Зады маызы бар фактілерді анытау туралы істер бойынша іс жргізу.

Негізгі ымдар: ерекше іс жргізу.

Ерекше жргізілетін істерді Р АІЖК- 31-38-тарауларында белгіленген алыныстармен жне толытырулармен оса талап ою ережелері бойынша соттар арайды. Ерекше жргізілетін істерді сот арыз беруші мен мдделі адамдарды атысуымен арайды .

Егер істі ерекше іс жргізу тртібімен арау кезінде сотты арауына жататын ы туралы дау туындаса, сот істі талап ою тртібімен арау туралы йарым шыарады. Іс талап ою тртібімен оны озалу орны бойынша аралады. Арыз беруші мен баса да мдделі адамдара мына талаптарды орындауы ажет ;

1.Талап арыз сота жазбаша нысанда беріледі;

2.Арызда;

- арыз беретін сотты атауы;

-талап оюшыны атауы, оны трылыты жері немесе, егер талап оюшы йым болса, оны тран жері банктік реквизиттері, сондай-а , егер арызды оны кілі берсе , кілді атауы мен мекен жайы;

-жауапгерді атауы, оны трылыты жері немесе, егер жауаупкер йым болса , егер талап оюшыа белгілі болса, оны тран жері мен банктік реквизиттері;

-талап оюшыларды ытарын, бостандытарын немесе зады мдделерін жне оны талап ою талаптарын бзуды немесе бзу аупіні мні;

-талап оюшы зіні талаптарын негіздейтін мн- жайлар, жне бл мн-жайларды растайтын длелдемелер;

-арыза оса тіркелетін жаттарды тізбесі крсетілуге тиіс;

3.Арызда дауды шешу шін маызы бар зге де мліметтер крсетілуі, сондай-а талапкерді тініші баяндалуы керек.

4.Прокурор мемлекеттік немесе оамды мдделер шін беретін тінімде мемлекеттік немесе оамды мддені неден тратынын, андай ыты бзыланын негіздеу, сондай-а, заа немесе зге де нормативтік актілерге сілтеме болуа тиіс. Прокурор азаматтарды мдделері шін тініш жасаан жадайда талап арызда азаматты зіні талап оюы ммкін еместігіні себептерін негіздеу болуа тиіс; арыза, рекетке абілетсіз адамны мдделері шін арыз беретін жажайларды оспаанда, азаматты сота талап оюымен жгінуге келісімін растайтын жат оса тірклуге тиіс.

5.Арыза талап оюшы неиесе талап арыза ол оюа жне оны крсетуге кілеттігі болан жадайда оны кілі ол ояды.

Мдделі адамдарды арсылытары болан жадайда сот істі ауматы сотта арау ережелері бойынша баса сотты арауына беруі ммкін.

Сот йарымы белгіленген мерзімде орындалмаан жадайда арыз аралмай алдырылады, ал мдделі адамдара оларды жалпы негіздерде талап ою ыы тсіндіріледі.

2.Зады маызы бар фактілерді анытау туралы істер- сот азаматтарды немесе йымдарды жеке не мліктік ытарыны туындауына, згеруіне немесе тотатылуына байланысты болатын фактілерді анытайды.

Сот мынадай фактілерді анытайды:

1) адамдарды туысты атынастарын;

2) адамны біреуді асырауында болуы;

3) тууды, бала асырап алуды, некелесуді, ажырысуды жне айтыс болуды тіркеу;

4) ы белгілейтін жаттарды (скери жаттарды, паспорттарды) жатта крсетілген аты, кесіні аты немесе тегі осы адамны паспортында немесе жеке кулігінде, туу туралы кулігінде крсетілген ата, кесіні атына немесе тегіне сйкес келмейтін адамдікі екендігі;

5) млікті меншік, шаруашылы жргізу жне оралымды басару ытарымен иелену, пайдалану жне оан билік ету;

6) жазатайым жадай;

7) азаматты хал актілерін жазу органдары айтыс болу оиасын тіркеуден бас тартан жадайда адамны белгілі бір уаытта белгілі бір мн- жайларда айтыс болуы;

8) мрагерлікті абылдау жне мрагерлікті ашылу орны;

9) егер задарда оларды анытауды згеше тртібі кзделмесе, баса да зады маызы бар фактілерді анытау туралы істерді арайды.

Зады маызы бар фактілерді анытауа ажетті шарттар.

Сот арыз берушіні осы фактілерді кулландыратын тиісті жаттарды зге тртіппен алуы ммкін болмаан жадайда, не жоалан жаттарды алпына келтіру ммкін емес болан кезінде ана зады маызы бар фактілерді анытайды.

Зады маызы бар фактілерді анытау туралы істер бойынша арыз берушіні трылыты жеріндегі сота берілетін, бан жылжыиайтын млік орналасан сота берілетін жылжымайтын млікті менші, шаруашылы жргізу, оралымды басару ытарымен иелену, пайдалану жне олара билік ету фактісі осылмайды.

Арызда арыз берушіні андай фактіні жне андай масатпен анытау ажет екендігі крсетілуге тиіс, сондай-а арыз берушіні тиісті жаттарды алуы ммкін еместігін не жоала жаттарды алпына келтіру ммкін еместігін растайтын длелдемелер келтірілуге тиіс.

Сотты шешімі фактіні растайтын жат болып табылады, ал мемлекеттік органдардар тіркеуге тиісті фактіге атысты аланда оны тіркеу немесе ресімдеу шін негіз болып табылады, бл орайда сол органдар беретін жаттарды ауыстырмайды.

 

Дріс 15.