Дріс беруді психологиялы ерекшеліктері
Педагогикалы іс-рекет, брыннан белгілі боландай, трлі формаларда жзеге асырылуы ммкін, соларды ішінде ерекше орынды оыту процесіні негізгі йымдастырушы бірлігі - дріс саба алады. Мнда малім мен шкірттерді біріккен іс-рекеті теді.
Малім саба стінде р жеке оушымен, ттастай сыныппен, оытылып отыран материалмен саналуан байланыстара тседі. Осыан орай, малімні зі, мазмнын оушылар игеріп отыран оу пнімен белгілі бір байланыса тсе отырып, оушылар шін жаа сапа мен асиеттер жаынан крінеді: малім ретінде (жаа материалды тсіндіру барысында), ызыты гімелесуші ретінде (коммуникативті жадайды, арым-атынас жадайын йымдастыранда), зерттеуші ретінде (оушылармен бірге тапсырманы орындаан кезде), орындаушы ретінде (мектепке дейінгі жне кіші мектеп жасындаыларды оыту барысында н айтанда немесе ле оыанда).
Л.Т. Охитина бойынша, сабаты ке трдегі тсіндірмесі:
«1. Саба сабаты зі шін емес, ал оушы тласына сер ету шін жргізіледі; бадарламаны андай да бір сратарын «ту» шін емес, ал осы бадарламалы сратар материалыны негізінде тланы белгілі бір интеллектуалды, моралды, еріктік жне баса сапаларын алыптастыру шін жргізіледі.
2. Тла рылымындаы згеріс оушы ішкі трткі арылы рекеттенгенде ана жреді. Мжбр ету арылы мегерілген рекет шарт згерген кезде бірден бзылады. Ішкі тркі бойынша мегерілген рекет згерген жадайларда да саталып алады, себебі тла рылымына енеді.
3. Трбиелеуші оытуды сабаты трбиелік сттеріне теестіруге болмайды. Сабаты барлы элементтері з мні бойынша трбиелеуші болуы керек. Барлы трбиелік ралдарды, саба дістері мен формаларды йлестіруші орталыы наты психологиялы масат болуы керек.
4. Кез-келген сабаты орталы компонентті – шкірттерді танымды белсенділігін йымдастыру. Жетекші танымды процесс - ойлау мен иялдау болып табылады. Талдамалы -синтетикалы іс-рекет негізінде, осы екі процесс арылы білімдер мен интеллектуалды ептіліктреді алыптасуы, проблемалы мселелерді зерттеу жне міндеттерді шыармашылыты шешу жзеге асады.
5. Оытуды табыстылыы сырты факторлардан ана емес – сабатарды мазмны, дістемелерді жетілдіру, малім шеберлігі жне т.б., сондай-а сырты жадайлара, яни шкірттерді даралы–психологиялы ерекшеліктеріне де байланысты» .
Сабаты психологиялы талдау дегейлері (кезедері): Шамалаушы,Аымды,Ретроспективті.
Шамалаушы. Малімні зіне атысты міндеттері: Сабаты психологиялы масатын ою (йренуішілерді оып отыран пнге танымды ызыушылытарын дамыту; оларды ой белсенділігін ынталандыру; ес клемін дамыту; жоары моральды сапалар мен станымдарды алыптастыру т.б.).
Малімні шкірттерге атысты міндеттері: Оушыларды оу іс-рекетіні негізгі трткілерін есепке алу (танымды, коммуникативтік, леуметтік)
Оушыларды жас жне жеке-психологиялы ерекше-ліктерін есепке алу (ойлау, ес жне т.б. танымды процестер). Сабаа пндік зірлік дегейін есепке алу
Топтаы тла аралы атынастарды есепке алу.
Аымды. Малімні зіне атысты міндеттері: Оыту мен педагогикалы арым-атынасты ойылан масаттарыны орындалуын немі баылау, белгілеу (фиксация), тзетулер енгізу
Тапсырманы орындаудаы иналу, іркілу немесе ктпеген жерден оай жадайлар туанда жаа масаттар ою, оытуды жаа рал мен тсілдерін пайдалану, яни саба барысын айта ру
Малімні шкірттерге атысты міндеттері: Оушыларды оу жмысы-ны жру барысын есепке алу (оларды сабатаы ызыушылытары, ой бел-сенділігі, материалды меге-ру сипаты жне т.б.)
Ретроспективті. Малімні зіне атысты міндеттері: зіні педагогикалы іс-рекетін баалау (сттілік, кемшіліктер, оларды себептері, тзетулер енгізу жне жетілдіру жолы).
Малімні шкірттерге атысты міндеттері: Оушыларды жалпы білім берудегі, трбиелеу мен практикалы трыдаы бел-гілі бір салада ала жылжуы, яни зткізілген сабаты шынайы нтижесі андай деген сраа жауап
Сабаты йымдастыру мен оушыларды йымшылдыы.Сабаты йымдастыруа Л.Т. Охитина: 1) малімні зін-зі йымдастыруы: а) жмыстаы шыармашылы кіл-кй, б) сыныппен психологиялы контакт; 2) малімні оушыларды танымды іс-рекеттерін йымдастыруы : а) баылау мен абылдауды йымдастыру, б) зейінді йымдастыру, в) есті жаттытыру, г) тсініктерді алыптастыру д) ойлауды дамыту, е) иялдауды трбиелеу, ж) дадылар мен іскерліктерді алыптастыруды жатызады.