Несеп жібергіш зек,оны жынысты ерекшеліктері.Ерлерді несеп жібергіш зегіні рылысы,блімдері,ызметі.
Несеп жібергіш зек(urethra) жмса эластикалы ттік,зындыы йелдерде 3-5см,еркектерде 20-22 см болады.Еркектерді несеп жібергіш зегі (urethra masculina)уыты ішкі тесігінен (ostium urethrae internum) басталып жне жыныс мшесі басыны тбінде сырты тесікпен (ostium urethrae externum) аяталады.Оны простаталы (pars prostata),жараты (pars membranacae),жне кеуекті (pars spogiosa) блімдерін ажыратады.зындыы 1-1,5 см простаталы блім уы мойнынан тік жоа ры уыастына теді.уыасты блігіні зындыы 3-4 см, уыасты безіні ішінен теді.Оны арты абырасында зартылан лаю- несеп шыаратын зекті ыры (crista urethralis) бар.Бл блігі ры тмпесі немесе тмпешікті (colliculus seminalis)райды.зындыы 1,5 см еркек несеп жіберетін зекті жараты блігішына ры безіні буылтыына дейін жетеді.Ол несеп -жаныс ккетінен терде несеп жіберу зегіні сфинктерін жасайтын (m.sphincter)концентрленген буылан блшыет тінінен теді. Еркек несеп жібергіш зегіні е зын блігі аталы жыныс мшесіні кеуекті блігі.зындыы 15 см,2 кекюі болады: аталы жыныс мше іні буылтыында жне оны басында.Еркек несеп жібергіш зегі з жолында S-трізді иіліп,3-тарылулары кездеседі:
1.еркек несеп шыаратын зекті ішкі тесігі аймаында.2.несеп-жыныс ккетінен ткен жерінде.3.еркек несеп шыаратын зекті сырты тесік аймаында.Еркек несеп шыаратын зекті кекю жерлері:1.уы асты безі блігінде.2.жыныс мшесіні буылтыында.3.соы блімінде йры трізді шырда,fossa navicularis urethrae.йел несепжіберуші зегі еркектікіне араанда кедеу жне 2,5-3,5 см болатын,диаметрі 7-10 мм тік ттікті райды.йел несепжіберетін зегі асаа симфизі астында орналасып несеп-жыныс ккетінен тетіндіктен арты жаынан кішкене ысыы болып келеді.Оны арты абырасы ынапты алдыы абырасына жаласан.Несеп жіберетін зекті абыралары кілегейлі,блшыетті днекер тін абытарынан трады.
Аталы без, аталы без осалысы: рылысы жне ызметі.
Ішкі аталы жыныс азасынааталы бездер,шуетшыаратын ттігі,ры безі,уыасты безі,буылты несеп шыаратын несеп бездеріжатады.Сырты азасына: аталы жыныс мшесі жне ма жатады.
Аталы без(testis)жп жыныс аза ,сопаша пішінді,салмаы 20-30г.Аталы безді ызметі-сперматазоидтар,яни аталы жыныс жасушаларын жасау,жне де екінші жыныс жетілуді крсететін аталы жыныс гармондарын ана бліп шыару.Аталы бездер мада орналасан.Аталы без рамында ры шыару зегі,блшыет, ан айналу жне лимфа тамырлары,нерв жне шандырлар кіретін ры анатшасына ілінген трізді болып трады.Ішастар аталы бездер айналасында тйы сірлі уысынтзеді.Сірлі абы астында баса абы,яни а абы(tunica albuginae).Сірлі абы астында баса абы бездерді арты жаынан алыдау – аталы без орталыын (mediastinum testis) тзеді.Блардан бездерді кптеген пирамида трізді аталы без лесшелеріне (150-ден 300 дейін) (lobli testis)блетін аталы без алашытары(septula testis)(tubuli seminiferi contorti)болады.Иреленгеншует зекшелері аталы без лесшелерінен шыып, аталы без торына(rete tesis) тсетін ыса, тік шует зекшелеріне(tubuli seminiferi recti)осылады.Тордан 10-18 аталы безді шыарушы ттігі шыады.Ттіктер а абыа тесіліп,осалыны басына шыады.12-15 лестік пішінде болады.Шыарушы зекшелеросалыны ттігіне байланысып,кптеген осалыны дене мен йрыын райтыншырмауышаларды райды.Соысыны аймаында ттік шует шыаратын ттікке ауысып теді.
Шует шыаратын ттік (ductus deferens) – жп аза,зындыы 40-50 см,диаметі 3мм-дей, рамындаы шует шылбырымен шап зегіні сырты тесігіне барады.Оны 4 блігі бар:1.малы (pars scrotalis).2.шапты беткейлі саинасына тетін шылбырлы блігі (pars funicularis)3. Шап зегіндегі шап блігі (pars inguinalis)4.тередегі шап зегінен уыасты безіне дейінгі жамбас блігі (pars pelvina). Шуетшыаратын зекті тіп,иіліп кіші жамбаса теді.Щны асында соы блігі кеейіп, шуетті шыаратын ттікті абырасы кілегейлі, блшыет жне днекерлі абытардан трады.Оны асында соы блігі кеейіпшуетті шыаратын ттікті кежерін райды(ampulla deferentis), ал сонан со ры шыару ттігімен осылатын жіішке зекке теді.Мнда шует шашатын ттік (ductus ejaculatoris)бар.
Шует бездері (vesiculae seminales)– алтатрізді ттікті,зындыы 4-6 см,уыасты безіні стінде уыты арты абырасында кптеген иілімдер мен томпаюлары бар.р шует безіні уысы сперма рамына ауызды сйытыты кптеген атпарлы камерадан ралан.Безді абырасы кілегейлі,блшыетті жне днекр абытан трады.
уыасты безі (prostata)– жамбасты тбінде орналасан,несеп шыару ттігін айнала уыты астында орналасан.Оны арты беті тік ішекке,алдыы шат симфизіне, бйірі – арты рісті ктеруші блшыетке жанасады.
Буылты-несеп шыаратын зек безі (glandula bulbourethrales)тере шатаралыты алыында клдене блшыет орналасан,яни аталы жыныс мшесіні кеуекті заты денесіні буылтыында.
ма (scrotum)– тері блшыетті апшы,онда аталыбез зіні осалылары мен шует шылбырыны тмег і бліктерімен орналасан.ма абырасы 7 абытан трады:1.ма терісі (cutis);2. Етті абы (tunica dartos); 3.сырты шует шандыры (fascia spermatica externa);4.аталы безді ктеретін блшыет шандыры (fascia cremasterica);5.аталы безді ктеретін блшыет (m.cremaster);6.ішкі шует шандыры (fascia supermatica interna) ;7.аталы безді ынапты абыы (tunica vaginalis testis) ,ол 2 табатан:париеталді lamina parietalis, жне висцералді lamina visceralis, трады.
Жыныс мше (penis)- несеп уытан несепті шыару жне йел жыныс мшесіне шуетшіберу ызметін атарады.Еркек жыныс мшесіні алдыы бос блігі – жыныс мшесіні денесінен,corpus penis,трады.Оны шында несеп шыаратын зекті сырты тесігі,ostium urethrae externum,бар еркек жыныс мшесіні басымен,glans penis,аяталады.Еркек жыныс мшесіні кеейген блігі басыны тжі, corona glandis, жне тарылан блігі мойнын collum glandis,ажыратылады.Арты блігі еркек жыныс мшесіні тбірі, radix penis, асаа сйектеріне бекіген.Еркек жыныс мшесіні жоары-алдыы бетіні арашыы , dorsum penis деп атайды.