Депозит оржыны жне коммерциялы банкті депозиттік саясаты

Тартылан аражаттарды тиімді басару банкті депозиттік саясатыны жасалуын кздейді. Коммерциялы банкті депозиттік саясаты салым иелеріні ашалай аражаттарын депозитке тарту жне тартылан аражаттарды тиімді басарумен байланысты банктік саясатты білдіреді. Депозиттік саясат банкті аражаттарды тартумен байланысты стратегиясы мен тактикасын амтиды. Депозиттік саясат- банктік саясатты рамдас блігі ретінде банкті депозиттік операцияларын дрыс йымдастыруа баытталан шараларды жиынтыын білдіреді. Ке маынасында депозиттік саясатты депозит ызметін крсетуші мен салым иелері арасындаы атынасты реттеу ралы ретінде арастыруа болады. Тар маынасында, бл кез келген коммерциялы банкті депозиттік операцияны йымдастыру барысындаы банкті стратегиясы мен тактикасын сипаттайды. Коммерциялы банктерді депозиттік саясатыны басты масаты- Р заына сйкес депозиттік операцияларды жргізуде банктерді бар ммкіндіктерін пайдалану жне тімділікті ажетті дегейіне олдау крсету. Банктерді депозиттік саясатыны міндеттері мынадай болуа тиіс: - банкті депозиттік базасын ныайтып, депозиттік нарытаы лесін кеейту; - меншікті капитала атысты нормативтерді сатай отырып, банкті депозиттік портфеліні клемін лайтып, оны сапасын арттыру; - банкті активі мен пассивін басаруа байланысты шешімдерге сйкес жне тімділік саясатына арай банкті за мерзімді жне ыса мерзімді депозиттеріні зара шекті атынасын олдау; - барлы салым иелеріне атысты лшемді жне икемді саясат стану. Депозиттік саясатты ымын екі трыдан арауа болады. Ке маынада бл салым иелеріні жне зге де кредиторларды ашалай аражаттарын тартумен, сондай-а аражат кздерін анытаумен байланысты банкті ызметін сипаттайды. Ал, тар маынада бл банкті тімді аражаттара деген ажетін анааттандыру масатында тартылан аражаттарды іздестіру шараларын білдіреді. Депозиттік саясат банкті стратегиясына сйкес жасалуы тиіс. Сондытан банк зіні депозиттік саясатын жасау барысында зіні леуетті клиенттерін, яни жеке салымшыларды немесе салымшылар ретінде зады тлаларды дрыс тадай білуі ажет. Банктік ортадаы кшті бсекелестік жадайында банктер агрессивтік- депозиттік саясат жргізуді тадайды. Сонымен атар, клиенттерді тартуда банктерді тиімді пайыз саясатын олдананы дрыс. Ол шін банк депозиттік саясат шегінде зіні тактикасын жасауы ажет. Депозиттік операцияларды жргізуде банктер мынадай принциптерді басшылыа алады: - депозиттік базаны алыптастыру барысында зады жне нормативтік талаптарды орындалуын сатау; - депозиттік операциялар банкті пайда табуына ыпал етуге тиіс; - тартылан депозиттік ресурстар банкті тімділігін амтамасыз етуге тиіс; - депозиттік ресурстарды субъектілері, трлері жне мерзімдері бойынша дифференциалдануын адаалауы ажет. Банкті депозиттік саясаты депозиттік операциялара байланысты туындайтын туекелдерді басаруа аса мн береді. Депозиттік саясатты міндеті: банк балансыны тімділігін сатау; е тменгі шыынды ресурстар тарту; барынша за мерзімге ажетті млшерде депозит тартуды амтамасыз ету; алдаы уаыттарда банкте траты ресурстарды шоырлануын амтамасыз ету. Депозиттік саясат туралы ережені рылымы мынадай баптарды амтуа тиіс: - жалпы ереже; - депозиттік саясаттты масаты мен міндеттері; - банкті рылымды блімшелеріні зара рекеті; - банк ресурсыны рылымы; - ашалай аражатты тарту мерзімі жне депозиттік келісімшартты бекіту тртібі; - депозиттік келісімшартты жасауа жне банкте шот ашуа ажетті жат-тарды тізімі; - депозиттік жне жина сертификаттарын сатумен байланысты операцияларды рсімдеу тртібі жне оан ажетті жаттар; - банктік жне банктік емес йымдарды аражаттарын тарту жне рсімдеу тртібі; - Р лтты банкіні белгілеген міндетті резерв нормалары негізінде резервтік шота аражат аудару тртібі; - жаттарды сатау тртібі. Клиенттерді рамына жне банк ызметіні баытына байланысты депозиттік саясатты зге де блімдері болуы ммкін. Депозиттік саясатты алыптасуы мен іске асырылуына ыпал ететін факторларды екі трыдан бліп арауа болады. Бірінші, клиентті трысынан: жинатау шартына байланысты аныталатын экономикалы атынастар субъектілеріні мдделеріні р трлілігі, жарафиялы жадайы, лтты дстрлер, леуметтік топты ерекшеліктері, соны ішінде жасы, оларды рухани, саяси, леуметтік мдделері, отбасы жадайы, білім дегей, мамандыы, табысыны дегейі, зейнетаымен амсыздануы, салымдарды сатандыру жйесіні дамуы жне т.б. жатады. Ал банкті трысынан алса, ондай факторлара мыналар жатады: бсекелестік дегейі, банктік ызмет трлеріні даму арыны, “брі клиенттер шін” деген саясат, банктік ызметтерді сапасы, туекелді диверсификациялану, банк ызметкерлеріні біліктілік дегейі, аражатты тарту технологиясыны жадайы, банктік операцияларды азіргі техникалармен амтамасыз етілуі жне т.б.