Жамбасты блігі

Симпатикалы сабауды жамбас блігі, pars pelvina trunci sympathici, сегізкз сйекті жамбасты бетінде сегізкз тесіктерінен медиалды жатады.

Симпатикалы сабауды жамбас блігінде 3-4 сопа пішінді тйіндер бар , олар тменге арай кішірейіп, симпатикалы сабауды сегізкз тйіндерін , gangl. Sacralia trunci sympatici, жне та йымша тйініне , gangl. Coccygeum impar, жаласады.

Сегізкз сйекті алдыы бетінде клдене баытта ос симпатикалы сабауды арасында бірнеше атар жіішке сааушалар теді. Олар о сабауды сол симпатикалы сабаумен байланыстырады.

Екі симпатикалы сабау орталы жазытыа жаындап, бірінші йымша омыртасыны алдыы бетнде сегізкз ілмегінде бірігеді, ілмекті ортасында йымша тйіні жатады.

Симпатикалы сабауды сегізкз жне йымша тйіндерінен днекер жне азалы тарматар таралады.

Симпатикалы сабауды жамбас блігі тарматары:

1) Днекер тарматар, rami communicantes, рбір тйінні латералды бетінен тарматалып, сегізкз жне йымша нервтерді алдыы тарматар рамына кіріп, осы нервтердді рамында тла мен ая блшыеттері мен тамырларрына кіріп, тері бездері мен шаш блшыеттеріне жатады.

2) Азалы тарматар, rami viscerales, симпатикалы сабауды симпатикалы тйіндеріні медиалды жиегінен тарматалып, кіші жамбас астауы рімдеріні рамында осы уыстаы азалара жетеді.

224.Симпатикалы баананы мойын блімі, топографиясы, тйіндері, тарматары, нервтендіру айматары.

Симпатикалы сабауды мойын блімі ш тйінмен крсетілген ,олар зара тйінаралы тарматармен байланысады жне мойын шандыр абыыны омыртаалды табашасыны артында мойынны тере блшыеттерінде жатады.

Преганглинарлы талшытар мойын тйіндеріне симпатикалы сабауды кеуде бліміні тйінаралы тарматарымен барады, олар жлынны ІІІ мойын жне 6-7 жоары сегментттеріні латеральды аралы «ср» заттегі вегетативтік ядроларыны келеді.

Жоары мойын тйіні

Жоары мойын тйіні ,симпатикалы сабауды е ірі тйіні.Ол ршы пішінді , зындыы 2 см-дей алыдыы -0,5см.ЖМТ І-ІІ мойын омырталарыны клдене сінділері алдында орналасады.Тйінні алдында йы артериясы,латералды кезбе нерв, артында басты зын б.е жатады.ЖМТ рамында постганглионарлы талшытары бар келесі тарматар ажырайды : 1)жоары мойын тйінін ш жоары мойын жлын нервтерімен байланыстыратын ср днекер тарматар,rr.communicantes grisei;2)ішкі йы нерві ,n.caroticus internusn, тйінні жоары полюсінен аттас артерияа баытталып,артерия жолында ішкі йы рімін,plexus caroticus , алыптастырады. Plexus caroticus internus ішкі йы артериямен бірге йы зегіне кіріп, бассйек уысына кіреді.рімнен йы зегінде ортаы латы шырышты абыына йы-дабыл нервтері тарматалады.Ішкі йы артериясы зектен шыан со, ішкі йы рімнен тере тасты нерві ,n.petrosus profundus,тарматалады.

Кз рімінен кірпікті тйінге симпатикалы тбіршік,radix sympaticus, тарматалады.Бл тбіршік талшытары ыса кірпіктік тйін арылы транзитпен тіп,кз алмасына жетеді.Симпатикалы талшытар кз тамырлары мен арашы кеейетін блшыетті нервтендіреді.Ішкі йы рімі бассйек уысында ішкі йы артерия тарматарыны тамыр маындаы рімдеріне жаласады;3)сырты йы нерві ,nn.caritici externi,2-3 сабауша трінде сырты йы артерияа баытталып,оны жолында аттас симпатикалы рімдер , plexus caroticus externus,тзеді.Сырты йы рімі аттас артерия тарматарымен таралып,тамырларды ,бездерді ,бас азаларыны біріай-салалы элементтері мен тіндеріні симпатикалы иннервациясын іске асырады.Жалпы йы ріміне ,plexus cariticus communis ,жалпы йы артерия тсында орналасан ішкі жне сырты йы рімдері бірігеді;4) мойындыры нерві,n.jugularis, ішкі мойындыры вена абырасымен мойындыры тесікке ктеріліп,кезбе нервті жоары жне тменгі тйіндеріне , тіл-жтынша нервті тменгі тйініне жне тіл асты нервке баратын тарматара блінеді.Соны арасында симпатикалы талшытар ІХ,Х,ХІІ жп ми нервтері тарматарыны рамында таралады;5)кмей-жтынша рімдері,rr.larungopharyngei, кмей-жтынша рімні тзілуіне атысып,жтынша жне кмейді шырышты абыы мен тамырларын нервтендіреді.6)жректі мойынды жоары нерві, n.cardiacus cervicalis superior,мойын шандыр абыыны омыртаалды табашасыны алдымен симпатикалы сабауа параллель тмен тседі.

Ортаы мойын тйіні.

Ортаы мойын тйіні,ganglion cervical medium,сопа пішінді ,жоары тйіннен кішірек,-І мойын омырталары клдене сінділері дегейінде ,m.longus colli алдында , тменгі аланша артерияны алдында жатады.Кейде оны орналасан жерінде бірнеше осымша тйіншелер,ganglia accessoria, болуы ммкін.

Ортаы мойын тйіндері тарматары:

1.Днекер тарма, rami communicantes ,IV-Viмойын жлын нервтерімен осатын ;олар тйінні латералді-арты бетінен басталады.

2.Ккеттік нервпен осатын осатын днекер тарматар.

3.йы нервтері,екі-ш те жіішке сабаушалар, жалпы йы жне тменгі аланша артериялар абырасына баытталып,осы артерияларды оршайтын жалпы йы жне тменгі аланша рімдеріне кіреді.

4.Тменгі аланша рімі,оны сабаушалары тменгі аланша артериясымен осарлана жріп, оны тарматарымен аланша жне аланшамаы бездері паренхимасына кіреді.

5.Ортаы мойын жректік нерв,n.cardiacus cervicalis medius, бірнеше тарматарымен кейде ортаы мойын тйінінен , кейде тікелей симпатикалы сабаудан басталып,жоары жректік нервпен симпатикалы сабау арасымен алашында жалпы йы артерия артымен , кейін оны латералді жиегімен жне банаасты артерияны алдымен немесе артымен жріп, кеуде торы уысына кіреді, яни о иы-бас сабауыны блінген жерінде, сол-сол жалпы йы артерияны латералді жиегінде артерия мен банаасты артерия арасында жатады.

Кеуде торы уысында екі ортаы жректік нервтер жалпы жректік рімні тзілуіне атысады.

6.аланшалы тарма,rami thereoideu,ортаы жректік нервтен тарматалатын жіішке сабаушалар.Олар аланша без денесіне жне аланшамаындаы бездерге тарматар береді.

Аралы мойын тйіні.

Аралы мойын тйіні,ganglion cervical intermedium ,(трасыз), ортаы мойын тйіні астында ,ІІ мойын омыртаны клдене сінділері дегейінде ,артында клдене сінділер зегінен тысары орналасан омырталы артерия блігі,алдынан омырталы вена жатады.

Аралы мойын тйінны тарматары:

1)ІІ мойын жлын нервке днекер тарматар,rami communicantas.

2)Омырталы нерв,n.vertebralis, омырталы артерия оршайтын екі жіішке сабаушалар.

Тменгі мойын тйіні.

Тменгі мойын тйіні, ganglion cervical iferius,жоары тйіннен кіші, біра ортаы мен аралы тйіндерден лкен ,дрыс емес трбрыш пішінді, банаасты артерияны артында ,ІІ мойын омыртаны клдене сіндісі дегейінде жатады. Тменгі мойын тйіні жиі бірінші кеуде симпатикалы тйінге немесе сонымен ттасып жататын ,мойын –кеуде тйіні ,ganglion cervicothoracicum ,немесе жлдызша тйіні ganglion stellatum атауын алады.

Тменгі мойын тйініні тарматары:

1.І-ІІІ мойын жлын нервтеріне днекер тарматар,rami communicantes.Бл тарматар ортаы мойын ,жоары кеуде симпатикалы тйіндерді тарматары сияты постганглионарлы талшытар ,олар иы ріміні перифериялы нервтеріні рамына кіріп, олда тарматалып, тамырлар абырасын ,тері бездерін жне шаш блшыеттерін нервтендіреді.

2.Ккеттік нервпен днекер тарматар ,rami communicantes cum n.phrenica.

3.Кезбе нервпен днекер тарматар ,rami communicantes cum.n vago,оларды бір блігі айырылма нервке баытталады.

4.Банаасты артерияны ріміне ,plexus subclavius ,банаасты артериямен осарлана жретін сабаушылар.Бл рімге тарматар бірінші кеуде симпатикалы тйіннен тарматалуы ммкін.

5.Тменгі аланшалы рімге, plexus thereodeus inferior,тменгі аланша артериямен осарлана жретін сабаушалар жне оны тарматарымен бірге аланша жне аланшамаындаы бездерге жетеді.

6. Омырталы рімге,plexus vertebralis,омырталы артериямен бірге жріп,оны тарматарымен ми абыатырна жетеді.

7.Ст бездеріні ішкі ріміне,plexus mammarius internus, ішкі кеуде артериясымен осарлана жреді.

8.Тменгі мойын жректік нерв,n.cardiacus cervicalis inferior ,симпатикалы сабауды тменгі мойын жне бірінші кеуде тйіндерінен бірінші тарматарымен тарматалып, банаасты артерияны артында орналасады, оны иы-бас сабауыны артымен , ал солдан оланы артымен жылпы жректік рімге баытталады.

225.Симпатикалы сабауды кеуде блігіні тарматары.

Симпатикалы сабауды кеуде блігі, pars thoracica trunci symphathici,I , XII кеуде омырталары дегейінде омырта баананы жан-жаындажатады.Симпатикалы сабау абыраларды арты шетіні алдында орналасып, абырааралы тамырларды алдынан кесіп тіп, кеуде ішкі шандырыны табаы мен абыралы кпеаппен ана жабылан.

О симпатикалы сабаудан медиалды сыар вена ,ал сол сабаудан медиалді жартылай-сыар вена теді.

Симпатикалы сабауа жолы бойында 10-12 кішкене жалпайан дрыс емес шбрыш пішінді симпатикалы сабауды кеуде тйіндері , ganglia thoracica trunci symphatici , кіреді, оларды жоарылары тменгілерден ірілеу ; сол жатаы жоарыларды е ірісі бірінші кеуде тйіні.

Симпатикалы тйіндер зара тйінаралы тарматармен ,rami interganglionares ,байланысады,оларды зындыы мен алыдыы ртрлі 1-3 будадан трады. рбір тйінні латералді жиегіне жлын невртеріне , яни абырааралы нервтерге днекер т арматар, rami communicantes ,кіреді.Ал медиальді жаынан азалар мен рімдерге тарматар таралады.

Бірінші кеуде тйіні,ganglion thoracicum primum , бірінші абыра басы дегейінде банаасты артерияны артында орналасады. Оны пішіні кейде жлдызша трізді , кейде дрыс емес шбрыш трізді; жиі тменгі мойын тйінімен осылып, мойын-кеуде тйінін, ganglion cervico-thoracicum,тзеді немесе екінші кеуде симпатикалы тйінімен осылады.

Симпатикалы сабауды кеуде блігіні тарматары:

1.Днекер тарматар, rami communicantes, симпатикалы сабауды рбір тйініні латералді жиегінен тарматалып, сйкес абырааралы нервтерге баытталады; олар екеу немесе одан кп тарма млшерінде берілген тйін дегейінде жататын абырааралы нервке жне жоары жне тмен жатан нервке осылады.

2.КЕуделік-жректік нервтер,nervi cardiaci –thoracici ,негізінен бірінші кеуде тйінінен тарматалады, жрек жолында тменгі мойын немесе жлдызша тйініні тменгі жректік нервімен кеуделік-жректік нервтер ,сонымен атар, кезбе нервті жректік тармтарыны арасында днекер тарматар бар.

3.Кезбе нерв пен днекер тарматар.

4.айырылма нерв пен днекер тарматар.

5.Жоары 5-6 тйініні медиалді жиегінен тарматалатын жіішке тарматар, кеуде усында орналасатын ішкі азалар мен тармырларды нервтендіреді.

Бірнеше атар тарматар, медиалді баытталып, абырааралы тармырлар ,сыар вена жне жартылай сыар вена ,сонымен бірге кеуде ттігі абырасына жетеді.алан тарма кеуделік-олалы рім,plexus aorticus-thoracicus ,рамына кіреді, ол зіні бастапы блімінде жалпы жректік ріммен , тменнен – рсаты ріммен ж\е оны туындыларымен байл.оны кейбір тарматар атары ішкі азалар рімдеріне : ештік тарматар,rami esophagei,ештік рімге,plexus esophageus, кпклік жне бронхты тарматар, rami bronhialis et pulmonales – кпелік жне бронхты рімге ,plexus bronhialis et pulmonales ,кіреді.

6.Ішкі азалы нерв,n.splanchnicus major,-ІХ кеуде тйіндеріні алдыы медиалді бетінен 3-5 тарматарымен басталады.Нервті райтын барлы тарматары омырта денесіні бйір бетінде орналасып, 9-10 омырталар дегейінде бір сабауа бірігеді.Ол ккетті бел блінгіне тмен ж\е медиалді баытталады.Кейін ккетті ортаы ж\е медиалді аяшаларыны арасымен (онан сыар венамен ,солдан жартылай сыар венамен бірге ) жріп, рса уысына кіреді, ыса сабау трінде рсаты рім , plexus cealiacus ,рамына кіреді.Одан нерв жолымен кеуделік олалы рімге , кіші азалы рімдер тзетін тарматара ж\е ккірекаралы кпеапа баратын сабаушалар тарматалады.Ішкі азалы нервке дара сабауішілік нерв жасушалары кіріп, кішірек азалы тйін ,ganglion splanchnicum ,тзеді.

7.Кіші азалы нерв, n. splanchnicus minor ,10-11 кеуде тйіндерінен 2-3 тармапен басталып, лкен азалы нерв баытымен жреді ж\е онымен бірге ккет арылы рса уысына кіріп, бірнеше атар тарматара блінеді, тарматарыны кішкене блігі рсаты рімі рамына , лкен блігі – бйрек рімі рамына кіреді.

8.Е тменгі азалы нерв, n. splanchnicus minimus ,12 кеуде тйінінен басталатын трасыз тарма, кіші азалы нерв жолымен жріп, бйрек рімі рамын кіреді.

Барлы 3 азалы нервтер рса уысы азаларын- асазанды, бауырды, йыбезді, ішектерді,ккбауырды ж\е бйректі,сонымен атар кеуде уысы мен ішті ан жне лимфа тамырларын нервтендіруге атысатын рімдер рамына кіреді