V Таырып: кімшілік ы негіздері.

Масат:кімшілік ыты пн ретінде, оны тсінігін, жйесін, мемлекеттік басару органдарын, кімшілік ы бзушылыты тсінігі мен жазаларыны трін анытау.

Жоспар:

1.кімшілік ыты тсінігі.

2.Мемлекеттік басару органдары.

3.кімшілік ы бзушылы, кімшілік жауапкершілік,

шараны трлері.

Таырып бойынша негізгі тсініктер:регламент, комитет, локальды актілер, ведомство, объект, субъект, субъективтік жа, объективтік жа.

Негізгі мазмны:

кімшілік ы конституциялы азаматы жне ылмысты ытара араанда іргелі ы саласы ретінде болып келеді.

«кімшілік» латын тілінде басару деген маынаны білдіреді.

кімшілік ы – ыты мемлекеттік басару процесінде, атарушы билік рылымдарын ру, оларды зыреттерін белгілеу, мемлекеттік ызметшілерді міндеттері, ытары жне жауапкершіліктерін анытау, сондай-а оамды тртіпті азаматтарды мірі, ытары мен бостандытарын сатауды жзеге асыру кезінде пайда болан оамды ытынастарды реттеуші саласы.

кімшілік – ыты атынастарды субъектілері азаматтар, атарушы билік органдары, оамды жне діни бірлестіктер, жеке ксіпорындар болуы ммкін. Бірак атарушы билік рбір кімшілік – ыты атынаста, не тікелей субъект ретінде, не жанама субъект адаалаушы ретінде наты немесе зады трде атысып отырады.

азастан Республикасындаы атарушы билік мемлекеттік басару органдары жйесін райды. Оан: азастан Республикасыны кіметі, Министрліктер, республиканы мемлекеттік комитеттері мен водомостволары, жергілікті атарушы органдар, мемлекеттік мекемелер мен ксіпорындарды кімшіліктері жатады. Бл органдарды ыты жадайыны маызды белгісі оларды заа баыныштылыы болып табылады.

кімет азастан Республикасында атарушы билікті жзеге асырады. Конституцияа сйкес ол атарушы органдар жйесін басарады жне оны ызметін баылайды.

кімет алалы орган болып табылады, оны рамына премьер-Министр, кімет мшелері кіреді.

 

азастан Республикасыны кіметі:

леуметтік – экономикалы саясаты орану абілеттілікті,

ауіпсіздікті оамды тртіпті амтамасыз етуді негізгі баыттарын анытайды, оларды жзеге асырылуын йымдастырады;

парламентке республикалы бюджетті жне оны орындалуы туралы

есеп сынады, бюджетті орындалуын амтамасыз етеді;

Мжіліске за жобаларын сыну арылы за шыару бастамасы

ыын іске асырады, задарды орындалуын амтамасыз етуі;

Мемлекеттік меншікті басаруды йымдастырады;

Республиканы сырты саясатын жргізу жнінде шаралар зірлейді;

министрліктерді, мемлекеттік комитеттерді,зге де орталы жне

жергілікті атарушы органдарды ызметіне басшылы жасайды;

Республиканы министрліктері, мемлекеттік комитеттері,зге де

орталы жне жергілікті атарушы органдары актілеріні толы не бір блігінде жояды немесе тотата трады;

кімет рамына кірмейтін орталы атарушы органдарды басшыларын ызметке таайындайды жне ызметтен босатады.

Конституциямен, задармен жне зге де актілерімен зіне жктелген

зге де ызметтерді орындайды. (азастан Республикасыны Конституцияны 66 бабын араыз).

Министрликтер атарушы билікті мемлекеттік органдар жйесіне кіреді жне ртрлі салалара басарушылы жасайды. азастан Республикасыны министрлігі – орталы атарушы орган,

оны Министр басарады, басаруды дара басшылы негізінде жзеге асырады.

Республика Президенті министрлікті Премьер-Министрді сынысы

бойынша рады, айта йымдастырады жне таратады.

Министрлікті мртебесі за актілерінде аныталады, оны ыты

жадайы. кімет аулысымен бекітілетін тиісті ережелер мен ресімделеді.

Министрлік – мемлекеттік органдар арасындаы зіні алыптасан

басару салалары (рістері) бар (ораныс, аржы, ділет, ішкі істер, т.б.) нерлым тиянаты йымды форма. (.С.Сапаралиев «азастан Республикасыны Конституциялы ыы» оулыын араыз).