Жедел кмек алгоритмі

Тыныс алу жне жрек соуы тоталандаы кмек

Реанимацияны халыаралы дегейдегі схемасы 4 бліктен трады.

Бл схема «Элементарлы ренаимация негіздері» деп аталады.

«А» - келешекте сізге немесе балаа туатын ауіп барлыын тексерііз. р жадайда р трлі ауіпті жадайлар болуы ммкін, оларды сіз тез арада баалауыыз ажет.

«В» - ауа ткізгіш жолдарын тексеру(ткізгіштігі саталан ба?)

«С» -тыныс алуын тексеру (бала тыныс алып жатыр ма?)

- кеуде уысыны озалысын іздеіз

- тыныс алу дыбысын тыдаыз

- баланы тынысын з бетінде тексерііз

«Д» -пиркуляцияны тексерііз – жрегі соама

-пульсін іздеіз (иы артериясы, йы артериясы)

Егер тыныс алуын анытай алмасаыз – «жасанды дем беру» ткізу;

Егер пульсін анытай алмасаыз – «жрекке тікелей емес массаж»

Гипертермия

Гипертермия– бл компенсаторлы ораныш реакциясы, екінші белгісі соан байланысты азаны иммунды жауабы ауруа арсы кшейеді, йткені:

-анда бактериоциттер седі;

-лейкоциттерді белсенділігі ктеріледі;

-эндогенді интерферонны белсенділігі ктеріледі;

-метобализмні арындылыы кшейеді;

-лпалара оректі заттарды жылдам келуін амтамасыз етеді.

Прогрессиялы дене ызуыны ктерілуінде тыныс алуа жне ан айналыма кш тседі (37° с дене ызуы рбір градуса ктерілгенде тыныс алу жиілігі 4 тыныса кбейеді 1 минутта, пульс минуттына 10 рет соуына кшейеді ал ол анда оттегіні келуін кшейтеді. Біра бл жадай лпаларда оттегімен амтамасыз етпейді. Одан со лпаларды гипокциясы дамиды, одан е бірінші ОНЖ заымданады, фебрейлді тырысу дамиды. Бл сіресе температура 39-40° с болан кезде).

Гипертермияны дрежесі нресте азасыны жеке ерекшелігіне байланысты болады.

 

Гипертермияны жіктелуі

Гипертермияны трлері:

1. Суборебрильді – 37-38° С;

2. алыпты – 38-39° С;

3. Жоары – 39-41° С;

4. Гиперпиретикалы – 41° С жоары.

 

Гипертермияны трлері

1. ызылт гипертермия:

Механизмі – жылу німі жылу берілуге те.

Клиникасы:

а) Тері шырышты абаттары ызаран;

б) Жалпы жадайы шамалы нашарлаан.

2. А гипертермия:

Механизмі – шеткері ан тамырлары тартылады, йткені жылу німі жылу берілуін кп бледі.

Клиникасы:

а) алтырауы, салын сезімі;

б) Тері шырышты абаттарыны бозаруы;

в) Тырнатары, еріндері кгерген;

г) Ая-олдары саусатарыны салындауы.

 

Гипертермия кезіндегі жедел кмек

1. Нрестені тсекке жатызу;

2. ысып тран киімінен босату;

3. Таза ауамен амтамасыз ету;

4. Гипертермияны трін анытау (а немесе ызылт). Егер а болса ызыла ауыстыру (нрестені жылыту, но-шпа енгізу немесе никотин ышылы немесе папаверин, спазмолитин ретінде);

5. Крсеткіш бойынша шараларды ткізу.

А) 37,0-37,5° С кбірек сйыты ішкізу;

Б) 37,5-38,0° С физикалы салындатуды жргізу;

В) 38,0-38,5° С энтеральды жолмен дене ызуын тсіретін препараттар (панадол, парацетамол, асперин, дене ысымын тсіретін балауыздар).

Г) 38,5° С жне одан жоары блшы етке кктамыра литикалы оспа енгізу;

- Анальгин

- Димедрол

- Папаверин

Ескерту: асперин цефеконды балауыздарды дене ызуын тсіру шін ерте жастаы нрестеге беруге болмайды.

6. Оттегі терапиясын жргізу;

7. 20-30 минут ішінде ткізуден бастап зр шыару шараларын ткізу;

8. 20-30 минуттан со термометрияны айталау;

9. Термометрияны айталану крсеткіші болса, тзету шаралар ткізу.

 

Рысып тырысу синдромы

 

1. рысулар – дене жне ая-олдарыны тр-сипатыны згерісін тудыратын еріктен тыс болатын блшы еттерді жиырлуы;

2. Фебрильді рысулар – жоары температура кезінде;

3. Афебрильді – тууылу кезіндегі жарааттарда, бас миыны заымдануына болады;

4. Ыраты рысулар – кбіне Эпилепсия кезінде.

Тырысу синдромы жас нрестелерде кптеген ауруларда жиі байалады. Мны зі оларды нерв жйесіні жетілмеуіне байланысты болады. Ол нейротоксикозбен гипертермия, абаттасатын вирусты жедел инфекцияларында, менингитте, энцефалитте, эпилепсияда, спазмафилияда, туылан кезінде бас сйек ішінде жараат аланда, жаа туан нресте миыны ан айналысы бзыланда, коматозды жадайда нерв жйесіні вакциналауды серіне дадылы реакция ретінде дамуы ммкін.

рысуларды жергілікті жне жайылан трлері бар.

рысу синдромыны кезедері:

I. Тоникалы:

а) сырты ортамен байланысты кенет жоалуы;

б) кзарасы бір орнында трмайды, одан рі жоары жне бір жаа тігіледі;

в) басын арта шалайту;

г) олдары бгілген жне аятары тік жазылан.

II. Клоникалы:

а) басында бет, одан рі дене, ая-олдарыны блшы еттері жиырлады жне жылдам жайылады;

б) тері абаттары бозаран.

Жедел кмек алгоритмі

1. Баланы тегіс, жмса жерге жатызу, жарааттайтын заттарды алып тастау.

2. ысып тран тар киімнен босату.

3. Таза ауаны болуын амтамасыз ету.

4. Крек тістеріні арасына шиыршыталан салфетка немесе матамен оралан шпатель салу.

5. рысуа арсы препараттар енгізу (кктамыра немесе блшы етке).

- реланиум (седуксен) – 0,1 мл жасына (0,3-0,5 мг/кг) немесе

- дроперидол – 0,2 мл/кг немесе

- ГОМК 50-100 мг/кг (1 мл - 200 мг)

6. Оттегі беру.

7. рысуды себебін анытау жне жою.

Анафилактикалы есегіру (шок)

 

Анафилактикалы шок – ол аллергенні серінен бірнеше минуттан со болатын жедел аллергиялы реакция:

Анафилактикалы шок – аллергенмен, антителла арасындаы аллергиялы реакция нтижесінде бліп шыаратын биологиялы активті гистаминні кп бліну арасында болады.

 

Биологиялы токсикалы заттар:

- ан тамыры мембронаны ткізушілігі кбейеді, соны салдарынан шоктын клиникасы айын дамиды.

- АД – тмендейді, соны салдарынан науас есінен танады, жрегі соады, терісі бозарады, пульсі лсірейді.

- Бронхоспазм – оны салдарынан ауа жетіспейді. Тыныс алу жетіспеушілігі лаяды.

- Ентігу, цианоз, абыра арасындаы блшы еті демде атынасады.

 

Себептері: Аллергияа бейім бала организміне ртрлі аллергендерді (дрі-дрмектер, вакциналар, ан препараттары,тама аллергендері, химиялы заттар, жндіктерді, глдер мен шптерді сері т.б) сер етуіні жедел трінде байалады.

Белгілері: атты лсіреу, бозару, атты терлеу, есін жоалту, дем алысыны иындауы, кейде тотап алуы, атты басы мен ішіні ауыруы, ан ысымыны крт тмендеп кетуі, тері абатында бртпелер пайда болуы.

Жедел жрдем: сер еткен дріні егуді тотату; басын тмен,аяын жоарыра етіп жатызу; дрі егілген жерден жоары жгут салу, дрі егілген жерді айналдыра 0,1% адреналиннен 0,15-0,75мл егу; науасты ішін ая-олдарын атты уалау; тыныс жолдарын тазалап тру, басын бір жаына брып жатызу; ылалдатылан оттегін беріп тру; демі тотап алса, жасанды дем алдыру.

 

Естен тану

 

Естен тану – ткір тамыр жетіспеушілігі, ми ан айналымыны бзылуымен жне ыса мерзімді есін жоалтумен сипатталады.

 

Шыл кмек:

1. Баланы тегіс жерге жатызу жне аятарын жоары ктеру.

2. ысып тран киімдерін шешу.

3. Таза ауаны болуын амтамасыз ету.

4. Баланы бетіне жне денесіне суы су шашу немесе мстір спиртін немесе сірке ышылын иіскету (мата шаринімен).

5. Тері астына енгізу: кордиамин – бір реттік дозасы = 0,1 мл – 6 айа дейін; 6-12 ай 0,1-0,2 мл; > 1ж. – 0,3-0,5мл.

 

Коллапс

 

Коллапс – ткір тамыр жетіспеушілігіні ауыр трі. Коллапс кп млшерде ан жоалту немесе тамыр жйесінде анны блінуді бзылуыны нтижесі болып саналады (анны басым блігі перифериялы тамырда жне ішкі мшелерде жиналады), соны себебінен ан ысымы крт тмендейді.

 

Клиникасы:

· Жадайыны ая астынан тмендеуі, есін жоалту;

· Тері абатыны бозаруы;

· Суы жабыса тер;

· Пульс жіп тріздес жиі;

· ан ысымы тмен.

Шыл кмек

1. Баланы атты тегіс жерге бас жаын тмен орналастырып немесе аятарын жоары ктеріп жатызу.

2. ысып тран киімдерін шешу.

3. Таза ауаны болуын амтамасыз ету.

4. Келесі препараттарды енгізу:

· Мезатон – кк тамыра тамшылатып 0,1 мл/ жасына 5% глюкоза ерітіндісінде немесе

· Норадреналин – 0,2% ерітінді кк тамыра тамшылатып; 12 айа дейін – 0,05 мл (бір реттік дозасы); 1-6 жас – 0,1-0,2 мл; 6 жастан жоары – 0,3-0,4 мл немесе

· Адреналин – 0,1% ерітінді тері астында, блшы етке немесе кк тамыра, бір реттік дозасы 6 айа дейін 0,1 мл; 1 жаса дейін 0,15 мл; 1-6 жас – 0,2-0,5; 6 жастан жоары – 0,5-0,7.

5. ан ысымын баылап отырып кк тамыра тамшылатып ан алмастыратындар енгізу.

 

Су

 

Себептері:

1. шыну;

2. Улану;

3. Ас орыту жйесіні аурулары;

4. ОЖЖ аурулары.

 

Шыл кмек

1. Баланы жоары ктеріп, басын бір жа жанына брып жатызу.

2. ысып тран киімдерін шешу.

3. Таза ауаны болуын амтамасыз ету.

4. Дрігерді таайындауы бойынша баланы асазанын шаю.

5. Келесі препараттарды енгізу (р препаратты алдында енгізілген препаратты тиімсіз болуына енгізеді):

а) per os – новокаин 0,25 % -1 шай асы, -1 дес. ас. -1 ас ас., жасына сйкес;

б) блшы етке – церукал -1 мг/кг (1мл=5мг) немесе прозерин -0,1 мл/жасына;

в) айталап зіліссіз су боланда – аминазин блшы етке 0,1 мл/ жасына.

6. судан кейін:

а) аузын айнаан сумен шаю;

б) су – шай зілісін сатау 2-4 саата;

в) керек жадай – сыты зертханаа зерттеуге жіберу.

7. суды себебін анытау жне жоюа тырысу.

Метеоризм

Метеоризм –ішекте жиналан газдарды себебінен ішті кебуі.

Жедел кмек алгоритмі:

1. Баланы арасына жатызып, денесіні тменгі блігін киімінен босату.

2. Таза ауаны болуына амтамасыз ету.

3. Саат тіліні баытымен баланы ішін жайлап сипалау.

4. Шара тиімсіз болан жадайда – жел шыарып ттікше ою.

5. Шара тиімсіз болан жадайда келесі препараттарды енгізу(р келесі енгізілетін препарат алдында енгізілген препарат тиімсіз боланда енгізіледі):

а) карболен рег os(белсендірілген кмір) немесе смекта – 1мк/кг(1мл=5мг)

б) блшы етке – церукал немесе прозерин – 0,1 мл/жасына.

6. Газды пайда болуына ыпал ететін таамдарды алып тастау – ст, ара нан, ккністер, газдалан сусындар жне т.б.