Дріс.Атарушылыісжргізудінегіздемесі
Жоспар:
1.Атарушылыiсжргiзудегімерзімдержнеытытсінігі
2.Атарушылыiсжргiзудіжзегеасыратынтлалар,
3.Атарушылыiсжргiзудіжргізетінтіліжнежаттардытізбесі
Негізгіымдар:Атарушылыіс-жргізу,жргізетінтіл,жаттар.
1.Атарушылыісжргізу–борышкерденатарушылысанкциясынатарушылыісжргізубойыншасімплдарды,шыыстарды,жекесоторындаушысыныызметаысынндіріпалаотырып,атарушылыжаттардымжбрлепорындатуабаытталаншаралар.
АтарушылыiсжргiзудімiндеттерiосыЗаасйкесазаматтыжнекiмшiлiкiстербойыншасотшешiмдерiні,йарымдарды,нсамаларменаулыларды,млiктiкндiрiпалублiгiндеылмыстыiстербойыншакiмдерменаулыларды,сондай-азгедеоргандараулыларынынегізіндеберілетінатарушылыжаттардымжбрлепорындатуабаытталаншаралардымiндеттiтрдежнеуатылыолдануболыптабылады.
Атарушылыiсжргiзудінегізгіпринциптері.Атарушылыiсжргiзу:
1)задылы;
2)атарушылыіс-рекеттердіжргізуменмжбрлепорындатушараларынолданудыуатылыжнеайынболуы;
3)адамныар-намысыменадір-асиетінрметтеу;
4)борышкерменоныотбасымшелерінімірсруінеажеттімліктіеазмлшерінеолсылмаушылы;
5)ндіріпалушыталаптарыныклеміменмжбрлепорындатушараларыараатынасынысалыстырмалылыы;
6)ндіріпалынансомаларкезектібарлыталаптарынтолыанааттандыруажеткіліксізболанкездеолардыбіркезектегіндіріпалушыларарасындаблудібарабарлыы;
7)атарушылыжаттымжбрлепорындатужніндегішыыстардыборышкердіесебінентеу;
8)соторындаушысыныісжргізурекеттеріменаулыларынасоташаымдануаеркіндікпринциптерібойыншажзегеасырылады.
азастанРеспубликасыныатарушылыісжргізужнесоторындаушыларынымртебесітуралызанамасыазастанРеспубликасыныКонституциясынанегізделедіжнеосыЗананжнеазастанРеспубликасыныбасаданормативтікытыактілерінентрады.
ЕгеразастанРеспубликасыратификациялаанхалыаралышарттаосыЗадажазыланнанзгешеаидаларбелгіленсе,ондахалыаралышарттыаидаларыолданылады.
азастанРеспубликасындахалыаралыжнешетелдіксоттарды,сондай-атреліксоттардышешімдерінорындаутртібіазастанРеспубликасыратификациялаантиістіхалыаралышарттардажнеосыЗадаайындалады.
ШетелдіксотшешімінінегізіндеазастанРеспубликасынысотыбергенатарушылыпарашешімнізадыкшінеенгенкезіненбастапшжылішіндемжбрлепорындатуаберілуіммкін.
Атарушылыiсжргiзуатарушылырекеттердiжасаукезiндеолданылыпжргеннормаларасйкесжзегеасырылады.
Бюджеткетленетiнсалыжнезгедемiндеттiтлемдердiберешегiн,айыпплдартлеудiкешiктiргенiшiнсiмплдардыжнеазастанРеспубликасынысалызанамасынбзанышiнзгедесанкциялардындiрiпалужнiндегiатарушылыiсжргiзуосыЗадабелгiленгентртiппенжнеазастанРеспубликасынысалыжнекедензанамасынасйкесжргiзiледi.
ызметкерлердіміріменденсаулыынакелтірілгензияншінбелгіленгентртіппенжауаптыдептанылантаратылатынзадытланымлкіжонемесежеткіліксізболанжадайда,осызияндытеужніндегітиістімерзімдіктлемдердікапиталдандырусомаларынмемлекеттенндіріпалужніндегіатарушылыісжргізуукілеттіорганбелгілегенаидаларсаталаотырып,осыЗаасйкесжзегеасырылады.
Засызсоттау,ылмыстыжауаптылыазасызтарту,блтартпаушарасыретіндеамауа,йамааалуды,ешайдакетпеутуралыолхатберудізасызолдану,амааалунемесетзеужмыстарытріндекімшілікжазанызасызолдану,психиатриялынемесебасадаемдеумекемесінезасызорналастырусалдарынанкелтірілгензияндытеубойыншасотактілерінмемлекеттікбюджетесебіненорындаубюджеттіатарылуыжніндегіорталыукілеттіорганбелгілегентртіппенжзегеасырылады.
Шетелдіктерге,азаматтыыжоадамдарменшетелдікйымдараатыстысоттыжнезгедеоргандардыактілерінорындауосыЗаасйкесжргізіледі.
азастанРеспубликасыныаумаындабасамемлекеттердiатарушылыжаттарыбойыншаатарушылыiсжргiзу,егеразастанРеспубликасыратификациялаанхалыаралышарттарданзгешежадайтуындамаса,азастанРеспубликасынызанамасынасйкесжзегеасырылады.
2.АтарушылыісжргізужнесоторындаушысыныытымртебесітуралыЗаны9-бабындатізбеленгенатарушылыжаттардыорындаужніндегімжбрлепорындатушараларынолданусоторындаушыларынажктеледі.
азастанРеспубликасынызадарындакзделгенжадайлардаатарушылыжаттардыорындаужніндегімжбрлепорындатушараларынолдануішкіістероргандарыызметкерлеріні,жекесоторындаушыларыкмекшілерініжнезгедемемлекеттікоргандардыжрдемдесуіменжзегеасырылады.
Соторындаушысыныызметтікіс-рекетінезадардатiкелейукiлеттiкберiлгентлаларданбаса,ешкiмдеараласуаылыемес.СоторындаушысыныызметінезасызараласуазастанРеспубликасынызадарындабелгiленгенжауаптылыакепсоады.
Атарушылыiсжргiзугеатысушылардырамымыналарболыпсаналады:
-атарушылыісжргізудітараптары(ндіріпалушыжнеборышкер);
-атарушылыісжргізутараптарыныкілдері;
-соторындаушысы;
-атарушылыжаттаамтыланталаптардыорындауажрдемдесетінзгедеадамдар(оныішіндеішкіістероргандарыныжнезгедемемлекеттікоргандардыызметкерлері,сотприставы,жекесоторындаушысыныкмекшісі,аудармашы,кугерлер,маман,соторындаушысытыйымсалынанмліктікзетугенемесесатауабергенадам)атарушылыісжргізугеатысушыларболыптанылады.
Атарушылыiсжргiзутараптарытуралыайтатынболса.ндiрiпалушыменборышкератарушылыiсжргiзутараптарыболыптабылады.зпайдасынанемесемдделерiнеатарушылыжатберiлгенжекенемесезадытландiрiпалушыболыптабылады.Атарушылыжаттакзделгенталаптардыорындауамiндеттiжекенемесезадытлаборышкерболыптабылады.Атарушылыiсжргiзугебiрнешендiрiпалушынемесеборышкер(біргеатысушылар)атысаалады.Олардырайсысыатарушылыiсжргiзугедербесатысады.Атарушылыжатбойыншаборышкергеонызiанаорындайалатынмiндеттер(жекемiндеттер)жктелгенжадайлардыоспаанда,біргеатысушыатарушылыісжргізудезмдделерінорауды,басабіргеатысушыаоныкелісіміментапсыруыммкін.
Атарушылыiсжргiзутараптарыныытарыменмiндеттерi.
Атарушылыiсжргiзутараптарыатарушылыiсжргiзуматериалдарымен,оныішіндеэлектрондынысандатанысуа,оларданзiндiкшірмелержасауа,кшiрмелерiналуа,осымшаматериалдарберуге,тiнiшбiлдiруге,атарушылырекеттержасауаатысуа,атарушылырекеттерпроцесiндеауызшажнежазбашатсiнiктерберуге,атарушылыiсжргiзубарысындатуындайтынбарлымселелербойыншаздлелдерiменпiкiрлерiнайтуа,атарушылыiсжргiзугеатысушыбасаадамдардыдлелдерiментiнiштерiнеарсылыбiлдiруге,бастартатынынмлiмдеуге,атарушылыiсжргiзумселелерiбойыншасоторындаушысынырекеттерiне(рекетсіздігіне)немесешешiмдерiнешаымжасауа,бітімгершіліккелісімдібекітутуралытінішпенсотажгінугеылы.
Атарушылыісжргізутараптарыздерінеберілгенбарлыытардыадалпайдалануа,сондай-аАтарушылыісжргізужнесоторындаушысыныытымртебесітуралыЗаныталаптарынорындауаміндетті.
Борышкержмысорныны,трылытыжнеорналасанжерінізгергені,сондай-ажаатабыскздерініжнемлкініпайдаболанытуралыкрсетілгенмн-жайлартуындаанкезденбастапшжмыскніішіндесоторындаушысынажазбашахабарлауаміндетті.
Борышкератарушылыісжргізуаяталанадейінайынабіррет,сондай-ашаыранжадайлардасоторындаушысынакелугеміндетті.КелмеуіазастанРеспубликасынызадарынасйкесжауаптылыакепсоады.
Атарушылыiсжргiзудегiытымирасорлыы,борышкератарданшыан(азаматайтысболан,задытлаайтайымдастырылан,борышауысан)жадайдамемлекеткірісінендіріпалутуралыатарушылыжаттарбойыншамемлекеттіксоторындаушысы,жекесоторындаушысышешімшыарансотаборышкердіоныытымирасорынаауыстыружніндейарымшыарутуралысыныспенсынужібереді.сынусоторындаушысынаборышкердіытымирасорлыытуралыбелгіліболанкезденбастапшжмыскніішіндежіберіледі.ытымирасордыатарушылыісжргізугекіріскенінедейінжасаланбарлыіс-рекетборышкершіналайміндеттіболса,олшіндесондайдрежедеміндеттіболады.
згежадайлардыбріндеытымирасорлыазастанРеспубликасыныазаматтызанамасынасйкесндіріпалушынытінішібойыншабелгіленеді.
Атарушылыiсжргiзугетараптаркiлдерiнiатысуы.Жекетлаларатарушылыiсжргiзугедербеснемесекiлдерiарылыатысаалады.Атарушылыiсжргiзугежекетланызiнiатысуыонызкiлiболуыыынанайырмайды.Егератарушылыжатбойыншаборышкергеонызiанаорындайалатынмiндеттержктелсе,ондаборышкеролардыорындаукезiндекiліарылырекететугеылыемес.
йымдардыатарушылыiсжргiзугеатысуыолардыздерiнезадармен,згеденормативтiкытыактiлерменжнерылтайжаттарыменберiлгенкiлеттiктершегiндерекетететiноргандарынеаталаноргандардыкілдерiарылыжзегеасырылады.
йыматынанкiлдiкететiнадамдардыздерінілауазымдыжадайларыменкiлеттiктерiнрастайтынжаттарыболуаміндетті.
кiлдiкiлеттiктерiазастанРеспубликасыныазаматтызанамасынасйкесберiлгенжнересiмделгенсенiмхатпенкуландырылады.
кiлдiкiлеттiктерiкелесіболыптабылады:
Атарушылыісжргізудегікілкілдікберушініатынансенімхатбойыншаберілгенкілеттіктерішегіндеатарушылыісжргізуменбайланыстыбарлыіс-рекеттердіжасайды.
кiлдiкберушiніберетiнсенiмхатындакiлдiмынадайiс-рекеттержасауа:
-атарушылыжаттысынуажнекерiайтарыпалуа;
-кiлеттiктерінбасатлааберуге(айтасенiмбiлдiруге);
-соторындаушысынырекеттерiне(рекетсіздігіне)немесешешімдерінешаымжасауа;
-берілгенмлiктi(соныiшiндеашаны)алуа;
-бiтiмгершiлiккелiсiмжасасуакiлеттiктерiарнайыескертiлугетиiс.
кiлболаалмайтынтлалар.Онсегiзжасатолмааннемесеораншылытанеаморшылытатратынадамдаратарушылыiсжргiзудекiлболаалмайды.
Судьялар,прокурорлар,ыорауоргандарыныызметкерлері,кілдіоргандардыдепутаттары,укілеттіорганныжнеоныауматыблімшелеріні,азастанРеспубликасыЖоарыСотыаппаратыныызметкерлері,сондай-аолардыжаынтуыстары,жбайы(зайыбы),олардытиістійымдардыукілеттікберілгенадамдарынемесезадыкілдеріретіндеатарушылыісжргізугеатысужадайларынанбаса,атарушылыісжргізудекілболаалмайды.Егермдделерікілдікберушінімдделерінеайшыкелетінадамдараосыісбойыншазакмегінкрсетіпжатсанемесебрынкрсеткенболса,сондай-аегеролсоторындаушысыныжбайы(зайыбы)немесежаынтуысыболыптабылса,оладамкілболаалмайды.
Ерекшежадайдаата-аналар,балалар,асырапалушылар,асырапалынандар,ата-анасыбіржнеата-анасыблекаалы-інілерменапалы-сілілер,аталар,желер,немерелеросыЗадажаынтуыстардептанылады.
Задыкiлдер.Атарушылыiсжргiзудекмелеткетолмаанадамдарды,сондай-асотрекеткеабiлетсiзнемесерекетабiлетiшектеулiдептаныанадамдардыытарынжнезаменоралатынмдделерiн,кiлеттiктерiтиістіжаттарменрасталатынзадыкiлдерiорайды.
Задыкiлдеріс-рекетжасауыыназадакзделгеншектеулерiбаркiлдiкберушiгетиесiлiбарлыіс-рекеттердiкiлдiкберушiлердіатынанжасайды.
Сотхабарсызкеттiдептаныанадаматысатынатарушылыiсжргiзугеоныкiлiретiнде,хабарсызкеткеннiмлкiбасаруаберiлген,азастанРеспубликасыныазаматтызанамасындабелгiленгентртiппенкiлретiндетаайындаланадамдаратысады.
айтысболаннемесеайтысболдыдепбелгіленгентртіппенжариялананадамнымирасорыатысуатиістіатарушылыісжргізубойынша,егермраныліешкімабылдамаанболса,мирасордыкіліретіндесиеттіорындаушынемесемранысенімгерлікпенбасарушыатысады.
Задыкiлдератарушылыiсжргiзугеатысудыздерiкiлретiндетадапаланбасаадаматапсыруыммкiн.
Атарушылыiсжргiзугеаудармашыныатысуы.
Атарушылыiсжргiзугеатысушыларатарушылырекеттержасаукезiнде,егероларатарушылыісжргізілетінтілдібілмесе,збастамасыбойыншанемесесоторындаушысынысынысыбойыншааудармашышаыраалады.Кмелеткетолан,рекеткеабiлеттi,iскемдделiемес,атарушылырекеттердіжргiзушiнбілуіажеттiтiлдімегергенкезкелгентлааудармашыболаалады.
Аудармашынызебегiшiнсыйаыалуаыыбар.Оантленгенсыйаыатарушылырекеттержасаужнiндегiшыыстаражатызылады.
КрінеудрысаудармажасамаанжадайдааудармашыазастанРеспубликасынызадарынасйкесжауаптыболады,блтуралыоансоторындаушысыескертеді.
Атарушылыiсжргiзугекугерлердіатысуы.
Атарушылырекеттеркемiндеекiкугердіатысуыменжасалуыммкiн.
Мынадайжадайларда:
-ндiрiпалушынынемесеборышкердiталабыбойынша;
-йгеорналастыружнейденшыарутуралышешiмдердi,борышкердiмлкiнпайдалануатыйымсалуа,алыпоюажнеберуге,онытрынйiн,й-жайларыменоймаларынашуа,тексеружргiзугебайланыстырекеттердiорындаукезiндекугерлердіатысуымiндеттi.
згежадайлардакугерлерсоторындаушысыныбастамасыбойыншаатысуыммкiн.
Кмелеткетолан,іс-рекеткеабiлеттi,атарушылырекеттердiнтижесiнемдделiемескезкелгеназаматтаркугерлерретiндешаырылуыммкiн.
Кугерлератысатынатарушылырекеттербасталаралдындасоторындаушысыкугердіатарушылырекеттергеатысутртiбiнтсiндiредi.
Кугерзiнiандайатарушылырекеттержргiзушiншаырылыпотыранын,оларандайатарушылыжаттынегiзiндежасалатынынбiлугеылы.Кугержргiзiлгенрекеттержнiндеескертулержасауаылы.Кугердіескертулерiтиiстiатарушылырекетхаттамасынаенгiзiлугетиiс.
Кугержргiзiлуiнезiатысанiсжргізукезiндегiатарушылырекеттердiфактiсiн,мазмныменнтижелерiнкуландырады.
Кугердікугерлікміндеттерінатаруынабайланыстышыараншыыстарынатемаыалуа,сондай-атолыалаалмаанжалаысынтетугенемесеуаытынжоалтуынабайланыстыашалайтемаыалуаыыбар.
Кугерлергетленетiнашасомасыатарушылырекеттержасаужнiндегiшыыстаражатызылады.
Атарушылыiсжргiзугемаманныатысуы.
Атарушылырекеттержасаукезiндетуындайтын,арнаулыбiлiмдiталапететiнмселелердiтсiндiрушiн,сондай-атыйымсалынанмліктібаалаудыжргізу,сату,тасымалдау,сатаушінсоторындаушысыатарушылыісжргізутараптарынытінішібойыншанемесезбастамасыбойыншатиістіаулысыменмамандытаайындайалады.ажетболанжадайдабiрнешемамантаайындалуыммкiн.
орытындыберунемесеажеттірекеттердіжргізушiнажетарнаулыбiлiмiбар,іскемдделіемесадаммаманретiндетаайындалуыммкiн.
Мамандардыатарушылырекеттержасауабайланыстыжргiзiлетiнжмыстыорындаанышiнсыйаыалуаыыбар.Блсыйаыжнемамандартартуажмсаланбасадашыындаратарушылырекеттержасаужнiндегiшыыстаражатызылады.
Атарушылыісжргізудегіпрокурор.
Прокуратурамемлекетатынанатарушылыісжргізудізадылыынадаалаудыжзегеасырады,кезкелгензабзушылытыанытауменжоюжніндешараларабылдайды.
Прокуроратарушылыісжргізуді,оныішіндеатарушылыісжргізутараптарынышаымдарыменарыздарыбойыншаатарушылыісжргізудізкілеттіктерішегіндешжмыскніненаспайтынмерзімгеталапетіпалдыруажнетексеругеылы.
Соторындаушысынырекетіне(рекетсіздігіне)жнеаулысынапрокурорлыадаалауактісіенгізілуіммкін,олзадабелгіленгенмерзімдеміндеттітрдеарауажатады.
Прокурор,егержекесоторындаушысыныатарушылыісжргізужніндегірекеттері(рекетсіздігі):
адамменазаматтыытарыменбостандытарына,задытлаларды,оамменмемлекеттізаменоралатынмдделерінезиянкелтіруі;
мемлекеттікоргандарды,халытытыныс-тіршілігінамтамасызететінмекемелерменксіпорындардыжмысістеуінекедергікелтіруіммкінболса,жекесоторындаушысыныісжргізуіненатарушылыжаттыалыпоюажнеонымемлекеттіксоторындаушысынаорындаушінберугеылы.
Прокуроратарушылыжаттыберутуралыаулышыарады.
Соторындаушыларыныішкіістероргандарымензараіс-имылы.Ішкіістероргандарыздерінезаменберілгенкілеттіктершегіндеатарушылыісжргізубарысындасоторындаушысыныміріненемеседенсаулыынаатертнгенжадайдасоторындаушыларынажрдемкрсетеді,сондай-аатарушылыіс-рекеттержасалатынорындардаытытртіптіамтамасызетугетартылады.
3.Атарушылыісжргізужнеоныжргізуменбайланыстыіс-ааздарынжргізутілісотшешімінінемесеорындауажататынзгедежаттытіліескерілеотырыпбелгіленеді.
Мыналаратарушылыжаттарболыптабылады:
- сотактiлерiнiнегiзiндеберiлетiнатарушылыпаратар;
- азастанРеспубликасыныазаматтыiсжргiзузанамасынасйкесберiлетiнсотбйрытары;
- азастанРеспубликасыныаумаындахалыаралы,шетелдiксоттардыжнетрелiксоттардышешiмдерiнмжбрлепорындатутуралысотактiлерiнiнегiзiндеберiлетiнатарушылыпаратар;
- треліктішешiмдерiнмжбрлепорындатутуралысоттыйарымынегiзiндеберiлетiнатарупаратары;
- соттардыталапоюдыамтамасызетутуралынемесеталапоюдыамтамасызетудікшінжоютуралыйарымдары;
- азастанРеспубликасыныкiмшiлiкыбзушылытуралыкодексiндекзделгенжадайлардакiмшiлiкыбзушылытуралыiстербойыншашыарылансотаулылары;
- азастанРеспубликасыныкiмшiлiкыбзушылытуралыкодексiндекзделгенжадайлардакiмшiлiкыбзушылытуралыiстердiарауаукiлеттiорганны(лауазымдытланы)аулылары;
- талаптарынмжбрлепорындатутуралыпрокурордыаулылары;
- атарусанкциясынндіріпалутуралысоторындаушысыныаулылары;
- соторындаушысыныатарушылыіс-рекеттержасаукезіндекелтірілгеншыыстардытеутуралыаулысы;
- жекесоторындаушысынызініызметаысынысомасынбекітутуралыаулысы;
- кімшілікжазаолдануаукілеттікберілгенорган(лауазымдыадам)бергенайыпплтлеуажеттігітуралынсамалар;
- атарушылыжазба;
- ылмыстыісбойыншашыарыланмліккетыйымсалутуралысотаулысы.
АтарушылыжатжоаланжадайдаатарушылыжаттыбергенорганазастанРеспубликасынызанамасындакзделгентртiппенберетiнонытелнсасындiрiпалушiннегiзболыптабылады.
Олбойыншаатарушылыiсжргiзуозаланатарушылыжататарушылыiсжргiзуматериалдарындаболады.Соторындаушысыатарушылыiсжргiзудіозаланытуралыаулыныаталанатарушылыжаттыкшірмесіменосаорындаушінжібереді.
Соторындаушысыныаулысы.АтарушылыісжргізужнесоторындаушысыныытымртебесітуралыЗаны47-бабыны2-тармаындакзделгенжадайлардыоспаанда,атарушылыжаторындауаберілгенкнненбастапатарушылыiсжргiзумселелерібойыншасоторындаушысыабылдайтыншешімдераулыларменресімделеді.
Соторындаушысыныэлектрондыцифрлыолтабасыменкуландырыланаулылараазжеткізгіштегіаулыларментепе-темндеболады.
Соторындаушысыныаулысында:
- ауматыблімніатауыжнемекенжайынемесежекесоторындаушысыкесесінімекенжайы;
- аулынышыарыланкні;
- аулынышыаранадамнылауазымы,тегіжнеаты-жні;
- аулышыарылатынатарушылыiсжргiзудіатауыменнмірікрсетілугетиіс.
- Атарушылыісжргізудіозауданбастартутуралыаулыдаатарушылыжаттыатауыменнмірі;
- аулышыарылатынмселе;
- абылданатыншешімнізадаражнезгеденормативтікытыактілергесілтемесібарнегіздемесі;
- мселенімнібойыншаабылдананшешімдікрсететінаулыныараржазыланблігі;
- аулыашаымжасаутртібікрсетіледі.
Соторындаушысыаулыдазіжіберіпаланжаылысжазулардынемесекрінеуарифметикалыателердізбастамасыбойыншанемесеатарушылыiсжргiзугеатысушыадамдардытінішібойыншатзетугеылы.Аталантзетулербрыншыарыланаулыазгерістеренгізутуралыаулымененгізіледі.
Мемлекеттіксоторындаушысыаулысыныкшінжоюауматыблімбасшысыны-аасоторындаушысынытиістіаулысыменжргізіледі.
Жекесоторындаушысыаулысыныкшінжоюдыжекесоторындаушысынызі,оныішіндесотактісінінемесепрокурорнаразылыынынегізіндежргізеді.
СоторындаушысыныаулысыміндеттітрдеорындалуатиісжнеоаназастанРеспубликасыныазаматтыісжргізузанамасынасйкессотаонжмыскніішіндешаымжасалуы,наразылыбілдірілуіммкін.
Соторындаушыларыаулыларынылгінысандарынукілеттіорганбекітеді.
Атарушылыжаттардыорындауаберумерзiмдерi.
Атарушылыжаттармжбрлепорындатуамынадаймерзiмдерде:
- сотактiлерiнегiзiндеберiлетiнсотбйрытарыменатарушылыпаратар,-шжылiшiнде;
- трелiктiшешiмдерiн,халыаралыжнешетелдіктреліктердішешімдерінмжбрлепорындатутуралысоттыйарымынегiзiндеберiлетiнатарупаратары–шжылiшiнде;
- соттардыкiмшiлiкыбзушылытуралыicбойыншашыаранаулылары-егерзадазгемерзiмдербелгiленбесе,біржылiшiнде;
- кiмшiлiкыбзушылытартуралыiстердiарауаукiлеттiкберілгенорганны(лауазымдыадамны)аулылары,-біржылiшiнде;
- прокурордыаулылары-шайішінде;
- кімшілікжазаолдануаукілеттікберілгенорган(лаузымдыадам)бергенайыпплтлеуажеттігітуралынсамалар–біржылішінде;
- атарушылыжазбалар–шжылішіндеберілуіммкін.
- мемлекеттіксоторындаушысыныатарушылысанкциянындіріпалутуралыаулылары–шжылішінде;
- соторындаушысыныатарушылырекеттержасаукезіндекелгеншыыстардытеутуралыаулылары–шжылішінде;
- жекесоторындаушысынызызметінетленетінаысомаларынбекітутуралыаулылары–шжылішінде;
- соттыылмыстыісбойыншашыарыланмліккетыйымсалутуралыаулылары–біржылішінде;
- ылмыстытерісылыжне(немесе)ылмысшінайыпплндіріпалутуралыатарушылыпаратаркімзадыкшінеенгенненкейін:
ылмыстытерісылышінсотталанкездебіржылішінде;
оншаауыремесылмысшінсотталанкездешжылішінде;
ауырлыыорташаылмысшінсотталанкездеалтыжылішінде;
ауырылмысшінсотталанкездеонжылішінде;
асаауырылмысшінсотталанкездеонбесжылішіндеорындауасынылуыммкін.
АтарушылыісжргізужнесоторындаушынымртебесітуралыЗаны11-бапты1-тармаыны4)тармашасындакзделгенжаттардыоспаанда,атарушылыжаттарзадыкшінеенгенненкейінбесжмыскніненсомжбрлепорындатуасынылуыммкін.
Аталанмерзiмдер:
- сотактiлерiнінегiзiндеберiлгенатарушылыпаратардымлiктiндiрiпалублiгiндеорындаукезiнде-сотактiсiзадыкшiнеенгеннесотактiсiнорындаудымерзiмiнкейінгеалдырунемесезартукезiндебелгiленгенмерзiмаяталаннанкейiнгiкнненбастап,алсотактiсiдереуорындалуатиiсболанжадайларда-шешімшыарыланнанкейінгікелесіжмыскніненкешіктірмей;
- трелiктiшешiмдерiн,халыаралыжнешетелдіктреліктердішешімдерінмжбрлепорындатутуралысоттыйарымынегiзiндеберiлгенатарупаратарынорындаукезiнде–шешiмкшiнеенгенненкейiнгiкнненбастап;
- кiмшiлiкыбзушылытуралыiсбойыншашыарылансотаулыларынорындаукезiнде,-аулышыарыланкнненбастап;
- кiмшiлiкыбзушылытуралыiстердiарауаукiлеттiорганны(лауазымдыадамны)аулысынорындаукезiнде,-мжбрлепорындатутуралышешiмабылдананнанкейiнгiкнненбастап;
- аланбарлыатарушылыжаттарбойынша-оларберiлгенненкейiнгiкнненбастапесептеледi.
Мерзімдіктлемдердіндіріпалутуралы(алименттерндіріпалутуралы,жарааталуменнемеседенсаулыынзгедейзаымдауменжнебасадайкелтірілгензияндытеутуралыістербойынша)шешімдердінегізіндежазыланатарушылыжаттартлемжасауаберілгенбарлыуаыттакшінжоймайды.Мндайжадайлардамерзімрбіртлемшінжекеесептеледі.
Атарушылыжаттыорындауаберугеарналанмерзiм:
- атарушылыжаторындауаберілгенде;
- атарушылыжаттыборышкерiшiнараорындаанда;
- борышкердiiздестiрукезеiндезiледi.
зiлiстенкейінмерзiмнiтуiайтаданбасталады,блреттезiлiскедейiнгiткенуаытжаамерзiмгеесептелмейдi.
зiлiстенкейiнгiжаамерзiматарушылыжатбойыншандiрiпалутолынемесеiшiнаражргiзiлмей,олндiрiпалушыаайтарыланкнненбастапесептеледi.
Атарушылыжаттыорындауаберушiнткiзiпалынанмерзiмдiалпынакелтiру.Атарушылыжаттыорындауаберугеарналанмерзiмдiткiзiпаланндiрiпалушысотактiсiншыарансотанемесеоныорындалатынорныбойыншасотатiпкеткенмерзiмдiалпынакелтiрутуралытiнiшжасауаылы.
Атарушылыпараыны,сотбйрыыныорындауаберiлгенмерзiмінткiзiпалусебептерiнсотдлелдiдептаныанжадайдамерзiмалпынакелтiрiлуiммкiн.