Кштер мен кш моменттерін келтіру.

Динамикалы модельді ру шін кштер мен моменттерді келтіруді 18,а-суретте берілген механикалы жйені мысалында арастырамыз. Механикалы жйе электроозалтыштан, бір сатылы редукторды тісті дгелегі 1 отырызылан біліктен трады. Редукторды жетектегі дгелегіне 2 атарушы осиін-сыраты механизмні кривошипі АВ орнатылан. Жйеге пайдалы кедергіні кші F, блаты салмаы G жне кш жптарыны моменті М (саылауды тадауа арналан рылылардан бастап)осылан.

 

а)

б)

17-сурет. Механикалы жйе жне келтіру буыны

 

Есепті иындатпас шін баса кштер мен моенттерді серлері арастырылмайды.

Берілген жадайда бастапы буын айналмалы озалыс жасайды, себебі барлы кштік факторларды келтіру нтижесінде келтірілген момент M^r аныталады. Жйеге жеке-жеке осылан барлы кштер мен моменттерді келтіруді жзеге асырамыз, содан со M^r анытаймыз. F кшіні серінен келтірілген моментті анытай отырып, F кшін келтіреміз. Келтіру буыныны элементарлы жылжуына те болатын бастапы буынны элементарлы жылжуы кезінде F кшіні элементарлы кші элементарлы жмыса те болады. Сонымен, , яни . Осы тедік алгебралы трде мына трде жазылады

. (4.4)

Мндаы - бастапы буынны 1 шамасына элементарлы жылжуына негізделген С нктесіні элементарлы жылжуы.

екендігін есептей отырып, (4.4) тедігінен анытаймыз:

= ,

брыштар болса, онда

= (4.5)

G кшіні сер етуінен келтірілген момент жне М кш жптарыны серінен келтірілген момент жоарыдаыа сас трде аныталады:

= , (4.6)

= . (4.7)

 

(4.7) тедікте (-) табасы абылданан, себебі момент М буынны 2 айналу баытына арсы баытталан.

Динамикалы модельді алыптастыру шартына сйкес келтірілген момент M^r барлы кш факторларын (4.5-4.7) келтіру нтижесінде алынан келтірілген моменттерді алгебралы суммасы ретінде аныталады, яни

 

M^r= + + (4.8)

 

Массалар мен инерция моменттерін келтіру.

Массалар мен инерция моменттері шін брын келтірілген механикалы жйені олданамыз (18,а-сурет). 3 жне 4 буындарды массалары m₃, m₄ , К (сызба жазытыына перпендикуляр) массалар центрі арылы тетін осьпен салыстырандаы буынны 3 инерция моменті J_3Z , массалар центрі арылы тетін айналу осьтерімен салыстырандаы буындарды 1, 2 инерция моменттері (осиінді тісті дгелек) - J_1Z, J_2Z берілген болсын. Жоарыда (4.4 т.) келтірілген инерция моментін анытауа шарттар берілген.

Механизмні кинетикалы энергиясы барлы буындарды кинетикалы энергияларыны осындысына те:

. (4.9)

Келтіру буыныны кинетикалы энергиясы

. (4.10)

те болады.

Динамикалы модельді ру шартына сйкес T^r = T_M. Осыдан, (4.3), (4.9) жне (4.10) тедіктерін олдана отырып, инерция кшіні келтірілген моменті шін тмендегі рнекті аламыз:

. (4.11)