Парасимпатикалы НЖ Бассйек блігі.

ПНЖ бассйек блігі ортаы ми блігіне ,pars mesencephalica ,оны орталыы миды субыры тбінде ,трт тбешікті алдыы тмпешіктері дегейінде жатады жне ромбтрізді (бульбарлы ) блікке ,pars rhombencephalica , оны орталыы сопаша ми аймаында ораласады.

Парасимпатикалы жне сегізкз блігі.

Парасимпатикалы нерв жйесіні сегізкз блігіні орталыы жлыны ср затында ,ми конусы аймаында , жп о жне сол парасимпатикалы сегізкз ядролары ,nucleus parasympathicus sacralis , трінде І,ІІ-І, сегізкз сегменттерінде орналасады.

Осы жасушаларды сінділері –преганглионарлы талшытар жлынны алдыы тбіршіктері арылы тіп, І,ІІ-І, сегізкз нервтеріні алдыы тарматарыны рамында жреді.Олармен бірге алдыы сегізкз тесіктері арылы шыып, сегізкз нервтерінен блініп , азалы сегізкз нервтері ,nn.splanchnici sacralis ,атауын алады, блігімен рсаасты рімні , жамбас астауы азалары, ішек рімдеріні (сигматрізді жиек ішектен жоары) экстрамуралды тйіндерге , бір блігімен осы азаларды интрамуралды тйіндеріне барады.

Осы тйіндерде преганглионарлы талшытар перифериялы нейрондара алмасып, постганглинарлы талшытар тйінінде несепуыа , несеп жібергіш зекке, ішектерге , ішкі жне сырты жыныс азаларына жатады.Еркек жыныс мшесіні гірлі денесіні тамыр кеейткіш талшытары оздыратын нервтер,nn.erigentes атауын алады.

223. В.Н.Ж.Симпатикалы блімі. ОРталы, перифериялы органдары

Вегетативті жйке жйесіні симпатикалы блімі орталы жне перифериялы блімнен трады. Орталы блігі С8-L2-3 –де 15-16 сегмент бойы ср заттты бйір блігінде орналасан жлынны тораколюмбалды блігіні латеральді аралы ядролары болып табылады. Бл ядроларды са мультиполярлы нейрондарынан барлы преганглионды талшытар басталады. Олар жлыннан жлын нервтеріні алдыы тбіршектері арылы шыады.

Перифериялы блімі рамына кіреді:

1. С8-L2-3 жлын сегменттеріні жлын нервтеріні алдыы тбіршіктері арылы шыатын преганглионды симпатикалы талшытар;

2. Паравертебралды тйіндерден жне оларды байланыстарынан (симпатикалы бта жне нервтер)тратын симпатикалы сабау;

3. рсаты аорталы рім, жоары жне тменгі мыынды рім – олар, превертабралды тйіндер жне оларды байланыстары, тамырлар бойымен орналасан са тйіндер.

4. Паравертебралды тйіндерден соматикалы нерв рамымен органдар мен лпалара баратын симпатикалы талшытар;

5. Симпатикалы органды жне тамырмаылы рімдер;

6. Симпаткалы нерв штары.

 

226. рса жне жамбас блімдеріні симпатикалы рімдері

Рсаты рім

рсаты рім,plexus coeliacus,рамында превертеборалды рсаты тйін, gangl. Coeliacum, немесе жартылай ай трізді тйіндер, gangl. Semiulnaria, бар вегетативті рімдер е ірі рімі.

рсаты рімге келесі тарматарын береді:

1) лкен азалы нерв,n.splanchnicus major,

2) Кіші аазалы нерв, n.splanchnicus minor

3) Кезбе нерв, n.vagus, рсаты тарматарын, r. Coeliaca

4) Симпатикалысабауды (о жне сол) бел тйіндері, , gangl. Lumbalia trunci sympatici

5) Кеуде ола рімі, plexus aorticus thoracicus

6) Ккет нерві, n. phrenicus, тек соы рсаты рімні парасимпатиалы блігіні алыптасуына о жне сол ккет нервтер атысады. рсаьы ріміні рамына кезбе нервті жалпы арты сабауыны кп блігі кіреді. рсаты рімнен екінші реттік рімдер тзетін зындыы мен алдыы ртрлі нерв тарматары таралады. Осы тарматар жолында жне тзетін екінші реттік рімдер тарматары ішінде ганглионарлы жасушалар бар.

Екінші реттік рімдер жп жне та болып блінеді.

Жп рімдер :

1) Ккеттік рім (тменгі), plexus phrenicus (inferioir), a. Phrenica inferioir , жолында жатады. Оны тарматары: рса уысын тесіп тетін ккеттік , нрвті рсаты тарматарымен байланысады, оосы жерде о жаынан ккеттік тйін , , gangl. Phrenicum, орналасады. Ккеттік рім тарматары буйрекусті безе, тм. Кус веенаа жріп, бауырлы жне асазанды рімдері рамана кіреді.

2) Буйрек сті рімі, plexus suprarenalis, осы рімні тарматары расаты рімні кршілес жатан тйіндерімен жзріп буйрек сті артерия тарматарымен жріп осарлана жреді. рімге кейбір тарматар бауырлы рімнен жне кіші азалы нервтен келеді.

3) Буйрек рімі, plexus renalis, оны алыптасуына рсаты рімні тарматары мен брге іштік ола тарматары, сонымен атар кіші азалы нерв блігі жне е кіші азалы нерв атысады

4) Атабез рімі, plexus testicularis, іштік оланы жне буйрек рімі тарматарымен тзіледі; ерлерде ол a. Testicularis - пен осарлана жріп, атабезге жетеді. йелде plexus ovaricus атауын алады.

Та рімдер:

1) Бауыр рімі, plexus hepaticus, рсаты рімнен таматалытын сабаушалармен тзіледі. Сонымен атар, кезбе нервтерді жалпы алдыы сабаы жне о , сол тменгі ккет рімдері атысады.

2) Ккбауыр рімі, plexus lienalis ; оны тзілуіне расаты рім жне кезбе нервтерді жалпы арты сабау тарматары атысады

3) Жоары асазан рімі, plexus gastricus suoerior, оны тзілуіне расаты рім жне кезбе нервтерді жалпы сабаулары , тарматары атысады.

4) Тменгі асазан рімі, plexus gastricus inferior, оны рамына расты жне жоары шажырай рімдеріні нервтері кіреді, ол асазан- он екі елі ішек артериясы мен оны тарматарымен осарлана жреді

5) йы без рімі, plexus pancreaticus, оны рамында рсаты бауыр,жоары шажырай жне ккбауыр рімдеріні тарматары жне сол буйрек ріміні тарматары кіреді

6) Жоары шажырай рімі , plexus mesentericus superior; оны алыптасуына рсаты рім тарматары мен ішкі оласы ріміні блігі атысады. Оны негізгі массасы жоары шажырай артерия негізінде орналасады. Осы жерде 1-2 кішкене жоары шажырай тйіндері,gangl. mesenterica superior , жатады.

7) Тменгі шажырай рімі plexus mesentericus inferior, тменгі шажырай артерия тбіндегі 1-2 кішкене тменгі шажырай тйіндерімен ,gangl. Mesenterica inferior, бірге жатады. рім зіні ірі ілмектерімен тм. шажырай артерияны оршап,оны тарматарына теді жне сигматр. Жиек ішекке жиектік тарматар, r. colici, трінде жетеді. Жоары тік ішек нервтері , трінде тмен тсіп, жоары тік ішек ріміні тзілуіне атысады, ортаы жне тменгі тік ішек нервтерімен, n.rectalis medii et inferioris осылысы бар

8) Іштік ола рімдері, plexus aorticus abdominalis, ірі ртрлі клемді ілмекті рылым трінде жоары жне тменгі шажырай артериялры арасындаы дегейде, іштік оланы алдыы жне латералды бетінде жатады. Жоарыдан іштік ола рімі рсаты ріммен латыралды жаынан ос буйрек рімдерімен , тменнен оны жаласы саналатын жоары рса асты ріммен байланысады

9) Жоары рса асты рімі, plexus hypogastricus superior, жоарыдан іштік оланы екі жалпы мыын артериялара блінген жерімен латералды ос мыын артериямен, тменнен мйістен 0,5 -1 см тмен жерімен шектелген кеістікте жатады. Ол кішкене жалпайан, тыыз, жоарыдан тмен керілген нерв табашасы трінде, онда ртрлі пішінді жне клемді нерв сабаулары алыдыында сабау ішкі нерв жасушаларыны кп млшері бар

Жоары рса асты рімінен жалпы мыын артерия мен венаны оршайтын рімдерге сабаушалар кетеді:

А) мыын рімі , plexus iliacus, о жне сол , жалпы мыын артерияны оршайды

Б) сан рімі, plexus femoralis, о жне сол сан артерияны оршап оны тарматарына жаласады.