Арым-атынасты коммуникативті ырларын айындаыз

арым – атынасты ш жаы бар.
1. Коммуникативтік, яни жаындасу жаы
2. Интерактивтік жаы
3. Перцептік жаы
Коммуникативтік жаы - арым – атынас арылы адамдар бір – біріне ойын, масатын, алан бет алысын айыруа тырысады. Бл процесті ралына сз, сйлеудегі ыра мимика (бет, ауызды ртрлі имылы), пантомимика (бкіл денедегі ртрлі имыл), ым – жымдар жатады. Коммуникативтік процесті масаты соан атысатын адамдарды бір – біріне сер етуі. арым атынаста адамдар зара идеялар, ызыулар, кіл –кйімен, сезімдерімен т.б. бліседі. Мны брін ртрлі млімет ретінде арастыруа болады.
Адамдар арсындаы коммуникативті процестер техникалы оедырылар арасындаы алмасудан згеше болды, оны мазмны жне формасы бойынша зіне тн ерекше, маызды асиеттері бар. Оларды ерекшелігі – кері байланыс процесі. Коммуникативті барьер, коммуникативтік сер жне млімет беруді р трлі дегейі сияты процестермен байланысты.
Кері байланыс дегенміз – Кері байланысты берілу жолдары ртрлі болады.Е алдымен тура жне жанама. Тура кері байланыста реципиент пікірі ашы трде беріледі. Мысалы: «сені пікірі маан намайды» , «не айтып траны маан тсініксіз», т.б. жне де ртрлі имыл – озалыс (жест) , ренжу, уану, т.с.с. бл трде тиімді болады. Жанама кері байланыс – психологиялы млметті беруді асыратын трі. Бл жадайда ртрлі сатар , кекету, ктпеген эмоциялы реакциялар болуы ммкін. Мндай жадайда камуникатор партнерді не айтысы келетінін зі тсінуі ажет. рине блай тсінуі рашан дрыс болмауы ммкін, сондытан тсіну иыныра болады.
Коммуникация туралы сз боланда е алдымен адамдарды зара рекеті барысында болатын кзарас, пікір, ызыу, кіл-кй, сезім, бадар алмасу деп тсінеміз. Бларды брін апарат (информация ) деп арастырса, онда коммуникация процесін информация алмасу процесі деп арастыруа болады.
Коммуникацияны негізгі ерекшеліктері:
1.Коммуникация екі рылымны арасындаы «информацияны озалысы» емес, ол екі индивидті зара арым-атынасы, оларды райсысы белсенді субъект, яни коммуникативтік рекетке атысушыларды райсысы зіні партнеріні белсенділігін болжап отырады. Келесі атысушы да субъект ретінде атысады. Осыдан келіп оан информация берерде оны мотивтеріне, масатына, баыт-бадарына сйенеді. Біра берілген информацияа жауап келесі партнердан шыан жаа информация трінде алынатынын болжау керек. Сондытан коммуникативтік рекет барысында арапайым «информация озалысы» ана емес белсенді алмасу процесі болады.
Адамдарды зара информация алмасуында рбір атысушы шін информацияны мні маызды роль атарады. Мнда адамдар информация мнін алмасып ана оймайды, олар оны мазмнын ашуа тырысады. Бл информация абылдаанда ана емес, ол тсінікті, рі мазмны ашыланда ана болуы ммкін. Сондытан коммуникацияда рекет, арым-атынас жне таным бірлікте беріледі.
2.Информация алмасу барысында партнерді мінез-лына сер етуі тиіс, яни коммуникация атысушыларды кіл-кйін згерту. Коммуникативтік сер ету коммуникантты біреуіні екіншісіне мінез-лын згерту масатында психологиялы ыпал жасауы. Коммуникацияны тиімділігі осы ыпалды аншалы сер еткенімен лшенеді.
3.Коммуникативтік ыпал егер информацияны баыттаушы (коммуникатор) адам мен информацияны абылдаушы (реципиент) бірдей белгілер жйесін олдананда яни белгілерді негізгі маыналары коммуникация процесіне атысушыа бірдей белгілі боланда ана ммкін болады. Жй сзбен айтканда:”барлы адамдар бір тілде сйлеу керек”. Тек белгілерді бірдей жйесін абылдау ана партнерларды бір-бірін тсіну ммкін болады. Біра сздерді маынасы бірдей боланымен адамдар оларды бірдей тсінбейді, оан леуметтік, саяси, жас ерекшеліктері себеп болады.
4. Адамдарды коммуникациясында ана коммуникативтік барьерлер болады. Олар леуметтік жне психологиялы сипатта болады. Барьерлер бір жаынан орта белгілер жйесі жо боланнан болса, сонымен атар партнерлар арасындаы леуметтік, саяси, діни, ксіптік айырмашылытара да байланысты, олар коммуникация кезінде олданылан ымдарды трліше талдайды. Екінші жаынан коммуникация “таза”психологиялы сипатта болады. Олар арым-атынаса тсушілерді жеке психологиялы ерекшеліктеріне де байланысты.(мыс ялшаты). Жекелеген адамдара немесе жекелеген апарат абылдаушылара сигналдар баытталса онда ол аксиальді коммуникативтік процесс болып табылады. Егер сигналдар кпшілікке баытталса, онда ол ретиалды коммуникация болып табылады.
2. Кез-келген апаратты алмасу белгілер жйесі арылы жзеге асады. Коммуникативтік процесте бірнеше белгілер жйесі бар, осыан сйкес коммуникативтік процесті классификациясын растыруа болады. Коммуникацияны вербальды жне вербальды емес деп екі топа блуге болады.