Ккніс цехыны есебі
Ккніс цехыны есебін мынадай тртіпте орындайды:
- ккніс цехыны ндірістік бадарламасын растыру;
- делетін шикізат трі бойынша алдытар жне жартылай делген німдер шыымыны есебі;
- механикалы жабдытарды тадау жне есептеу;
- тоазытыш жабдытарын тадау жне есептеу;
- ндірістік жмысшылар санын есептеу;
- механикалы емес жабдытарды (стел, ванна), ыдыстарды (фукционалды сыйымдылытар, астаушалар) тадау жне есептеу;
- Цехты пайдалы жне жалпы ауданын есептеу жне растыру сызуларын тексеру.
Ккніс цехыны уаттылыы дайындау ксіпорыныны уаттылыыны 40-50% райды (дайындау жне т.с.с. - фабрикалар).
Ккніс цехыны ндірістік клемін е кп ауысымда былай алуа болады: ккніс бойынша - 60% кез – келген уаттылы шін, картоп бойынша - 100% уаттылыы тулігіне 10т - дан кем емес цехтар жне 50% уаттылыы тулігіне 10т- дан арты цехтар шін. делетін шикізат бойынша болжамды атынасы мынадай(%): картоп - 50, ккністер - 50, соны ішінде жас ырыабат - 18, сбіз - 8, ызылша - 7, басты пияз - 7, кк, кді, тздамалар - 10.
оамды таматандыру ксіпорнындаы р трлі цехтарды ндірістік бадарламасы 22, 23 кестеде берілген. Жартылай делген нім жне алдытар шыынын мезгілді ескере отырып, «Кулинарлы німдер мен тама рецептураларыны жиынтыы. Берілгендерін 24 кестеге енгізеді.
| ойма жне камера бойынша шикізатты аталуы | Сатауа арналан шикізат саны, кг | Ыдыс сипаттамасы | Ыдыс саны, шт | німні тзетілген салмаы, кг | ойма жабдыыны трі | Жабды саны, шт | ойма жабдыыны сырты лшемі, мм | Жабды бойынша аудан , м2 | Шектелген млшердегі ауыртпалы, кг/м2 | Жктемелік бойынша аудан, м2 | ||
| Трі | Сыйымдылыы, кг, дана. | Сырты лшемдері, мм | ||||||||||
Кесте 21 – оамды таматандыру ксіпорынында жне цехта
делетін шикізат саны
| нім трі | лшем бірлігі | Бір кн немесе ауысымдаы саны |
Кесте 22 – Дайындау ксіпорныны ккніс цехыны ндірістік
бадарламасы
| Жартылай делген німдер | лшем бірлігі | Бір кн немесе ауысымдаы саны | |||||
| Барлыы | сонымен атар | ||||||
| кафе | Кулинариялы дкен | асхана | мейрамхана | жне т.б. | |||
Кесте 23 – Ккніс цехыны ндірістік бадарламасы
| Жартылай делген німдер | алдытар | Шикізат | |||
| аты | саны, шт., кг | % | саны, кг | аты | саны, кг |
Кесте 24 –Ккністі олмен тазалау кезіндегі алдытар жне
жартылай делген німдер шыымы
| Шикізатты аталуы | Шикізат саны, кг | алдытар, % | алдытар саны, кг | Жартылай делген німдер шыымы, кг |
Кесте 25 – Ккністі механикалы тазалау кезіндегі алдытар жне
жартылай делген німдер шыымы
| Операцияны аталуы | Картоп | Сбіз | жне т.б. | ||||||
| брутто салмаы, кг | алдытар, % | алдытар саны, кг | жартылай делген німдер жыымы, кг | брутто салмаы, кг | алдытар, % | алдытар саны, кг | жартылай делген німдер жыымы, кг | ||
| Механикалы жуу | |||||||||
| Механикалы тазалау | |||||||||
| олмен тазалыына жеткізу | |||||||||
| Барлыы |
Ескерту – Барлы операциялара алдытар санын брутто салмаынан есептейді.
Ккніс цехында шикізатты деу жне жартылай делген німдерді дайындау процессі кезінде алдытарды таамды жне таамды емес ылып бледі. Таамды алдытара: ызылша абыы, кк сабатары жне т.б., ал таамды емес алдытара: картопты, тамыр жемістілерді, ырыабатты деу кезіндегі алдытар жатады. Ккністен жасалан жартылай делген німдерді шыаруа арналан ірі цехтарды жобалау шін, картоптан таамды крахмал алу блімін экономикалы масатта йымдастыру жне жалпы абылданан дістемеге байланысты крахмал санын есептеу. Ккніс цехтарында аз млшерде картоп деген уаытта крахмалтндырыш пайдаланады. Таамды емес алдытарды сиыра жем ретінде олданады.
23 – 25 кестеде берілген мліметтерге байланысты механикалы деуге шыраан шикізат жне жартылай делген німдер санын есептеу (кесте 26).
Кесте 26 – Механикалы деу кезідеге шикізат жне жартылай делген німдерді есеп-исабы
| Ккніс аталуы | Механикалы деуге шыраан ккніс саны , кг | ||
| жуу | тазалау | турау | |
Механикалы жабдыты жеке трлерін есептеу оны олдану кезіндегі тиімділігін ескеру уаытында жргізіледі. Ауысым бойынша жргізілетін цехтаы жмыс тртібінде, маханикалы жабдытарды максималды ауысым ретінде есептейді, жылжымалыда — ттас жмыс кнінде.
Механикалы жабдыты жеке трлерін есептеу шамамен машинаны орнатуа кететін керекті німділікті, оны жмыс уаытын жне пайдалану коэффицентін анытауа келеді [1, бет. 79-82]. Есепті 27 кестеге енгізеді..
Кесте 27 – Ккніс турайтын машинаны есебі
| Операцияны аталуы | Саны, кг | Алынан жабды атауы | німділік кг/ч | Жабдыты жмыс уаыты, ч | Цехты жмыс уаыты | Пайдалану коэффиценті | Машина саны. |
Цехтты ндірістік жмысшылар санын есептеу, 8 саатты жмыс кнінде жне цехтаы ндірісті техникалы – йымдастыру шартыны орташа дегейіне байланысты ккністен жасалан жартылай делген німні німділік нормасы негізінде жзеге асырылады (Г осымшасы). Барлы есептеулерді 28 кестеге енгізеді.
Кесте 28 – ндірістік жмысшылыр саныны есебі
| Ккніс жне операция атауы | лшем бірлігі. | Бір кндегі шикізат, жартылай делген нім саны,кг, шт. | 8 са. німділік нормасы немесе 100 бірлік нім шыаруа арналан адам саны. | Кндегі- адам саны адам. |
Жмысшылар санын есептеу [1, б. 76-78] оулыында крсетілген. Цехты барлы персоналдарыны жмыса шыу тртібін орнату шін, тік брышты координат жйесінде жмыса шыу графигін жасаймыз (сурет 1). Оны йымдастыру тарауында крсетеміз.
| 4-ші разряд |
| 3-ші разряд |
| Жмысшылар саны |
| Жмыс затылыы, са |
Сурет 1 – Ккніс цехыны ндірістік жмысшыларыны жмыса шыу графигі.
ндірістік стелдерді шикізатты деу линиясында жне жмыса шыу графигіне байланысты, жеке операцияларда істейтін жмысшы санынмен есептейді (адам – кндер).
стелді есептік зындыын мына формуламен анытаймыз
| (6) |
мнда N – берілген операцияа байланысты бар жмысшылар саны, адам;
l — бір жмысшыа есептегенде, жмыс орныны зынды нормасы (Д осымшасы). стел саны есебін 29 кестеге енгіземіз.
Кесте 29 – стел саныны есебі (мысал)
| Операция ны аталуы | Адам – кндер саны. | стелді зынды нормасы.,зынды бойынша, м | стелді есептік зындыы, зынды бойынша, м | Сырты лшемдері, мм | абылданан стелдер | |||
| зындыы | Ені | Биіктігі | типі, маркысі | Саны, шт. | ||||
| Картопты тазалау | 1,8 | 0,7 | 1,26 | СПК |
Ккністі жууа арналан ванна клемі жне картопты ыса уаыта сатауды есептеу формуласы
| (7) |
мнда Q – жуылатын ккністер саны, кг;
n - 1 кг німді жууа арналан су нормасы, л(осымша Е);
Y – ваннаны ауысымдаы айналымдылыы, Y=T/t;
t – ваннада німді деу затылыы, са (осымша Е);
Т – ауысым затылыы, са;
К – ваннаны толу коэффициенті (К = 0,85);
р - німні тыыздыы, кг/дм3 (осымша И).
Ванна санын есептеуді 30 кестеге енгіземіз.
Кесте 30 – Ванна саныны есебі (мысал)
| Опера ция ны аталуы | Ккніс саны, кг | 1 кг су нормасы, л | Ауысым даы айналым дылыы | Толу коэф-фициенті | Ваннаны есептік клемі, дм3 | Сырты лшемдері, мм | Алынан ванналар | |||
| зын дыы | Ені | Биіктігі | типі, марка сы | Саны дана | ||||||
| Картопты- жуу | 0,85 | 52,9 | ВМ-1М |
Цехты пайдалы ауданын орнатылан жабдытарды саныны осындысымен, жалпы ауданды – аудан коэффицентіні олданылуын ескере отырып анытайды, (ккніс цехына n=0,4). Пайдалы аудан есебін 31 кестеге енгіземіз.
Кесте 31 – Цехты пайдалы ауданыны есебі
| Жабдыты аталуы | Жабды типі, маркасы | Жабды саны, шт. | Сырты лшемдері, мм | Аудан , м2 | |||
| зын дыы | Ені | Биіктігі | Жабды бірлігі | осылан | |||
Цехтаы жабдытарды німдерді жеке трлерін дейтін линиялара байланысты орналастырады.