Саяси сана тсінігі,рылымы мен функциялары?

Саяси санадегеніміз трлі леуметтік топтарды тпкілікті мдделерін, соан сйкес оларды саяси билікке атынасын бейнелейтін білімні, идеялар мен кзарасты, сезімдер мен кіл кйлерді жиынтыы. Ол екі дегейде мір среді:

Ø Саяси психология саяси сананы тменгі дегейі. Саяси атынас субъектілеріні практикалы санасы.

Ø Саяси идеология - саяси сананы рамдас блігі жне зегі. "Идеология" деген ым гректі идея - бейне жне логос - білім деген сздерінен шыан. ылыми айналыма француз алымы А.Дестют де Траси (1754-1836) енгізген. Ол идеологияны идеялар, оларды алай пайда болатындыы жне рекет ететіндігі жнінде ылым деп тсіндірді. Идеалогия оамдаы проблемаларды, мселелерді ашып крсететін, оны шешуді жолдарын, тсілдерін айындайтын, оан кпшілікті жмылдыратын идеяларды жиынтыы. Саяси идеология ызметі:

· оамдаы саталан проблемаларды, міселелерді ашып крсету, кпшілікті жмылдыру

· Адамдарды саяси леуметтенуіне, сананы суіне ыпал жасау

· Билік ттасын жргізіп отыран саясата баа беру арылы, оны баыт бадарын оама тсіндіру жне т.б

Идеалогиялы аымдар:

· Консерватизм: ескі оамды жйені сатап алуды масат ететін тебугейлі згерістерді аламайтын идеалогиялы аым

· Либерализм: «бостанды», «еркіндік» білдіреді. Басты ндылыы адамны ыыны бостандыы. Негізіг алаушылар: Локк, Вольтер, Монтескье, Джефферсон, Дидро

· Социал реформизм: ебекші бараны мддесін орауды масат ететін социал демократиялы партияларды идеалогиясы. 19 да жмысшы озалысыны ріс алуымен байланысты п.б.

· Марксизм: принциаы: капиталистік анауа ымырасыз крес, жеке меншікті жойып, оамды меншікті орнату, басаруды жаа дістерін орнату, барлы адамдарды тедігі мен бостандыына ол жеткізу. Тек рефолюциялы жолмен іске асырады.

· Анархизм: грек. Биліксіздік. Басты масат жеке бостанды. Азаматтарды еркін трде біріккен ассоциациясын ру

· Радикализм: теориялы жне практикалы трыдан за шеберінде згерістерді батыл рі тбегейлі жргізуді жатайды

· Экстремизим: саяси масата жету шін кштеу тсілдерін олдану, ештеені алдында тотамайды.

Саяси сананы функциялары :

Ø когнитивті, яни, саяси субъектілер функцияларын орындау мен модификациялау шін оамны рдайым білімді жетілдіру мтаждытарын крсету;

Ø коммуникативтік, яни, субъектілерді зара жне билік институттарымен саналы зара арым-атынасын амтамасыз ету;

Ø идеялы, яни, саяси лемді зінше тсінуге субъектілерді ызыушылы танытуын тсіндіруі

 

БА тсінігі, оларды оамны саяси жйесіндегі функциялары

Баралы апарат ралдары (БА) - арнайы техникалы ралдарды кмегімен, кез келген тлалара ртрлі мліметтерді ашы жариялауа арналан леуметтік меке- мелер. Сарапшылар оларды мынадай ерекше белгілерін атап крсетеді:

Ø жариялылы, яни ттынушыларды шексіздігі;

Ø арнайы техникалы ралдарды, аппаратураларды болуы;

Ø апарат таратушыны (коммутатор) абылдаушыа біржаты ыпалы;

Ø ттынушы аудиторияны трасыз ркелкілігі.

оамны мір сруін амтамасыз етудегі БА-ты рлі зор.БА-ты атаратын ызметі :

1)ртрлі, сарапшыларды пікірінше оларды аса маыздыларына мыналар жатады: апаратты, білімдік, леуметтендірушілік, мдделерді тоыстырушы, саясат субъектілеріні ыпалдасуы, жмылдыру жне т.б.

;2) азаматтара, билік органдарына, оамды институттара аса маызды жалпы оиалар, былыстар, процесстер жайлы малматтарды таратудан трады;

3)азаматтара ртрлі ылым саласынан - оамды-гуманитарлытан жаратылыстану ылымдарына дейінгі танымды хабарларды дайындап, таратуынан крінеді;

4)адамдарды леуметтік ережелерді, ндылытарды сііріп, мінез-ылытарын алыптастыруа септігін тигізеді;

5)адамдарды натылы бір іс-рекеттерге немесе саналы рекетсіздікке шаырады;

6)БА-ты саналы трде саяси алдап- арбау масатында олдану азаматтара жне оама аса ауіпті болып табылады.

19 билет

19-билет