелестік жадайдаы имиджді растыру бойынша шаралар ткізу, ызмет крсету нарыында абыса жету.
сер ету-ызмет крсету нарыында басшыа шыу шін шарттар жасау.
Туристтік рылыстаы тіршілік арекеті маркетологтардан, аржыгерлерден, менеджерлерден, загерлерден , баса да нышандардан ралан коммерциялы топтарды ызметтері аншалыты тиімді екеніне баынышты. детте мамандарды бндай тобын бизнес-команда деп атайды. Оларды ыпалыны арсеналы-заманауи басарушылы дістерді олдану, клиенттер руралы мліметсіз, бсекелестер, транспортты ызметтер мен она йлік кешендер, сатандыру компаниялары болып табылады. Блар турнімді барлы дегейінде маркетингтік жоспарлаудан сатысыз сатуа дейін сату барысын баылауа ммкіндік береді.
Туристтік ызмет нарыында онажайлы индустриясында тиімді, пайдаланатын цифрлы технологиялады шексіз ммкіндіктері пайда болды. Электронды коммерция нары ызметіндегі жаанды талаптара жауап береді. Коммерция мен байланыс дамуындаы она йлер мен туристтер арасында интернет маызды роль атарады. Оны ролі німні визуалды презентациясын жасауды жаанда ауымда аныталан. Интернетте сайттар жасау- турнімді нары ызметіне шыаруды болашаты дістеріні бірі.
Нары ызметінде тиімді коммуникацияны негізгі ралы телефонды байланыс болып табылады жне болып алады, сондай-а ысаша мазмн жіберу, келгендерге алыс білдіру, жарнамалы материалдар мен ай сайыны баспасз хабарламаларын жіберу нарыты ызметте тиімді компонент болып табылады.
Мндай жадай отанды турксіке туристтік ызмет нарыындаы бсекелестік шарттарын етуі ммкін.
Маркетингті тапсырмаларыны бірі ызмет нарыындаы турксіпорынорын стратегиясын анытау, яни нарыты зерттеу, солара жету масаттары мен жолдарын анытау. Бл тапсырманы жзеге асыру шін прессаа, радиоа жне телевиденияа жарнама беріледі.
Маркетингте йымдастырушылы мдениет лкен маынаа ие, ол ызметкерлер арасында зара арым-атынастар ережелеріні жиынтыын крсетеді. Негізгі йымдастырушылы мдениет турксіпорынорынны базалы масаттары берілген іскерлік атынастар болып табылады. йымдастырушылы мдениетіні дрежесі тртіптік кодексті белгілейді, оны рамында жртшылы мораль принциптеріне негізделген тртіпті ережесі мен нормалары бар.
Функциялы атынастарда йымдастырушылы мдениет келесі тапсырмаларды шешуге ммкіндік туызады: координациялар, уждер, жасы мамандарды тарту. Турксіпорынорында олайлы жадайды ызметкерлер оларды ызметтеріні уждендіруші фактор ретінде баалайды, яни ызметкерлерді алыпты арым-атынастары.
ызметкерлер рамы мен басшыны тапсырмалары.ызметкерлер рамыны ызметіндегі маызды фактор крсеткіші билік дистанциясыны дегейі болып табылатын іскерлік мдениет. Билік дистанциясыны тмен крсеткіші басшы мен баынушыларды бір-біріне серіктес пен ріптес ретінде арауа тырысуын білдіреді.
Жоары ксіпойлыа ие турксіпорынорын басшысы з кшін ебекті процесті сапалы йымдастыруына, жымдаы материалды-психологиялы амтамасыз етуге баыттау керек. Ол р ызметкерді жмысын сйкес белгілеріне арай баалау керек. ызмет барысында басшы ызметкерді е аз ебектік жне аржылы шыындара жасы жмыс дісіне йретуге кіл бледі, ызметкерді тртіп лгісіне онатар мен ріптестермен р трлі жадайдаы іскерлік атынастара сйкес жасайды. Бл шін тренингтер ткізіліп трады, стресске арсы сер етуші ораныстар жасалып, енгізіледі.
Турксіпорынорында ызметкер социализациясыны тиімді бадарламасын жасап шыаруы керек, ызметкер мен жымны шарттарын жеке жне орта масаттарды йлестіру арылы идентификация бойынша амтамасыз ету.
Санды баа анытау шін, топты талылау немесе зара атынас ажет кезде, шынайы жадайды ойша топты талдау олданылады. Сарапшылар жмысты сапалы дрежесін санды жатан баалайды, мысалы болжалдалынан ксіпкерлікті пайдалылы дрежесі.
Сарапшылар баасыны ататы дісі сценарий ру дісі. Ксіпкерлікті дамытудаы аныталан нсалар растырылады.
Сценарий растыру бірнеше бадарлаулардан трады. Алдымен растыру мен тжырымдау сраы базалы апарат негізінде жзеге асырылады: масаттар мен тапсырмалар орналастырылады, орындаушылармен келісіледі. Содан со сер ету сферасыны тобы растырылады, бизнесті критикалы ауымы аныталады, оларды сер етушілері бааланады.
Сценарий жасап шыарушылар келісілген болжамдар растырады. Содан со оларды дамуына деген болжамдарды сер ету ауымыны келешектегі жадайына белгіленген крсеткіштерді салыстыруы жзеге асырылады.
Міндетті трде ксіпкерлік ызметіні баытын згерте алатын кризистік жадайлар болжалданады, яни бл процесс жаымсыз немесе жаымды сипата ие болуы ммкін.
Зерттеуді соында болжалданан шарттарды салдары айындалады: ксіпкерлікті стратегиялы мселелері салыстырылады, ауматы дамуындаы тадалынан нсалар натыланады, шешім абылдау тртібі бекітіледі.
Сценарий абылдау шін экономико-математикалы діс, млдельдеу, корреляционды талдау олданылады.
Жоспарлау мен болжамдауда «матрицалы діс» нарытаы турксіпорынорынны позициясын баалау дісі ретінде маызды ммкін стратегияларды тадауда шешім абылдауа ммкіндік береді. Стратегиялы матрица координаттарды иылысуын, екі факторды лкендігін крсететін, нарыты жадай мен ксіпкерлікті жеке меншік ммкіндіктерін сипаттайды.
Менеджерлерді тртіптері туралы шешімді нарыта матрицаны андай аумаына, фактор ркетіні растырылан комбинациясына негізделіп абылданады.
Турксіпорынорын коммерциялы рылыс ретінде нарыта з німін ызмет немесе ызмет кешені ретінде жасайды жне сынады. ызмет крсетуді орындау ттынушыны орындаушымен белсенді зара рекеттесуі кезінде, оларды тікелей жаласуында болады. німні сапасы едуір лшемде ызметкермен аныталады, ол туристпен жаласады. німді сату дісі ызметкер мен турнімні сапасымен аныталады.
Едуір лшемде сату туроператорлар мен турагенттерден, маркетингтік шешімдерге, ойылан бааа, транспортты бар болуына, ксіпкерлікті орналасуына, оршаан ортаа, мемлекет имиджіне, тірекке, бсекелестерге баынышты. Сондытан турбизнес жне німді іске асыру лкенпрофессионалды шеберлікті, стратегиялы жне шапша менеджмент нерді, жоары мдениетті, ызметкерді ксіпойлыын талап етеді.