Бухгалтерлік есеп жадайын баылау.

Ксіпорында бухгалтерлік есепті йымдастыруды масаты ттынушыларды ажетті апараттармен амтамасыз ететіндей есеп жйесін ру.
Бухгалтерлік есепті йымдастырып, шаруашылы операцияларын орындау кезіндегі задылыты сатауа ксіпорын басшысы жауап береді, ол бухгалтерлік есепті дрыс жргізілуі шін ажетті жадайды брін жасауа, бас бухгалтерді есепке ажетті жаттар толтырып, деректер беруге атысты талаптарын ксіпорынны барлы блімшелері мен ызметтеріні, ызметкерлеріні орындалуын амтамасыз етуге міндетті.
Субъект басшысы бухгалтерлік есеп пен аржылы есеп беру жйесін йымдастыруа жауапты. айсы бір жадайда аржылы есепті жасауа немесе есеп жмысын жргізуге жекелеген адама кілеттік берілетініне немесе жауапкершілік жктелетініне арамастан, на осы басшы бухгалтерлік есепті заа сйкес жргізілуіне жне аржылы есепті мият жасалынып, субъектіні аржылы жадайы туралы дрыс та шынайы апарат беруге жауап береді. Басшыны міндетіне сондайа йымды саясатты, субъектіні ішкі баылау жмыстарын тртіпке салу кіреді.
Нары жадайында есеп жргізумен есеп алу ртрлі міндеттер атарады. Бір атар жадайларда бухгалтерлік терминологияа «эккаунтинг» ымны кіргізілуі кездейсоты емес, ол орыс тіліне бухгалтерлік есеп ретінде аударылса да, мнісінде одан лде айда ке ымды береді. Брыны ымнан басты згешілігі бухгалтерлік жй ана есеп жргізуші немесе баылаушы болудан алып барады. Бухгалтер басшылы шешім абылдайтын адама айналуда, ол сол шешімдерді субъектіні аржылы жадайы мен бсекеге тзімділігіне арай ыпал ететінін, демек капиталды аржы рыногынан брын рі алай аылатынын білуі керек. Сол шін бухгалтерге аржы рыногына андай деректер керек екені жне олар андай формада берілу ажеттігін тсіну керек. Сондытан субъекті мен нары арасындаы апаратты байланыс жйесіне негізі аланан принциптерді білуі ажет. Ал мндай жадай бухгалтерияа техникалы ызметкерлер ыжеттігін жоа шыара алмайды. Ол- есеп жргізуші. Оны міндетібухгалтерлік деректерді тікелей тіркеп отыру. Осыны брі бухгалтер мен есеп жргізушіні міндеттерін блуді керек етеді.
Есеп жмысыны ауымына арай басшы:

1. Баынышты рылым ретінде бас бухгалтер басшылы жасайтын бухгалтерлік зымет рады;

2. Штата бас бухгалтер ызметін кіргізеді.

3. Бухгалтерлік есепті жргізуді келісімшартты негізде мамандандырылан бухгалтерлік фирма немесе бухгалтерлік мамана береді.

4. Бухгалтерлік есепті жеке зі жргізеді.

Бухгалтерлік есеп жргізу ызметі бас бухгалтерге немесе бас бухгалтер ызметі штатта аралмаан жадайда бухгалтерге жктеледі. «Бухгалтерлік есеп туралы» жарлыта крсетілгендей бас бухгалтер субъектіні есеп жмыстарын жргізу жауапкершілігі жктелген адам. Бас бухгалтер ызметіне бухгалтерлік есеп саласы бойынша жоары білімі, рі жмыс тжірибесі бар адам таайындалады. Оны іскерлік сапасы, есеп жргізу мен есеп беруді, сондайа ыты нормантивті актілерді тырнамаларын тсінуі, жмыстаы тиянатылыы ателіктер мен ааттытара жол бермеу шін те маызды.
Ттынушыларды (пайдаланушыларды) талаптіліктеріне арай бухгалтерлік есеп ндірістік жне аржылы есеп болып блінеді.
ндірістік есеп міндетіне німні (жмысты, ызметті) зіндік ны туралы деректер жинастырып, деу жатады. Бл апарат субъектісіні коммерциялы пиясы болып табылады жне тиісті басшы ызметкерлерді ішкі пайдалануына арналан. ндіріске шыарылан шыын мен ткізілген нім (жмыс, ызмет) туралы нерлым тиімді де жедел апарат жинау шін субъект зіні жеке меншік бухгалтерлік есеп жйесін рады, ол сол субъектіні ерекшеліктеріне анарлым сйкес келеді. Субъектіні басшылы рамы шін оны ызметіне атысты кезкелген апарат маызды. Ол есеп объектісіне жататынжатпайтынына, сан бойынша баалауа келетінкелмейтініне арамайды. Ішкі басшылыты йымдастыру шін ндіріс шыындары мен алынан пайда туралы апаратты андай нерлым тиімді жолмен жинастырып, деуді субъект жеке зі шешуге тиіс.
аржылы есеп міндетіне ндірістік есеп деректерін деп, оларды аржылы есеп трінде орытындылау жатады. Бны жоары басшы ызметкерлері пайдаланады, сондайа сырттаы мдделі ттынушылара беріледі.
Бухгалтерлік есепті ндірістік жне аржылы есепке блу нары жадайындаы есепті маызды бір сипаттамасы болып табылады. Бл субъект міндетті трде ндірістік бухгалтерия мен аржылы бухгалтерия руа тиіс деген сз емес. Бл жердегі маыздысы сол: апарат андай масат шін жинастырылады жне ол кімге арналан.
Осыан сйкес бухгалтерлік есепті міндеттері: басшыны субъект ызметіні дрыс аржылы есебін жасауа ажетті, сондай а субъектіні зі шін де пайдалы, субъекті істерін блуге мдделі инвесторларды, несие берушілерді, ызметкерлер мен жабдытаушыларды, сатып алушылар, мемлекеттік жне баса да органдарды толы та мнді апаратармен амтамасыз ету болып табылады.
Жарлыта айтылан негізгі ережелерге сйкес жасалан аржылы есеп сырты апарат пайдаланушылар шін де пайдалы. Потенциалды инвесторлар белгілі бір субъектіге инвестиция осуды пайдазиянын білу шін аржылы есепті зерттеп біледі.