Дріс Атмосфералы ауаны сапасын жне оан зиянды физикалы сер етуді экологиялы нормалау

Сабаты масаты мен міндеттері: студенттерге атмосфералы ауаны сапасын жне оан зиянды физикалы сер етуді экологиялы нормалауды тсіндіру.

Жоспар:

9. Атмосфералы ауаны сапасын жне оан зиянды физикалы сер етуді экологиялы нормалауды

 

Атмосфералы ауаны, орау - атмосфералы ауаны сапасын жасартуа жне оны адам денсаулыы мен оршаан ортаа зиянды сер етуiн болызбауа баытталан мемлекеттiк жне оамды шаралар жйесi.

Атмосфералы ауаны орау туралы задарды мынадай талаптары бзылан жадайларда:

— атмосфералы ауаа лас заттар шыаруды жол берілу шегіні нормативтерінен асып кеткені;

— атмосфералы ауаа зиянды физикалы ыпалды жол берілу шегіні нормативінен асып кеткені;

— атмосфераа шыарылатын заттарды тазалау жне баылау шін орнатылан рылыстарды, жабдытарды, аппаратураларды пайдалану ережесін бзаны, сондай-а оларды пайдалананы;

— атмосфералы ауаны орау жніндегі талаптарды анааттандырмайтын жаадан салынан жне айта рылан ксіпорындарды, рылыстарды жне баса объектілерді пайдалануа осаны;

— шыаратын заттарында лас заттарды рамын белгіленген нормативтерден, мселен, автомобильдер, шатар, кемелер жне баса озалыс ралдары мен ондырыларын арты ндіріп, оларды пайдалананы шін;

— нерксіптік жне трмысты алдытарды жинап ою, сімдік орау ралдарын, сімдікті суін шапшадататын заттарды, минералды тыайтыштар мен баса да аппараттарды тасымалдау, сатау жне олдану ережелерін бзаны, атмосфералы ауаны ластааны немесе ластайтын атер тндіргені;

— мемлекеттік баылауды жзеге асырушы органдарды атмосфералы ауаны оралуын амтамасыз ету жніндегі нсауларын орындамааны шін кінлы адамдар азастан Республикасыны задарына сйкес ылмысты, кімшілік, тртіптік, материалды жне басадай жауапа тартылады .

Лауазымды адамдарды жне баса ызметкерлерді кінсынан ксіпорындар, мекемелер мен йымдар зиянды теуге байланысты шыына шыраса, ол адамдар белгіленген тртіп бойынша материалды жауапа тартылады. Жоарыда аталан факторларды орыта келіп, биологиялы, техникалы, экономикалы, санитарлык, гигиеналы жне леуметтік шаралармен атар атмосфералы ауаны тазалыын сатау шін, мынадай сыныстар жасаым келіп отыр:

— нерксіп орындарынан шыан алды заттарды дейтін шетелдік жаа технологияларды алдырып, олданыса ендірсе; Мысалы: ытай Халы республикасында аладан шыарылан алды заттарды зінен 42 трлі зат ндіріліп алынады екен.

— нерксіп орындарыны, жол атынастары кліктеріні жне баса атмосфералы ауаа сер ететін машиналар мен механизмдерді, сондай-а басаларды олданылуын нормаласа;

— ормандар мен жасыл аладарды, ааштарды, бталарды сатау, орау жне оларды саны мен клемі лайтылса, ол шін азастан Республикасыны барлы азаматтары ат салысса;

— жерді топыра пен су эрозиясынан сатауа жне баса да атмосфералы ауаны орауа байланысты мемлекеттік шараларды жзеге асыру ажет деп ойлаймын.

Е бастысы задар абылданып, олданыса ендіріліп жатса, нр стіне нр болар еді.

азастан Республикасыны атмосфералы ауаны орау саласындаы задары

1. азастан Республикасыны атмосфералы ауаны орау саласындаы задары азастан Республикасыны Конституциясына негiзделедi жне осы За мен азастан Республикасыны зге де нормативтiк ыты актiлерiнен трады.
2. Егер азастан Республикасы бекiткен халыаралы шартта осы Задаыдан згеше ережелер белгiленсе, халыаралы шартты ережелерi олданылады.

Атмосфералы ауаны орау мынадай негiзгi принциптердi:
1) адамны, азiргi жне болаша рпатарды мiрi мен денсаулыын орауды басымдыы;
2) атмосфералы ауаны ластауды оршаан орта шiн орны толмас зардаптарына жол бермеу;
3) атмосфералы ауаа зиянды (ластаушы) заттарды шыарылуын жне оан зиянды физикалы сер етудi мемлекеттiк реттеу;
4) атмосфералы ауаны жай-кйi, оны ластануы туралы апаратты жариялылыы, толымдылыы жне анытыы;
5) атмосфералы ауаны орауа жне жалпы оршаан ортаны орауа кзарасты ылыми негiздiлiгi, жйелiлiгi жне кешендiлiгi принциптерiн сатау негiзінде жзеге асырылады.

Лауазымды адамдарды жне баса ызметкерлерді кінсынан ксіпорындар, мекемелер мен йымдар зиянды теуге байланысты шыына шыраса, ол адамдар белгіленген тртіп бойынша материалды жауапа тартылады. Жоарыда аталан факторларды орыта келіп, биологиялы, техникалы, экономикалы, санитарлык, гигиеналы жне леуметтік шаралармен атар атмосфералы ауаны тазалыын сатау шін, мынадай сыныстар жасаым келіп отыр:

— нерксіп орындарынан шыан алды заттарды дейтін шетелдік жаа технологияларды алдырып, олданыса ендірсе; Мысалы: ытай Халы республикасында аладан шыарылан алды заттарды зінен 42 трлі зат ндіріліп алынады екен.

— нерксіп орындарыны, жол атынастары кліктеріні жне баса атмосфералы ауаа сер ететін машиналар мен механизмдерді, сондай-а басаларды олданылуын нормаласа;

— ормандар мен жасыл аладарды, ааштарды, бталарды сатау, орау жне оларды саны мен клемі лайтылса, ол шін азастан Республикасыны барлы азаматтары ат салысса;

— жерді топыра пен су эрозиясынан сатауа жне баса да атмосфералы ауаны орауа байланысты мемлекеттік шараларды жзеге асыру ажет деп ойлаймын.

Е бастысы задар абылданып, олданыса ендіріліп жатса, нр стіне нр болар еді.

азастан Республикасыны атмосфералы ауаны орау саласындаы задары

1. азастан Республикасыны атмосфералы ауаны орау саласындаы задары азастан Республикасыны Конституциясына негiзделедi жне осы За мен азастан Республикасыны зге де нормативтiк ыты актiлерiнен трады.
2. Егер азастан Республикасы бекiткен халыаралы шартта осы Задаыдан згеше ережелер белгiленсе, халыаралы шартты ережелерi олданылады.

Атмосфералы ауаны орау мынадай негiзгi принциптердi:

1) адамны, азiргi жне болаша рпатарды мiрi мен денсаулыын орауды басымдыы;
2) атмосфералы ауаны ластауды оршаан орта шiн орны толмас зардаптарына жол бермеу;
3) атмосфералы ауаа зиянды (ластаушы) заттарды шыарылуын жне оан зиянды физикалы сер етудi мемлекеттiк реттеу;

4) атмосфералы ауаны жай-кйi, оны ластануы туралы апаратты жариялылыы, толымдылыы жне анытыы;

5) атмосфералы ауаны орауа жне жалпы оршаан ортаны орауа кзарасты ылыми негiздiлiгi, жйелiлiгi жне кешендiлiгi принциптерiн сатау негiзінде жзеге асырылады.

Оытуды техникалы ралдары: интербелсенді тата

Лекция оуды тртібі, оыту дістері мен трлері: тсіндіру, баяндау, пікір алмасу, сра-жауап

 

Баылау срактары: (20 бала дейін)

1. Табии ортаны сапасы алай аныталады?

2. Жмыс зонасындаы шектеулі рауалды концентрация алай орнатады?

 

СЖ жне ОБСЖ тапсырмалары (слайд):(30 бала дейін) Атмосфераны автокліктермен, оны ішінде авиациялы транспорттармен ластануы. Ластануыды дегейлері. ШРК аныктауды дістері.

 

дебиет:

Негізгі:

1. Полонский В.М. Охрана воздушного басссейна.-М., 2006.

2. Брюхань Ф. Промышленная экология.-М.: «Форум», 2013.

3. Воровьев В.И. Эколого-градостроительные основы расчёта приземных

концентраций газа.-М., 2006.

4. Брюхань Ф. Промышленная экология.-М.: «Форум», 2011.

5. Рекомендации по оформлению и содержанию проектов нормативно

предельно допустимых выбросов в атмосферу (ПДВ) для предприятия

Республики Казахстан. РНД 211.2.02.02-07. Алматы, 2007.

осымша:

1. Методическое пособие по расчету, нормированию и контролю выбросов

загрязняющих веществ в атмосферный воздух. НИИ Атмосфера.- Спб., 2005.

2. Пыле – и газоулавливающие устройства. Методические указания к

выпускной работе для студентов – бакалавров специальности 5В0717 -

Теплоэнергеника. - Алматы: АИЭС, 2010 - 44 с.