Лабораториялы жмыстар

 

№ Саба № Саба жоспары, негізгі дидактикалы бірліктер сааты
      Модуль 2    
  Ішкі программалар.
  Рекусивті ішкі программалар.
  Типтелген файлдармен жмыс жасау. Текстік файлдарды деу.
  Модульдер.
  Графика.

 

СЖ тапсырмалары

МНЖАЗБА ТАЫРЫПТАРЫ

 

Алгоритмдер.

Тьюринг машинасы.

Пост машинасы.

Жадыны рылымы. Динамикалы жады.

Трансляторлар. Трансляциялау принциптері.

Санау жйелері.

Тадау арылы срыптау алгоритмдері.

Алмастыру арылы срыптау алгоритмдері.

Кіріктіру арылы срыптау алгоритмдері.

Біріктіру арылы срыптау алгоритмдері.

Санау арылы срыптау алгоритмдері.

лестріу арылы срыптау алгоритмдері.

 

Сырты срыптау алгоритмдері.

Іздеу алгоритмдері.

Бинарлы іздеу алгоритмдері.

Рекурсивті алгоритмдер.

Файлдармен млімет алмасу тсілдері.

 

Й ТАПСЫРМАЛАРЫ:

Й тапсырмалары №1

  1. «Программаны сапасы тсінігі – тиімділігі жне німділігі. Программалау тілдеріні жіктемесі. Программалау ортасы, программаны тесттілеу принциптері, тзету ралдары» таырыбыптарына конспектіні толытырып жазу.
  2. Сызыты алгоритмдерді программалауа арналан тапсырмалар: Апаратты Мб лшем бірлігінде берілген клемін Гб-а айналдыру программасын рыыз.
  3. ASCII кодында терілген текстті символдар саны берілген. Апаратты ДК жадысынан алатын клемін килобайтпен анытаыз.

Й тапсырмалары №2

Сызыты жне тадау алгоритмдерін программалауа арналан тапсырмалар:

  1. Тарматалу жне тадау алгоритмдеріне з бетіізше бір-бір мысал келтірііз.
  2. «DOS, SYSTEM стандарты кітапханалары» таырыбында конспект жазу.
  3. ДК жйесіндегі аымды уаыт, аымды мерзімдерді мндерін программада олдануа мысал келтірііз. Программасын экранда ялы телефонны экранын кескіндеп, соны экранында алауыызша орналастырып, демонстрациялаыз.

Й тапсырмалары №3

  1. « Стандартты кітапхана: CRT рамындаы клавиатура мен экранды басару ралдары» конспект жазу.
  2. Циклдарды йымдастыру таырыбына тапсырмалар:

Есеп 1. N натурал саны берілген. осындысын есептеу блок-схемасы рыыз

 

;

 

Есеп 2. а наты саны, n натурал саны берілген.

.

Кбейтіндісін есептеу алгоритмін жазыыз.

Есеп 3.х наты саны, n натурал саны берілген. Есептеіз:

;

Й тапсырмалары №4

  1. «Іштестірілген циклдар» таырыбында іздену.
  2. Іштестірілген циклдара мысалдар келтірііз.

Й тапсырмалары №5

Таырыбы: Бір лшемді массивтер.

1. Студентті 8-ші семестрдегі 5 трлі пн бойынша алан баалары берілген. Студенті лгерімін анытайтын программа жазыыз.

2. Бір лшемді массивті та нмерлі элементтеріні жп мнділеріні санын анытау программасын жазыыз.

Й тапсырмалары №6

Таырыбы: Екі лшемді массивтер.

3. Студенттерді 2-ші семестрдегі 7 трлі пн бойынша алан баалары берілген. Студенттерді лгерімін анытайтын программа жазыыз.

4. Екі лшемді квадрат массив берілген. Оны бас диогоналыны элементтеріні осындысын экрана шыаратын программа жазыыз.

Й тапсырмалары №7

Таырыбы: Срыптау жне іздеу алгоритмдері

  1. Берілген бір лшемді массивті кпіршікті срыптау дісімен су ретімен срыптаыз.
  2. Екі лшемді массивтегі соы теріс элементін іздеу алгоритмін рыыз.
  3. Оытушы анытаан срыптау жне іздеу дісі бойынша конспект жасау жне ОСЖ-де талдау.

 

Й тапсырмалары №8

Таырыбы: Жолды типті мліметтерді деу.

1. Бір жабылатын жне бір ашылатын жашалары бар литерлер тізбегі берілген. Экрана осы жашаларды ішіндегі литерлерді шыару.

2. Нктелі тір(;)литерімен блінген сздер тізбегі берілген. Тізбек ос нктемен (:) аяталады. 'a' ріпімен аяталатын анша сзді бар екендігін анытау.

 

Й тапсырмалары №9

Таырыбы: Жиынды типті мліметтерді деу.

1. Бір жабылатын жне бір ашылатын жашалары бар литерлер тізбегі берілген. Экрана осы жашаларды ішіндегі литерлердден тратын жиын рып, жиынды экрана шыару.

2. Клавиатурадан енгізілген сандарды екіге еселілерін бір жиына, жай санждарын келесі жиына топтастырыыз. ай жиында элементтеріні кп екендігін сипаттаыз.

Й тапсырмалары №10

Таырыбы: Ішкі программалар

1. Сыныптаы рбір оушыны бойы мен салмаы белгілі. райсысыны салмаы бойынан аншалыты ауытитынын, яни аншаа арты не кем екенін анытаыз.

2. Екі блшекті осу керек. Е лкен орта блгішін табуды функция трінде жаз.

3. Автопаркте белгілі госномерлі 5 машина жмыс жасайды. рбір жргізуші кнде тскен табысты автошаруашылыа тапсырады. Бір аптадаы кнделікті тсіп отыран табыс млшері белгілі. ай машина осы аптада е кп табыс тсіргенін анытаыз.

Й тапсырмалары №11

Таырыбы:Рекурсивті алгоритмдер.

1. «Рекурсия тсінігі. Рекурсия трлері. Рекурсивті алгоритмдерді ке тараан трлері» таырыбында конспект жазу.

2. Шахмат татасындаы атты жрісін тексеруге арналан рекурсивті алгоритм рыыз.

Й тапсырмалары №12

Таырыбы: Жазбаларды деу.

1. Информатикадан олимпиадаа атысан студенттерді мліметтері белгілі. 30 баллдан жоары алан студенттерді тізімін шыару.

2. Кітапхананы оырмандары туралы мліметтер белгілі: фамилиясы, мекен-жайы, жмыс орны, кітапты алан уаыты, кітапты тапсыру уаыты. Кітапханаа арыз оырмандарды фамилиясын, мекен-жайын жне жмыс орнын крсету.

3. Тіс дрігеріне келушілерді тізімінен фамилиясыны бас рпі "Б"-дан "Л"-а дейінгі аралыта жатан адамдарды жасы мен диагнозын шыару программасын рыыз.

Й тапсырмалары №13

  1. «Типтелмеген файлдарды ру жне олдану тсілдері, ралдары» таырыбында конспект жасау.
  2. Бір тексттік файлдаы мліметтерден екі тексттік файл рыыз. Та жне жп нмірлі жолдарды бліп жазыыз.
  3. Бтін сандар файлын рып, файлдаы та сандарды осындысын, жп сандарды санын анытаыз.

Й тапсырмалары №14

1.«Модулдер. Модулдік программалау принциптері» таырыбында тереірек іздену.

2.Модулдерді компиляциялау жне пайдалану принциптерін сатай отырып ру мысалдарын келтіру.

Й тапсырмалары №15

  1. «Pascal тілдеріні графиктік ммкіндіктері» таырыбында конспект жасау.
  2. Наты бір таырыпты тадап, оытушымен есепті ойылымын натылап, сол таырыптаы графикалы мліметтерді деу(суретін салу) программасын рыыз.

Баылау жмысы №1

Нса І

1. ш санны е кішісі мен е лкеніні осындысын анытаыз.

2. 1 мен 20-ны аралыындаы та сандарды арифметикалы ортасын есептеіз.

3. Студенттерді 8-ші семестрдегі 5 трлі пн бойынша алан баалары берілген. Студенттерді лгерімін анытайтын программа жазыыз.

Нса ІІ

1. Телефон желісіні ызметі келесі трде тленеді: А минутке дейін сйлескені шін айына – В тенге, одан арты болса – С тенге тленеді. Бір айда сйлескен уаыт шін анша тенге тленетіндігін есептейтін программа рыыз.

2. мнін есептеу программасын жазыыз.

3. Бастауыш сыныпты оушылары сыныптары бойынша бой – бойымен сапа трызылан. рбір сынып бойынша оушыларды орташа бой крсеткішін анытайтын программа жазыыздар.

Баылау жмысы №2

Баылау жмысы жолды мліметтерді деу жне ішкі программаларды ру таырыбын мегергендігін тексеруге арналан.

Нса І

Жол берілген. Жолдаы тыныс белгілер санын есептеу.

«азателеком» телефон станциясыны абоненттері туралы мліметтер белгілі: абонентті аты-жні, мекен-жайы, телефонды ондыран жылы, телефон номері. Соы 5 жыл ішінде телефон ондыран абоненттерді санын анытап, экрана аты-жнін жне мекен-жайын шыару.

Нса ІІ

1. Жол берілген. Осы жолдаы «a» ріптерін «b» ріптеріне ауыстыратын программа жазу.

2. уежай кассасында тмендегідей мліметтер белгілі: рейсті номері, баратын жері, шу уаыты, шатын кндері (кн сайын, жп кндері, та кндері). Клавиатурадан енгізілген кні Лондон аласына шатын рейсті номері мен шу уаытын анытайтын программа ру.

Коллоквиум сратарыны тізімі:
1. Транслятор тсінігі. Трлері. 2. Программалау тілдері ні жіктемесі. 3. TURBO PASCAL программалау тілі: алфавиті, синтаксисі, семантикасы. 4. ТР тіліні программалау ортасыны жмысы. 5. Клавиатураны басару пернелеріні ызметтері. 6. Паскаль тіліні лексикасы. Программаны жалпы рылысы. 7. Паскаль тіліні типтер жйесі. Скаляр типтер. Мысал. 8. Паскаль тіліні типтер жйесі. Логикалы тип, олара олданылатын амалдар, нтижелері логикалы типті болатын фукнциялар. Логикалы амалдар. Мысалдар. 9. Айнымалдарды сипаттау болгы. Мысалдар. 10. Типтерді сипаттау. Мысалдар. 11. Тратылар. Трлері. Тратыларды сипаттау болгы. Мысалдар. 12. ТР тіліні типтер жйесі. Шектеулі, саналымды типтер. Мысалдар. 13. ТР тіліні тптер жйесі. Жолды типтер. Мысалдар. 14. Жолды типтерге олданылатын процедуралар мен функциялар. Мысалдар. 15. ТР тіліндегі рылымды типтер жйесі. Мысалдар. 16. ТР тіліндегі стандартты математикалы функциялар мен процедуралар. Мысал. 17. ТР тіліндегі символды жне жолды функциялар мен процедуралар. Мысал. 18. ТР тілі, Айнымалылар. рнектер. Мысал. 19. ТР программалау ортасында программаны деу, жктеу, аятау, орындау. 20. ТР тіліні операторлары: жй жне рылымды операторлар тсінігі. 21. Меншіктеу операторы. Мысал. 22. Енгізу – шыару стандартты процедуралары. Мысалдар. 23. Шартты кшу оператлары. Мысал. 24. Шартсыз кшу операторы мен функциялары. Мысалдар. 25. Мліметтер форматтап шыару. Мысалдар. 26. Дейін-циклыны базалы структурасы. ТР тіліні дейін-цикл операторы. Мысал. 27. зір-цикліні базалы структурасы. зір-цикл операторы. Мысал. 28. Параметрлі айталану операторы. Мысал. 29. Кшу операторларыны кмегімен циклды процестерді йымдастыру. Мысалдар. 30. Регуляр тип. Массивтер. Мысалдар. 31. Бір лшемді массивтер. Енгізу, шыару. Мысал. 32. Бір лшемді массивті элементтерін срыптау тсінігі. Алгоритмі. 33. Екі лшемді массивтер. Сипатталуы. 34. Екі лшемді массивтер элементтерін шыару, енгізу. Мысал. 35. Массивтерге олданылатын амалдар. Символды массивтер.  

Тест тапсырмалары

Нса 1

Word типіні мндер диапазоны андай?
0..65536
-128..+127
0..255
-32768..32767
-2147483648..+2147483647

 

ай рнекті мні дрыс емес:
18 div 4 =2.
10 div 3 = 3.
2 mod 5 = 2.
5 div 6 = 0.
10 mod 3 = 1.

 

олданушы анытайтын типті сипаттау бліміне сйкес ызметші сз:
Type.
Const.
Var.
Label.
Uses.

 

Uses ызметші сзі не шін олданылады?:
Модульдерді осып олдану шін.
Айнымалыларды сипаттау шін.
Mліметтер типін анытау шін.
Тратыларды сипаттау шін.
Белгілерді анытау шін.

 

ай тип наты типке жатпайды?:
Word.
Single.
Real.
Double.
Extended.

 

олданушы анытайтын тратыны сипаттау бліміне сйкес ызметші сз:
Const.
Type.
Var.
Label.
Uses.

 

Shortint типіні мндер диапазоны андай?:
-128..+127.
0..65536.
0..255.
-32768..32767.
-2147483648..+2147483647.

 

0..65536 ай типті диапазоны?:
Word.
Byte.
Shortint.
Integer.
Longint.

 

Жазба рістерін деу барысында жазба идентификаторын айталап жазбау масатында олданылатын оператор айсы?
With do
While do
Repeat
Record
Goto

 

Comp андай тип?:
Наты.
Бтін.
Жолды.
Символды.
Логикалы.

 

Int(x) функциясы:
Х санын жаын кіші бтін сана дгелектейді.
Х саныны бтін блігін айтарады.
Х саныны алды блігін айтарады.
Х санын 1-ге арттырады.
Х санын 1-ге кемітеді.

Нса 2

Тмендегі программа орындаланда экранда не пайда болады? program a; uses Crt; var s: integer; i: byte; begin clrscr; s:=0; i:=3; repeat s:=s+sqr(i); dec(i); until i<1; write (‘s=’, s:4) end.
s= 14;
s= 13
s= 1;
s= 2;
s= 9.

 

Тмендегі программа орындаланда экранда не пайда болады?: programm f; uses Crt; const n=3; var s, i, f: byte; begin clrscr; s:=1; f:=1; for i:=2 to n do f:=f*i; s:=s+f; write (‘s=’, s) end.
s=7;
s=9;
s=1;
s=0;
s=2.

 

Тмендегі программа орындаланда экранда не пайда болады?: programm f; uses Crt; const n=3; var s, i, f: byte; begin clrscr; s:=1; f:=1; for i:=2 to n do begin f:=f*i; s:=s+f; end; write (‘s=’, s) end.
s=9;
s=7;
s=1;
s=0;
s=2.

 

 

var w:array[6..10] of real; трінде сипатталан массив элементтеріне жадыдан барлыы анша байт орын блінеді?:
30 байт;
6 байт;
60 байт;
36 байт;
Орын блінбейді.

 

var w:array[ 5..7,1..3] of real; трінде сипатталан массивті неше элементі бар?
9;
4;
16;
8;
6.

 

var w:array[ 5..7,1..3] of integer; трінде аныталан массивті сипаттаанда жадыдан анша байт орын блінеді?

 

Мына программа блігі орындаланда экрана шыарылатын сзді крсетііз: Var Gol:string[4]; Begin Gol:=’Жол- те кп символдар тізбегі’; Writeln(gol);
«Жол-» ;
«Жол- те»;
«Жол- те кп»;
«Жол- те кп символдар»;
«Жол- те кп символдар тізбегі».

 

 

Жолды типке байланысты ай тжырым дрыс емес?
Жолдаы символдар саны есте саталмайды;
Салыстырылатын жолдарды зындыы бірдей болса, онда ол жолдарды сйкес символдары салыстырылады;
Салыстырылып отырылын жолдарды айсысы ыса болса, сол жол кіші болады;
Жолдарды салыстыруа болады;
Жолды тип символды массивті жалпылама трі.

 

Жиынды типке олданылмайтын амалдар тобын крсетііз:
Жиындарды лкен – кішілерін салыстыру амалдары;
Элементті жиына тиістілігін тексеру;
Жиындарды тедігін жне те еместігін тексеру;
Жиындарды біріктіру, иылысу жне айырымын алу;
Бір жиынны екінші жиына тиістілігі;

 

str : = ‘Инфор’; str 2; = ‘матика’ болса, онда мына фрагмент нтижесі ай сзге те? str : = concat (str , str 2); writeln (copy (str ,3,6));
формат
Нформа
Матика
Инфор
‘ ‘

 

[1..3,5..8] – [1..2,6..9] = ?
[3,5]
[1..2,6..9]
[1..3,5..8]
[1..9]
[1..8]

 

[100..150]*[122..200,201] = ?
[122..150]
[150..200]
[100..200,201]
122,150,201]
[201]

Емтихан бадарламасы:

Емтихан жазбаша трде алынады. Билетте ш тапсырма беріледі: теориялы жаззбаша-ауызша сра, бір есеп жне 10 тест сраы.

Жалпы мазмны тмендегі сратар тірегінде беріледі.

СРАТАР ТІЗІМІ:

  1. Транслятор тсінігі. Трлері.
  2. Программалау тілдері туралы жалпы мліметтер.
  3. TURBO PASCAL программалау тілі: алфавиті, синтаксисі, семантикасы.
  4. ТР тіліні программалау ортасыны жмысы.
  5. Клавиатураны басару пернелеріні ызметтері.
  6. Паскаль тіліні лексикасы. Программаны жалпы рылысы.
  7. Паскаль тіліні типтер жйесі. Скаляр типтер. Мысал.
  8. Паскаль тіліні типтер жйесі. Логикалы тип, олара олданылатын амалдар, нтижелері логикалы типті болатын фукнциялар. Логикалы амалдар. Мысалдар.
  9. Айнымалдарды сипаттау болгы. Мысалдар.
  10. Типтерді сипаттау. Мысалдар.
  11. Тратылар. Трлері. Тратыларды сипаттау болгы. Мысалдар.
  12. ТР тіліні типтер жйесі. Шектеулі, саналымды типтер. Мысалдар.
  13. ТР тіліні тптер жйесі. Жолды типтер. Мысалдар.
  14. Жолды типтерге олданылатын процедуралар мен функциялар. Мысалдар.
  15. ТР тіліндегі рылымды типтер жйесі. Мысалдар.
  16. ТР тіліндегі стандартты математикалы функциялар мен процедуралар. Мысал.

17. ТР тіліндегі символды жне жолды функциялар мен процедуралар. Мысал.

  1. ТР тілі, Айнымалылар. рнкетер. Мысал.
  2. ТР тіліндегші регуляр типтер. Мысал.
  3. ТР программалау ортасында программаны деу, жктеу, аятау, орындау.
  4. ТР тіліні операторлары: жй, рылымды операторлар тсінігі.
  5. Меншіктеу операторы. Мысал.
  6. Енгізу – шыару стандартты процедуралары. Мысалдар.
  7. Шартты кшу оператлары. Мысал.
  8. Шартсыз кшу операторы мен функциялары. Мысалдар.
  9. Мліметтер форматтап шыару. Мысалдар.
  10. Дейін-циклыны базалы структурасы. ТР тіліні дейін-цикл операторы. Мысал.
  11. зір-цикліні блок-схемасы. зір-цикл оператоы. Мысал.
  12. Параметрлі айталану операторы. Мысал.
  13. Кшу операторларыны кмегімен циклды процестерді йымдастыру. Мысалдар.
  14. Регуляр тип. Массивтер. Мысалдар.
  15. Бір лшемді массивтер. Енгізу, шыару. Мысал.
  16. Бір лшемді массивті элементтерін срыптау тсінігі. Алгоритмі.
  17. Екі лшемді массивтер. Сипатталуы.
  18. Екі лшемді массивтер элементтерін шыару, енгізу. Мысал.
  19. Массивтерге олданылатын амалдар. Символды массивтер. Мысал.
  20. Срыптау алгоритмдері.
  21. Іздеу алгоритмдері.
  22. Іштестірілген циклдар. Мысал.
  23. Жиындарды анытау жне олдану туралы.
  24. Ішкі программалар. Процедуралар мен функциялар.
  25. Рекурсия. Рекурсивті алгоритмдер.
  26. Файлдар. Файлдармен млімет алмасу ммкіндіктері.
  27. Тексттік файлдарды сипаттау жне деу.
  28. Типтелген файлдар. Типтелмеген файлдар.
  29. Файлдара олданылатын амалдар.
  30. Pascal тіліні графиктік ммкіндіктері.
  31. Графиктік режим жне оны орнатылуы.
  32. Модулдік программалау тсінігі.
  33. Модулді рылымы.

ОУ ПНІНІСАЯСАТЫ:

Бл курс дрісті талылау дстрлі дісін олдану арылы оылады. Топты зара рекеттесуінен пайдалы нтиже шыаруа жне бір-бірінен йренуге ммкіндік алу шін,білім алушылара аудиториядаы талылауа белсенді атысуына сыныс жасалады.

Аудиториялы уаыт дріс, семинар (практикалы),лабароториялы сабатарды амтып,материалды талылау, р-трлі тапсырмалар мен жаттыуларды орындау, есептершыаруды амтиды.

р дрісте негізгі ымдар мен анытамалар тсіндіріліп,сынылады.Осы ымдарды жазып отыру р білім алушыны міндеті,йткені оытушы дріс материалын рбір білім алушыа жеке сынбайды.

Семинар (практикалы), лабораториялы сабатарында білім алушылара з бетінше орындауатаырыптарбойынша тапсырмалар беріледі жне дріс материалдарыбойынша ауызша сралады. Жеке тапсырмалар ОСЖ уаытында тапсырылады.

Егер білім алушыа кейбір жйттар тсініксіз болса, онда ол оытушыдан осымша тсіндірме, кеес алуы керек.

р сабаа білім алушы негізгіжне осымша дебиеттер бойынша дайындалады.

Студент барлы сабаа атысып, аудиторияа уаытында келуге міндетті.атысым семестр бойына тексеріледі.Жіберіп алан материалдарды игеру студентті міндеті болып табылады.

Студент зіні жаымсыз ылытарымен оытушыа саба жргізуге жне баса студенттерге оу бадарламасын игеруге кедергі келтірмеуі тиіс.Академиялы ызметті ойдаыдай орындалуына кедергі келтіретін кез-келген тртіп орынсыз болып есептелінеді.

· Студенттер сабаа уаытында келулері тиіс. 10 минуттан арты кешіккен жадайда,оытушыны ол студентті сабаа кіргізбеуге ы бар.

· Аудиторияа кірген кезде жмыс уаытында сабаа кедергі келтіретін ялы телефон мен баса да электронды рылыларды сндірілуі тиіс.

 

КУРСТЫ БААЛАУ КРИТЕРИІ

Баылау трлері Апталар пай саны
 
Сабаа атысымы * * * * * * * * * * * * * * *
й жмысы * * * * * * * * * * * * * * *    
Практикалы жмыс * * * *   * * * * * * * * * *  
Лабораториялы жмыс                     * * * * *
Конспект   *   *   *       *   *   *    
Аралы баылау: Баылау жмысы           *             *      
Аралы баылау: Коллоквиум         *                    
Аралы баылау: Тест                           *  
Мнжазба                         *    
Емтихан                               *
Барлы пай                              
                                               

 

Ескерту: *- тапсырма саны

 

БААЛАУ ШКАЛАСЫ:

Баа Коэффициент %
А 4,0 95-100%
А- 3,67 90-94%
В+ 3,33 85-89%
В 3,0 80-84%
В- 2,67 75-79%
С+ 2,33 70-74%
С 2,0 65-69%
С- 1,67 60-64%
Д+ 1,33 55-59%
Д 1,0 50-54%
0-49%

НЕГІЗГІ ЖНЕ ОСЫМША ДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:

Негізгі дебиеттер

  1. М.П. Лапчик Вычислительная техника и программирование, М, Просвещение, 1987. – 239 с.
  2. М.П. Лапчик Вычисления. Алгоритмизация. Программирование. М, Просвещение, 1988. – 208 с.
  3. С.А.Абрамов, Е.В.Зима Начала програмирования на языка Паскаль. М, 1987
  4. Д.Кнут. Искусство программирования для ЭВМ. Т.1-Основные алгоритмы. Т.2. Сортировка и поиск. М.:Мир,1987

5. Вирт Н. Алгоритмы и структуры данных.- Пер. с англ. — М.: Мир, 1989. - 360с.

  1. Е.А.Зуев. Язык програмирования ТР – 6.0.М, 1992
  2. ТО 7.0. Киев, Торгова изд/ос бюро. BHV, 1996
  3. Д.Алкок. Язык Паскаль в иллюстациях. Мир, 1991
  4. Культин Н, ТР в задачах и примерах. Киев, Санкт-Петербург. 2000
  5. С.А. Абрамов. Г.Г: Гнездисова и др. Задачи по программированию. М, Науке, 1988
  6. Л.М. Климова. Практическое применение решение типовых задач. М, 2000 г.
  7. Немнюгин С.А. «Turbo Pascal 7.0»: учебное пособие.-СПб:Питер,2000
  8. А.Г.Юркин Задачник по программированию. –СПб.: Питер, 2002.- 192 с.

14. http://www.borland.com

15. http://pascal-central.com

16. http://www.Inprise.com

Осымша дебиеттер