Жмысты орындау тртібі жне тжірибелік нтижелерді деу

Тжірибені жргізу- адиабатты процесті лаюында, ауаны ртрлі тепе-тедік кйінде ысым мен клемні згеруін анытау. Вакуумды соры (1) арылы оытушыны белгілі нсаан шамасына дейін манометрдегі (7) ысымды 2-3 минут стау керек. Осы берілген алашы кйдегі параметрлерді: ысымды Р_1арт, Па; клемді V₁, м³ жне блмені температурасын Т₁=Т_блм лшеу керек. Сосын кранды (3) тез ашып жне айта жауып, атмосфералы ысыма жеткізбей соы кйді клемін V₂ шкала 4 бойынша, ал ысымын Р_2арт манометр (7) бойынша анытау керек. Осылай тжірибені 5-6 рет айтаан жн.

Жмысты денені тжірибедегі ртрлі тепе-тедік кйлеріндегі абсолюттік ысымдар мына формуламен есептеледі:

 

Р_і(абс) = Р_{бар(атм)} + Р_іарт , Па. (3.16)

Мндаы Р_і(абс) - жмысты денені ртрлі тепе-тедік кйлеріндегі абсолюттік ысым, Па;

Р_{бар(атм)}- оршаан ортаны (атмосфералы) ысымы, Па;

Р_іарт - рбір тжірибедегі манометр крсеткен ауаны арты ысымы, Па.

Нтижелерді 3.1-кестеге келтіріп, Р,V – диаграммасында тжірибелік жне есептілген адиабаталарды, алашы 1-ші нктеден Р_1(абс)V₁трызу керек.

Тжірибелік адиабата тжірибе параметрлерімен 3.1-кесте бойынша трызылады да, ал есептелінген (3.9) тедеуімен бірінші нктеден басталып, тжірибелік клемдерге V₁^тж, V₂^тжжне ысыма Р_1(абс) сйкес ысымдар Р_2(абс) аныталып (К=К_д=1,41), гиперболаа сас трызылады.

Тжірибені атесі-осы тжірибелік жне есептелінген адиабаттарды е лкен бір бірінен зара алша орналасан исы сызытарыны жерлерінен аныталады:

 

. (3.17)

р тжірибені адиабатты крсеткішін К_і(3.7) тедеуі арылы есептеуге болады:

. (3.18)

Ал К-ны орта мні:

K_ор.тж = . (3.19)

Мндаы п – тжірибе саны.

К_ор.тж – ны мнін дебиеттік шамамен К_д салыстырандаы салыстырмалы ателік:

 

. (3.20)

р тжірибедегі лаю L жне толы берілген (техникалы) жмыс L` (3.13) жне (3.14) тедеулерінен табылады. Мндаы m – ішкі ттікшедегі (6) ауаны массасы. Оны идеал газды кй тедеуінен анытауа болады:

 

m=Р₁V₁/RT_орта , кг (3.21)

мндаы R_д=287Дж/(кгК) – ауаны газ тратысы.

Жмысты анытаанда максималды ателікті мына трде жазуа болады:

 

L_тж=Р_тж+V+К_д, (3.22)

мндаы V= V/V·100% - клемні тжірибедегі салыстырма ателігі;

V – клемді лшеудегі абсолюттік ателік, м³, лшеуші шкаланы (6) кіші блігіні жартысына те болады.

 

3.1 кесте

Тжірибелік берілгендер

Р_{бар(атм)} =..., Па; Т_орта=..., К

Тжірибе нмірі	ысым	Клем
Р1арт		Р2арт		V1тж	V2тж
кгс/см2	Па	Па	кгс/см2	Па	Па	см3	м3	см3	м3

 

Есептелінген нтижелер 3.2 – кестеде келтірілген.

 

3.2 кесте

 

Есептелінген нтижелер

Есептеу номері	ысым	Клем	лаю жмыс	Толы беріген жмысы	Адиабата крсеткіші
, Па	, Па	V1тж, м3	V2тж, м3	L, Дж	L, Дж	К

 

дебиеттер: 1[49-51бет], 3[26-27, 30-34беттер], 5,6[22-23, 26-27бет-тер], 10[33-36, 61-63 беттер].