Аталы без абытары, оларды туындылары.
Аталы безді абытары аталы безді маа тсу нтижесінде алыптасады.Оны маа тсуіне е маызды рекет етуші баыттаушы жіп (gubernaculum testis BNA).Бл жалама дамуды алашы кезедерінде ішастарды артында орналасып,аталы без рыыны каудалді шетінен алдыы рса абырасына дейін жатады.Кейін, ол жерде ма алыптасады.
ма абырасы 7 абытан трады:1.ма терісі (cutis);2. Етті абы (tunica dartos); 3.сырты шует шандыры (fascia spermatica externa);4.аталы безді ктеретін блшыет шандыры (fascia cremasterica);5.аталы безді ктеретін блшыет (m.cremaster);6.ішкі шует шандыры (fascia supermatica interna) ;7.аталы безді ынапты абыы (tunica vaginalis testis) ,ол 2 табатан:париеталді lamina parietalis, жне висцералді lamina visceralis, трады.
73.Аталы безді шует шыару жолдары, блімдері, ызметі
Аталы без сыртынан а абы tunica albuginea деп аталатын фиброзды абыпен апталан.абы астында аталы без тіні немесе паренхимасы орналасан.А абыты арты шетінен аталы без паренхимасына днекер тінні сіндісі-аталы без орталыы mediastinum testis енеді.Одан паренхиманы аталы без лесшелеріне lobuli testis блетін жа днекер тінді аталы без алашытары septula testis тарайды.Аталы без лесшелері конус пішінді жне оны шы аталы без орталыына арайды.Аталы безде 250-300 дейін лесшелер бар.р аталы без лесшелерінде рамында сперматогенді эпителийі бар 2-3 иреленген шует зекшелері tubuli seminiferi contorti бар.Олар аталы без орталыына баытталып лесшелерді шы аймаында бір-бірімен осылып, ыса тік шует зекшелерін tubuli seminiferi recti тзеді.Бл зекшелер аталы без торына ашылады.Аталы без торынан аталы без осалысыны ттігіне ашылатын 12-15 зекшелер ductuli efferentes testis басталады.Шует тек иреленген шует зекшелерінде тзіледі.Аталы безді алан ттікшелері мен зекшелері шует шыаратын жолдар болып табылады.
74.Шует уышалары, бульбоуретральді бездер, оларды несеп жібергіш зекке атынасы.
Шует уышасы vesicula seminalis- кіші жамбас астауында, шует шыаратын ттікті ампуласынан латеральді, уыасты безден жоары жне несепуы тбінен артта жне бйір орналасатын секреторлы жп мше.Ішастар шует уышасыны тек жоары блігін жабады.Шует уышасыны беті кедір-бдыр.Оны несепуыа араан алдыы жне тік ішекке араан арты бетін ажыратады.Шует уышасыны зындыы 5 см шамасында, ені 2 см, алыдыы 1 см.
Буылты-несеп шыаратын зек безі, glandula bulbourethralis Куперов безі-ос мше, еркек несеп шыаратын зек абырасын несепті тітіркендіруінен орайтын жабыса сйыты бліп шыарады.Бл бездер еркек несеп шыаратын зекті жараты блігіні артында, шатты тере клдене блшыетінде орналасан.Бездер бір-бірінен 0,6 см ашытыта орналасан.Олар дгелек пішінді, тыыз, сарыш тсті, беті сл бдырлы жне диаметрі 0,3-0,8 см болып келеді.Бл бездер яшыты-ттікті бездер болып табылады.Оларды ттіктері жіішке жне зын , еркек жыныс мшесіні буылтыын тесіп тіп, несеп шыаратын зекке ашылады.
75.Шует шылбыры, оны рамды бліктері
Шует шылбыры Funiculus spermaticus аталы безді маа тсу процесінде пайда болады.Оны зындыы 15-20 см дгелек жіп, шап зегіні тере саинасынан аталы безді жоары жиегіне дейінгі аралыта орналасады.Шует шылбырыны рамына: шует шыаратын ттік, аталы без артериясы, сабаты веналы рім, аталы без бен оны осалысыны нервтері жне лимфа тамырлары жне ынапты сіндіні алдытары кіреді.Шует шылбырыны 2 абыы болады: ішкі шует шандыры fascia spermatica interna жне сырты шует шандыры fascia spermatica externa.
76.Аталы сырты жыныс азалары, оларды анатомиясы.
Аталы сырты жыныс азаларына еркекті жыныс мшесі жне ма жатады.
Еркек жыныс мшесі penis несепуытан несепті шыару жне йелді жыныс жолына шует жіберу ызметін атарады.Еркек жыныс мшесіні алдыы ьос блігі жыныс мшесіні денесінен corpus penis трады.Оны шында несеп шыаратын зекті сырты тесігі ostium urethrae externum бар еркек жыныс мшесіні басымен glans penis аяталады.Еркек жыныс мшесіні басында кеейген блігі- жыныс мшесі басыны тжі corona glandis жне тарылан блігін- мойнын collum glandis ажыратады.Арты блігі – еркек жыныс мшесіні тбірі radix penis асаа сйегіне бекіген.Еркек жыныс мшесіні денесіні жоары-алдыы бетін-арашыы dorsum penis деп атайды.Еркек жыныс мшесіні тменгі бетінде жігі raphe penis болады, ол артынан шат пен ма терісіне жаласады.Еркек жыныс мшесіні алдыы блігіндегі терісі басын жабатын жасы жетілген тері атпарын-брікбас preputium penis тзеді.Брікбас еркек жыныс мшесі басыны терісіне жаласып, оны мойнына бекиді.Еркек жыныс мшесі басыны тменгі жаында брікбас, брікбас жгеншігімен frenulum preputii байланысан.Брікбасты ішкі табаыны терісінде бездер орналасан.
Еркек жыныс мшесі екі гірлі денеден corpora cavernosa penis жне олардан тмен орналасан бір кеуекті денеден corpus spongiosus penis трады.Жыныс мшесіні р гірлі денесі цилиндр пішінді жне оларды арты шеттері шкірленіп, асаа сйегіні тменгі тармаына бекитін еркек жыныс мшесіні аяшалары crura penis трінде жан-жаына таралады.гірлі денелер зара медиальді беттерімен бітісіп, жалпы гірлі денені а абыымен tunica albuginea corporum cavernosorum жабылан.Олар гірлі денені аралыында еркек жыныс мшесі басыны аласын septum penis тзеді.Еркек жыныс мшесіні кеуекті денесі арты блігінде кеейіп, еркек жыныс мшесі буылтыын bulbus penis ал алдыы шеті крт алыдап, еркек жыныс мшесі басын glans penis алыптастырады.Еркек жыныс мшесіні кеуекті денесі кеуекті денені а абыымен tunica albuginea corporis spongiosi fascia жабылан.Еркек жыныс мшесіні кеуекті жне гірлі денелері тере жне беткей шандырлармен penis profunda et fascia penis superficialis апталан.Еркек жыныс мшесі тере жне беткей байламдармен фиксацияланады.
ма scrotum алдыы рса абырасында, аталы жыныс бездеріне арналан екі дербес камералы алта трізді.ма еркек жыныс мшесі тбірінен артта жне тмен орналасан.Оны р камерасында аталы без орналасан.маны 7 абыы ажыратылады, олар аталы безді абытары болып табылады:1.тері cutis.маны терісі жіішке, атпарлара жеіл жиналады, тсі ою.2.блшыеттік абы tunica dartos.Ол теріасты шелмайыны туындысы.Бл абы о аталы безді сол аталы безден бліп тратын ма аласын тзеді.3.сырты шует шандыры fascia spermatica externa.4.аталы безді ктеретін блшыет шандыры fascia cremasterica 5.аталы безді ктеретін блшыет m.cremaster 6.ішкі шует шандыры fascia spermatica interna 7.аталы безді ынапты абыы tunica vaginalis testis.Ол екі табатан трады: lamina parietalis жне lamina visceralis.Бл екеуіні арасында тйы сірлі уыс болады.
77.уыасты безі, рылысы, ызметі
уыасты безі Prostata – та блшыетті мше, сперманы рамына кіретін секрет бледі.
уыасты безі кіші жамбас астауыны алдыы тменгі блігінде, несепуыты астында, несепжыныс диафрагмасында орналасады.Осы без арылы несеп шыаратын зекті бастапы блігі жне о мен сол шует жіберетін ттік теді.уыасты безіні пішіні каштан жааына сас.уыасты безіні негізі basis prostatae жне алдыы facies anterior, арты facies posterior жне тменгі бйір facies inferolateralis, безді шы ажыратылады.Безді алдыы беті асаа симфизіне араан.Безден асаа симфизіне бйір жне орта асаа-уыасты байламдары ligg.puboprostaticae жне асаа-уыасты блшыеті m.puboprostaticus тартылан.
уыасты безіні арты беті тік ішекті ампуласына баытталып, одан жамбас астау шандыр табашасымен блінген.Тменгі бйір беті дгеленіп, веналы рім мен арты тіске ктеретін блшыетке арайды.Безді шы apex prostatae тмен баытталып,несепжыныс диафрагмасында орналасады.Несеп шыаратын зек безді негізіне кіріп, оны лкен блігі безді артында орналасан жне безді шы аймаында шыады.
уыасты безді клдене клемі 4 см, бойлы 2-3 см.Салмаы 20-25 г.уыасты безді екі лесі: о lobus dexter жне сол lobus sinister ажыратылады.Екеуіні шекарасы болып безді алдыы бетінде орналасан тере емес жлге саналады.Без негізіні арты бетінен шыатын блікті, уыасты безді ылтасы isthmus prostatae немесе безді ортаы лесі lobus medius дейді.
уыасты безі сыртынан апшыпен, capsula prostatica жабылады, ол безді тіннен parenchyma glandulare жне бірыай салалы блшыеттік тіннен substantia muscularis ралан.Безді тіндер яшы-ттік рылысты простата безшелері трінде жеке рылымдара топталады.Блшыеттік тіні блшыеттік шоырлармен бірігіп,еркек несеп шыару зегіні ішкі блшыетті ысышыны алыптасуына атысады.
Кмей: шеміршектері, осылыстары, жаламалары, кмейді буындары.Кмей уысы. Кмей блшыеттері (кеейткіштер, ысыштар, дауыс саылауын керетін блшыеттер).
Жауап:
Кмей, larynx, тыныс алу жйесіні ішіндегі рылысы мен атаратын ызметі те крделі мше.
Кмей, larynx, мойынны алдыы аймаыны ортаы блігінде, ересек адамдарда 4-6 мойын омырталар аралыында орналасан. Кмей жоарыда тіласты сйегімен жаратар, байламдар жне блшыкеттер арылы, тменде кеірдекпен дгелек байламдар арылы байланысан. Алдыы беті мойынны тіласты сйегінен тмен орналасан блшыеттермен (mm. Sternohuodei, thyrohyoidei, omohyoidei) жне аланша безбен, бйір беті мойынны ірі артериясы, вена тамырларымен, кезбе нервпен, Н. ВАГУС шектелген. Арты беті жтыншаты кмейлік блігімен шектеседі.
Шеміршектер:
Кмей шеміршектері сырты пішініне арай ызметіне карай жп та гиалин немесе эластикалы болып блінеді.
--аланша шеміршек КарТиЛАГО ТИРОИДЭ.
ал.Шем тртбрышты жалпа жп табашадан ЛАМИНЭ трады. Бл шеміршек ьрыш рап, тйісіп орналасан алдыы жиегі бірігіп , ересек адамдарда айан байалатын ПРОМИНЕНТИА ЛАРИНГЕ немесе Адам алмасы атты шаыыны райды. Бл екі табашаны алдыы апталында жоары аланша тілігі ИНЦИЗУРА ТИРОИДЭ СУПЕРИОР жне таяздау келген тменгі аланша тілігі ИНЦИЗуРА ТИРОИДЭ ИНФЕРИОР орналасан.
ал Шем ішкі жне сырты беттері ФАЦИЕС ИНТЕРНУС ЕТ ЭКСТЕРНУС ажыратылады.
-Сырты бетінде мойынны тсаланша блшыетті М.СТЕРНОТИРОИДЕУС бекитін жне аланша тіласты блшыеті басталатын М.ТУРОХОЙДЕУС иаш сызы ЛИНЭ ОБЛИГУА орналасан.
-Арты вертикальді жиегіні жаары жиегімен тйіскен жерінде жаары мйізі КОРНУ СУПЕРИОР тменде жзіктрізді шеміршекпен КАРТИЛАГО КРИКОИДЕ буындасып буын райтын тменгі КОРНУ ИНФЕРИУС орналасан.