Матрицаларды кбейту

ПННІ ОУ-ДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

«Матрицалар теориясы»

В060100 – «Математика» мамандыы шін

ОУ-ДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР

 

Семей

 

Мазмны

	Глоссарийлар .............................................................................................
	Дріс оулар ..............................................................................................
	Практикалы сабатар ..............................................................................
	сынылан дебиеттер

 

1 ГЛОССАРИЙЛАР

Осы ОК тиісті анытамалармен келесі терминдер олданылан:

 

1.	Жаа тсініктер	Маынасы
2.	лшемді матрица	жолдан жне бааннан тратын тік брышты сандар кестесі.
3.	Квадрат матрица.	Жол саны мен баан саны те болса.
4.	Матрица реті	Квадрат матрицаны жол (баан) саны те болса
5.	Матрица анытауышы	рбір квадрат матрицаа белгілі бір ереже бойынша ойылан сан. Анытауыш тік жашамен белгіленеді:
6.	2-ші ретті анытауышты есептеу.
7.	3-ші ретті анытауышты есептеу
8.	Транспонерленген матрица	матрицасына матрицасы транспонерленген деп аталады, егер де бааны жолы болып табылса.
9.	элемент мипоры.	Деп жолы мен бааны сызып тастаандаы анытауыш
10.	Алгебралы толытауыш
11.	Жоары жне тменгі шбрышты матрица.	Деп матрицаны бас диагоналіні жоары немесе тменгі элементтері нлдік элементтері болса
12.	Диагональді матрица	Деп бас диагональдан баса брі элементтері нлдік элемент болса.
13.	Бірлік матрица
14.	Матрицаны сана кбейту	матрицасын айтады лшемді рбір элементі -не те.
15.	Матрицаларды осу	,
16.	Матрицаларды кбейту.	лшемді матрицасын лшемді матрицаларды кбейту деп лшемді матрицасын айтады.
17.	Кері матрица	Мына тедік орындалатын матрицасын айтады
18.	Нсанды жне нсансыз матрица.	Деп анытауышы нлге те квадрат матрицасын нсанды, ал нлге те емес болмаса нсансыз.
19.	матрица рангі	Деп минорларыны е лкен нлден згеше ретін айтады. немесе арылы белгіленеді.
20.	Базистік минор	-а те нлден згеше ретін.
21.	Жолды сызыты комбинациясы	- кезкелген сандар.
22.	Жолдарды сызыты туелділігі	, мндаы Егер бір мезгілде нлден згеше болса жолдарын айтады.
23.	Жйені матрицалы трі

 

ДРІС ОУЛАР

 

Дріс сабатарды рылымы:

Матрицалар теориясы

 

ДРІС 1,2

СЫЗЫТЫ БЕЙНЕЛЕУЛЕР ЖНЕ МАТРИЦАЛАР

Математикада жне баса да ылым салаларында бір шаманы баса шамалара туелділігі зерттеледі(жиі арастырылады). детте туелділік р трлі трдегі функциялармен (бейнелеулермен, операторлармен) сипатталады. арапайым жадай – сызыты бейнелеулер болып табылады.

Айталы айнымалыларын айнымалылары арылы тмендегідей берілсін:

(1)

мндаы коэффициенттер берілген траты шамалар деп есептеледі. Барлы траты коэффициенттерді тік брышты кестеге жинап, оны А рпімен белгілейік; сондай –а , жне шамаларынан баан – кестелерін райы:

Мндай кестелер матрица деп аталады. Бл жерде біз ш трлі матрицаны кре аламыз: лшемді. -ті -ке туелділігін сипаттайтын (1) атынасын символды трде тмендегідей жазамыз:

(2)

Егер болса, онда матрица квадратты матрица деп аталады. лшемді квадрат матрицаны сондай –а, -ретті матрица деп аталады.

Матрицаларды кбейту

Айталы айнымалылары арылы рнектелсін жне сонымен атар, айнымалылары арылы былай рнектелсін:

айнымалылары арылы дл осылайша аныталады. Осы туелділікті траты коэффициенттерінен ралан матрицаны С арылы белгілейік. Сонда

С матрицасыны коэффициенттерін алу шін арылы рнектелген рнегін айнымалылары арылы рнектелген анытайтын формулаа ою керек. Сонда мынаны аламыз:

, мндаы (3)

Анытама:(3) трдегі матрицасын жне матрицаларыны кбейтіндісі деп атайды жне деп белгілейді.

Салдар. .

детте матрицаларды кбейту «жолды баана» кбейту ережесімен аныталады деп айтылады. Бірінші кбейткіштегі баандарды саны екіншіні жол санымен сйкес келуі керек. Егер біз деп жазатын болса, онда біз бірден жне матрицалары кез келген емес деп уымыз керек.