Дріхана мерчандайзингі
ртрлі зерттеулерге сйкес, сатып алу туралы шешім дкенде абылданатын (сатып алу типтеріні екінші жне шінші категориясы) сатып алуларды пайызы 60-70% райды. Сату орындарында жылжытуды ру кезінде ескеруге жне тсінуге тиісті келесі факт, яни сынылатын тауарлар нерлым кп болса, онда адам осы тауарлар туралы тсетін апараттар аынында оай жоалып кете алады.
Адамны санасы бір типті апараттарды аынын баыттайды, ол жатан апарат санаа тек атты жне стандартты емес дем беру жадайында айта оралады. сату орындарындаы кез келген іс-рекеттерді мні де осында. адамны санасын пайдалы жне ызыты нрсемен ызытыру жне оны сатып алуа кндіру. Санаа тсетін жктемені азайту жне тсетін апараттар аынын баылау шін, біз апараттар аынын шектеуге тырысамыз жне тжірибе жзінде тексерілген ережелерге сйене отырып дрыс шешім абылдауа ммкіндік беретін бізді оршаан былыстарды здігімізше жіктейміз.
німді сауда нктесінде жылжыту кезінде келесіні есте стау керек, сатып алушы сатып алуды жасамас брын естіген жне крген жне сауда нктесіндегі іс-шаралармен байланысты жарнамалы жне апаратты хабарламалаыр сатып алушыны тадауына кмегін тигізеді. Мерчандайзинг іс-шараларын тиімді олдана білу сауда жне медициналы кілдерді за уаыт оыту жне дайындаудан грі апаратты ттынушыа жеткізуді арзан жолы болуы ммкін. Ал мерчандайзинг іс-шараларын масс-медиаа интеграцияялау тек БА пайдалананнан грі кбірек нтиже береді. Егер тауар среде болмаса немесе ол крінбей жатса, онда ешандай жарнаманы кмегі болмайды. Мерчандайзингте ек блімді блуге болады: сауда нктесінде тауарды жасылап крсету жне ассотиментті олдау. з тауарын сауда нктесінде барынша тиімді крсетуді негізгі масаттары:
· німді жне барынша ке ассортиментті среге ою;
· средегі бсекелестер арасынан німді бліп крсету, барынша крінетіндей жасау;
· ттынушыларды кілін тауара аудару;
· тауарды артышылыы туралы апаратты ттынушылара жеткізу;
· сатып алушыа дріханадан з тауарын іздеуді жеілдету;
· тауарды сатып алу кезінде сатып алушыа барынша кмек крсету жне ммкіндік жасау.
Тауарды дкенде (дріханада) орналастыран кезде бірнеше жалпы абылданан ережелер бар, олар сатып алушыа тауарды оай табуына кмектеседі. Міне соларды бірнешеуі: ыайлы жне тиімді орналасуы (мысалы, кбіне ке сауда залы бар дріханаа кірген сатып алушылар о жаа брылып, рі арай саат тіліне арсы баытиа жылжиды). деттегі жне логикалы орналасу - бізді кзіміз апаратты алай оимыз аолай абылдауа йренген, яни солдан ойа арай, жоарыдан тмен арай. Осы баытта тауарларды сипаттамасы азаятыны біз шін деттегі жадай (мысалы, баа немесе сер ету кші). Барлы ойылан німдерді біз зімізге тн тсілдермен жіктейміз, бл бізге ажетті тауарды тез табуа кмектеседі. Тауар топтары бойынша олданылуына сйкес німдерді жіктеу осыан байланысты (мысалы, бас ауруында олданылатын барлы заттар жеке топ болып орналастырылады). Топтарды зі жне рбір топ ішіндегі тауарлар андай да бір белгілері (баасы, млшері, терапевтикалы сері) солдан оа жне жоарыдан тмен арай тмендейтіндей етп орналастырылады. Бл реттілік сатып алушыа дріхана сресінен ажетті препаратын тауып алуа кмектеседі.
Барынша крінетіндей болу - нім онша крінбейді, егер ол корпоративті блокпен орналастырылан болса, яни барлы тауарлы атардаы бумаларды дизайны бірдей, тс гаммасы жне буманы млшерлері бойынша бірдей болан жадайда. Блокпен орналастырылан німдерді сатып алушы оай байайды жне баса бсекелес німдерді ішінен оай таниды. Топжарушыны жанында болу, ал топжарушы болу брінен жасы – тауарды орналастыран кезде оны маындаыларды маызы зор. Среде белгілі жне йгілі маркалармен атар орналасан тауарды сатып алушылар белгісіз маркаларды жанында орналасан тауарлара араанда жоарыра абылдайды. Сонымен бірге, тауарды жанындаылар сатып алушыларды абылдауына сйкес болуы керек, яни баасы тмен сегменттегі тауарларды «премиум» класындаы тауарлармен атар орналастыру дрыс емес. Тауарды бетін крсету - рине, среде тауарды «беткі» жаын сатып алушыа аратып ояды, яни сатып алушы оны среде дрыс кре алатындай болу керек. Бумадаы апарат оай оылатын болуы керек жне ол баса бумалармен немесе баасымен жабылып трмауы керек. Барлыына дрыс кзараспен арау – жоарыда жазылан принциптерді олдану дріхананы жеке ерекшеліктеріне те байланысты болады. Мысалы, БАД-пен айналысатын дріханаларды екі категорияа жіктеуге болады. Сауданы йымдастыруды олданыстаы принциптері бойынша оларды прилавка арылы сататын дріханалар жне з-зіне ызмет крсету дріханалары (тауара еркін бара алатын фарммаркеттер) деп блуге болады. з кезегінде осы рбір топты ішінде БАД-ты жеке топа шыаран жне баса препараттардан блек орналастыран дріханаларды жне БАД пен дрілік заттар срелерде атар орналасан дріханаларды блуге болады. Бл кезедер merchandising-book жасау кезінде ескеріледі, онда сауда нктелеріндегі наты іс-шараларды жзеге асыру жазылады.
Дріханаларда тауарларды орналастыру дстрлі трде терапевтикалы сері бойынша йымдастырылады (ауруды басатын, ыстыты басатын, белгілі бір ауруларды емдеуге жне профилактикасы шін олданылатын). Жеке срелерде БАД орналастырылады. Мысалы, простатитті емдеуге жне профилактикасы шін олданылатын барлы препараттар бірге жеке среде орналастырылады. Мысалы, простатитті профилакикасында олданылатын андай да бір препарат БАД-тармен бірге орналастырылан. Егер препаратты тадау тікелей сауда нктесінде жрсе, біз алай сер ете аламыз, сатып алушы среде орналасан сйкес топты препараттарын баалайды – простатитті емдеуде жне профилактикасында олданылатын дрілік заттар тобы (бл оны «тадау жиынтыы»). сас сері бар, біра з тобынан блек орналасан препарата сатып алушы кіл де аудармайды жне тадау кезінде оны арастырмайды. Ал егер тадау кезінде оны арастырмаса, оны сатып та алмайды деген сз. Сатып алушы сареде е бірінші неге кіл аударады? Бл жадайда дріханада бар дрілік препараттар туралы сатып алушыны есіне салу керек (дем беретін жарнамалы материалдарды жне німді крінетіндей етіп орналпастыруды кмегімен), немесе оны сері сас препараттармен бірге орналастыру керек. Препаратты осымша арнайы корпоративті стендке шыаруа болады. Кбіне сатып алушы тауарды ндірушіні аты туралы ойланбауы да ммкін, біра оны сауда маркаларын жасы біледі жне срелерде соларды іздейді.
| 
|
| (сурет 1) | (сурет 2) |
алай ойлайсыздар, суреттегі екі срені айсысынан сатып алушыа ажетті тауарды тадау жне іздеп табу оай болады? ай жадайда сатып алушы тадауды оай жасааны жне уаытты біраз немдегені шін дріханаа рахметін айтуы ммкін?
Бірінші суретте тменгі среде нім олданылуы бойынша орналастырылан (кз аурула-рыны профилактикасы). Біра, ндірушілерді барлыы бірдей маркалы корпоративті блокты олдану ммкіндігін пайдаланбайтынын байауа болады. Бумаларды сас болуы німдерді жасы танылуын амтамасыз етеді жне тек бір марканы ана емес толыымен ндірушіні препараттарыны жылжуына ммкіндігін жасайды. Бір ндірушіні німдеріні бумалары сас стилистикада жне дрыс жасалан жадайда оны сатылуы жне нарыта жылжу потенциалы жоары болады.
Екінші суретте жоары средегі витаминдерді корпоративті блогы, ортаы среде орналасан тауарлара араанда зіне кбірек кіл аударады. Бл жерде мселе тек айталауда ана емес, сонымен бірге барлы серияны бумасыны ойластырылан бірыай дизайнында жне среде сатып алушыа ыайлы реттілікте орналасуына байланысты.
ДЕБИЕТ:
Негізгі:
1. Багирова В.Л. Управление и экономика фармации.- Москва: Медицина.- 2004.- С.98-105.
2. Мнушко З.Н. Менеджмент и маркетинг в фармации. Ч.2. Марукетинг в фармации. – Харьков: Изд.НФаУ.- 2008. – 536с.
3. Мнушко З.Н. Менеджмент и маркетинг в фармации. Ч.2. Маркетинг в фармации. – Харьков: Изд.НФаУ.-2008. – 536с.
4. Юданов А.Ю. Фармацевтический маркетинг.-Издатель: Издательство "Ремедиум".- 2007.- 400 с.
5. Грибкова Е.И. Изучение эффективности интегрированных маркетинговых коммуникаций в деятельности субъектов фармацевтического рынка.-М.-2004.-300 с.
6. Макашов Д. Мерчандайзинг – искусство сбыта товара. // www.psy-portal.ru
7. Рамазанов И.А. Мерчендайзинг в розничном торговом бизнесе: Учебное пособие. М.- 2003. С. 9–10.
осымша:
1. Колборн Р. Мерчандайзинг / Пер. с англ. / Под ред. И.О. Черкасовой. СПб.- 2002. С. 13–27; Канаян К. и Р. Мерчандазинг. М., 2001. С. 9–116.
2. Батра Р., Майерс Дж.Дж., Аакер Д.А. Рекламный менеджмент / Пер. с англ. 5-е изд. М.; СПб., 2000; Энджел Дж.Ф., Блекуэлл Р.Д., Миниард П.У. Поведение потребителей. СПб., 2000; Джоббер Д. Принципы и практика маркетинга / Пер. с англ.: Учеб. пособ. М., 2000; Говард Дж. и Шет Дж. Теория поведения покупателя // Классика маркетинга / Сост. Б.М. Энис, К.Т. Кокс, М.П. Моква. СПб., 2001. С. 175–197; Лоусон Р. Поведение потребителей // Маркетинг / Под ред. М. Бейкер. СПб., 2002. С. 134–149.
3. Паркинсон С. Покупательское поведение организаций // Маркетинг / Под ред. М. Бейкер. СПб., 2002. С. 150–164; Энджел Дж.Ф., Блекуэлл Р.Д., Миниард П.У. Поведение потребителей. СПб., 2000; Лоусон Р. Поведение потребителей // Маркетинг / Под ред. М. Бейкер. СПб., 2002. С. 134–149.
ТАЫРЫП: ДРІХАНАДАЫ МЕРЧАНДАЙЗИНГ: ДРІХАНАА ОЙЫЛАТЫН