Дріс. азастан Республикасыны жоары сотты сот орындаушыларына атысты кілеттігі
Жоспар:
1. Жоары Сотты рылымы мен рамы
2. Жоары соттаы сот орындаушыларды ызметіні сипаттамасы
3. Мемлекеттік сот орындаушысын ызметке таайындау тртібі
Негізгі ымдар: жоары сот, мемлекеттік сот орындаушысы
1. азастан Республикасыны Жоары Соты жалпы юрисдикция соттарыны арауына жатызылан азаматты, ылмысты жне зге істер бойынша жоары сот органдары болып табылады , зада кзделген іс жргізу нысандарында оларды ызметін адаалауды жзеге асырады жне сот практикасыны мселелері бойынша тсіндірмелер береді.
азастан Республикасыны Жоары Соты:
- зіні арауына жатызылан сот істері мен материалдарын арайды;
- сот практикасын зерделейді жне оны жинатауды орытындылары бойынша Республика соттарыны сот трелігін іске асыруы кезіндегі задылыты саталу мселелерін арайды;
- сот практикасында задарды олдану мселелері бойынша тсіндірмелер беретін нормативтік аулылар абылдайды;
- зада кзделген баса да кілеттіктерді жзеге асырады.
Жоары Сот, детте, істерді кейбір санаттары (азаматты, ылмысты, конституциялы) бойынша сенаттарды (палаталарды, алаларды) амтитын крделі рылым болып келеді. Мысалы, лыбританияны (жне Уэльсті) Жоары Сотын траа ретінде лорд-канцлер басарады, ол дербес ш сот мекемесінен – Шаымды соттан, Мртебелі соттан жне Тж сотынан трады. детте, Жоары Сотты рылу тртібі, сондай-а, негізгі міндеттері (кілеттіктері) елді конституциясымен айындалады. Жоары Сотты судьясын мемлекет басшысы дербес немесе парламентті (оны жеке палатасыны) бекітуімен таайындайды. Мысалы, АШ-ты Жоары Сотны судьясын АШ Президенті Сенатты кеесімен жне келісімімен таайындайды.
Жоары Сот Траадан, ала трааларынан жне судьялардан трады.
Жоары Сот судьяларыны жалпы санын Жоары Сот Траасыны сынысы бойынша азастан Республикасыны Президенті белгілейді.
Жоары Сотты органдары мыналар:
1) адаалау аласы;
2) азаматты істер жніндегі ала;
3) ылмысты істер жніндегі ала;
4) сотты жалпы отырысы.
Жоары Сотты жанынан ылыми-консультатциялы кеес жне баспа органы рылады.
Жоары Сот алалары
1. Жоары Сотты азаматты істер жніндегі аласын –ала траалары, ал адаалау аласын Жоары Сотты Траасы басарады.
2. р аладаы судьялар саны Жоары Сот Траасыны сынысымен сотты жалпы отырысында белгіленеді.
3. адаалау аласы Жоары Сотты жалпы отырысында жасырын дауыс беру арылы судьяларды жалпы саныны кпшілік даусымен жыл сайын сайланатын судьяларынан трады.
Азаматты істер жніндегі ала жне ылмысты істер жніндегі ала сотты жалпы отырысында талылааннан кейін дербес рамын Жоары Сот Траасы белгілейтін судьялардан трады.
4. Жоары Сотты Траасы азаматты істер жніндегі алада жне ылмысты істер жніндегі алада мамандандырылан рам тзуі ммкін.
Жоары Сот Траасы
Жоары Сот Траасы судья болып табылады жне судья міндетін атарумен атар:
1) судьяларды сот істерін арауын йымдастырады;
2) адаалау аласын басарады, алада сот ісін араан кезде траалы етуге ылы;
3) Жоары Сотты жалпы отырыстарын шаырады жне оларды траалы етеді;
4) Жоары Сотты жалпы отырысыны арауына сот практикасында задарды олдану мселелері бойынша Жоары Сотты нормативтік аулыларын абылдау шін материалдар енгізеді;
5) Жоары Сотты жалпы отырысыны бекітуіне Жоары Сотты жалпы отырысы Хатшысыны жне ылыми –консультациялы кеес мшелеріні кандидатураларын енгізеді;
6) ажет болан жадайларда бір аланы судьяларын баса аланы рамында іс арау шін тартады;
7) Жоары Сотты жмыс жоспарын бекітеді;
8) Алаларды жмысын йлестіреді;
9) Жоары Сотты Аппаратына жалпы басшылыты жзеге асырады, оны рылымы мен штатын бекітеді;
10) азаматтарды жеке абылдауды жургізеді:
11) кімдер шыарады;
2. Жоары Сотты Траасы Республиканы зге де мемлекеттік билік тарматары органдарымен жне халыаралы йымдарымен зара арым-атынас кезінде Республика сот жйесіні мддесін білдіреді сондай-а:
1) азастан Республикасыны Президентіне укілетті орган басшысыны кандидатурасын сынады;
2) Соттарды тиісті жалпы отырыстарыны арауына ауданды сотты траасы, облысты сотты траасы жне облысты сот аласыны траасы ,Жоары Сот аласыны траасы мен судьясы ызметіні бос орнына балама негізде кандидатуралар енгізеді;
3) Соттарды жалпы отырыстарыны орытындылары негізінде соттарды жалпы отырыстарында аралан барлы кандидаттарды материалдарын оса тіркей отырып, тиісінше Жоары Сот Кеесіне немесе ділет біліктілік аласына ауданды сот траасы, облысты сот траасы жне облысты соталасыны траасы , Жоары Сот аласыны траасы мен судьясы ызметтеріні бос орындарына балама негізде кандидатуралар сынады;
4) азастан Республикасыны Президентіне задарды жетілдіру жнінде сыныс енгізіледі;
5) Осы Конституциялы замен кзделген негіздер туындаанжадайда, тиісінше Жоары Сот Кеесіне жне ділет біліктілік аласына Республика соттары трааларыны, ала траалары мен судьяларыны кілеттігін тотату мселесі бойынша сыныс енгізеді;
6) азастан Республикасыны Президентіне судьяларды мемлекеттік наградалармен марапаттау жне олара рметті ататар беру туралы сыныс енгізіледі;
7) Республика судьяларына «рметті судья» атаын береді, осы ататы беру тртібі туралы ереже бекітіледі;
8) Республиканы судьяларына атысты тртіптік іс озайды;
9) Замен жне зге де нормативтік ыты актілермен кзделген баса да кілеттіктерді жзеге асырады.
Жоары Сотты Траасы уаытша орнында болмаан кезде оны міндеті Жоары Сот Траасыны кімі бойынша алаларды біріні траасына жктеледі.
Жоары Сот Траасы орнынан тскен жадайда не кілеттігі мерзімінен брын тотатылан зге де жадайдаТрааны міндетін уаытшы атаруды азастан Республикасыны Президенті Жоары Сот алалары трааларыны біріне жктейді.
3.Мемлекеттік сот орындаушысын ызметке таайындау тртібі. Мемлекеттік сот орындаушысы мемлекеттік ызметші болып табылады. Мемлекеттік сот орындаушысын азастан Республикасыны мемлекеттік ызмет туралы занамасында белгіленген тртіппен ауматы органны басшысы ызметке таайындайды жне ызметтен босатады. Мемлекеттік сот орындаушыларыны санды рамы азастан Республикасыны занамасына сйкес белгіленеді.
азастан Республикасыны азаматы болып табылатын, жоары загерлік білімі бар, азастан Республикасыны занамасында ойылатын біліктілік талаптарына сйкес келетін, зіні іскерлік жне жеке басыны асиеттерімен, сондай-а денсаулы жадайы бойынша зіне жктелген міндеттерді орындауа абілетті адам мемлекеттік сот орындаушысы болып таайындалуы ммкін.
азастан Республикасыны заында белгіленген тртіппен рекетке абілетсіз немесе рекет абілеті шектеулі деп танылан; зіне мемлекеттік сот орындаушысы ызметіне таайындалана дейін ш жыл ішінде сыбайлас жеморлы ы бзушылы жасааны шін сот тртібімен кімшілік жаза олданылан; сыбайлас жеморлы ылмыс жасаан; брын мемлекеттік, скери ызметтен, ы орау органдарынан, соттардан жне ділет органдарынан теріс себептермен босатылан; задабелгіленген тртіппен телмеген немесе алынбаан соттылыы бар адам мемлекеттік сот орындаушысы бола алмайды.
Мемлекеттік сот орындаушыларына ызметтік куліктер беріледі, олар лгілерін укілетті орган бекітетін нысанды киіммен (погонсыз), жетонмен жне эмблемамен амтамасыз етіледі.
Мемлекеттік сот орындаушыларын нысанды киіммен (погонсыз) амтамасыз етуді заттай нормаларын бюджеттік жоспарлау жніндегі орталы укілетті органмен келісу бойынша укілетті орган бекітеді.
Мемлекеттік сот орындаушысыны жауаптылыы.Мемлекеттік сот орындаушысыны зiне жктелген мiндеттердi жне лауазымды кiлеттiктердi орындамауы не тиiсiнше орындамауы задарда белгiленген жауаптылыа кеп соады.
Мемлекеттік сот орындаушысыны ызметiн баылау.Мемлекеттік сот орындаушысыны ызметiн баылауды укiлеттi орган жне оны ауматы органдары жзеге асырады.
Ауматы блiмнi басшысы - аа сот орындаушысы.Ауматы блімні басшысы - аа сот орындаушысы:
- зi басарып отыран ауматы блiмнi жмысын йымдастырып, баылайды жне мемлекеттік сот орындаушыларына жктелген мiндеттердi орындалуына дербес жауапты болады;
- укiлеттi жне ауматы органдарды бйрытарыны, дiстемелiк сынымдарыны, нсауларыны жне кiмдерiнi орындалуын йымдастырады;
- сот орындаушыларыны рекеттерiне жеке жне зады тлаларды шаымдары мен арыздарын шешудi жзеге асырады, оларды абылдауды жргiзедi;
- ауматы блiмнi ызметi туралы статистикалы есептiлiк жасайды жне iс жргiзу мен мраат жргiзу жнiндегi жмысты йымдастырады;
- осы Зада кзделген атарушылы рекеттерді жасайды;
- азастан Республикасыны занамасында кзделген зге де рекеттердi жасайды.
Мемлекеттік сот орындаушыларыны ызметiн амтамасыз ету.Мемлекеттік сот орындаушыларыны ызметiн йымдастырушылы жне материалды-техникалы жаынан амтамасыз ету республикалы бюджет аражаты есебiнен жзеге асырылады.
Мемлекеттік сот орындаушыларын леуметтiк ораушаралары. Мемлекеттік сот орындаушылары ызметтiк мiндеттерiн орындау кезiнде аза тапан жадайда аза тапандарды отбасылары азастан Республикасыны занамасында белгiленген тртiппен мемлекеттiк трын й орынан трынжай алуа ылы.
СЫНЫЛАТЫН ДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
Негізгі дебиеттер:
1. азастан Республикасыны ылмысты іс жргізу ыы (Жобалар альбомы): Оу ралы / Е.Б. Ахметов.- Алматы: Ж Отан, 2014.- 80б.
2. ылмысты іс жргізу аидаларын олдануды теориялы жне тжірибелік мселелері: Магистрлік диссертация. Мамандыы: 6М030100 ытану / А.А. Базарлинова.- Талдыоран, 2015.
3. ылмысты іс жргізу ылымындаы ылмысты істі ысартуды мні мен маызы: Магистрлік диссертация. Мамандыы: 6М030100 ытану / Д.Т. Байдуакасова.- Талдыоран, 2015.
4. ылмысты іс жргізу ылымындаы ылмысты істі ысартуды мні мен маызы: Магистрлік диссертация. Мамандыы: 6М030100 ытану / Д.Т. Байдуакасова.- Талдыоран, 2015.
5. ылмысты іс озау сатысындаы длелдеу мселелері: Магистрлік диссертация. Мамандыы: 6М030100 ытану / О.К. Куренбеков.- Талдыоран, 2015.
6. азастан Республикасыны ылмысты іс жргізу ыы: Оу ралы / . Нрмашев.- Алматы: Жеті жары, 2008.- 368б.
7. азастан Республикасыны ылмысты іс жргізу ыы. ысаша курс: Оу ралы / . Нрмашев, Н. Апахаев.- д. толы. 2-бас.- Алматы: Жеті жары, 2013.- 320б.
8. азастан Республикасыны ылмысты іс-жргізу ыы: Дрістер кешені / М.А. Рахметова.- Талдыоран: І.Жансгіров атындаы ЖМУ, 2015.- 59бет.
9. Типтік оу бадарламасы. азастан Республикасыны ылмысты іс жргізу ыы (жалпы блім). 5В030100»ытану» бакалавриат мамандыы бойынша = Типовая учебная программа. Уголовно-процессуальное право Республики Казахстан. По специальности бакалавриата 5В030100 « Юриспруденция».- Астана, 2014.- 92б.
10. ылмысты істі ысартуды зекті мселелері: Магистрлік диссертация. Мамандыы: 6М030100 ытану / А.К. Тусипова.- Талдыоран, 2015.
11. азастан Республикасыны азаматты іс жргізу ыы: Оу ралы / . Нрмашев, Ф. Нрмашева.- Алматы: Жеті жары, 2009.- 400б.
12. Типтік оу бадарламасы. азастан Республикасыны Азаматты іс жргізу ыы. 5В050301<<ытану >> бакалавриат мамандыы бойынша = Типовая учебная программа. Гражданское процессуальное право Республики Казахстан. По специальности бакалавриата 5В030100 << Юриспруденция>>.- Астана, 2014.- 48б.
осымша дебиеттер тізімі:
1. Жадбаев С.Х. Криминология: Краткий курс лекции .Алматы: Жетi жары, 2002.- 144с.
2. Жампейісов Д.. Ебек ыы жне леуметтік амсыздандыру ыы: Оулы Астана: Фолиант, 2007.- 664б.
3. Кодекс Республики Казахстан: О налогах и других обязательных платежах в бюджетLEM, 2008.-396с.
4. Комментарий к Уголовному кодексу Республики Казахстан. Общая и Особенная часть. Алматы: Жетi жары, 2007.- 992с.
5. Кодекс Республики Казахстан: Об административных правонарушениях от 30 января 2001 года №155-II Алматы: LEM, 2008.- 388с.
6. азастан Республикасы Жоары Соты Пленумы аулыларыны жинаы.1961-1997.- Алматы: БОРКИ, 1998.- 244б.
7. азастан Республикасыны ылмысты кодексiне тсiнiк.- Алматы: ЖШС Баспа, 2001.- 704б.
8. азастан Республикасыны ылмысты -атару ыы.- Алматы: Жетi жары, 2002.- 256б.
9. азастан Республикасыны ылмысты iс жргiзу ыы: Ерекше блім. Сота дейінгі сатылар.- Алматы: КазГУ, 2002.- 304б
10. азастан Республикасыны ылмысты Iс жргiзу кодексi.- Алматы: Жетi жары, 1998.- 368б.
11. азастан Республикасыны ылмысты атару кодексi.-Алматы:Юрист,2003.- 79б
12. азастан Республикасыны ылмысты кодексi.- Алматы: Жетi жары, 1997.- 560б.
13. азастан Республикасыны ылмысты-атару ыы: Оу ралы.- Алматы: Жетi жары, 2002.- 256 бет.
14. Наумов А.В. ылмысты ыы. Жалпы блім: Лекциялар Астана:Фолиант, 2001.-660б.
15. Наумов А.В. Ресей ылмысты ыы. Жалпы блім: Лекциялар курсыАстана:Фолиант, 2005.- 712б.
16. Правоохранительные органы: Учебник для вузов М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2005.- 384с
17. Правоохранительные органы Республики Казахстан: Сборник нормативных правовых актов. Алматы: Жетi жары, 2003.- 184с.
18. Пятаков В.А. Семейное право: Конспект 2005.- 144с.
Нормативтік-ыты актілер:
1. азастан Республикасыны Конституциясы 1995 ж. (02.02.2011 згерістер мен толытырулар)
2. Р ылмысты Кодексі. Алматы. «Юрист» 2016.
3. Р ылмысты процесуалды кодексі. Алматы. «Юрист» 2016.
4. Р Азаматты іс жргізу кодексі. – Алматы. «Юрист». 2016.
5. Р Азаматты кодексі. –Алматы. «Юрист». 2016
6. Атарушылы іс жргізу жне сот орындаушыны мртебесі туралы Р заы. 2010 2 суір (01.01.2017 ж. згертулер мен толытырулармен).