ЭКОНОМИКАЛЫ РЕСУРСТАР ЖНЕ ОЛАРДЫ ТРЛЕРІ. РЕСУРС ШЕКТЕУЛІГІНІ МСЕЛЕЛЕРІ.

ндірістік процесті жзеге асыру шін экономикалы ресурстарды материалды жне рухани игіліктер мен ызметтерді жасау шін пайдаланылаалатын ндірісті бар элементтерініжиынтыы болу ажет.

ЭК.ЛЫ ресурстар келесі топтара блінеді 1)материалды-жер жне капитал жатады2)адам ресурстары-ебек пен ксіпкерлік абілет жатады.Капитал немесе инвестициялы ресурстар барлы ндірілген ралдарды, яни тауарлар мен ызметтерді ндіруде жне оларды соы ттынушыа жеткізуде пайдалынатын ралдар, кліктерді барлы трлерін , рылыларды, оймалы кеістіктердіткізу торын амтиды.

Эконмиканы ндірістік ммкіндіктері.

ндіріс пайдалы нім шыару процесі. Бл бастапы саты. Оны оамды німні озалысындаы орнына арай экономистер р трлі баыттар станады. Біреулері бл саты шешуші маынаа ие, себебі , егер материалды жне рухани игіліктер ндірілмесе, нені бліп, айырбастап жне ттынылар еді. Кейбір зерттеушілер пікірінше экономика тек айырбас пен блу шешуші сфералара жататындыын аитады. Кпшілік санасында алыптасан ндірісті екінші кезекке о экономикаа орасан зор зиян тигізетіні тсінкті.

ЭК.ЛЫ ЖЙЕ ТИПТЕРІ:ЕРКІН САУДА ЭК.СЫ ,АРАЛАС ЭК.КА,ОРТАЛЫТАНДЫРЫЛАН ЖОСПАРЛЫ ЭК.КА

Эк.лы жйе –бл эк.лы процестер жиынтыы.Ол алыптасан мліктік атынастар мен йымды трлер негізінде оамда жзеге асады.лемдік экономикалы дебиеттерде эк.лы жйені топтауды ке таралан екі фактор негізінде жргізіледі:

МЕНШІК ТИПТЕРІ БОЙЫНША;

ЭКОНОМИКАНЫ ЙЫМДАСТЫРУ ТИПТЕРІ БОЙЫНША ;

Осындай дістер негізінде экономикалы жйені шешуді тмендегідей типтер арылы блінеді:

a)дстрлі эк.ка;

b)кімшілдік-міршілдік эк.ка ;

c)еркін бсекелестік нарыты эк.ка;

d)азіргі рынокты эк.ка немесе аралас эк.ка.

Мемлекеттік меншік.

Меншік-бл арасындаы материалды жне рухани игіліктерді ндіру, блу , айырбастау жне ттыну салсындаы крделі леуметтік-эк.лы атынастарды байатады.

Мемлекеттік меншікті жекешелендіру жне мемлекеттік иеліктен алу себебі – салдаы.Ерте дниені зінде а жымды, жеке ебектік жне мемлекеттік меншік трлері алыптса бастады. Осылардын ішінен кейінірек жеке жне мемлекеттік меншік трі кбірек дами тсті. Мемлекеттік меншік зінні барынша дамуын акімшілік- міршілдік экономикалы жйеде брыныы КСРО-да жзеге асырылып оны лесі баса меншік рылымында 88,6% рады. Алайда нарыты экономикасы дамыан елдерде мемлекеттік меншікті лесі 5- 30 % ауытиды. Экономикалы жне леуметтік рылыса байланысты мемлекеттік меншік баса меншік трлерімен тиымды болуы ммкін. Оны атаратын ызметімен: жалпы оамны даму стратегиясыны алыптасуы экономиканы салалы рылымыны отайландыру нтижесінде адама баытталан е жоары тиімділікке ол жеткізу арылы сабатастырылады. Экономикада бл меншік тріні басымдау болуы, наты мірде жаымсыз тстарда яни мемлекеттік монополияны пайда болуына алып келеді. Ол экономика шін аса ауыпты еді: мемлекеттік ндірушіні ттынушыа стемдігі пайда болып, арзан тауарлар трлерін жойю жзеге асты жне тапшылы пайда болды. анааттандырмайтын сраным алыптасты. Рынока ту жне ТМД елдерінде Р мемлекеттік меншекті мемлекетсіздендіру мен жекешелендіру процесіні басталуы мемлекеттік меншік лесін ысартуа оны монополиялы стемдігін жоюа баытталан. Сондай-а оамды ндірісті тиімділігін арттыру шін бсекелестік ортаны рып, оны трындарды сранымы баыттау ажет. Мемлекетік меншік лесі 30-40 % шеберінде бекітіледі.Жеке мещікті глдену кезеінде еркін бсеке барынша арындап жеке кссіпкерлерді ндіріс тиімділігін ктеруге жне трындарды сіп келе жатан ажеттіліктерін анааттандыруа итермелейді. азіргі ркениетті оамда меншік иесі мынез-лыны белгілі ережелері жасалан, соеымен атар арты ндіру экономикалы дадарысыны ескерту туралы шаралар арастырылан. Жеке меншік жаа баыт алуда жне оны келешелі алда. азіргі уаытта жеке меншік жекеленген ана емес , сондай-а жымды, акционерлік жне кооперативтік трде меншік иесі жымдарын біріктіретін болды.