Кондитерлік цехты есебі
Кондитерлік цехты есебі мынадай тртіпте орындалады:
- цехты ндірістік бадарламасы аныталады;
- жмыс тртібі белгіленеді;
- технологиялы рдісті технологиялы желілері мен сызба - нсалары зірленеді;
- шикізатты, амырды саны есептелінеді;
- механикалы, тоазытыш жне жылытыш жабдытар есептелінеді жне тадап алынады;
- ндірістік ызметкерлер саныны есептелінеді жне оларды жмыс кестесі жасалады;
- механикалы емес жабды (стелдер, ванналар) жне ыдыстар (аылтыр табатар, ыдыстар, формалар) есептелінеді жне тадалады;
- блімшелерді жне ттастай цехты пайдалы жне жалпы ауданы аныталады.
Кондитерлік цехты ндірістік бадарламасын ндірілетін кондитерлік бйымдарды ассортименті мен саны (дана, кг) жне сатуа арналан амыр (кг) сипаттайды.
Цехты уаттылыы желіге бекітілген бір келушіні ттыну нормасы бойынша (деректер Р.3-кестесінде келтірілген) немесе бір орына арналан кондитерлік жне ст, май осылан тоаш бйымдарыны саны бойынша (50-кесте) есептелінеді.
Кесте 50 – Бір кнде бір орына арналан нім саны
| Ксіпорын трі | оамды таматандыру ксіпорындарыны 1 орынына есептік саны, дана |
| Мейрамхана | 4.0 |
| Жалпыа тиімді асханалар | 3.4 |
| ЖОО асханалар | 6.2 |
| нерксіп ксіпорындарындаы асханалар | 7.5 |
| КТУ асханалар | 3.0 |
| Мектеп – интернаттаы асханалар | 2.0 |
| Жалпыа тиімді кафелер (з - зііе ызмет крсету) | 7.0 |
| Жалпыа тиімді кафелер (даяшылар ызмет крсетеді) | 5.0 |
| Кондитерлік кафе | 25.0 |
| Стті кафе | 8.0 |
| Жалпыа тиімді дмтатымдар | 7.6 |
| Буфеттер | 15.0 |
| Сатушыны 1 жмыс орнына кулинария дкені | 2200.0 |
Кондитерлік німдерді жалпы ндірілуінде амырды ртрлі трлерінен жасалынатын німдерді меншікті салмаы ВНТП-04-86 деректері бойынша аныталады, оны желіге бекітілген цехты уаттылыына арай тзетуге болады. Кондитерлік цехты ассортиментінде кем дегенде 20...25 нім атаулары болуы тиіс. Бл ретте німдерді шартты бірлігіні (салмаы 75 г.) санын шын мніндегіге (німдерді шын мнінде шыарылуы бойынша) аударуды ескеру керек.
Технологиялы жабды, ыдыс, инвентарь орташа уаттаы цехтар (5000...15000) шін жне ірі кондитерлік цехтар шін (15000 жоары) барынша кп аусыма (туліктік шыарылымнан 60 %), сондытан цехты жмыс тртібін (аусымдар санын) анытаан жне барынша кп аусымдаы (51-кесте) ндірістік бадарламаны белгілген жн.
ндірістік бадарламаны анытааннан кейін амырды барлы тріне арналан технологиялы сызба – нсалара арап, технологиялы желілерді рады. Есебін жргізу ажет технологиялы жабдыты анытайды.
Кесте 51 – Кндитерлік цехті ндірістік бадарламасы
| Рецептура нмірі | німні аталуы | Бір німні салмаы, г | нім саны, кг. дана. | ||||
| барлыы | Соны ішінде | ||||||
| мейрамхана | кафе | асхана | жне т.б. | ||||
Шикізатты, амырды, жартылай дайын німдерді есептеулерін (1,82, 96-97-б.) келтірілген формула бойынша жргізеді.
Кондитерлік цехта нды елеу, амырды илеу, кремді блау жне амырды жаю шін келесі машиналар олданылады:
1) елеуіштер механикалы жабдытарды есептеуді жалпы абылданан дістемесіне сас нны, ант пен крахмалды млшері бойынша есептелінеді;
2) амыр илейтін жне блайтын машиналар амырды млшеріне, тадалан клік тріне, сондай-а клік бачогына байланысты тадап алынады. Иленген амырларды млшерін анытааннан кейін, машинаны жмыспен амтылуыны жалпы уаытын есептейді. Есептеулерді 52-кестеге енгізеді.
Кесте 52 – амыр илеу машинасы жмыс уаытыны есеп - исабы
| амыр аты | амыр, жартылай делген нім салмаы., кг | амыр, жартылай делген нім тыыздыы, кг/дм3 | амыр клемі, л | амыр кеспекті жмысшы клемі, дм3 | Илеу саны | Илеу затылыы, мин | |
| біреу | барлыы | ||||||
| Ашытыдан: | |||||||
| ашытпалы | 0,55 | ||||||
| ашытпасыз | 0,55 | ||||||
| Демделінген | 0,90 | ||||||
| абаттамалы | 0,60 | ||||||
| 52 кестесіні жаласы | |||||||
| гілмелі | 0,70 | ||||||
| Бисквитті | 0,25 | ||||||
| Сары май кремі | 0,50 | ||||||
| А ірімшік жентегі | 0,60 |
Ескерту – амыр жне жартылай делген німдерді шайау жне илеу рдісі кезінде клемі бойынша артатындытан, тиеу санын есептегенде, амыр кеспек жне кбішені толу коэффициентін ескерген жн (амыра арналан 0,5...0,65; жартылай делген німдерге арналан 0,65...0,85).
амыр кеспекті бос болмау уаыты, амырды дайындау затылыымен жне илеу санымен аныталады. (кесте 53)
амыр кеспек саныны есебі 54 кестеге енгізіледі.
Кесте 53 – амырды дайындау затылыы
| Операциялар | Ашытыдан жасалан амыр | абаттамалы | гілмелі | |
| ашытпалы | ашытпасыз | |||
| Тиеу | ||||
| Илеу | ||||
| Божу | ||||
| Илеу | - | - | ||
| Божу | - | - | ||
| Тиеу, жуу | ||||
| Барлыы |
Кесте 54 – амыр кеспекті бос болмау уаытыны есеп - исабы
| амыр трі | Бір амыр кеспекті бос болмау уаыты , са | Илеу саны | амыр кеспекті жалпы бос болмау уаыты , са |
| Ашытыдан жасалан ашытпалы амыр жне т. б. | 6,0 | 12,0 |
Керекті амыр кеспек санын мына формула бойынша анытайды
(10)
мндаы tз - амыр кеспекті жалпы бос болмау уаыты , са
Т –цехты жмыс затылыы, ауысым, са;
3 саат - амырды аыры партиясын блуге жне пісіруге ажетті уаыт.
амыр жаю машинасын есептегенде, бір партия амырды атарынан 4 рет жаю ескеріледі. Бірінші ретте маймен жаяды, соынан майсыз
(11)
мнда tд – машинаны наты жмыс уаыты, са.;
QT (QЖ) – амыр салмаы (май), кг;
G – машинаны німділігі, кг/са.
Тадалан жабдыты рационалды олданылуы жайында пайдалану коэффициентті айтады, жне де ол рбір жабды бірлігі шін мына формуламен аныталады
(12)
Кондитерлік цехтардаы тоазытыш жабдытары німдерді уаытша сатауа арналан: дайын кондитерлік німдерді, жартылай дайын німдерді (нды нан, жартылай дайын нім) жне тез бзылатын азытарды (ст, май, жмырта жне т.б.). Олар туліктік ор оймасында, мшелеу блмелерінде, экспедицияларда орнатылады.
Тез бзылатын азытарды сатау шін арналан тоазытыш шкафтарын тадау жне есептеу, саталынуа жататын азытарды клемі бойынша аныталады. Ол шін ыдыс салмаы еспке алынады
(13)
мнда Е – шкафты есептік сыйымдылыы, кг;
Q -шкафта сатауа арналан нім саны, кг;
Y - коэффициент, ыдыс салмаын есепке алатын, Y = 0,7...0,8.
Тоазытыш шкафтарыны сыйымдылыы:
- ТШ - 0,71 - 80 кг;
- ТШ - 1,4 - 150 кг.
Салындатыш шкафта саталатын амыр (гілмелі, абаттамалы) кніне дайындалатын млшерден 0,5-тен аспауы керек.
Салындатыш шкафта сонымен атар 0,5 ауысым шін жартылай дайын німдер мен бірге 1…2 саат ішінде жасалынан дайын німдер саталынуы ммкін.
Кондитерлік цехты жылу жабдытары – бр кондитерлік пештер мен шкафтар. Оны аппаратты саатты німділігі бойынша немесе табан ауданы боынша тадайды. Егер жылу жабдыыны (КЭП-400 пеші) сипаттамасында, оны ндірілуі берілсе, онда німділігі бойынша есептеу дісін олданан жн.
«Сауда – технологиялы жне тоазытыш жабдытарымен оамды таматандыру ксіпорындарын жабдытау нормасына» байланысты рылуа алынан жабдытарды сйкестігін тексереді.
Табан ауданы келесі тртіп бойынша есептеледі:
- німні шыарылуын ескере отырып, оны меншікті ауданын есептейді;
- рбір німні пісіру затыын ескере отырып, шкафты айналымдылыын есептейді;
- рбір нім бойынша табан ауданы формула бойынша аныталады
(14)
мнда F – табан ауданы, м2;
n – німні белгілі бір тріні саны, дана.
f – бірлік німні меншікті беті, см;
U - бір айналымдаы шкафты айналымдылыы
(15)
мнда t – жартыайналым уаыт, мин.;
Т - цех жмыс ауысымыны затыы, са.;
0,7 – бір ауысымдаы шкафты пайдалану коэффициенті.
Цехты жмыс затыын жне ауысымын ескере отырып, шкафты жне пешті керекті саны аныталады(8 са.; 11 са 30 мин.). Табан ауданыны есеп – исабы 48 кестеге енгізіледі.
Кесте 55 – Табан ауданыны есебі
| німні аталуы | Саны, дана | Меншікті беті, см2 | Табан айналым уаыты, мин | Айналымдыы | Табан ауданы, м2 |
Бір шкаф ЭШ-ЗМ табаныны ауданы - 2,61 м, ШПЭСМ-3 - 2,24 м2 те. Барлы німні пісірілуіне ажетті жне цехты ндірістік бадарламасына кіретін шкафтар саны (К) келесі формула бойынша аныталады
(16)
мнда S0 – табанны жалпы ауданы, м2;
Sn – бір шкаф табаныны ауданы, м2.
Кондитер цехында крем, шрбт жне баса да жартылай дайын німді жасау шін аз уатты плиталар орнатылады. Оларды ысты бетіні ауданы ысты цехты есебі бойынша есептеледі жне белгіленеді. Таы бан айнатыш орнату керек, себебі нан мен жартылай дайын німдерді жасау шін айнап тран ысты су керек.
Кондитерлік німді жасаумен айналысатын жмысшылар санын, ебекті орташа дегейлі механизациялаунуы кезіндегі німділік млшері бойынша анытайды
(17)
мнда N – жмыса келу саны, адам.;
п – бір ауысымда жасалатын кондитерлік нім млшері, дана, кг;
а – кондитерлік німдер жасау кезіндегі бір адамны німділік млшері, дана, 8 са. кг;
l – ебек німділігін ескеретін коэффициент, l = 1.19.
Кондитерлік цехты жалпы жмысшылар саны, кондитерлік жмыспен айналысан жмысшылар саныны соммасымен аныталады (28-кесте).
Тізімдік саны келесі формула бойынша аныталады
(18)
мндаы k – демалыс жне мереке кндерін ескеретін коэффициент, оны 1,58 те деп алады.
Цех-ішілік жне цех-аралы ыдыстар (функционалды ыдыстар, беттер, аылтыр таба, алыптар) саны келесі формула бойынша аныталады
(19)
мнда п – бір ауысымда дайындалатын дайын тран нім мен жартылай дайын німдер саны, дана., кг;
а – ыдысты сыйымдылыы, дана., кг, л [1, б. 209-210];
Y – бір ауысымдаы ыдысты айналымдылыы.
(20)
мнда Т - ауысым затыы, са.;
t - ыдысты тамапен толып тран уаыты, мин (56-кесте).
Кесте 56 – Ыдысты бос болмау уаыты
| Операция | Ыдыс трі | ||
| Пара | аылтыр таба | Трі | |
| Толысыту | - | ||
| Пісіру | |||
| Суу | |||
| Тазалау, жуу | |||
| Барлыы |
Ыдыс саныны есебі 57 кестеде крсетілген.
Кесте 57 – Ыдысты есебі
| німні аталуы | нім саны, дана. | Ыдыс сыйымдылыы, дана. | Ыдыс айналымдылыы | Ыдыс саны, дана. |
Кондитерлік німдерді дайындауа арналан ыдыстар санын есептеу кезінде беттер тек ашытылы амыра ана, аылтыр таба - бисквиттерге, алыптар - кекстерге арналанын ескеру керек.
Кулинариялы дкендерге мен оамды таматандыру ксіпорындарына кондитерлік німдерді тасымалдауа арналан ыдыстар (функционалды ыдыстар, астаушалар мен контейнерлер) саны келесі формула бойынша аныталады
(21)
мнда K3 –ыдыс орыны коэффициенті, егер ыдыстарды бір жинаы дайындау ксіпорнында болса, екінші жинаы ндеу ксіпорнында, ал шінші жинаы жуыш жерде болса, онда K3 = 3. Цех блмелеріні механикалы емес жабдытар есебі баса ндірістік цехтарды есебіне сай болып келеді.
Технологиялы процессті келесі трде бейнелеу керек:
- амырды (ашытылы, абаттамалы, гітілмелі, ант осылан гілмелі амыр, бисквитті, айнаты жне т.б.) барлы трінен жасалатын німдерге арналан технологиялы желілерді негізгісін крсету;
- жмыс режимін ескере отырып жмысшыларды жмыса шыу графигін растыру;
- жмысшыларды саны мен квалификациялы рамын крсету.
- ебек рдісіні механизацияландыру сратарымен таныстыру.
Экспедицияны есебі
Экспедицияны ызметіне: ксіпорынны жартылай делген німіне, кулинарлы жне кондитерлік німдеріне, кулинарлы дкендерден жне блек сату ксіпорындарынан тапсырыс алу; нім тріне байланысты рама тапсырыс ааздарын толтыру жне ндіріске жіберу, ндіріс цехтарынан дайын німді абылдау, тапсырыстарды жинатау; німді экспедициялы ыдыса алау; табалау, німді ыса мерзімге сатау жне тапсырыс бергендерге маршрут бойынша жіберу, тауарлы-клікті жапсырмасын жне баса жаттарды деу; ыдысты делуі.
Экспедиция блмесіні рамын ВНТП-04-86 берілгендерге сйкес абылдайды.
Шыарылатын німні ассортименті дайындайтын ксіпорынны тріне, уатына жне німдерді жетілдіру ксіпорынны жйесіне туелді.
Экспедициялы рдістерді шыл басару шін келесі жаттарды жргізу керек: жартылай делген німдерді, кондитерлік жне кулинарлы німдерді дайындауа арналан тапсырысты тіркеу журналы; оамды таматандыру ксіпорынына жне сауда жйесіне німді ндіру мен енгізу жайында есеп журналы; жартылай делген німдерді, кулинарлы жне кондитерлік німдерді егізу маршруты мен графигі; автокліктерді жмыс журналы.
Жартылай делген німдерді, кулинарлы жне кондитерлік німдерді шыару графигі экспедицияны кндізгі ндірістік бадарламасы балып табылады.
Егер дайындаушы ксіпорынны уаты шикізатты деу млшерімен берілген болса, онда жартылай делген, кулинарлы жне кондитерлік німдерді енгізу графигі ВНТП 04-86 негізінде рылады. Алдымен экспедиция арылы шыарылатын жартылай делген німдерді санын анытайды да, содан кейін оны ассортиментін, жартылай делген німдерді, кулинарлы жне кондитерлік німдерді енгізу графигін рады (кесте 58).
Шыарылу графигі, жетілдіру ксіпорындарыны жмыс режимін, жартылай делген німдерді, кулинарлы жне кондитерлік німдерді сатау мерзімін, ттынушыа німді жеткізу маршрутын ескере отырып рылады.
Кесте 58 – Жартылай делген німдерді, кулинарлы жне кондитерлік німдерді шыару графигі
| німні аталуы | лшем бірлігі. | Шыаруа жарамдыны саны | Шыару уаыты жне шыаруа жарамдыны саны | ||||||
| Асхана | Мейрамхана | Кулинария дкені | жне т.б. | ||||||
| 7 с | 16 с | 7 с | 16 с | 10 с | 18 с | ||||
| Еттен жасалан жартылай делген німдер Салата арналан ет | кг | ||||||||
| Бифштекс | Дара | - | |||||||
| жне т.б. | |||||||||
| Балытан жасалан жартылай делген німдер Терідегі кксеркені сйексіз сбесі | кг | - | - | - | - | ||||
| жне т.б. |
Клік ралдарыны жк ктергіштігін барынша максималды олдану масатымен, бос істеумен боса жмыс істеуді болдырмау, німді жеткізуді, жетілдіру ксіпорынны территориялы жаындыын жне оларды дайындау ксіпорыннан алыстыын ескере отырып айналма маршрутымен жеткізген жн. Бір маршрута 8-ден 10-а дейін ксіпорындарды осан жн, маршрутты жалпы затыы 30 км кп болмайтындай, ал жолдаы уаыт, жкті тиеу, тсіруді жне жаттарды деуді ескере отрып, 2 сааттан аспау керек.
Маршруттар оамды таматандыру ксіпорындары желілерін анытау дайындау ксіпорынын німімен, жеткізу клемімен жне ассортиментімен амтамасыз ету негізінде растырылады (кесте 51). Содан кейін ксіпорындарды жмыс тртібі бойынша топтайды.
Ттынушы – ксіпорындарды дислокациясы дайындау ксіпорынны іс-рекет зонасыны сызба-картасына, араашытыын км-мен крсету арылы салынады.
азіргі уаытта жартылай делген німді, кулинарлы жне кондитерлік німдерді орапа салу жне тасымалдау шін ызметтік сыйымдылытар пайдаланады,оларды тасымалдауа контейнерлер мен срелер олданады.
Экспедициялы ыдыста ттыну есебі ыдысты сыйымдылыы мен шыарылатын німні рбір тріні саны арылы жргізіледі (кесте 59).
Кесте 59 – Ыдыс саныны есбі
| німні аталуы | Шыаруа жарамдыны саны, кг, дана | Ыдысты трі | Ыдысты сыйымдылыы, кг, дана | Ыдысты сырты лшемдері, мм | Ыдысты саны, дара | ||
| зындыы | ені | биіктігі | |||||
| Палауа арналан ет | E1x100K1 | ||||||
| жне т.б.. |
ызметтік сыйымдылыты сыйымдылыы 60-інші кестеде крсетілген.
Кесте 60 – Функционалды ыдыстарды
| німні аталуы | Сыйымдылыты трі | Сыйымдылы, кг., дана. |
| 60 кестесіні жаласы | ||
| Жартылай делген німдер: 1 Сульфиттелінген тазаланан шикі картоп | Е1х200К1 | |
| 2 Тазаланан шикі басты пияз | Е4х100К4 | 3,6 |
| E1x100K1 | ||
| 3 Сбіз шикі тазаланан | Е1х200К1 | |
| E1x100K1 | ||
| Е4х100К4 | ||
| 4 Тазаланан шикі ызылша | Е1Х200К1 | |
| E1x100K1 | ||
| 5 Тазаланан а ауданды ырыабат | Е1х200К1 | |
| E1x100K1 | ||
| Е4х100К4 | 2.7 | |
| 6 делген кк | E1x100K1 | |
| 7 Жасыл пияз, делген | E1x100K1 | |
| 8 Кесілген, делген шалам, шомыр | E1x100K1 | |
| 9 Ірі кесекті жартылай делген німдер (сиыр еті, ой еті, шоша еті) | Е1х200К1 | |
| 10 са кесекті жартылай делген німдер (сиыр еті, ой еті, шоша еті) | E1x100K1 | |
| 11 Сыбаалы жартылай делген німдер (сиыр еті, ой еті, шоша еті) | Е2х100К2 | |
| E1x100K1 | 65 дана | |
| 12 Табии шабылан ет | E1x65K1 | 40 дана |
| 13 Люля-кебаб | E1x65K1 | 64 дана |
| 14 Кулинарлы деуге дайындалан сты шасы | Е1x150К1 | |
| 15 Ет жентегі | E1x100K1 | |
| 16 Тауы етінен жасалан ерекше котлеттер | E1x65K1 | 40 дана |
| 17 атырылмаан арнайы мшеленген балы | E1x100K1 | |
| 18 Котлеттер (биточкалар) | E1x65K1 | 45 дана |
| 19 Пісірілген картоп, сбіз, ызылша | E1x100K1 | |
| 20 Пісіріліп кесілген картоп, сбіз, ызылша | E4x100K4 | |
| 21 Маринадталан ызылша | E1x100K1 | |
| 22 Кксорпаа арналан бтырылан ызылша | E1x100K1 | |
| 23 Буланан кесілген жас а ауданды ырыабат | E1x100K1 | |
| 24 Кесілген суа буланан тздалан ияр | E1x65K1 | |
| 25 Ас атыталмаан трдегі салат | E1x100K1 | |
| 26 1-ші табаа арналан ашытылан бтырылан ырыабат | E1x65K1 | |
| 27 Пассерленген пияз, сбіз | E1x65K1 | |
| 28 оюландырылан тзды | E1x65K1 | |
| 29 Фюме сорпасы | E1x100K1 | |
| 30 Ккніс пісірмесі | E1x65K1 | 20сыбаа. |
| 31 Картоп пісірмесі етпен | E1x65K1 | 24сыбаа |
| 32 Ірімшік пудингі | E1x65K1 | 25сыбаа |
| 60 кестесіні жаласы | ||
| 33 Майда жармадан, тарыдан жасалан биточкалар | E1x65K1 | 60сыбаа |
| 34 ртрлі жентек етпен жасалан жа ймашалар | E1x65K1 | 60сыбаа. |
| 35 Ккніс биточкалары | E1x65K1 | 56сыбаа |
| 36 ртрлі жентек етпен жасалан ккніс голубцыйы | E1x100K1 | 50 дана. |
| Кулинарлы німдер: | ||
| 1 Сыбаалы кесектермен пісірілген дірілдектегі балы (бекіре) | E1x100K1 | 5.5 |
| 2 Пісірілген тауытар, балапандар | Е1x150К1 | |
| 3 Ірі кесектелген пісірілген сиыр еті | Е4х100К4 | |
| 4 Сыбаамен кесілген ірі кесектеліп пісірілген сиыр еті – кжеге | E1x100K1 | сыбаа |
| - негізгі ысты таамдара | E1x100K1 | 50 сыбаа |
| 5 Ірі кесектеліп сыбаалара кесілген уырылан ет, негізгі ысты таамдара арналан | E1x100K1 | 50сыбаа |
| 6 Дірілдектегі басты жне шеміршекті жмса еті | E1x65K1 | 3.2 |
| 7 Ірімшік, кріш пісірмесі | E1x65K1 | 25сыбаа |
| 8 Балытан жасалан тефтелдер | E1x100K1 | 37сыбаа |
| 9 Балытан жасалан домбай | E1x100K1 | 34сыбаа |
| Кондитерлік німдер: 1 Пирожныйды ассортименттері | Е1х150К1 | 25 дана. |
| 2 Ттті тоаштар, бктемелер | Е1х150К1 | 25 дана. |
| 3 амыр | Е1х150К1 |
1 м2 аудана жктемелеу млшері бойынша шыаруды барынша жктемеленген уаыты бойынша німді шыару графигін ескере отырып, німді сатаа (суытылатын жне суытылмайтын) арналан блмені есептеуді жргізеді. (кесте 61).
Кесте 61 – Жартылай делген німдерді жне дайын німдерді сатауа арналан блме ауданыны есебі
| Жартылай делген німдерді жне дайын німдерді аталуы | Сатауа жарамдыны млшері, кг | Жктемені млшері, кг/м2 | Пайдалы аудан, м2 | Пайдалануды коэффициенті | Орта аудан, м2 |
Ккністен жасалан жартылай делген німге арналан жктемені орташа млшері – 180...220 кг/м2, ал еттен, балытан жасалынан жне кондитерлік німдікі 80...100 кг/м2 [1, б. 203]. Жартылай делген жне дайын німдерді озалмалы срелерде СП-125, СП-230 сатайды.
Экспедициялы ыдысты абылдау жне зерттеуге арналан блмені ауданы жартылай делген, кондитерлік жне кулинарлы німдер шін алыптасан жабдытау бойынша есептеледі. ондырыа тауар астына оятын срелер, озалмалы срелер СП-125 жне СП-230 абылданады..
Жартылай делген, кулинарлы жне кондитерлік німдерге арналан жуыш ыдыстар блек жобаланады. Ыдысты деу жне оны ндірістік цехтара беру процесіні жйелігін ескере отырып, ыдысты абылдау, зерттеу, жуу жне сатау блмелерін,аралас – ралас орналастыру ажет. Ыдысты жууа арналан блмені ауданы ас й ыдысыны жуышы сияты тулік бойы делетін ыдысты 50...60% лесінен шыа отырып есептеледі («Блмелерді кмекші топтарыны есептеулері» блімін ара).
Баса экспедициялы блмелер ауданыны есептеулерін, ВНТП-04-86-да келтірілген ксіпорынны 1 т уаттылыына аудан млшерін ескере отырып жргізіледі.
лкен ксіпорындарда жартылай делген німдерді жне дайын німдерді жабы, жылытылатын, теестірілген блмелермен жабдыталан бокс-блмелерден шыарылуын арастыру ажет. Тулігіне 15 т-а дейін дайын німді жне жартылай делген німдерді шыаран кезде автоклікті жктеуге арналан экспедициядаы бокстарды саны – 2...3.
Жоспарда бокстарды лшемдері автоклікті жк тсірілетін платформаа арты бортты абысуы ескерілуі керек. Автоклікті жне рылысты алан ш жазытыты арасындаы ажетті саылауды рбір жаттарынан 0,5 м-ге те деп абылданады.
уаттылыы аз ксіпорындарда биіктігі клікті астау биіктігіне сйкес келетін, ені екі арбаны озалысы бос болатындай орналасан автокліктік рампаны ескеру керек.
Рампаны зындыы бір уаытта рампаа жк тиеу шін жаындаан автокліктер санымен аныталады
(22)
мндаы L – автоклік рампасыны зындыы, м;
bм – автоклікті орташа ені, м;
п – бір уаытта жк тиеп жатан клік саны, дана.
Автокліктер арасындаы араашыты автоклікті орташа еніні жартысына те деп абылдайды.
Дайындау ксіпорындарды ндіретін жартылай делген німдерді, кулинарлы жне кондитерлік німдерді тасымалдауа арналан автоклік саны, бір уаытта жеткізілетін німдерді клемі, тасымалдау ашытыы, клікті жк ктергіштігі мен жылдамдыы бойынша аныталады.
Автоклікті ажетті санын есептеу (А) мына формуламен аныталады
(23)
мндаы Q жалп – жеткізелетін жартылай делген німні, кулинарлы жне кондитерлік німні жалпы млшері, кг;
g – автоклікті жк ктергіштігі, кг;
j - жк ктергіштікті пайдалану коэффициенті; j = Q/g,
a – жола шыан жылжымалы рам коэффициенті (a = 0,8);
р – тасымалдау саны;
Q – ыдысты ескере отырып, бір апарып келген тасымалдау кезіндегі, жартылай делген німні, кулинарлы жне кондитерлік німдерді салмаы, кг.
Жетілдіру ксіпорындарын уаттылыы 1-ден 5 т-а дейін кулинарлы комбинаттардаы жартылай делген німдермен, кулинарлы жне кондитерлік німдермен амтамасыз етуге арналан клікті шамалы саны 62-ші кестеде крсетілген.
Кесте 62 – Ксіпорындарды амтамасыз етуге ажетті автокліктерді лгі саны
| Кулинарлы комбинатты уаттылыы, т/тулік | Автоклікті ажетті саны | |
| ИЖ-2715 | УАЗ-452 | |
Ескерту – кондитерлік німдерді тасымалдау шін осымша клік арстырылады.
Дайындау ксіпорында шыарылатын німді жетілдіру ксіпорынына жеткізу шін мамандандырылан автокліктер пайдаланылады:
- ГЗСА-3702 – жк ктергіштігі 1750 кг болатын изотермиялы астауы бар автомобиль-фургон – тез бзылатын німдерді суытылан немесе мздатылан кйде тасымалдау шін олданады;
- ГЗСА-3704 – жк ктергіштігі 2170 кг болатын автомобиль-фургон - нанды, кондитерлік жіне майоспалы ттті тоашты німдерді тасымалдау шін;
- ИЖ-2715 и ИЖ-27151 – жк ктергіштігі 350 жне 400 кг болатын автокліктер – жартылай делген німдерді, кондитерлік, майоспалы ттті тоашты німдерді жне баса німдерді тасымалдауа олданады, ИЖ-27151 клікті астауы - ашы;
- УАЗ-451М и УАЗ-452 - жк ктергіштігі 1000 кг болатын автокліктер.
ИЖ-2715 и УАЗ-452 кліктерінде жартылай делген німдерді срелерде жне контейнерлерде тасымалдаан кезде астауды тбіне срелерді озалуы шін баыттауыш бекітілетін аашты негіз орнатылады. ИЖ-2715 клігіне трт КП-160 контейнерлері егізіледі, ал УАЗ-452-ге – алты.
Жартылай делген німдерді жеткізу шін МРТУ, жартылай делген німдерге сйкес клік трі аныталады. Ал, кктем-жаз мезгілінде етті жне балыты жартылай делген німдерді жеткізу шін рефрижератор-автокліктерінде немесе ішіндегі температура 8° С-ден аспайтын, суытылатын изотермиялы астауы бар автокліктерде іске асырылуы керек.
Кз-ыс мезгілінде жартылай делген німдерді суытылмайтын, астаулары жабы автокліктерде тасымалдауа рсат етіледі. Жартылай делген німдер бл жадайда алдын ала суытылан кйде жктеледі. Сонымен атар тасымалдау затыы 2 сааттан аспау керек. Мндай діспен жеткізілген жартылай делген німдер тез арада пайдаланылады. Жартылай делген німдерді жне баса німдерді алыс ашытыа суытылмаан клікте арнайы термоизоляциясы бар, изотермиялы контейнерлерде тасымалдауа болады.