Арамшптер фенологиясы

Кдімгі амыс (Pyragmites australis) .амыс кріш атыздарыны жиегінде суір айыны 1-ші онкндігінде сйріктеніп шыа бастады. Мамыр айында сабатанып, биіктігі 45-55 см, маусым айында, 120-150 сантиметрге жетті.

Ал егістік атыздарда алашы егілген кріш суа бастырыланнан кейін, яни мамыр айыны 1-ші он кндігіні аяында шыа бастады. амыс мамырды 2-ші он кндігіне таяу сабатануы басталып, биіктігі 15-20 см-ге жетті. Маусым айында 60-70 см биіктікте болып, тамызды 1-ші он кндігіні басына глдеп, глдеу 13-16 кнге созылып, тыыздыы 7-9 данаа дейн кездесті. ыркйек айыны алашы он кндігінде дндері пісіп, тымын шашты.

Кдімгі амыс арамшбіні фенологиялы кнтізбесі.

Мамыр маусым шілде тамыз ыркйек
     
- - -                        
    Ù Ù Ù Ù Ù Ù Ù            
                  # # Y
                             
                             

 

- сусатысынысйрік кезеі толы глденуі

Ù сабатану кезеі + глдеп толы аяталу

# дн толы пісіп тгілуі Yсімдікті дн тгілгеннен со кезеі

амысты таы бір ерекшелігі топ-топ (куртина) болып седі. амыс арамшбі негізінен гербицидке те тзімді келеді, гербицидпен делгеннен кейінде тамыр жйелері аман ала береді. Оларды топыра абатындаы тамыр жйелеріні ке клемде таралуы келер жылы да жаа сімдікті ке клемде ніп шыу ммкін. .

Келер жылы амыса арсы кресті р трлі агротехникалы шаралары жасалуы тиіс. амыса арсы кресте жоыша егісін игерумен атар, топыра деуді ерекше маызы бар. Жаадан делген жерлерде амыс тамырлары топыраты 20-40 см абатында жатады. Сондытан оан арсы агротехникалы шаралар : кздік сдігер жырту жне кктемде тым себер алдында егістікті 28-30 см тере жырту керек. Кзгі амыс тамырларын (борытар) ыста сіп, кктемде урап кетуіне жадай жасалса, алдаы жылы егістік жерлерде амыспен ластану дрежесі тмен болуы ммкін.

IV сыныс жне орытынды

Зиянкестер бойынша

Сарышна зиянкестері суармалы егіншілік жадайында елеулі зиян жасай алмады, йткені бл кеміргіштер ылалдылыы жоары топыратарда жайлы тіршілік ете алмайды. Олар детте, шабындытар мен жайылымды жерлерде, жол жиектерінде, суарылмайтын егістіктерді маайында орналасады. 2015 жылы ерекше ауіпті зиянкесті бл трі айтарлытай заым келтіргені жо, мониторинг жмыстарыны нтижесі бойынша саршна зиянкестері ыстауа онды трде кетіп, 2016 жылы саныны бір алыпта саталуы болжамдалады.

Бидай трипсідетте, бидай жоышамен аралас себілетіндіктен, аыз кзде айдалмайды да бидайды сабатары саталып алады. Бл трипсті ыстайтын рттары шін те олайлы орын. Сондытан бидай трипсіне арсы кресте кресу шараларын ткізуді дл мерзімдерін стану шарт. Трипсті бидай егісіне шып келетін стінде деу те жасы нтиже береді. рттар пайда болан со, оларды жою иындап кетеді, йткені трипс рттары масаты арасына орналасады да, белгілі бір млшерде оралып трады.

Аурулар бойынша

Септориоз- Бидай даылы облыс аумаында отстік аудандарда мал азыы ретінде сірілетіндіктен септориоз ауруы айтарлытай зиян келтірмейді. ткінші жауындарды салдарынан ауру оздырыштарына олайлы жадай туындап тараланымен ауа-райыны те ратылыы дамуын тотатып кері серін тигізеді. Сондытан келер жылы ауруды таралуы мен сіп ркендеуі ауа-райына барынша байланысты болады.

сынылады: агротехникалы шараларды ата сатап, кктемде егілетін тымды ауру озырыштарына арсы химиялы деуден ткізіу.

Жоышаны бурыл даы: Ауруды таралуы ауа-райы мен агротехникалы жне химиялы шаралара байланысты.

сынылады: оздырыштар сімдік алдытарында ыстайтын боландытан аыздаы алдытарды тгел жою керек.

 

Орытынды

Жылдан жыла сімдік зиянкестері мен ауруларымен залалданан жерлер лая тсуде. Мны себептері:

- ауыспалы егісті саталмауы;

- ауыл шаруашылы даылдарын егу агротехникасыны саталмауы;

- ауыл шаруашылы даылдарыны су режимдеріні саталмауы;

- тымны сапасыздыы;

- минералды тыайтыштарды пайдалану кезінде азотпен бірге фосфор, калий тыайтыштарын пайдаланбау;

- тымны себер алдында химиялы препараттармен делмеуі;

- инсектицидтер пайдаланбау;

- гербецидтер пайдаланбау;

- шаруашылы мамандарды зиянды организімдерді биологиясы мен олара арсы крес шараларын толы білмеуі.

сыныстар:

- ауыспалы егіс ротациясын ата сатау;

- ауылшаруашылыы даылдарын егу агротехникасыны ата саталуы, кзде сдігер ктеру, жер тегістеу, минералды тыайтыштарды з дрежесінде пайдалану, коллектор-дренаждарды толы жмыс істеуі;

- тым сапасын арттыру, сіресе тымны тазалыы мен репродукциясына кіл блу;

- тымды себер алдында деп себу;

- сімдік зиянкестері мен арам шптеріне арсы химиялы препараттар олдану;

- шаруашылы мамандарын оыту