СЖ-бен жмыс істеу шін дістемелік нсаулар

2. Реферат жаза білу.дебиеттермен толы танысып болан со белгілі бір таырып немесе мселе бойынша реферат жазуды йрену ажет. Реферат кітап пен маалаларды кшіріп жаза беру емес. Ол кітап пен маалаларды мазмнын жеткізе білу, з бетімен ойлау, сол ойларды ылыми тілде жаза білу жне сараптама (анализ) жасай білу. Конспектке араанда реферат шыармашылы белсенділікті, оыан дебиеттерді з бетімен жинатай білуді жне сыни кзарасты длелдей білуді ажет етеді. Рефератты ш трі жиі кездеседі: реферат-экстракт – алашы жаттан алынан тпнсалы сйлемдерден трады, айта сйлеткен реферат – тпнсалы сйлемдерді з бетінше айта растыру арылы жасалынады, тсіндіру рефераты деректерді тсіндіру міндетін атарады.

Рефератты клемі компьютерлік текстпен 15-20 бетті райды. Оны рылысы:

Кіріспе

1-Блім. § 1, § 2.

2-Блім. § 1, § 2.

орытынды

Пайдаланылан дебиеттер тізімі

 

Рефератты таырыбы блімдері мен параграфтарды таырыптарын айталамау ажет. Таырып 3-5 сзден рылуы тиіс. Рефератты таырыбын зіізге таныс, ызытыратын дебиеттер тірегінде тадаан дрыс. Реферат жазу шін е алдымен дебиеттерге шолу жасалынады, содан кейін жоспар жасайсыз, оны оытушымен келісіп жасауыыз ажет. Наты жоспар бойынша реферат жазу оайыра болады. Е бастысы кіріспе мен орытынды. Кіріспеде таырыпты неге тададыыз, оны маыздылыы жне бл таырыпты зерттеушілерді ебектеріне шолу жасауыыз ажет. Ал орытынды да з тжырымыыз, андай нтижеге ол жеткіздііз, бл мселе тірегінде сыныстарыыз болса, ты идеяларыыз болса, сол туралы жазасыз.

Блімдерді жазана кмек: негізгі жмысыыз былай болуы тиіс: кітаптаы немесе мааладаы тексті оу – анализ жасау – апараттарды жинатау – жаа текст шыару:

- терминдер мен символдара тсінік беру;

- кестелерді тек рефератты млшерін азайту шін, кп апаратты немді ылып жеткізу шін пайдалану ажет;

- за сйлемдерді олдануа, айталауа болмайды;

Егер кітаптаы немесе маалады сзді тпнсасын жазыыз келсе, оны тырнаша арылы жазуыыза болады. Тек ол тексті айдан аланыызды крсетуді мытып кетпеіз. Пайдаланылан дебиеттерді тізімін ртрлі руа болады: алфавит бойынша, рефератта олданан кезекке байланысты, немесе шыан жылдарын арай. рбір блімді

жинаы оймен аятаан жн. Рефератты сырты беті дістемелік нсауды соында крсетілген.

3. Рефератты орау немесе презентация.Бл сізді здік жмысыызды орытындысын білдіреді. Яни сіз зіізді андай жмыс жасааныызды,

шыармашылы дегейіізді крсете аласыз. Бан алай дайындалуа болады? Ол шін зііз келесі жоспар бойынша дайындалуыыза болады:

  1. Жмысты масатын анытау. зіізге анша уаыт блінгенін білу ажет. Егер наты апарат жо болса, оытушыдан срауды мытпаыз.
  2. Сіз ауызша сйлеген кезде негізі ойы-баытыыз андай болма. Бл сізді компасыыз трізді болма жне ойыыз бріне тсінікті болу ажет.
  3. Сізді сзііз андай жанрда? зіізді рліізге байланысты соттаы адвокатты, гіт-насихат кезіндегі кандидатты, симпозиумдаы оымыстыны сз сйлеу лгісін тадауа болады немесе телевизордаы, кинофильмдерде кргендеріізге сауа болады.
  4. Длелдерді жинатау з кшіізді анытап алу. Пікір-талас туып алан жадай болса сіз з ойыызды длелдей ала аласыз.
  5. Сз сйлеуді де жоспарын дайындап алыыз. Бірінші, екінші ... деп пунктерге бліп алыыз. ш-трт пункт жеткілікті.
  6. Тыдаушылар жалыып кетпесін. Мысалдар мен афоризмдер, тіпті анекдотпен кркемдеуге болады. Тек оны брі сізді ойыызды ашуа кмектесуі тиіс.
  7. Сйлеу жылдамдылыы. Ол не тез, не баяу болмауы ажет, негізгі ойды айтанда сз сйлеу ритмін згертуге болады.
  8. Сз сйлеуге дайындалу ажет. Достарыызды немесе айнаны алдына отырып сзіізді дайындаыз. Берілген уаыта лгеруге тырысу ажет. Тжірибелі оратор, саясаткер Уинстон Черчилльді зі бірнеше кн бойы дайындалан.
  9. Егер сіз жалаз емес топпен бірге сйлейтін болсаыз з текстіізді басалармен салыстырып алыыз. айталанулар болмауы ажет.

Реферат таырыбы бойынша студент семинар сабаында, конференцияда айтуа болады.

Рефератты баалаанда келесі пунктерге баса назар аударылады:

- жазылан материалды толы рі жйелі трде жеткізе білу;

- сратар ойыланда, з ойын дл айтып длелдемелерді дрыс олдана білу;

- рефератты жазу барысында зіндік дадыны жоары болуы;

Аымды жне аралы баылау материалдары, сонымен атар пнді оып, аятааннан кейін орытынды баылау материалдары.