Ксіпкерлік ымы. Ксіпкерді экон.ы ызметтері.

Ксіпкерлік – адам ызметіні ерекше саласы жне ол ебекті баса трлерінен ошауланып трады. Бан кезінде ататы неміс экономисі Гарвард университетіні профессоры Иозеф Алиоз Шумпетер (1883-1950жж.) мн берген. Оны айтан мынандай сзін эпиграф етіп алуа болады: «Ксіпкер болу – басаны істегенін істеу». «Ксіпкерлік» терминін алашы рет аылшын экономисі Ричард Кантильон (1650-1734жж.) ендірді. Ксіпкерлікті 3 трі бар: 1)бір тлалы жекеленген шаруашылытар 2)серіктестіктер 3)акционерлік оамдар; Жалпы шаын фирманы жмыс атаруы экон-ны икемділігін ктеру шін шешуші факторды бірі болып табылады. Шаын бизнесті даму дегейіне арап, мамандар елді экон-сыны ауыспалы кезеге икемді болуыны дегейін анытайды. Нарыты атынастарды бастапы дегейінде тран азастан экон-сы шін сіресе, осы фактор шешуші болып табылады. иыдытар, стсіздіктерге арамастан, шаын ксіпкерлік экон-, оамды, ылыми техникалы проблема-ды шеше дамып келе жатыр.

 

32)Р–да ксіпкерлікті дамуы.

оамды санада ксіпкер-бл тек адам, индивидум деген пікір берік ортыан. Рынок атынастарыны рылу жне даму практикасы мемлекеттік оамды мдделер шін белсенді ксіпкерлік ызметпен айналыса алатынын крсетті. Меммлекет ызметті ксіпкерлік саласына ерте осылады, сорлым тпелі экономиканы затыы ыса, мемлекеттік ксіпкерлік ызметті арыдан ойластырылан дадарыса арсы жне инфляцияа арсы бадарына бола нары экономикасы тиымды дамиды, соырлым мемлекетте халы аралы инвестициялы ахуал те жасы, соырлым лемдік экономикада осы мемлекетті мртебесі биік болады. тпелі экономика жадайында мемлекеттік ксіпкерлік ерекше сипата ие болады. Мемлекет нарыты жие жолында зады тла ретінде жаа функцияны-ксіпкерлік абілетті игеру ажет. Ксіпкерлік ызметті дамуыны экономикалы негізгі мемелекеттік меншік болып табылады. Р-да 2001 жылды басында мемелекеттік ксіпорындарды лесі оларды жалпы санында 23,5% рады. Мемлекет ксіпорындары оларды дербестігіні сипатына байланысты ш топа блінеді: бюджеттік;оамды;аралас акционерлік оамдар.Р-да мемлекеттік ксіпорына келесі ксіпорын жатады: мемлекеттік, шаруашылы жргізуге ыы бар, толы шаруашылы есепке негізделген ораныс зауыттары, дрі-дрмек дайындау жне т.б.; азыналы, жедел басаруа ыы бар, толы емес шаруашылы есепке негізделген.-тан мемл-ні ксіпкерлік ызметіні келесі мысалы 1996 жылды басында азастан территориясы арылы тетін Евразия темір жолы бойынша транзиттік, жк жне контейнерлік тасымала атысты Еуропа мен Азияны жеті мемлекеттеріні арасында жаттара ол ойылуы бойынша оны инициативасынан крінді.азастан территориясы арылы трт трансконтениниталды темір жол магистралдары теді: Трансазия;Еуро-Азия,Ортаазия жне Атау теіз порты арылы Батыс магистралі.Еуропа-Скандинавия-Иран арасында жктерді тасымалдау уаытын ысартуды амтамасыз ететін «Солтстік-Отстік» жоба аралуда. «Бизнесті жол картасы-2020» бадарламасыны аясында мемлекеттік олдау трт баыт бойынша, атап айтса, жаа бизнес бастамаларды олдау, ксіпкерлік секторды сауытыру, ксіпкерлерді валюталы туекелдерін тмендету, ксіпкерлік леуетті арттыру баыттары бойынша жзеге асады.І баыт - жаа бизнес бастамаларды олдау баыты. 2012 жылды 13 суіріндегі жадайа сйкес, бл баытта жалпы 747 субсидияландыру келісімшартына ол ойылан. Несиелерді жалпы сомасы 133,33 млрд. теге, тленген субсидияларды сомасы – 4,5 млрд. теге болып белгіленген.ІІ баыт - ксіпкерлік секторды сауытыру баыты.2012 жылды 13 суіріндегі жадайа сйкес, 141 субсидияландыру келісімшартына ол ойылан. Несиелерді жалпы сомасы 101,720 млрд. тегені, тленген субсидиялар сомасы – 5,1 млрд. тегені раан. Бл баыт бойынша ол ойылан келісімшарттарды басым блігі Алматы аласы мен Алматы облысына (20 жне 17 келісімшарт), останай облысына (15 келісімшарт), Амола, Павлодар, Атбе облыстарына (10 келісімшарт) тиесілі.ІІІ баыт - ксіпкерлерді валюталы туекелдерін тмендету баыты. 2012 жылды 13 суіріндегі жадайа сйкес, 84 субсидияландыру келісімшартына ол ойылан. Халыа берілген несиелерді жалпы сомасы 71,855 млрд. тегені, тленген субсидияларды сомасы 3,3 млрд. тегені раан.IV баыт – ксіпкерлік леуетті арттыру баыты. Ісін жаа бастаан ксіпкерлерді олдау аясында азастанны 211 ауданы мен аласында 15 645 мы адам оудан ткен.