Трахеобронхоскопия. Санационная бронхоскопия.
Трахеобронхоскопия- бронх пен кеірдек уысындаы шырышты заттарды зерттеуге арналан аспап. Бл манипуляция медициналы оптикалы рал бронхоскопты кмегімен жзеге асырылады.
Зерттеу крсеткіштері кеірдекпен бронхты кптеген аурулары: ісіктер, дивертикулдар, туберкулез, интерстициалды пневмония, кпедегі жпалар, саыраула жне паразиттік процестер, кпеденан кету. Процедура барысында мынадай алдын-алу шараларын жргізуімізге болады: ан тотату, аырыты сору, шрамдарды жою, шеткі органдардан биопсия алу, шырышты кептелу жне ісіктерді жою.
арсы крсеткіштер: ауыр аритмия, соы инсульт немесе инфаркт, ткір сатысындаы демікпе. Ол жйке-психикалы ауытушылыы бар адамдара зерттеу жргізу шін сынылмайды.
АСыну болып табылады: пневмоторакс, ан кету, бронхоспазм, кмекейді ісінуі.
Трахеобронхоскопияа дайынды: Дрігер алдын ала кеуде уысын рентгенге тсіреді, ЭКГ жне зертханалы ан анализі. Бронхоскопия аш арына жзеге асырылады. Науаса тынышталдыратын дрі –дрмектер береміз. Ауыз уыысындаы протезді шешуін сранамыз.
Трахеобронхоскопияны жргізу:
Бронхоскопия жергілікті анестезия немесе жалпы анестезия бойынша жзеге асырылады. Ол науасты жасына, оны жай-кйi мен пациенттегі патологиялы процестерге байланысты. Науасты мрын арылы демалуын срайды, содан кейін аузына немесе мрын арылы бронхоскопты енгізеді. Егер ажет болса, дрігер мрын катетерлер арылы осымша ауа аынын сынады.
Трахеобронхоскопия нтижелерін транскриптеу:Бронхоскопии барысында дрігер кеірдекті жне бронхты шырышты абатыны жай-кйін, абынуды, ісіктерді, шеткі органдара атынасын зерттейді. ан кету аймаын , интенсивтілігін дер кезінде анытап оны тотатуа ммкіндік береді.
Санациялы бронхоскопия- дезинфекциялы ерітінділермен бронхтарды жууа ммкіндік береді. Клиникалы тжірибеде пенициллинді(пенициллин ерітінді 50 000-100 000) енгізу кпедегі іріді ауруларды жоюа ммкіндік береді, бронхоэктазы бар науастарды операцияа дайындаут кеінен олданылады.
19 ,Панкреатит,этиологиясы,клиникасы,диагностикасы,еми-Панкреатит — бл йы безіні панкреатикалы ферменттеріні серінен бактериальды емес абынуы йы безі — грек тілінен аударыланда –«барлыы еттен» деген маына береді. йы безі зынша келген аза, асазанны артында орналасан. I-II бел омыртасыны алдында, ал йрыы X-XI абыра маайына барып бітеді. зындыы 10-23см, ені 3-9см, алыдыы 2-3см, салмаы 70-80гр. Оны ттігі 1642 ж. Вирсунг, 1720 ж. Одди суреттеуі бойынша 75 процент лкен еміздікшеге ашылады (12 елі ішекті). 4 процент жадайда Вирсунг ттігі 12 елі ішекке здігінен ашылады. Вирсунг ттігі холедохпен бірге –Фатер ттігіне 33,6 процент ашылады. 2 ттікте осылып жалпы ампуланы жне Одди сфинктерін 5 проц. райды. 2 ттікте Фатер бршігі мен Одди сфинктерімен алыс орналасан. Вирсунг ттігі – холедоха тседі. йы безін анмен амтамасыз ететін тамырлар: А Gastroduodenalis, a. Hepatica communis А.Pancreatoduodenalis inferior, a. mesenterica superior A. Lienalis – кбінесе безді денесімен йры жаын амтамасыз етеді Панкреатикалы шырынны рамы: Амилаза – активті жадайда блінеді, кмірсуларды ыдыратады, крахмальды гидролиздейді жне оны мальтозаа айналдырады. Липаза – жартылай активті трде шыады, оны активтендіретін т ышылдары мен кальций тздары – майларды жне май ышылдарын, глицеринді орытады. Протеаза – белоктарды аминышылдарына дейін ыдырататын фермент. Жне протеолизге атысатын ферменттер –трипсиноген, карбопептидаза, коллагеназа, дезнуклеаза т.б.
Этиологиясы мен патогенезі Жедел панкреатитті этиологиясы р трлі себептерден болуы ммкін: т абы жне т шыару жолдарыны аурулары: Холецистит, т тас ауруы, холедохты абынуы, т.б. Асазан жне лтабар аурулары: Созылмалы гастрит, ойы жара аурулары т.б. Алкогольды жедел панкреатитке келу себебі. Этанол асазана бараннан кейін оны секрециясын кбейтеді жне лтабарды секретин деген ферментіні кбеюіне сер етеді, ал секретин йы безіні панкреатикалы слін кп шыуына мжбр етеді. Арты ішкен таам жне зат алмасуды бзылуы: И.П.Павловты жмыстарымен длелденген — сіресе ащы, майлы таам ішкеннен панкреатикалы сл кп блінеді. Кейбір адамдарда май алмасуыны бзылуынан ан тамырында патологиялы згерістер (атеросклероз) жне ан тамырыны ысымыны жоарлауы, іш уысы азаларында анны кбеюі йы безіні ан айналысын жне паренхимасын бзады йы безіндегі ан айналысыны бзылуы Аллергиялы реакциялар серінен Жарааттардан со: nVIII. Жктілік жне босананнан кейінгі уаыт: Жатырды лайандыынан іш уысындаы ысым жоарлайды, соны салдарынан т жне йы безіні зектері ысылып панкреатикалы слді лтабара юлуы бзылады жне гормональді згерістер салдарынан. Химиялы заттармен улану: ышыл, сілті, фосфор жне т.б. Жпалы аурулар: Іш сзек , ызамы(скарлатина), сепсис, вирусты гепатит жне т.б. Панкреатит патогенез: 1-ші трипсинді кезе (протеолиз) активтенген трипсин зектерден безді паренхимасына кіріп калликреинді шыарады, ол барып безде ісіну шаырып жне ан йылтады – йы безінде геморрагиялы ісік пайда болады. 2-ші липазалы кезе – процесс арыарай ршігенде безді бзылан клеткаларынан липаза шыады, оны белсенділігін трипсин мен т ышылдары арттырады. Липаза майларды ыдыратады, йы безінде майлы некроз – майлы немесе стеаринді некрозды датар пайда болады. Патогенезіні негізінде – без з ферменттері (трипсиноген, химотрипсин жне липаза) активтенуі салдарынан тіндері заымдалады. Жедел панкреатитті жіктелуі: (1978 жылы Свердловск аласындаы V-ші жалпыодаты хирургтар съезді бойынша) йы безі ісігі Деструктивті: а) геморрагиялы некроз б) майлы некроз Іріді панкреонекроз Жедел холецисто-панкреатит Панкреатит классификациясы (хирургтарды ХХІІІ съезді, 1965ж.) Безді интерстициальді тініні ісінуі Жедел геморрогиялы панкреатит Жедел панкреанекроз Созылмалы: Рецидивті жне рецидивсіз Кезедері бойынша: ремиссия, субремиссия, ршу Ужасное ждет Казахстан в январе, но 3 знака начнут неожиданно богатеть Доход для сайтов Панкеатит клиникалы крінісі: Жедел панкреатитті клиникалы аымы жеіл, орташа, ауыр, те ауыр болуы ммкін. Жеіл трінде ауырсыну эпигастрий аймаында, белбеу трізді, араа беріледі. Кп науастарда жрегі айнуы, суы сирек байалады. Гемодинамика алыпты, іш пердесіні тітіркену белгісі жо. Жедел панкреатитті орташа ауырлыында ауырсыну аттыра болады, тіпті кейде науас екейіп шынтаын тізесіне дейін жеткізеді; жеілдік бермейтін кп су байалады. Тері жабындысы ашыл тсті, ps-90-120, ан ысымы 100/60-90/50с.б.б. Тілі ра, іші кепкен, басанда йы безі маайы атты ауырсынады. Ішек перистальтикасы естілмейді. Іш пердесіні тітіркену белгісі о. Панкреатитті осы трінде денені р жерінде ашыл-кк датар пайда болады; Олигоурия байалады, зр тулігіне 1000мл-ден аз; 3-4 ші тулікте эпигастрий аймаында инфильтрат байалады, сараю пайда болуы ммкін. Жедел панкреатитті ауыр трі тез, аздаан уаыт ішінде байалады: Науасты жадайы ауыр болады; Ауырсыну кші атты боландыы сондай, тіпті наркотикалы аналгетиктер ыса уаыта ана кмек береді; Гемодинамика: /-90/50с.б.б., ps-120 жне одан жоары, трасыз; Тілі ра, іші кепкен, ішті барлы айматарында атты ауырсыну байалады, іш пердесіні тітіркену белгісі аны о; Олигурия: зр тулігіне 500-600мл жне одан кем болуы ммкін; Жедел панкреатитті клиникалы аымыны ауыр трі ттас панкреонекрозды болуына байланысты болады. Жедел панкреатитті клиникалы аымында 3 сатыны ажыратады: ауырсыну шогі (гемодинамикалы згерістер) динамикалы илеус, жедел ішек тімсіздігі перитонит Панкреатит диагностикасындаы маызды сынамалар: Мондора белгісі — денеде жне бетте клгін (фиолетовый) тсті датар пайда болуы; Грея-Турнера белгісі — ішті шеткі айматарында цианоз байалуы: — бл белгілер ферменттерді сері жне гемодинамиканы бзылуынан деп тсіндіріледі. Хольстед (1901 ж.) – іш терісіні цианозы Керте белгісі— кіндіктен 6-7см жоары эпигастрий аймаында клдене сызы болып ауырсыну. Воскресенский белгісі – эпигастрий аймаыны пальпация кезінде ола тамырыны пульсациясыны лсіреуі немесе аныталмауы. Мейо-Робсон – сол жа омырта-абыра брышын саусаты шімен басанда ауырсыну. Махов белгісі – кіндікті жоары жаында тері гиперэстезиясы. Чухриенко белгісі – алаанды кіндіктен тмен клдене ойып трткілегенде эпигастрий аймаында ауырсыну. Кача белгісі-спонтанды ауырсыну,І-ІІІайма гиперестезиясы Клен-кіндік айналасыны сарыштанып труы Грюнвельд – кіндік маындаы петехиялар Гобье – клденен то ішекті кебуі Гусенбауэр – асазанны жоары ыысуы, клдене то ішекті тменге ыысуы – панкреас кистасы. Джанелидзе – панкреатитті инфарктан айырмашылыы – ауырсыну басанда кшееді. Шоффар – о жа шбрыштаы ауырсыну – йы безі басыны проекциясы Фитц – жедел геморрагиялы панкреатит Перитонит кезіндегі ішті жмса болуы Динамикалы илеуіс — ішектерді парезы Ішті жоары блігіндегі белдеуленген ауырсыну Жедел панкретитті диагностикасында денені ртрлі сйытытарында йы безі ферменттеріні белсенділігі (активность) маызды роль атарады. сіресе жиі болатын андаы амилазаны жоарлауы (90%), сирек зр амилазасы (75%) болады. Бірата безде некроз боланда амилазаны млшері деттегі алпына дейін тмендейді. Амилазаны Каралея дісі бойынша нормасы: анда 3,3-8,9 мг/сек/л. Зрде — 44мг/сек/л.-а дейін Диференциальді диагностикасы Іш уысыны аурулары (перфоративті жара, жедел холецистит, жедел ішек тімсіздігі, жедел аппендицит) Іш астар арты аурулары (бйрек патологиясы, паранефрит, флегмона) Кеуде клеткасыны аурулары (миокард инфарктісі, плеврит, пневмония) Инфекциялы аурулар – іш сзегі ан аурулары – Шенлейн-Генох ауруы. Емі: Ауырсыну синдромын жою, йы безі зегі жне т жолдары гипертензиясын жою: к/т-а глюкоза-новокаин оспасын жіберу, новокаин блокадасы, спазмолитиктер енгізу; Функциональды тынышты жне йы безіні секреторлы-ферментті белсенділігін тежеу (ашты, жергілікті гипотермия, антацидті заттар, Н2-рецепторларыны блокаторлары (циметидин 1таб х3рет немесе 2мл х 4рет к/т), протез ингибиторлары (контрикал 100-200 мг/тулігіне №7-10 кн), цитостатиктер (5-фторурацил 5% 5мл кн ара №3 рет. Панкреатикалы ферменттерді инактивациялау: протеаз ингибиторлары (контрикал, цалол, гордокс т.б.) туліктік дозасын жіберу. Су-электролиттік жне сілтілі-ышылды тепе-тедікті бзылысытарын жою, белок жне заталмасу процесін тзету: натрий гидрокарбонаты, плазма, альбумин жне т.б. Интро жне экстракорпаральді детоксикация: диурезді жылдамдату, лапороскопиялы перитональді диализ, плазмоферез. Ауруды іріді асынуларыны алдын алу: ке спекторлі антибиотиктерді олдану (цефалоспориндер, макролиттер пенициллин атырыны преператтары жне т.б.). Жедел панкреатит 2 баыт бойынша теді: асынбаан аым асынан ауыр аым. Асынан жедел панкреатитті жиі кездесетін симптомдары: ауырсыну, су, паралитикалы илеус, шок, коллапс. йы безіні некрозы 7-11 процент жадайда кездеседі. Ауыр интоксикация, жрек-ан тамыр жйесіні бзылыстары, іш уысындаы сйыты, андаы Са дегейіні тмендеуі (майлы некроз). лім – 50 проц. кездеседі. 1-2 кні шоктан, 5-6 кні перитонитпен, интоксикациядан айтыс болады. Панкреатит кезінде операцияа крсеткіш: Без деструкциясы, перитонитпен бірге Жедел панкреатит деструкивті холециститпен бірге Панкреатитті асынан формалары. терапиялы ем нтижесізболан жадайда Панкреатит кезіндегі жасалатын операция трлері: йры, денесіні резекциясы, некроз ошатарын алып тастау. Панкреатэктомия (тотальді панкреанекроз) Іш шарбысын дренаждау жне тампондалау т шыару жолдарын декомпрессиялау йы безін ашып крінуі шін кіру тсілі 2-топа блінеді: Алдыы іш абырасы арылы Бел аймаы арылы (жедел іріді панкреатитте) Жедел панкреатит асынулары: Жалпы: гемодинамикалы шок кпені жедел асыну синдромы (бронхит, пневмония, плеврит) асазан – ішектен жолдарынан ан кету сепсис екіншілік анемия Уремия механикалы сараю алиментарлы дистрофия Тетания диабет Жергілікті асынулар: холецистопанкреатит безді абсцесстенуі (ошаты, субтотальді, безді тотальды некрозы) перитонит іш астары арты флегмонасы киста (жалан, шынайы) жыланкздер (ішкі, сырты) — тері мацерациясы аррозивті ан кетулер
18,Асазан он екі елі ішектіойы жарасыны тесілуі,эти,кли,диаг,емі-Асазан жара ауруы. Он екі елі ішекті жарасы Жара ауруы-полиэтиологиялы ауру. Патогенезі кп факторлы. Жара ауруына келетін факторлар: 1.Тым уалаушылы. 2.мір салты. 3.Стресстік бзылыстар. 4.Химиялы жне физикалы факторлар. 5.Дрілік препараттар. 6.Жасты нейроэндогенді згерістер. Жара ауруыны этиологиясында Helicobacter pilori бактериясыны орны те маызды. НР-70-79%-созылмалы гастрит ауруында 70%-асазан жарасы 90%-дуоденальді жара ауруларында кездеседі.НР тек асазан эпителиінде ана мір сре алады.Олар асазанны антральді блігінде орналасып,созылмалы абыну туызады. 12-елі ішек жара ауруы бар науастарды брінде асазан эпителиінде ошатар болады, олар клетка метоплазиясынан, яни асазан сліні кп блінуінен пайда болады. Бл жерлерде микроорганизмдер кбейіп,шырышты абатабынуын тудырады.НР ышыл ортада тіршілік ету ерекшелігі уреаза-ферментін блуі,ол мочевинаны ыдырата алады.НР айналасына кмірышылы мен аммияктан тратын абат тзеді,ол асазан тз ышылын нейтролиздейді. Асазан жне он екі елі ішек жарасыны патогенезі: ышыл-пептикалы фактор, моторика мен ышыл тзуді бзылуы, шырышты абат регенерациясы мен морфологиялы айта рылу жатады. Жара ауруында стресс факторы маызды орын алады Гастродуоденальді зонаа стрессор сері 2 жолмен теді: Нервті жол: бас ми ыртысы- аралы ми-кезбе нерв орталыы-кезбе нерв-гастродуо-денальді зона. Гормональді жол: ми ыртысы-гипоталамус-гипофиз-бйрек сті без ыртысы-глюко-кортикоидтар-гастродуаденальді зона. Жара дефектісі асазан мен 12 елі ішекте агрессия жне шырыш абат оранысыны ди-намикалы тепе-тедігі бзыланда дамиды. Негізгі агрессия факторы тз ышылы мен пепсин. Тз ышылы тіндерге заымдаушы сер етеді, пепсин некроза шыраан тіндерді орытады. Шырышты абатты резисттентілігін амтамасыз етуде муцинні маызы зор,ол жапыш эпителий клеткаларын шыарады. Буферлік жйеге байланысты муцин ышылдар мен негіздерді нейтрализдейді. Жара ауруыны негізгі
симптомдары: Ауырсыну -мезгілге байланысты(кз,кктем) кшейеді. Эпигастрий аймаында “анжар сан трізді” ауырсыну болады. Асорыту немесе аш кезінде атты ауырсыну болады. Ауырсыну ас абылдаан со 15-40мин кейін болса,ерте ауырсыну деп аталады. 1.5-3сааттан со болса, кеш ауырсыну дейді. Ас абылдаана байланысты,судан со жеілдік болады. су-сы тама,т,ан,нжіс аралас бола-ды.сы тама аралас болса-асазан орыту абілетіні бзылуы, т аралас болса-дуо-деногастальді рефлюкс, нжіспен болса-асазан мен клдене то ішек арасында жыланкзді болуына байланысты. Жара ауруында ан кету аны жне жасырын болуы ммкін. ан кету анды сыпен (hаematomеsis)немесе анды нжіс (mellaena) ретінде болуы ммкін. ыжылдау-эпигастрий аймаында немесе тс артында жаымсыз сер болады. Ас, антоцид абылдаан со басылады. Оны пайда болуы асазан ішек рефлюксіне байланысты. 12- елі ішек жара ауруы: Жара 94% науастарда 12 елі ішек басында орналасады. Екі жара атарынан болуы ммкін. Алдыы жне арты абырада (“целующиеся язвы”) жне басынан тыс жара болады. Клиникасы. Жас, орта жастаы адамдар, кбіне ер адамдар ауырады. Ауырсыну эпигастрий аймаында, ас абылдаана байланысты. Ауырсыну ритмі: ашты-ауырсыну-ас абылдау-жеілдік-ашты-ауырсыну. су жеілдік келеді. Ренгенологиялы зерттеуде “рельефнишаны” круге болады. Дифференциальды диагноз:12 елі ішек жара ауруыны клиникасында ауырсыну о жа абыра астында стама болса, т-тас ауруымен, холециститпен салыстырады. Жара ауруы кезінде ауру мезгілге байланысты асынады, судан со ауырсыну басылады, пальпация жасаанда о тзу блшыет аумаы ауырса, т-тас ауруында о жа абыра асты ауырсынады. Созылмалы панкреатитпен салыстырмалы диагноз жасау керек, ауырсыну ішті жоары блігінде, ас абылдаудан со болады, судан со жеілдік жо, ауырсыну иррадиация береді. Малахов высказался о погибших в Ту-154: заявление шокировало Доход для сайтов Жара ауруыны емі: Консервативті ем — ышыл ндіруді тежеуші, антацит, седативті, шырышты абатты ораныс ызметін жасартатын заттар. Консервативті ем сері болмаса, оперативті ем олданылады. Ваготомия жне дистальді асазан резекциясы жасалады. Асазан резекциясы кезінде гастрин ндіретін антральді блімді алып тастайды, Билирот І дісін олданады. Бааналы Ваготомия, селективті асазан Ваготомиясы, проксимальді селективті Ваготомия, Джадду бойынша пилоропластика,Жабулэ бойынша гатродуоденостомия, Финей бойынша пилоропластика, гастроеюностомия жасалады. Асазан жара ауруы. Джонсон классификациясы бойынша 3-типке блінеді: медиогостральі жара, асазан денесінде орна-ласады. асазан мен 12 елі ішек біріккен жара ауруы. пилорикалы каналды жне препилорика-лы жара. Асазан медигостральді жара ауруы дуоденальді жара ауруынан 4 есе жиі кездеседі. Патогенезі. Дуоденогастральді рефлюкс-созылмалы антральді гастрит-шырышты абатты ышыл-пептикалы серге арсы труыны тмендеуі. Клиникасы. 40 жастан асан адамдарда жиі кездеседі. Ауырсыну эпигастрий аймаында. Ас абылдааннан кейін немесе 15-45 мин со бас-талады. Ауырсыну тама асазаннан шыан кезде басылады. Ауырсыну семсер трізді сінді-ден кіндік аймаында, орта сызытан сола арай болады, тс артына, сол кеуде блігіне, араа таралады. ыжылдау мен кекіру жиі болады. Ауырсыну кшейгенде су болады, жеілдік береді. Емі: оперативті ем. Асазанны дистальді резекциясы антральді блімді алу, гастродуодено-анастомоз Билирот I дісі олданылады. Асазан мен 12 елі ішек біріккен жарасы. Е алдымен 12 елі ішек жарасы пайда болып, 1-неше жылдан со асазан жара ауруы дамиды. Клиникасы. 2 периодтан трады: 12 елі ішек жара ауруы дамиды; асазан жара ауруы дамып клиникасы згереді. Ауырсыну симптомы жаласады, асыну зарады,жара баяу тыртытанады, асыну жиілігі 60%. Емі: оперативті. Пилорикалы каналды жне препилорикалы жара. Клиникалы аымы 12 елі ішек жара ауруымен бірдей, ерекшелігі малигнизация (3%) болады. Диффенринциальды диагноз: атерсіз жне малигнизацияланан жара ауруымен жргізіледі. Гастроскопия мен биопсия жасалады. Емі: оперативті. Асынулар: Перфорация. Жіктелуі: бос іш уысына перфорация; жабы перфорация; 12 елі ішекті алдыы абырасы мен препи-лорикалы жаралар жиі перфорацияа шырай-ды. Тесік диаметрі 2мм-2см. Жара перфорациясы перитонитке келеді. Бос іш уысына жараны перфорациялануы 3 кезенен трады: І. алашы шок-3-6саат; ІІ. “жалан жасару” -6 саата дейін; ІІІ. жайылан перитонит-6 сааттан кейін; 1 кезеде ауырсыну атты, за,эпигастрий ай-маында.Ауырсыну нтижесінде ауыр абдомин-альді шок дамиды.Ауырсыну бкіл ішке,о жне сол жауырына бана аймаына таралады.су немесе жрек айну,температура тмен,пульс нормадан 50-60 ретке баяулайды,ан ысымы т-мендейді. Щеткин-Блюмберг симптомы о. Бос газ іш уысында (пневмоперитонеум)-газ бауыр не-месе диафрагма астында жиналады. 2 кезеде “жалан жасару” болады. Науас зін жасы сезінеді, іш уысындаы тз ышылы эксудатпен араласып, тітіркену азаяды, ауырсыну азаяды. Тыныс алу, температура, ан ысымы нормаа келеді. су, жрек айну, тілі ра, газ шыпайды. Іші ауаа толы, метиоризм, пери-стальтика лсіз. Пальпация кезінде ауырсыну, Щеткин-Блюмберг симптомы о, іш уысында газ, сйыты кбейеді. Лейкоцитоз, аздап лейкоцитарлы формула сола жылжыан. 3 кезеде науас жадайы ауыр. Кп рет су, темпера-тура жоары немесе тмен, пульсі жиі (110-120), ан ысымы тмен, коллапс. Тыныс алу беткей, жиі, тілі ра, іші лкейген, ішек парезі, перистальтикасы жо, іш уысында бос сйыты бар. Щеткин-Блюмберг симптомы о. Диурез азайан. Лаборо-ториялы зерттеулер: лейкоцитоз, лейкоцитарлы формула сола жылжыан, гемоглобин мен гемото-крит жоарлаан, гиперкалиемия, метоболикалы ацидоз. Дифферинциальды диагноз: жедел холециститпен , Майлы таам жеген со, о жа абыра асты аймаында ауырсыну болады. су жеілдік келмейді. Жедел панкреатит-эпигастрий аймаында ау ырсыну, майлы таам немесе алкоголь абылда-ан со, кп рет су, рамы т, іш блшы етіні атаюы жо. Жедел аппендицит- ауырсыну эпигастрий аймаына беріледі. Блшы ет атаюы айын болады, температура жоары болады. Емі: операциялы ем –жараны тігу, пилора- антрумэктомиямен ваготомия, экономды асазан резекциясы жасалынады. Бильрот I, гастро-дуоденоанастомоз Бильрот II тсілі Рейхель-Полиа бойынша згерген Ваготомия Асазан резекциясы Бильрот I, Бильрот II тсілі бойынша Пилородуоденальды стеноз Даму себебі 12 елі ішек жара ауруы, сирек пилорикалы каналды жне препилорикалы жаралары. Клиникасы: 3 кезеде теді: 1. компенсациялы; 2. субкомпенсациялы; 3. декомпенсациялы; 1-ші кезеде науас жадайы орташа. Таам тарылан саылаудан ауырсынып теді. Эпигас-трий аймаында ауырсыну сезімі, ыжылдау, кекіру, су болады. судан со жеілдік, ау-ырсыну басталады. Рентген зерттеуде асазан лкейген, перистальтика кшейген, пилородуа-денальді канал тарылан. 2-ші кезеде эпигастрий аймаында ауырсыну сезімі кшейеді, сасы кекірік, кбірет су, сы массасы тама аралас, су жеілдік келеді. Асазан перистальтикасы кшейген. Науас жадайы лсіз, ждеу, су-тз алмасуы жне ышыл-негіздік жадайы бзылан. Рентген зертеуде асазан кеіген, перистальтика лсіз, аш арында сйыты бар, пилородуаденальді канал тарылан. 3-ші кезеде эпигастрий аймаында атты ауырсыну сезімі, кнделікті су за саталан тамапен. Диурез сусыздану нтижиесінде азаяды, перистальтика лсіз. Науас жадайы лсіз, ждеу, терісі ра. Дифферинциальды диагноз: жаралы пилородуоденальды стенозбен асазанны ісікті стенозы. Жара ауруыны анамнезі за созылмалы рецидивті ауру, ал ісікті ауру кезінде анамнез ыса, науас те тез ждейді, пальпа-циялаанда ісікті сезуге болады. Емі: операциялы ем жне консервативті ем. Жара пенетрациясы Жара пенетрациясыны дамуында 3 кезе бар: 1. абыра ішілік жара пенетрациясы. 2. Фиброзды су кезеі. 3. Крші органдара жара пенетрациясыны аяталуы. Жиі жадайда жара пенетрациясы кіші шарбы-а, йы безі басына, бауыр, 12 елі ішек байламына шыады. Жара пенетрацясы бауыра, т абына, клдене то ішекке жне оны шажырайына шыады. Клиникасында атты ауырсыну синдромы дрілік емдеуге жатпайды, ауырсыну таралады. Араа таралу жара пенетрациясы йы безіне ткенде болады. Зерт-теуде блшы ет атаюы (висцеро-моторлы рефлекс), локальды ауырсыну. ан анализінде лейкоцитоз, СОЭ жоарылайды. Рентген зерт-теуде ниша крінеді. Органа жара пенетрациясы органмен асазан (12 елі шек) арасында патологиялы фистула пайда болады. Ол арылы жара органа теді. Фистула дамуы ауырсынумен, температура жоарлауымен, лейкоцитозбен крінеді. рса арты кеістікке жара пенетрациясыны ашылуы, іш пердесімен жабылан жерде орна-ласан жаралар кезінде болады. Асыну рса арты флегмонасына келеді. Жара ауруыны айталануы Жара ауруына операциядан со асыну жара-ны рецидив беруі. Операциядан со 2 жыл т-кен со айталануы ммкін. Негізгі шаым ішті жоары блігінде ауырсыну, ас абылдаан со кшейеді. Жара пенетрациясы себебінен ауыр-сыну жаласып, кшейеді. ан кету, гематоли-зис, мелена трінде болады. Нтижиесінде анемия дамиды. Емі: Операциялы ем- диафрагма асты бааналы ваготомия. Жара ауруыны асынан трлері ана абсолютті крсеткіші бойынша хирургиялы емдеуге жатады. Олар: 1. Перфоративті жара. 2. Пенетрацияланан жара. 3. Пилоро-дуоденальді стеноз 4. Жарадан ан кету. 5. Малигнизацияланан жара.
u Эндоскопиялы папиллосфинктератомияны алаш рет Германияда Л.Демлинг жне М.Классен шыаран.Операцияны болуы жне оны жоары тиімділігі кпшілікті назарын аударды жне бірнеше жылдан со кптеген тжірибелерді арасында кптеген операциялар клиникада эндоскопиялы операциялармен жасала бастады. ЭПСТ операциясы диатермиялы папилломаны пышапен кесіп алып тастау,амдаы жоары жиілікті айнар кзі жне баса ралдармен чреспапиллярный операция жасау туралы.Папиллома р трлі ол жетімді фирмалармен жне р трлі жобалаулары бар,ерекшеленетін жері (жанынан,механикалы) шыатн металл электрод жолдар оны зынды 15-30 мм,катетер еркін соында болуы ,электродты формасы.ЭПСТ крсеткіштері жне арсы крсеткіштері-ЭПСТ з бетінше жасалатын операция,стенозды тарылу болады т.б.
u 20. Аппендицит кезінде науасты операцияа дайындау. Операциядан кейінгі асынулары.
u Операцияа дайындау:
u 1) ота жасалынатын айматы гигиенасы (ішті алдыны аймаымен тктерден тазарту)
u 2) асазанды астан босату( соы 2-3 саат ішінде ас абылдаан жадайда асазанды жуу)
u 3) уыты зрден босату
u 4) премедикация (1% промедол — 1 мл; 0,1 % атропин — 1 мл; 1 % димедрол — 2 мл).
u Перитонитті клиникалы белгідері аныталса операцияа дайынды з ішіне дезинтоксикациялы терапияны амтиды. Жедел аппендицитке кдік туан жадайда клизма жасауа жне ішке мйы оюа болмайды.
u Операциядан кейінгі асынулар:
u Аппендэктомияны асынулары жергілікті, рса ішілік жне жйелік болып блінеді.
u Жергілікті асынулара – гематома, ірідеу, абынулы инфильтраттар жне жыланкздер жатады. Гематомалар операциядан кейінгі алашы кндері байалады.Тігіс орнында ауырсынуды болуы байалады. Жараны ірідеуі – е кп кездесетін асыну болып табылады. Аппендицитті тріне тауелді 1-6% жадайда байалады.
u рса ішілік асынулар мірге ауіпті жне ауыр категорияа жатызылып з ішіне абцесстер (ккетастылы, ішекаралы), шектелген жне жайылан перитониттер, пелифлебиттер, ішек тімсіздігі, рса ішілік ансырау жне ішек жыланкздерін алып жатады.
u Жйелік асынулара – тромбоэмболия, пневмония, жедел миокард инфаркті жне зір шыару жйесіні бзылыстары байалады.
u
u 21. Спонтанды пневмоторакс жне кеуде уысыны заымдалуындаы торакоскопиялы хирургия.
Спонтанды пневмоторакс кезінде торакоскопиялы хирургияда плевра уысындаы ауаны эвакуациялау жне рецидивті алдын алу е басты масат болып табылады. Пневмоторакс кезінде баылауа, ауаны катетер арылы аспирациялауа жне алып тастауа болады.Оптимальді ем тсілі плевральді уысты дренаждау болып табылады.
Видеоторакоскопия кезінде болады:
- Плевральді жабысуларды кесу
- Лазер арылы метастазды ликвидациялау
- Бліктік плеврэктомия
- Сегментэктомия
- Электрокоагуляция
- кпе тініне тігіс салу
- Пульмонэктомия
Торакоскопия кеуде уысыны жарааттарыны масштабымен характерін анытауа кмектеседі. Жалпы жансыздандыру арылы іске асырылады. Екіжаты интубациялы ттікті олдану жне жасы вентиляцияны амтамасыз ете отырып істеледі.
Пациенттісаужаыменорналастырады.Троакарды енгізу шін олты асты сызыыны 5 жне 6 абырааралыы тадап алынады. Торакоскопты енгізгеннен со кеуде абырасына порт, манипуляторлар жне инструменттер енгізу шін осымша 2-3 тілік жасалынады. Торакоскопия кеуде уысыны жарааттары кезінде те жасы тсіл болып табылады.
Диагностикалы, емдік жне оперативті эзофагогастродуоденоскопия, колоноскопия, лапароскопия, бронхоскопияа крсеткіштер мен арсы крсеткіштер.
Эзофагогастродуоденоскопия — еш, асазан жне он екі елі ішекті диагностикалы масатта тексеру дісі болып табылады.
Крсеткіштер:
| а) ішті айталанбалы ауырсынулары; б) дисфагия; в) жара ауруына кдік, гастрит, дуоденит жне басада ас орыту органдарыны жоары блімдеріні ааулары; г) он екі елі ішекті жара ауруы; д) емні рациональді тактикасын тадау шін ісік ауруларын баылау. |
арсы крсеткіштер:
а) жіті респираторлы аурулар, трахеобронхит, грипп, ангина;
б) жіті инфекциялы аурулар (ызылша, скарлатина, вирусты гепатит т.б);
в) орталы нерв жйесіні органикалы бзылыстары;
г) геморрагиялы диатезді барлы трінде.
Колоноскопия.
Диагностикалы крсеткіш: бариймен рентген жасаан кезде патологияны аныталуы, микроцитарлы анемия кезінде жасырын немесе жіті асазан ішектік ансырауды анытау, операциядан кейінгі ісікті тзілістерді бар жоын анытау масатында, ішекті абыну дрежесін анытау.
арсы крсеткіштер: шок, жіті миокард инфаркті, перитонит, ішек перфорациясы, дивертикулит, анамнезінде кп ткізілген операциялар, лкен жары.
Лапароскопия
Крсеткіштер: жіті аппендицитке кдік; мезэнтериальді тромбоза кдік; ішек некрозы, ішті травмалары; жіті ішек тімсіздігі; холецистит; перитонит; жіті панкреатит.
арсы крсеткіштер: жіті миокард инфаркті, тыныс алумен ан айналымны декомпенсациясы, коллапс, нжістік жыланкздер, алдыны рса уысыны кптеген операциядан кейінгі тыртытары.
Бронхоскопия
Крсеткіштер: кеірдекпен бронхтарды ісігіне кдік; бгде затты болуы; ан ткіру, кпені кптеген абсцестері, кпе кисталары, рецидивтеуші пневмония; астмаа кдік.
арсы крсеткіштер: кеірдек жне жтыншаты 2 не 3 дрежелі стенозы; 3 дрежелі тыныс жеткіліксіздігі; бронх астмасыны жіті кезеі; аорта аневризмасы; миокард жне ми инфаркті; ан юыны бзылысы; анестезия препараттарын ктере алмаушылы; психикалы аурулар.