Саясат ымы,пайда болуы, саясатты дегейлері?

Саясатмемлекеттерді алдына ойан масаттар жйесі. Осы масаттарды іске асыру шін билік ттасын пайдалану жолындаы зара арым атынастар жне іс рекет.

Саясатты пайда болуыадамдарды оамдаы орнына, материалды жадайына арай, орта маызды мселелерді іске асыруа мтылуымен байланысты. Алашы ауым кезінде саясатты кейбір нышандары болан. Бл кезде арым атынастар дет рып, салт дстр трысынан шешілді. Кейін материалды ндіріс крделенді, таптар топтара блінді. арым айшылы сипата ие болды. Оларды реттеп, оам ттастыын сатау шін билік ттасы пайба болды.осы негізде саяси атынастар п.б.

Саясатты мні бірнеше дегейде жзеге асырылады:

· Тменгі дегейіжергілікті мселелерді шешуді арастырады. Саясатты бл дегейде жекелеген индивидтер жргізеді, алайда жекелеген мселелер жергілікті ассоциациялар арылы шешіледі.

· Айматы дегеймемлекетті араласуын талап етеді. з аймаындаы экономикалы дамуа мдделі топтар мен ассоциациялар саясатты белсене жргізеді.

· лтты дегейсаясат теориясында орталы орына ие болан, бл мемлекетті ресурстарды лестірудегі негізгі институт екендігін анытайды.

· Халыаралы дегей, мнда саяси іс-имылды негізгі субъектілері ретінде егемен мемлекеттер атысады

 

2. Саяси жетекшілікті функциялары мен типологиясы?

Лидер (англ кшбасы) йымны немесе шаын топт беделді, аландарына сзі ететін, трлі мселелерді йымдастыруда, шешім абылдауда, іске асыруда шешуші рль атаратын мшесі. Функциялары:

· оамны ттастыын сатау, топ немесе йым мшелеріні орта масаттар тірегінде топтастыру

· Тиімді саяси шешімдер абылдау

· Кпшілікті абылдаан саяси шешімдерді іске асыруа жмылдыру

· Баылау, марапаттау жне жазалау арылы оамды тртіпті сатау, кпшілікті за бзушылытан сатау

· Билік пен бараны арасындаы байланысын амтамасыз ету

Саяси лидерлікті жйелі типологиясынВебер жасаан. Ол билік жргізушілерді беделін негізге алым типологиясын жасаан:

· Дстрлі кшбасылар(тайпа ксему, монарх): оларды беделі алыптасан салт дстрлрге сйенеді

· Рационалды: ашы кшб демократиялы жолмен сайлаандар

· Харизматикалы: бараны тсінігі бойынша ерекше дарын абілетке ие боландар. Ленин, Сталин, Фидель Кастро

Америка саясатшысы Тэкержргізу механизмін негізге ала отырып:

· Кшбасы реформатор

· Кшбасы консерватор

· Кшбасы революционер

Осы кнгі типология:

· Ту стаушы: ызылыты идеал, арман жетелеген, соан бараны еліктіріп жмылдыра алатын кшб (Ленин)

· ызметші: халы атынан кпшілік мддесін орауа мтылып, іс рекет жасайтын

· Саудагер: идеялары мен жоспарларына азаматтарды ызытыра отырып, з жаына оларды тарта алатын

· Сндіруші: оамны е ккейтесті мселелерін алдыа тартып з ызметіне негіз ететін кшб, іс рекеті наты жадайда туындайды

 

3. леуметтік бірлестіктер жйесіндегі лтты орны

ХХ асыр деттен тыс ажайып жадайлара толы. Соны бірі---Этникалы жаару, айта ркендеу мселесі (этнос деген грек сзі, тайпа, халы деген маынаны білдіреді) бір жаынан, бізді заманымыз дние жзіндегі барлы адамдарды тадыры бір орта, зара тыыз байланысты жне туелді екендігін тсініп білу, сезінумен сипатталады. Екінші жаынан барлы континенттерде адамдарды ыыласы кенеттен зіні этникалы жне айматы рамына деген мтылыспен, зіні тп тамырын, шыу тарихын зерттеп, білуге тырысушылыпен ерекшеленеді.

лт деп жер, тіл, экономикалы атынастар, мдениет ерекшеліктері мен психологиялы рылымны ортатыы кезінде алыптасан адамдарды тарихи леуметтік-этникалы бірлестігін айтады.леуметтік аспект лтты ндірістік атынастармен байланысан оамды таптардан тратын леуметтік- экономикалы ттасты етіп танытады. Ол белгілі бір жйені лттарында андай ортатасты бар, оларды зара, шын мнінде, нежаындастырып, туыстастыратынын білдіреді. лтты рамында тіл, жер, лтты сана-сезім, мдениет этникалы аспектіні крсетеді.Ол арылы біз лттарды бір-бірінен андай ерекшелігі бар екендігін, алайша ажыратындыын білеміз.

лтты саясат деп адамдарды лтты мтаждыын теуге, лтты атынастарды реттеуге баытталан оамды, е алдымен леуметтік-ыты рекеттерді ерекше трін айтады.Бл мтаждытарды табиатын тану шін лі зерттеулер жргізу керек.Дегенмен, оан азаматты ар-намыса тырысу, этнопсихологиялы бірлікті, Табии-тарихи орталыты сезіну кіретіні аны.

Соы он жылдыта батыста этникалы саясатдеген жаа баыт пайда болды. Ол-- дние жзіндегі болып жатан этникалы дау-жанжалдарды,лтты шиеленістерді тсіндіруге, оларды шешу жолдарын анытап, сондай-а белгілі бір айматарда мндай дау- дамайларды болуын алдын ала болжай білуге арналан жалпы теория. Бл теория этникалы дау-жанжалдара плюралистік оамда рдайым кездесіп тратын деттегі жадай сияты арайды.

лтты саясат р елде р кезеде р трлі болуы ммкін. Бгінгі тада бл салада ассимиляция (бір халыты з тілін, мдениетін, лтты сана-сезімін жоалтып, екінші халыа сііп кетуі), сегрегация, геноцит (адамдарды шыу тегіне, бір лтты, дінні кілі болуына байланысты дейі ыру немесе удалау) сияты саясаттар белгілі.

 

12 билет

12-билет