Банкті лизингтік, траст, факторингтік жне форфейтингтік ызметтері

Лизинг – бл лизинг берушіні зіне тиесілі рал-жабдытарды, машиналарды, йымдастыру техникаларды, ндіріске, сауда-сатыа жне оймаа арналан рылыларды лизинг алушыа тлеу шартымен, белгіленген мерзімге пайдалануа беруін арастыратын жала беру шарты.

Лизингтік операциялар екі трге блінеді: шыл жне аржылы.

Шыл лизинг – бл млікті ызмет ету мерзіміне араанда, оны пайдалану мерзіміні ысалыын жне млікті нын толы темеуін сипаттайды. аржылы лизинг – бл уаытша пайдалануа берген лизинг затыны мерзімі ішінде толы амортизациялы нын тлеп шыуымен немесе зін-зі теуімен байланысты сипатталады.

Факторинг – жабдытаушы клиентті жабжытаан тауары мен крсеткен ызметтері шін тленбеген тлем талабын (шот-фактурасын) банкке сатумен байланысты комиссионды – делдалды операция.

Факторинг операциясына ш тарап атысады:

1. Факторингтік компания – здеріні клиенттерінен шот-фактураны сатып алатын арнайы мекеме.

2. Клиент – факторинг компаниясымен келісім-шарт жасаушы нерксіптік немесе сауда фирмасы.

3. Ксіпорын-тауарды сатып алушы – фирма.

Форфейтинг – бл форфейторды , яни коммерциялы банкті немесе арнайы компанияны экспорттерге импортерді тлеуге тиісті тлем талабын сатып алуы. Форфейтинг ммілесіне ш атысушы болады:

1. Экспортер, яни тауарды орта мерзімді несиеге беруші;

2. Импортер, яни тауарды несиеге алушы;

3. Форфейтер, яни ммілені аржыландырушы банк немесе арнайы йым.

4. Траст операциялары – клиенттерді сенімді тласы ретінде оны млкін басаруа жне тапсырмасы бойынша баса да ызмет крсетуге байланысты банк операциялары. Траст операцияларына атысушылар мыналар:

1. Траст рылтайшысы;

2. Траст иемденушісі;

3. Бенефициар.

Коммерциялы банкті траст бліміні атаратын ызметі лкен ш топа блінеді:

1. Клиенттерді мраа алан млкін иелену;

2. Сенім-хат бойынша операцияларды жзеге асыру;

3. Агенттік ызметтер.

Банк туекелдеріні жіктелуі мен оларды басару дістері

Екінші дегейлі банктер здеріні кез келген банктік операцияларын жзеге асыру барысында р трлі туекелдер трлерімен кездеседі. Жалпы аланда, банктік туекелді келесідей трлері бар:

Валюта туекелі – банк з ызметін жзеге асыран кезде шетел валюталары баамдарыны згеруіне байланысты болан шыыстарыны туындау туекелі. Шыыстарыны аупі нды кріністерде валюталар бойынша банктерді позицияларын айта баалаудан пайда болды.

Кредит туекелі – банктік заем, лизинг, факторинг, операцияларын, банктік кепілдік беру операциялары мен баса да операцияларды жргізу кезінде зіне алынан аша міндеттерін орындау бойынша шартты бастапы талаптарын клиенттерді бзуы салдарынан болан шыындарыны туындау туекелі.

Операция туекелі – ызметкерлерді тарапынан жіберілген ішкі процестерді жзеге асыру барысындаы кемшіліктерді немесе ателерді нтижесінде шыындарды туындау туекелі, апарат жйесі мен технологияны ызмет етуі сонымен атар сырты оиалар салдары.

Операция туекеліне мынадай туекеллер жатады:

• Жауапкершілікті блуді, есеп берушілік рылымы мен басаруды оса отырып, банкті белгісіз, бірдей емес йымды рылымымен байланысты туекелдер;

• Апарат технологиясы саласындаы бірдей емес стратегия, саясат жне стандарттар, бадарламалы амтамасыз етуді пайдаланудаы кемшіліктер тудыратын туекелдер;

• Бірдей емес апарата не оны сйкес пайдаланбауа байланысты туекелдер;

• ызметтерді сйкес басармауына немесе банкті біліксіз штатына байланысты;

• Бизнес-процесті те емес рылуына не ішкі ережелерді саталуын нашар баылауа байланысты туекелдер;

• Банк операциясына сырты ыпал етуді ктпеген немесе баыланбайтын факторлары тудыран (операциялары) туекелдер;

• Занаманы згеруіне байланысты туекел не банк ызметін жргізуді реттейтін ішкі жаттарда, ережелерде кемшіліктерді немесе ателерді болуына байланысты туекел.