Философия мен педагогиканы байланысы - XXI асырдаы білім беруді дамытуды басты баыты ретінде.

Жоарыда атап крсетілген білім беру саласындаы дадарысты жадайлардан шыу жолдарыны бірі - білім беруді жалпы леуметік мселе ретінде арастырып, барлы леуметтік-гуманитарлы ылымдарды ммкіншіліктерін біріктіріп, оны дамытуды жаа баыттарын іздестіріп іске асыру болып табылады. «Жмыла ктерген жк жеіл» - дегендей р трлі ылымдарды зерттеу пндері ртрлі боланымен, кейбір мселелерді шешуде оларды зара ынтыматастыы мен ыпалдастыы ажет.

Педагогика кптеген ылымдармен тыыз байланыста болыл келеді. Оны зі философия ылымы негізінде дамыан, себебі философия е ежелгі ылымдарды бірі болып, кейіннен оны тарматары кбейіп, р айсысы з алдына жеке ылым негізі болып аланан. Сондытан, педагогика ылымы мен философия ылымыны жанасатын,тйісетін, тоысатын жерлері жиі кездеседі.

Ежелгі философтарды ебектерінде философиялы ойлар мен педагогикалы мселелерді тыыз ріліп жатуы да осы себептен. Шыыстын ататы философы, Аристотельден кейінгі екінші стаз атанан лама алым бу Насыр л-Фарабиді ланайыр ебектері, Махмд ашари, Жсіп Баласан, Ибн Сина, бу-райхан л-Бируни, Фирдауси, Низами, ожа Ахмет Яссауи сынды крнекті ойшылдарымызды тлімдік таылымдары мен даналы ой-пікірлерінде философиялы, леуметтік, тлім-трбиелік, психологиялы-педагогикалы идеяларды барлыы йлесімді штасан.

Философия ылымы адам мен табиат арасындаы атынасты, адамны дниетанымын зерттейтін болса, педагогика ылымы адамны трбие арылы оршаан ортаа бейімделуін зерттейді. Философия зандары, философиялы ілімдер, идеялар кптеген білім беру мселелерін зерттеуді діснамалы негізі ретіндеолданылады.Педагогика ылымыны философиямеи байланысы е за мерзімді жне е нтижелі байланыс деуге болады, себебі кптеген жадайларда философиялы идеяларды здері педагогикалы теориялар мен тжырымдарды пайда болуына сер етіп, педагогикалы ізденістерді даму баыттарын анытайды.

Педагогика жне философия ылымдарыны тыыз байланыстылыы оларды гуманистік баыттылыында. Гуманизм деген сз латын тілінен аударанда «адамгершілік», «ізгілік» деген маынаны білдіреді. Педагогикалы сздікте гуманизм - адамтласын е жоары ндылы ретінде абылдауа негізделген кзарастар жиынтыы; тланы ыы мен бостандыын орауа баытталан жне тланы жан-жакты дамуын арастыратын ілім ретінде тсіндіріледі.

Гуманизм - адамны мірлік станымы, оны аидалары адамны адами асиеттерін сатап, оны тек жаымды, жасы ізгі істерге баыттайды. азіргі жаандану заманында білім беру саласыны да жетекші идеясы, жоары гуманистік мні - р бала тласын е жоары ндылык ретінде арастыруында. Сондыктан оыту-трбиелеу процесін ізгілендіру мселесіне басты назар аударылуы ажет. Бл идея адамзат оамыны даму тарихында асиетті діни кітаптарынан басталып кні бгінге дейін зектілігін здіксіз жоалтпай келеді. Осы гуманистік идеяны маыздылыан:

«мір - теіз, жзем онда демеіз; “Ізгіліктен жасапмаса кемеіз» - деген Рудаки сздерімен негіздей кетуге болады.

Гуманизация - азіргі коам дамуыны е маызды баыты. Гуманизация ымы ылымаралы ым. Білім берудегі гуманизм р жеке тланы мдениет лемінде зін-зі таныта алуына, еркін трде з орнын анытай алуына, жасылы пен жамандыты, дрыс пен брысты, мІрдегі мнді жне мнсіз нрселерді саналы трде ажыратып тадай алуларына жаымды ыпал жасап септігін тигізуге баытталан.

Осындай згертулерді негізгі жолдарыны бірі ретінде білім беруді гуманизациялау жне гуманитарландыру жатады. Білім беру мазмнын гуманизациялау жне гуманитарландыру принциптері барлы нормативтік, задык жаттарда е жетекші принциптеріні бірі болып табылады. Біра кп жадайларда олар жай ана жала идея трінде, ран ретіыде, сз жзінде ана алып оймай, оны пракгика жзінде іске асыру шін кптеген згерістер енгізу ажет екені аны.

Білім беруді гуманитарлы сипаты тек білім беруде ана емес, сонымен атар адамны объективті шынайылыа деген дрыс кзарастарын, атынастарын згертуде байалады.Гуманитарлы білімдер адам тласын алыптастырып оны бойында философиялык, адамгершілік, мдени негіздерді дамытады. Солар арылы адам трлі оамды атынастара араласып мдени ндылытарды, лтты салт-дстрлерді, азаматты нормаларды тасымалдаушы жнекелер рпака жеткізуші болып табылады.Яни,философиялы-педагогикалы ылымдардаы гуманистік баытты маыздылыы оны жалпы адамзатты ндылытарды саталуына, жеке тланы дниетанымыны дрыс алыптасуына, оны мірде зіні зектілігін сезіне алуына жауапты екендігінде.

Студентті зін-зі баылауа арналан сратар:

1.Білім беру барысындаы тлалы атынас пен дербестік атынасты айырмашылыы неде?

2. Білім беру саласындаы дадарыс дегеніміз не?

3. леуметтік фрустрация дегініміз не?

4. Білім беру саласындаы тлалы-бадарлы теориясыны мні неде?

5. Білім беру саласындаы іс-рекеттік трысынан арау теориясыны мні неде?

6. Аксиология дегеніміз не?

7. леуметтендіру ымын алай тсінесіз?

Дебиеттер

1. Жексенбаева У.Б. Компетентностно ориентированное образование в современной школе: учебно-методическое пособие - Алматы, 2009 - 190 с.

2. Решетников П.Е. Нетрадиционная технологическая система подготовки учителей: Рождение мастера.- М., 2000. - 304 с.

3. Концепция непрерывного педагогического образования педагога новой формации республики Казахстан. Алматы. 2005.

4.азастан Республикасыны мемлекеттік жалпыа міндетті білім беру стандарты. Негізгі ереже. Астана, 2006. 68 бст.

5.Балтабаев М.Х. Педагогическая культурология:Учебное пособие. Респ.изд.каб. Казахской академии образованияим. И.Алтынсарина. - Алматы, 2000. - 268 с.