Дріс №2. Ксіптік білім беру саласындаы «Педагогикалы мамандыа кіріспе» курсыны ролі мен орны.

Масаты:Педагогикалы ксіпті алыптасуын жне ылыми-педагогикалы білімдер саласындаы «Педагогикалы мамандыа кіріспе» курсыны маыздылыын, рлін ашып крсету.

Негізгі ымдар:малімдік ксіп, маманды, ксіпті тадау, ксіпті тадау мотивтері, педагогика тарихы.

Жоспары:

1. Адамзат тарихындаы педагогикалы ксіпті пайда болуы жне алыптасуы.

2. Ксіби білім беру саласындаы «Педагогикалы мамандыа кіріспе» курсыны ролі мен орыны.

3. Студентті малімдік ксіпті тадауы жне болаша мамандыыны маыздылыын тсінуі.

Педагогикалы ксіпті алыптасуын зерттеу шін уелі педагогика деген сзді этимологиясына тоталып тейік. Педагогика деген сз грек тілінен аударанда «paida» - бала, «gogas» - жетектеуші деген маынаны білдіреді. Жас рпаты трбиелеу - адамзат трбиелеу – адамзат оамына ана тн леуметтік былыс. Ежелгі Грецияда педагогтар деп баланы мектепке жетектеп апарып арап, адаалап жретін ктуші адамдарды атаан.

Ал кейінен оамды тжірибені жас рпаа жеткізу, жне оларды ебек етуге даярлау ажеттілігі педагогты ксіпті пайда болуына негіз болды. Сондытан педагогтар деп балаларды мірлік жетекшілері ретінде трбиешілер мен малімдер атала бастаан

Алашы оамны зінде-а трбие ебек пен мір сру процестеріні негізінде пайда болды. Педагогикалы іс-рекетті алыптасуы трмысты баылауларды жалпылауа, трбие мселесіне байланысты р-трлі пікірлерді жйеленуіне негізделеді. Бл ауымды рылыста лкендерді леуметтік тжірибесін жас рпаа жеткізу ебек іс-рекетімен тыыз байланысты ебек ралдары да згере тсті.

леуметтік, экономикалы жадайларды згеруіне байланысты адамзат оамыны рбір даму сатысында трбие мен білім беруді масаттары мен міндеттері згеріп отыран.

Тарихи мліметтерге негізделетін болса е алашы сандар, ріптер, жазулар б.э.д. 2500 жыл брын пайда болан екен. Міне сол кезді зінде жаза алатын адамдар з білімдерін жас буындар арасындаы тадаулы балалара мегертіп отыран.

л иеленушілік ауымды рылыстан бастап е алашы педагогикалы мліметтер трбие мен оыту міндеттері жайлы, р-трлі пндер туралы кзарастар, стаз бен оушыа ойылатын талаптар белгілі философ-ойшылдарды кзарастарында жйелене бастааны байалады.

Педагогикалы ойлар философия, дін, оамды саясат негізінде дамып отыран. асиетті діни кітаптарда адамдарды мінез-лына ойылатын талаптар, ата-ана міндеттері мен бала ыы, адамдарды арым-атынас ережелері, тртіптері жайлы, жасы мен жаманды ажырата білуге байланысты аыл-кеестер жазыланы белгілі.

нды тлім-трбиелік ой-пікірлер Демокрит, Протагор, Сократ, Платон, Аристотель, Квинтилиан сынды ататы философтарды ебектерінде елеулі орын алатыны аны.

Шыыс елдерінде орта асырларда тлім-трбиелік ой-пікірлермен атар математикалы, астрономиялы, медициналы білімдер арынды дами тсті. Аты лемге йгілі шыысты лама алымы, ойшыл, философ, леуметтанушы, математик, физик, астраном, лингвист, логик, музыка неріні зерттеушісі бу Насыр л-Фарабиді асыл мрасында баса мселелермен атар трбие, тртіп, этика, эстетика, ізгілік, адамгершілік мселелері лкен орын алады. Оны «луметтік этникалы трактаттар», «Баыта жету жолдары», «Азаматты саясат», «айырлы ала трындарыны кзарастары» сияты ебектері лі кнге дейінпедагогикалы білімні, трбиені айнар кзі деуге болады.

Орта Азияда тркі тілдес халытар шін аса маызды, трбиелік мні жоары нды педагогикалы идеялар Махмт ашариді «Диуани лат та-трік», Жсіп Баласынны «тты білік», Ибн Сина рубайлары, бу Райхан л Бируниді тарихи тлімдік, матиматикалы пікірлері, л – Хогрезмиді трт асырдан Еуропа елдерінде оу ралы ретінде олданылан «Ал- Джебр» ебегі, Фирдеусиді «Шахнамасы», Низамиді «Лйлі мен Мжнні», ожа Ахмет Яссауиді «Диуни хикметі» таы баса тлім- трбиелік ебектері жастарды білім ылыма шаыруа, адамгершілік асиеттері мен гуманистік кзарастарын алыптастырудаы асыл мра, нды мирас.

Орта асырларда кптеген мемлекеттерде трбие процесіні басым кпшілігі діни сипсты болан. Педагогикалы ксіпті пайда болыцсымен –а стаздара білімді берумен атар трбиешілік міндет те жктелді. стаз тласы - рі трбиеші, рі оытушы, рі кеесші сияты рльдерді амтитін болды. р халыты ойшылдары, ай асырда болмасын трбиемен оыту процестерін ажыратпас бірттас процесс ретінде арастыруды талап еткен. Себебі трбие адамны бкіл тадырына серін тигізеді, оны мірінін рухани негіздерін алайды. «Адама е бірінші керегі білім емес, трбие. Трбиесіз берілген білім – адамзатты ос жауы, ол келешекте оны міріне опат келеді» - деген л- Фарабиді сздері азіргі дамуы жылдам оамызда да зекті болып отыр.

Сонымен, педагогиканы ылым ретінде дамуын адамдарды мір мен ебекке дайындалуын объективті ажеттіліктері аныталады деуге болады. Педагогиканы з алдына жеке ылым болып алыптасуына XIIV асырда мір срген чех педагогы Я.А. Комескиді осан лесі те зор. Ол мектептерге арналан ондаан оулытар, 200 ден астам педпгогикалы ебектер жазып оытуды сынып – саба жйесі жасаан адам. азіргі кезде сынып саат жйесі, каникулдар, оыту процестері осы педагокты атымен тыыз байланысты. Жалпы педагогикалы ылымны дамуында, жетілуінде И.Г. Песталоции, Ж.Ж. Руссо, К.А. Гельвеций, Д.Дидро, К.Д. Ушинский, А.С. Макаренко, Ы. Алтынсарин, М. Жмабаев, А. Байтрсынов, В.А. Сухомлинский сынды педагоктар есімдері ерекше орына ие.

Ксіби білім беру саласындаы «Педагогикалы мамандыа кіріспе» курсыны рлі мен орны. Болаша малімдерді даярлауда арнайы пндермен атар леуметтік – гуманитарлы пндерді де алатын орны ерекше. Ал тікелей стаздыа байланысты білімдермен аруландырытын жне прпктика жзінде іскерлік пен дадыларын алыптастыратын педагогикалы пндерді маызы зор. «Педагогикалы мамандыа кіріспе»курсыны масаты- болаша малімдерді педагог ызметіні леуметтік жауапкершілігімен, гуманитарлы маыздыымен таныстыру жне оларды бойында педагогикалы ызметке ажетті педагогикалы баыттылыты, ксіби зіреттілікті алыптастыру болып табылады.

Бл пнні негізгі міндеттері:

- азіргі дниежзілік білім беру кесенесінде білім беруді леуметтік- эканомикалы мнін ашып крсету;

- малімдік ксіпті мегеруге деген жаымды ынтаны алыптастыру;

- студенттерді болаша ксіби іс-рекеттеріні шыармашылы сипатына саналы трде ммкіндік туызу;

- р студентті малімдік сапасын дербес алыптастыруа, здерін здері шыдап іске асыруа жадай жасау.

Педагогикалы мамандыа даярлауда студеттерді жеке тла ретінде суі, жан-жаты дамуы байалады, себебі олар басалара трбие беру шін е алдымен здері трбиелі болуа тиісті. «Педагогикалы мамандыа кіріспе» сабатарында студенттерге теориялы білімдерді мегерумен атар трлі треинингтер мен саулнамалар арылы здерін болаша маман ретінде зерттеуге йрету кзделеді.

Педагог ксібімен айналысатын адам немі баылау стінде болатыны аны. Малімдікті тандаан адам басалара немі лгі -неге крсете алу керек, себебі брыннан бері халы арасында стаз беделі, стаз абыройы жоары бааланан. Оны білімімен,аылдылыымен атар сйлеген сзі, киінген киімі, жріс –трысы,айналасындаы адамдармен арым-атынасы барынша йлесімді,жарасымды болуы шарт. Осыдан талаптара сай даярланан болаша стаздар тласы жаа сапалы дегейлерге ктеріліп, жылдан жыла дамып,бсекеге барынша абілетті,оам болашаына елеулі лестерін оса алатын,ксіби зіретті болуы те маызды.

Болаша малімдерді даярлау барысында арастырылып отыран пн негізінде білім беруді леуметтік сипаты, малім ебегіні оамды мні, жас мамандарды оам болашаы алдындаы жауапкершіліктері арастырылады.

Бсекеге абілетті стаз- жаа ылыми білімдерді іздеуге,мегеруге дейін, тез жне дрыс шешім абылдап алатын, зіні ксіби абілеттілігіне сенімді,шыармашыл, ксіби зіретті тла ретінде сипатталады.

Болаша малімні ксіби зіреттілігі оны зін іске асыра алу біліктілігіне, зін жетілдіріп дамыта алу іскерлігіне байланысты болады. Тек осыдан абілеттілікті алыптастыру арылы ана малім табысты нтижеге жетіп, педагогикалы ебекті шыына ол жеткізе алады.

Студентті малімдік ксіпті тадауы жне болаша мамандыыны маызын тсіну. Болаша ксіпті тандау адам міріндегі е крделі адам жне маызды шешімдерді бірі. Адамны зіне найтын, мір бойы айналысатын ксібін дрыс тандай білу лкен жауапкершілікті талап ететін манызды іс. Дрыс тандалан ксіп адам міріні мнін, табыстылыын анытайды. Ксіпті тандауда адам зіні ызыушылытарын, абілеттерін,ерік- жігерін, бейімділіктерін, икемділігін ескеру керек. Ксіптік абілеттерді дамыту ешашанда кеш болмайды, біра оны мектеп жасынан бастаан жн.

Адам міріні маызды ралдарыны бірі- ебек. Ебек арылы адам зіні ішкі леуетін іске асырады, оамны, Отанны дамып ркендеуіне з лесін осады. зіне найтын ебек трін дрыс тандау адамны баыта жету жолыны бірі. йткені тек найтын іс ана адам бойында мірге деген лшынысын оятып, жетістіктерге жетуге ынталандырып, анааттандыра алады. зіне найтын іспен айналысан адам ондай істен ешашан жалыпайды, керісінше лкен шабытпен шылданып, рахата бленеді. Осы айтылан пікірлерді лы адамдарды ойларымен негіздей кеткен абзал.