СТУДЕНТТЕРДІ ЗІНДІК ЖМЫСЫНА

АРНАЛАН ДІСТЕМЕЛІК НСАУЛАР

(СЖ)

Курс 5

Дпн: «ФАРМАЦИЯДАЫ МЕНЕДЖМЕНТ ЖНЕ МАРКЕТИНГ НЕГІЗДЕРІ»

растырушылар:

Доц. Нурахов Д.Б.

Доц. Шопабаева А.Р.

Аа оыт. Жумаева Г.Ш.


ТАЫРЫП:ФАРМАЦИЯДАЫ МЕНЕДЖМЕНТ

 

МАСАТЫ: Фармациядаы менеджмент бойынша матприалдарды студенттерді здігінен оып-йренуі.

 

ТАЫРЫП БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАР

1. Материалды оып-йрену.

2.сынылан таырыпты бірі бойынша:

1) Фармацевтикалы бизнесті басару

2) аржы менеджменті

3) аржы менеджментіні негізгі функциялары

4) Фармациядаы басару рылымы

5) йымдастыру рылымыны типтері

6) Басару кілеттілігі

7) Фармацевтикалы йымдар мен ксіпорындарды масаты

8) йым масатыны жйесі

9) Масат бойынша басару жне масата жету

10) йым масатыны жйесі

11) Менеджмент функциясы

12) Мотивацияны заманауи теориялары

13) Баылау функциясы

14) Басару принциптері

15) Басару дістері

16) Басару шешімдері –

а)реферат жазу немесе 10 ситуациялы есеп растыру;

б)20тест тапсырмасын растыру (4 вариант 5сратан).

 

ОРЫНДАУ ФОРМАСЫ

· рі арай зін-зі баылай жне баалай отырып материалды оып-йрену, зерттеу.

· Рефератты жне презентацияны дайындау немесе ситуациялы есепті растыру.

· Тадап алынан таырып бойынша тест тапсырмаларын дайындау.

· Ситуациялы есептерді шешу.

 

ОРЫНДАУ КРИТЕРИІ

Рефератты орындауа жне ресімдеуге ойылатын талаптар:

· реферат (презетация) клемі – 10-15 баспа бет клемінде (жмыса осымшалар реферат клеміне кірмейді);

· рефератты, презентацияны дайындау кезінде 8-10 ртрлі дебиет кзін олдану керек;

· реферат (презентация) сауатты, мазмндау мдениетін сатай отырып жазылу керек;

· библиографияны дрыс ресімдеу керек.

Реферат рылымы:

· титульды беті;

· мазмны – басталатын бетін крсете отырып реферат блімдерін рет-ретімен мазмндау;

· кіріспе – мселені мнін мазмндау, рефератты маыздылыын, масаты мен міндеттерін анытау;

· негізгі блігі – рбір блім алдыы блімні жаласы болып табылатын жеке мселені немесе оны бір блігін ашып крсетеді; бл блігінде кесте, сурет, графиктер жне т.б. беріледі;

· дебиеттер тізімі.


Тест тапсырмаларын орындауа жне ресімдеуге ойлыатын талаптар:

· тест тапсырмаларын орындау барысында таырып бойынша зерттелетін материалды барлы клемін олдану сынылады;

· тест тапсырмалары сауатты, ыса рі тсінікті растырылуы керек я;

· тест тапсырмалары электронды трде жне басылан трінде тапсырылуы керек.

 

ТКІЗУ МЕРЗІМІ: Алан кннен бастап 10 кннен кешіктірмей.

 

ДЕБИЕТ

Негізгі:

1. Кодекс Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года № 193-IV ЗРК «О здоровье народа и системе здравоохранения».

2. Багирова В.Л. Управление и экономика фармации. – Москва: Медицина, 2004.

3. Веснин Ф.М. Основы менеджмента. – Москва, 1997.

4. Кабушкин Н.И. Основы менеджмента. – Минск: Экономпресс «Финансы, учет, аудит», 1998.

5. Русинов Ф.М., Разу М.Л. Менеджмент. – Москва: ФБК-Пресс, 1998.

6. Мескон M., Альберт М., Хедоури Ф. Основы менеджмента. – Москва: Дело, 2001.

осымша:

1. Лисицкая Г.А. Организация и управление коллективом. – Саратов, 1998.

 

БАЫЛАУ: Реферат (презентация), ситуациялы есеп, тест тапсырмалары.

 

 

БІЛІМ МЕН ДАДЫНЫ

ОРЫТЫНДЫ БААЛАУА АРНАЛАН

БАЫЛАУ-ЛШЕГІШ РАЛДАРЫ

Курс 5

Пн: «ФАРМАЦИЯДАЫ МЕНЕДЖМЕНТ ЖНЕ МАРКЕТИНГ НЕГІЗДЕРІ»

растырушылар:

Доц. Нурахов Д.Б.

Доц. Шопабаева А.Р.

Аа оыт. Жумаева Г.Ш.

Алматы, 2017

ОЫТУШЫНЫ ЖЕТЕКШІЛІГІМЕН

СТУДЕНТТЕРДІ ЗІНДІК ЖМЫСЫНА АРНАЛАН

ДІСТЕМЕЛІК НСАУЛАР (ОЖСЖ)

Курс 5

Пн: «ФАРМАЦИЯДАЫ МЕНЕДЖМЕНТ ЖНЕ МАРКЕТИНГ НЕГІЗДЕРІ»

растырушылар:

Доц. Нурахов Д.Б.

Доц. Шопабаева А.Р.

Аа оыт. Жумаева Г.Ш.

Алматы, 2017

 

1. ТАЫРЫП: МЕНЕДЖМЕНТ ТЕОРИЯСЫ МЕН ПРАКТИКАСЫНЫ ДАМУЫ

 

САБАТЫ МАСАТЫ:

 

Фармацевтикалы ызметпен айналысатын объектілер мен субъектілердегі басару тсілдерін студенттерге йрету.

 

ОЫТУ МАСАТЫ

Студенттерде келесілер бойынша дадыны алыптастыру:

· ебекті блу;

· басару дегейін блу;

· аржы менеджментін басрау

· аржы менеджментіні масатын, тсілін,функцияларын

ткізу формасы:

Тапсырмаларды орындау, сабаты таырыбы бойынша сратарды талдау жне ситуациялы есептер шыару

 

АПАРАТ БЛОГЫ

Студенттер игеруге тиісті негізгі тсініктер мен аидалар

Дамыан капиталистік елдер мдениетінде менеджментті мні 30 жылдарды соында сезіле бастады. Сол кезді зінде-а бл ызмет мамандыа, білім рісі (жиынтыы) – жеке пнге, ал басару бойынша жмыс жргізетін леуметтік ауым оамды кшке айналды. йткені менеджерлерді шешімі мемлекет кілдеріні шешімі трізді миллиондаан адамдарды, мемлекетті жне бтіндей региондарды тадырын анытай алады.

азіргі нары экономикасында ірі корпорациялар, банктер лы халытарды экономикалы жне саяси кштеріні (стержені) тірегі болып табылады. кімет олара туелді жне оларды кбі здеріні ндірістік блу, ызмет крсету, апарат желілерін бкіл лемге тарату арылы транслтты сипатта болады. Саны бойынша барлы фирмаларды 95%-ын райтын шаын бизнесті де маызы аз емес, ал мні бойынша бл ттынушыларды кнделікті мтаждытарына жаын, сонымен бірге техникалы прогресті жне баса жаа енгізулерді полигоны, ал халы шін бл жмыс. Орасан зор кп дегейлі жне тарматалан корпоративті ралдарды жне де шаын бизнесті басара білу – бл су, аяынан тік басып тра білу, яни бл тиімді менеджмент сраы.

Жалпы ымда аылшынны “менеджмент” тсінігі мен азаты “басару” сзі, “менеджер” жне “жетекші кздері сйкес, яни бір ымды білдіреді. Сонымен бірге американдытар менеджмент туралы айтанда кейбір йымдарда басару субъектісі болатын адам – менеджер фигурасы (тласы) деп тсінеді. Жалпы ымда жауапкершіліксіз басару жйесін крсететін “кімшілік” термині олданылады. Оларды тсінігінде менеджер жетекшілікпен айналысатын жай инженер немесе экономист емес, арнайы дайындытан ткен ерекше маманды иесі екенін тсінетін ксіби басарушы, жетекші.

Басарушылы ызметті иеленіп, жетекші боланнан кейін алдына ойан масата жете білетін, дрыс басара білетін, з ісін жасы білетіндер баалы болатынын есте сатау керек. Следует освоить сумму знаний, касающихся непосредственно менеджмента, придерживаться стандартов, даже внешних атрибутов поведения, присущих менеджерам независимо от внешности и образования.

“Менеджмент” тсінігі кп жадайда “бизнес” тсінігімен атар жреді. Бл белгілі бір ызмет немесе німді жасау жне сату арылы табыс алуа баытталан ызмет.

Бизнесті басару – бл коммерциялы шаруашылы йымдарды басару. Синоним ретінде “істі администрациялау” терминін олдануа болады. “Менеджмент” терминін кез келген типке олдануа болады, ал егер сз кез келген дегейдегі мемлекеттік органдар туралы болса, “мемлекеттік басару” терминін олдану дрыс.

Бизнесмен жне менеджер бірдей ым емес. Бизнесмен – бл “аша жасаушылар”, айналымда жрген тсім, табыс келетін капиталды иесі. Бл арамаында ешандай ызметкерлері жо іскер адам болуы ммкін немесе йымда траты ызмет атармайтын, біра сол йымны акциясыны иесі жне басару мшесі болып табылатын ірі жекеменшік иесі болуы ммкін. Менеджер міндетті траты ызмет атарады, оны арамаында баынышты адамдар болады. Бизнесте жиі кездесетін жадай ксіпкерлік. ызметті бл трі бизнесті жасайтын жаа істі бастап, жаа енгізулер жасайтын, зіні жеке істерін жаа ксіпорына салатын ксіпкерді жеке зімен байланысты.

Менеджер леміні негізін формальды, формальды емес, крделі жне де менеджментті бар екендігін ескертетін йымдар райды.

йым – бл жалпы масата жетуге баытталан ызметтегі адамдар тобы.

Крделі йымдарда арнайы наты тапсырмаларды орындайтыны жне арнайы наты масата жетуге мтылатын блімшелерді жне кптеген формальды емес топтарды тзілуіні есебінен горизонтальды (клденеінен) блу жргізіледі.

йымдаы жмыс рамдас бліктерге блінеді, оларды жмысы табысты болуы шін топтарды жмысын йлестіретін біреу болу керек.

Сонымен йымда ебекті блуді екі ішкі формасы бар. Біріншісі – бл ебекті жалпы ызметті рамдас бліктеріне, компоненттеріне блу, яни ебекті клденеінен (горизонтальды) блу. Екіншісі – ебекті тігінен блу, ол іс-рекеттерді йлестіру жмысын іс-рекеттерді зінен бледі. Баса адамдарды жмысын координациялау бойынша ызмет басаруды мнін райды.

Басару – бл йымны алдына ойан масатына жетуге ажетті йымдастыруды, баылауды, жоспарлауды процесі.

Барлы басарушылар белгілі бір роль атарып, белгілі бір функциялар орындаанмен, олар тек бір ана жмыспен айналысады деу дрыс емес. Ірі йымдарда басарушыларды ебегін айыру, шектеу шін горизонтальды (клдене) блінісін олданады: жеке ндірістік блімшелерді басына наты басарушыларды ояды. Бл жмыстарды йлесімділігін ызмет крсететін немесе нім ндіретін персоналдарды басару дегейге жетпейінше баса басшыларды жетекшілері жргізеді. Осылай ебекті блуді вертикальды тармаыны нтижесінде басару дегейі тзіледі.

Басару дегейін сипаттайтын жалпы діс тменгі буынны жетекшілерін немесе операциялы басарушыларды, орта буынды жетекшілер (басарушылар) жне жоары буын жетекшілерін бледі.

 

Институциональды Жоары буынды басару

дегей

 
 


Басару Орта буынды басару

дегейі

 
 


Техникалы Тменгі буынды басару

дегей

Басару дегейіне байланыссыз, туелсіз жетекшілерді (басшыларды) йымда атаратын ызметіне арай ш категорияа бледі. Техникалы дегейдегі адамдар, негізінен ызмет крсету немесе нім шыаруда тотаусыз, тиімді жмыспен амтамасыз етуге ажетті кнделікті операциялар жне іс-рекеттермен шылданады. Басару дегейіндегі адамдар негізінен йым ішіндегі жмыстарды йлестіру жне басарумен айналысады, йым блімшелерін кшейтіп, ртрлі ызмет формаларын келістіреді. Институциональды (жоары буынды басару) дегейдегі басшылар (мемлекет, бизнес, религия, корпорация жне т.б.) негізінен за мерзімді (перспективалы) жоспарларды жасаумен, йымды ртрлі згерістерге бейімдеумен, йымны сырты ортамен жне оаммен арасындаы атынастарды басарумен айналысады.

Тменгі буындаы жетекшілер – кіші бастытар. Бірінші буын (тменгі) жетекшілері немесе операциялы жетекшілер – бл жмысшылар мен баса ызметкерлерді тікелей стінен арайтын йымдастыру дегейі – негізінен тапсырмаларды дрыс орындалуы туралы тікелей апаратпен здіксіз амтамасыз ету шін сол тапсырмаларды орындалуына баылау жасайды. Бл буынны жетекшілері блінген ресурстарды, мысалы, шикізат немесе рал-жабдытарды дрыс олданылуына жауап береді. Бл дегейдегі ызмет аттары – мастер, ауысым мастері, сержант, блім мегерушісі, аа медбике, бизнес мектебіні басару кафедрасыны мегерушісі. Жетекшілерді кп блігі – бл тменгі буын жетекшілері. Адамдарды кбісі басару карьерасын осы дегейден бастайды.

Зерттеу крсеткендей тменгі буын жетекшілеріні жмысы ртрлі іс-рекеттерге толы, ртрлі зілістермен, бір міндеттен екінші міндеттерге кшцмен сипатталады. Кп уаыт арамаындаылармен араласуа (жмыс уаытыны жартысына жуыы) кетеді, аздаан блігі – баса мастерлермен жне те аз млшері зіні бастыымен араласуа кетеді.

Орта буындаы жетекшілер кіші бастытарды жмысын йлестіріп, баылау жасап отырады. Соы он жылдыты ішінде басаруды осы буыны саны бойынша да, мні бойынша да біршама сті. Ірі йымдарда орта буын жетекшілері кп болуы ммкін, сондытан топтара блу ажеттілігі туындайды. Егер осындай бліну болса, екі дегей пайда болады: орта буындаы басаруды жоары дегейі жне тменгі дегейі, яни басаруды трт негізгі дегейі тзіледі: жоары, жоары орта, тменгі орта жне тменгі. Орта буындаы басару ызметтері: блім мегерушісі (бизнесте), декан, елдер мен региондар бойынша тімді, сатуды басарушы, филиалды директоры. Лейтенанттан полковникке дейінгі армия офицерлері, священникте здеріні йымында орта буындаы жетекшілер деп саналады.

Кейбір йымдарда здеріні орта буын жетекшілеріне лкен жауапкершілік жктейді, оларды ызметін белгілі бір дрежеде жоары буын жетекшілеріні ызметіне састырады. Олар проблемаларды анытайды, талылауды бастайды, жаашылды шыармашылы сыныстарды жетілдіреді, яни жоары буын басшыларыны жмысына сас жмыстарды анытайды. Орта буын жетекшілері йымдаы ірі блімшелерді немесе блімдерді басарады. Орта буындаы басшыларды жмысы йымны жмысымен емес зі басаратын блімшені жмысымен аныталады. Негізінен олар жоары жне тменгі буын жетекшілеріні абылдаан шешімдері туралы апаратты тменгі жетекшілерге беруге дайындайды, осы шін ауызша сйлесуге, жеткізуге уаытты 89%-а жуыы кетеді.

Жоары буын жетекшілері – басаларына араанда аздау болып келетін жоары йымдастыру деейі. Бизнестегі типтік ызметтер – Кеес траасы, президент, корпорацияны вице-президенті жне корпорация азынашысы, армияда – генералдар, мемлекеттік ызметкерлер арасында – министрлер, университетте– ректор.

Жоары буын жетекшілері йым шін абылданан маызды шешімдерге толыымен немесе оны негізгі бліктеріне жауап береді, ол шін апта бойынша орасан зор жмыстар атарады (затыы аптасына 60-80 саат болатын жмыс апталары сирек емес). Осы дегейдегі жетекшілерді жмыс уаытыны жмсалуын былай крсетуге болады.

 

Жоспарланбаан

кездесулер

10%

Жол жрулер,

тексерулер 3%

 

Жоспарланбаан

59% мжілістер,

ааздармен 22% кездесулер

жмыс

 

6%

Телефонмен

сйлесу

 

“Фармация” ызметінде басару дегейіне арай тменгі, орта, жоары буын жетекшілері деп блінеді, сонымен бірге функциональды (жоспарлау-аржы жне сауда бліміні, фармацевтикалы апарат блімдеріні бастытары) жне сызыты (ндірістік бірлестіктерді жетекшілері, дріхана мегерушілері жне оларды орынбасарлары, баылау аналитикалы лабораториясыны мегерушілері жне т.б.).

Дріхана шаруашылыын басаруды барлы дегейіндегі жетекшілерді ызметіні негізіне кадрлы, ашалы жне баса ресурстарды, сонымен бірге дрілік заттарды арсеналын амтитын басару жйесіне оперативті сер ету жатады.

аржы менеджменті – бл ксіпкерлік ызметті жзеге асыратын коммерциялы йымдар жне ксіпорындарды аржы ресурстарын, ашалы заттар орын, ашалы айналымды басаруды крделі процесі. Бл нары экономикасыны алыптасуымен жне ксіпкерлікті дамуымен енді ана ркендеп келе жатан ылым. аржы менеджментімен ксіпорынны практикасы жне стратегиясы туралы барлы апаратты мегеретін ксіби мамандар (профессионалдар) айналысады.

аржы менеджментіні іскерлік сапалары – бл кнделікті ашалы заттара ажеттілікті амтамасыз етуге сынылан жобаларды зін-зі атауын баалауа жне оларды аржыландыруды іске асыруа абілеттілігі. Экономикадаы згерістер фонында аржы менеджеріні ызметі пайда блолан мселелерді тлеу абілетін, рентабельділікті, аржы ресурстарын сатап алан жадайда дстрлі емес жолдармен шешуді талап етеді.

 

 

ДЕБИЕТТЕР:

 

НЕГІЗГІ:

1. Кодекс Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года № 193-IV ЗРК «О здоровье народа и системе здравоохранения».

2. Багирова В.Л. Управление и экономика фармации. – Москва: Медицина, 2004.

3. Лоскутова Е.Е. Управление и экономика фармации. Фармацевтическая деятельность. Организация и регулирование. – Москва: АCADEMIA. – Том I. – 2003.

4. Мескон M., Альберт М., Хедоури Ф. Основы менеджмента. – Москва: Дело, 2001.

5. Кабушкин Н.И. Основы менеджмента. – Минск: Экономпресс «Финансы, учет, аудит», 1998.

6. Чудновская. История менеджмента: Учебник для вузов. – Санкт-Петербург, 2004.

7. Демин. Эффективный офис-менеджер. – Москва – Санкт-Петербург, 2004.

8. Карпов. Психология менеджмента: Учебное пособие для вузов. – Москва, 2003.

9. Белецкий. Менеджмент. Деловая карьера. – Минск, 2001.

ОСЫМША:

1. Веснин Ф.М. Основы менеджмента. – Москва, 1997.

2. Русинов Ф.М., Разу М.Л. Менеджмент. – Москва: ФБК-Пресс, 1998.

 

Баылау сратары:

1. «Менеджмен» басару ымына тсініктеме берііз .

2. Бизнесті басару.

3. Басару сатылары.

4. Институциональды басару дегейі.

5. Управленческий басару дегейі.

6. Басаруды техникалы дегейі.

7. аржы менеджментті.

8. аржы менеджменттіні міндеті.

9. аржы менеджменттіні тсілдері.

10.аржы менеджменттіні масаты.

11. аржы менеджменттіні міндеті

12. аржы менеджменттіні функциялары.

13. аржы менеджменттіні функцияларын блу.

14. аржы менеджменттіні басару функциясы.

15. Табыс факторлары.

 

 

Вариант 1

 

1. «Менеджмен» басару ымына тсініктеме берііз .

2. аржы менеджменттіні масаты

 

Вариант 2

1.Бизнесті басару.

2. аржы менеджменттіні міндеті

 

Вариант 3

1. Басару сатылары.

2. аржы менеджменттіні функциялары.

 

Вариант 4

1. Институциональды басару дегейі.

 

Вариант 5

 

1. Управленческий басару дегейі.

2. Басару есебі.

 

Вариант 6

1. Басаруды техникалы дегейі.

 

Вариант 7

1. аржы менеджментті.

2.аржы менеджменттіні функцияларын блу

 

 

Вариант 8

1. аржы менеджменттіні міндеті.

2. аржы менеджменттіні басару функциясы.

 

Вариант 9

1. аржы менеджменттіні тсілдері.

2.Табыс факторлары .

 

Вариант 10

1.Бизнесті басару.

2. аржы менеджменттіні функциялары.