Практикалы жмыс №13

Таырыбы: Стихиялы апаттарда, рттерде, ндірістік объектілердегі апаттарда жне жарылыстарда халыты орау.

Сабаты масаты:Стихиялы апаттар, рт, жарылыс кезіндегі халыты орау жмыстарын талылау.

рт

- Отпен жмыс істегенде абай болуа;

- Балаларды отпен жмыс істеген кездегі ырсыздыына;

- оысты йге, аулаа, орманды жерлерде ртеуге;

- Автокліктен шыан жалына;

- Кн кркірегендегі найзаайлара;

- Майланан материалды йкелісіне;

- Кн сулесіні йнектен ткен нктесі.

 

рт елді-мекендегі имараттар, ааш кпірлер, электр желілері мен ааш бааналардаы байланыс, мнай німдері оймаларында жне баса материалдар мен адамдар, ауылшаруашылы малдары ртке шалдыуы ммкін. Орман алабындаы шптерден, бталардан, ааш тбіртектерінен, шырпылардан рт шалады. Ауа-райы ра болан жылдары жоары рт желді есебінен ааштарды шар басынан оан жапыраты ааштарын рт шалады. Тменгі рт тарау жылдамдыы минутына 0,1-ден 3 метрге дейін, ал жоары рт желді баытына арай 100 метрге дейін жетеді.

Торф пен ааштарды тамыры жананда жер асты рті жан-жаа тарайды.

Торф зінен-зі ауасыз суда да жана береді.

 

Орманда жргенде есіізде болсын:

- оыс пен оттыты тастамаыз;

- Отты таратпаыз жне оысты ртке ауіпті жерлерде жапаыз;

- Абай болыыз! Отты таза алада жаыыз;

- Дем алан жерден кетерде ота су йып немесе топырапен жауып, толы шіріп кетііз;

- Орманда майланан немесе бензин сііп алан маталарды алдырмаыз;

- Бтелкені жшігі мен сынан бтелкелерді алдырмаыз. Кн сулесі тсіп ртке айналуы ммкін;

- Жаа басталан ртті сумен, аашты жапыраты бтатарымен жне топыра тастау арылы шірііз.

Ескерту шаралары:

рт ауіпсіздігін сатау масатында алдын-ала жол салу шаралары жргізіледі. Орманны ішінен аашы кесіліп салынан жол жасау жне тас тсеп орманда ені 5-10 м, ал ылан жапыраты орманда 50 м-ге дейін. Елді-мекендерде су кздері мен тоандар 30 куб метр 1 га алаа есеппен жргізіледі. Ормана жаын елді-мекендерде тоандарды уаытылы тазалау, су толтырып ою 1м-ден жоары орман ааштарына 10 л су есебімен, дытар мен тоандарды айта - айта жндеу, тыныс алу органдарын респираторлар мен баса да жабдытармен амтамасыз ету жне рашылы уаытта ормана баруды тотату (сіресе клікпен). Егер сіз орман алабында немесе торфа жаын жерде, ртке жаын жерде болсаыз з кшіізбен ртті сндіруге, лііз жетпесе, рт болып жатан ауіпті айматан шыу керектігін ескертііз. Жола, алаа, зенні жаасы мен суды айналасына, егістікке шыуын йымдастырыыз. ауіпті айматан тез рт имылыны баытына перпендикуляр шыыыз. Егер ммкін болмаан жадайда суа кірііз немесе су киімді жамылыыз. рт болан жерден шыаннан кейін тран жері ртті клемі туралы мекен-жайды кімшілігі мен орман шаруашылыы, рт сндіру ызметіне хабарлау ажет. ртті сндіруді йымдастыру керек. Тменгі ртті су йып, ылалды топратармен, аяпен тастап шіру керек. Торфтаы ртті ысты торфты аударып, су ю арылы шіру керек.

Баылау сратары:

1. Стихиялы апаттар дегеніміз?

2. ртті жіктелуі?

3. рт кезіндегі халыты тртібі?