Йымды жетілмегендік» фильтрін олдану.

Туристтік жетекшіге коммерциялы немесе кімшілік ызметтерден маркетингтік апарат ауызша хабарлама, мліметтер трінде келеді. Апараттарды сапалы абылдау шін «йымды жетілмегендік» фильтрі олданылады. Бір маман апаратты шынайылыын тексеруі керек.

Фильтрді бірнеше трлері бар. «тменгі біліктілік-1» фильтрі біртіндеп туристтік ксіпорына енгізілуде.

«тменгі біліктілік-2» фильтрі басшылыты маркетингтік апараттармен жмыс істей алмауы кезінде олданылады. Басшылар ызметкерлеріні алдында беделін тсірмеуі шін тсініксіз апаратты тастап кетеді. Мамандар мны ескеріп, басшыа мліметті мтін, кесте немесе график трінде берулері керек.

«апаратты деу тсілі» фильтрі маркетингтік апаратты математикалы тсіл олдану арылы пайдаланылады.

«ойдаыдай ру» фильтрі пайда болан мселелерді менеджер стандартты тсілдермен шешуге бет бранда олданылады. Крделі маркетингтік апарат келіп тскенде білікті басшы бл лгіге сйене отырып, тиімді іс-рекет тадайды. Сырты ортаны аныталмаандыы мен трасыздыы кезінде бл лгі тиімсіз.

«наты билік» фильтрі менеджерлер маркетингтік апаратты абылдамаан жадайда олданады. Туристік ксіпорындарда билікке талас жргізетін топтар бар. Жеген топ туристік ксіпорынны саясатын анытайды.

«орташа менеджментті арсылыы» фильтрі басшыны орташа буынды басарушылара арсылыы кезінде олданылады. Басшылы болып жатан оианы тсінбей, оны зіне деген ауіптілік ретінде санайды. Ал орташа буынды менеджер зін жатау шін ажетті апарата ие емес.

Мамандар олданатын туристтік ксіпорынны дамуына е тиімді тсілдерге келесілер жатады: ртрлі ызметтегі жне блімдегі топ басшыларыны анкеттік сауалнамасы; тауар агенттеріні жне тім бойынша басшыларды талдау жне баалау жмыстары; ткен айналым бойынша сатылымды болжау; корреляциялы талдау жне т.б.Сонымен атар, «нары лесі» тімі негізінде; соы олдану талдауы; сыналатын маркетинг секілді тсілдерді олдануа болады. Жоары дрежелі менеджерлер стандартты ммкіндіктер тсілін, маркетингтегі аымды апаратты параметрлік тсілі пайдаланыла алады.

Туристтік ксіпорынны коммерциялы ызметін жобалаудаы функционалды лгіні олданылуы.

Туризмдегі функционалды лгі туристік ксіпорынны тиімді коммерциялы ызметінде, сонымен атар, бсекелестер мен туристік ызметтер нарыындаы ыпалын крсету шін олданылады.

Трызу, зерттеу жне олдану абстракция, аналогия, гипотеза сияты санаттармен байланысты лгілеу деп аталады. Туристтік бизнестегі лгілеу экономикалы, леуметтік, мдени, табии, этнографиялы баыттармен айындалады.

лгілеу процесіні кезектілігі есепті ойылуы мен аныталуында, математикалы лгіні ру, есептеу жне нтижесін беру арылы негізделеді. лгіні трызан кезде оны эмпирикалы (былысты сипаттау) жне фукционалды (сипатталатын зата анытама беру) асиеттері ерекшеленеді. Мысалы, Ресей айматарыны бірінде балалар туризмін алыптастыру- бл баыт дайындау, сйкес мамандар даярлау, ауіпсіздік техникаларын сатау, экологиялы зардаптарды анытау дегенді білдіреді.

Мысалы, жаа жыл мерекесінде туристтік жолдама алу мселесі арастырылып отыр. Бл тім арналарына арнайы талаптар туызады.

Функционалды лгілер туристтік ксіпорын ызметтері сынылан каталогта крсетіледі.

Эталонды лгілер нары ортасында таза бсекелестік, таза монополия, монополисттік бсеке, олигополия, бсекелесті ктілмеген іс-рекеттері аныталады.

ызмет сапасы жйесіні лгісі йымды рылым, жауапкершілік, процестер мен ресурстарды зара байланысын крсетеді. Келесі талаптар ойылады: сапа жаынан саяси рылым; сапа жйесіні жатты трі; процестерді басару; мамандарды дайындау; статистикалы тсілдер олдану.

Математикалы лгі туристтік бизнесті тиімді жмыс істеуі шін олданылады.

Бл лгі арылы экономикалы процестер математикалы туелділік трінде сипатталады.

Экономикалы объект лгісі наты статистикалы жне эмпирикалы мліметтермен беріледі, ал трызылан лгі бойынша есеп нтижесі болжам жне зерттеу объекттеріне баа беруге септігін тигізеді.

Мысал ретінде жаын арада жоспарда бар дайвинг-туризмді келтіруге болады. Менеджерлер алдын-ала дайвинг-туризм лгісін рып, оны негізгі рауыштарын трызу керек.

Олара аквалангтер жасау, су ткізбейтін киім жне ая киім, теіз эллингтерін салу сияты техникалы-экономикалы баыттар жатады.

Туризмдаы экономикалы лгілеуге экономикалы есептілік, оны леуметтік-оамды жне мдени-танымды маыздылыы жатады. Маызды рлді маркетингтік зерттеулер алады,себебі солар арылы, мысалы, туризм дамуыны айматы бадарламалары айындалады. Зерттелінетін экономикалы процестер арылы макроэкономикалы(туристтік сала) жне микроэкономикалы(туристтік ксіпорын) лгілер ерекшеленеді. Туристтік бизнесте дескриптивті (мысалы, клубты демалысты ары арай даму ытималдыы) жне нормативті (клубты демалыс шін керекті нормативті базаны болуы) лгілер олданылады.

Туристтік бизнесте экономикалы процестерді маусымды ауытушылытары байалады. Маусымдылы деп отыранымыз туристтік ксіпорынны ішкі жылды динамикасы.

Экономикалы процестер толуыны периодты згеру дегейі Фурье атары деп аталатын математикалы тедеулер болып табылады.

Балансты лгілерді жоары санатты мамандар олданады. Бл лгіде салааралы талдау немесе «шыын-шыарылым» талдауы арастырылады.

Салааралы талдауда салааралы деп аталатын статистикалы кестелер олданылады. Олар туристтік саланы динамикасын крсетеді, мысалы автокліктік, теміржол, уе салаларымен байланысты аржылы жыл.

Мамандар салааралы байланыстаы динамикалы лгілерді рылуына кіл аударады.

Туристтік бизнесте сонымен атар физикалы лгілер- толы, жартылай, аналогты; математикалы лгілер; табыса кеткен шыындар лгісі; аралас лгі жйесі олданылады. Оларды масаты- рылымны,ызметті, туристтік саладаы шыындарды масатты зерттелінуі болып табылады.